پنجم دسامبر «روز جهانی خاک»، هر ساله به عنوان رویدادی جهانی برگزار می‌شود تا بر اهمیت خاک به عنوان یک منبع طبیعی کلیدی برای حفظ حیات بر روی زمین تاکید شود.
این روز که به پیشنهاد سازمان ملل متحد و توسط سازمان غذا و کشاورزی (FAO) شکل گرفته، با هدف افزایش آگاهی جهانی از نقش خاک در تأمین امنیت غذایی، حفاظت از تنوع زیستی، و مقابله با تغییرات اقلیمی نام‌گذاری شده است.
خاک، به عنوان بستری حیاتی برای کشاورزی و محیط زیست، نقشی اساسی در حفظ منابع آب و تعدیل اثرات محیطی دارد ولی با توجه به رشد سریع جمعیت جهانی و افزایش نیاز به مواد غذایی، فشار زیادی بر خاک‌های جهان وارد می‌شود که می‌تواند به فرسایش، تخریب و آلودگی این منبع ارزشمند منجر شود و به همین دلیل نیز هدف از برگزاری روز جهانی خاک، جلب توجه عمومی و سیاست‌گذاران به ارزش خاک و ضرورت استفاده پایدار از آن است.
«زهره حکیم‌زاده» رئیس اداره مدیریت زیست محیطی آب، خاک و پسماند اداره کل محیط زیست استان یزد در گفت‌وگو با ایسنا ضمن بیان این که هر ساله موضوع روز جهانی خاک با توجه به چالش‌های زیست‌محیطی و دغدغه‌های مرتبط با خاک انتخاب می‌شود، گفت: تمرکز این موضوعات بر مسائلی مانند جلوگیری از فرسایش خاک، بهبود سلامت خاک و حفظ تنوع زیستی این بستر حیاتی است.
وی اظهار کرد: به گزارش فائو (FAO)، تخریب کیفیت خاک منجر به مشکلاتی همچون کاهش تنوع زیستی، کاهش توان تولیدی خاک، از بین رفتن کربن آلی، افزایش گازهای گلخانه‌ای، تشدید فرسایش و در نهایت از چرخه تولید خارج شدن خاک می‌شود.
حکیم‌زاده در خصوص اقدامات ضروری برای حفظ خاک و بهبود کیفیت آن، گفت: خودداری از تغییر کاربری اراضی زراعی، مرتعی و جنگلی بدون ارزیابی‌های کارشناسی؛ اجرای بی‌تعارف قانون حفاظت از خاک و توجه جدی به ارتقای کیفیت خاک، به ویژه از طریق جلوگیری از سوزاندن پوشش گیاهی و افزودن مواد آلی به خاک از جمله اقدامات ضروری برای حفظ خاک و بهبود کیفیت آن است.
رئیس اداره مدیریت زیست محیطی آب، خاک و پسماند استان با اشاره به این که با فعالیت‌های انسانی نظیر ریختن مواد سمی، استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی و دفن نادرست زباله‌ها، خاک آلوده شده و امنیت غذایی به خطر می‌افتد، تصریح کرد: این آلودگی‌ها از طریق گیاهان، محصولات غذایی و فرآورده‌های دامی وارد چرخه غذایی انسان‌ها شده و زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها می‌شود.
وی افزود: آلودگی خاک به عناصری سمی همچون سرب، کادمیم و آرسنیک از جمله دلایلی است که می‌تواند به بیماری‌های جدی نظیر انواع سرطان منجر شود.
حکیم‌زاده با اشاره به این که در برخی موارد، آلودگی خاک بر اثر حوادثی نظیر تصادف وسایل نقلیه حامل ترکیبات شیمیایی و نفتی رخ می‌دهد، تصریح کرد: بر اساس آمارهای رسمی، در جاده‌های کشور روزانه حداقل یک نفت‌کش دچار حادثه می‌شود.
رئیس اداره مدیریت زیست محیطی آب، خاک و پسماند استان با بیان این که استان یزد، به دلیل موقعیت ترانزیتی خود در معرض خطر بالای این حوادث قرار دارد، خاطرنشان کرد: به علت این که بیش از ۸۰ درصد این حوادث به عوامل انسانی مرتبط است، رعایت نکات ایمنی و کنترل وضعیت نفت‌کش‌ها مطابق با آیین‌نامه‌های حمل و نقل جاده‌ای می‌تواند در پیشگیری از وقوع این حوادث مؤثر باشد.
وی در ادامه واکنش سریع به این حوادث و جلوگیری از انتشار مواد آلاینده به منابع طبیعی از ضروریات خواند.
حکیم‌زاده اظهار کرد: از سال ۱۴۰۰ تاکنون، شش مورد حادثه جاده‌ای به اداره کل حفاظت محیط زیست استان گزارش شده که طی آنها اقدامات لازم شامل نمونه‌برداری، ارزیابی خسارت و پاکسازی محیط آلوده انجام شده است.
رئیس اداره مدیریت زیست محیطی آب، خاک و پسماند استان در پایان گفت: حفاظت از خاک و مدیریت اصولی آن برای دستیابی به امنیت غذایی، کاهش تغییرات اقلیمی و محیطی سالم برای نسل‌های آینده، ضروری است.
انتهای پیام
