به گزارش رکنا، سرگیجه یک احساس ناپایدار یا چرخش است که می‌تواند به علت‌های مختلف ایجاد شود. این احساس معمولاً با احساس عدم تعادل، گیجی یا به هم خوردن حس موقعیت بدن همراه است. سرگیجه ممکن است به صورت موقت یا مزمن باشد و می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد.

علائم سرگیجه

علائم سرگیجه می‌تواند متفاوت باشد، اما معمولاً شامل موارد زیر است

1. احساس چرخش یا حرکت در محیط (Vertigo): احساس چرخش خود یا اطرافیان به دور خود.

2. عدم تعادل: مشکل در ایستادن یا راه رفتن به دلیل عدم توانایی در حفظ تعادل.

3. حالت تهوع و استفراغ: که ممکن است به دنبال سرگیجه رخ دهد.

4. حس غش یا بی‌هوشی: احساس ضعف عمومی بدن یا نزدیک به بی‌هوشی.

5. کاهش شنوایی یا وزوز گوش: در برخی موارد، سرگیجه می‌تواند با مشکلات شنوایی همراه باشد.

علائم سرگیجه ممکن است بسته به علت آن متنوع باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از

علت‌های سرگیجه

سرگیجه می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی باشد، از جمله

1. مشکلات گوش داخلی (اختلالات وستیبولار): مانند بیماری مینی‌یر (Ménière's disease)، بیماری بنیان چرخشی (Benign paroxysmal positional vertigo - BPPV)، یا التهاب گوش داخلی (Labyrinthitis).

2. مشکلات گردش خون: مانند افت فشار خون، مشکلات قلبی یا سکته مغزی که ممکن است باعث سرگیجه شود.

3. داروها: برخی از داروها می‌توانند سرگیجه ایجاد کنند، مانند داروهای ضد فشار خون، داروهای آرامبخش یا داروهای ضد اضطراب.

4. اختلالات عصبی: بیماری‌های عصبی مانند بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس (MS) می‌توانند موجب سرگیجه شوند.

5. مشکلات متابولیک: مانند دیابت یا کم‌خونی که ممکن است موجب سرگیجه شود.

6. آسیب‌های سر و گردن: آسیب به سر یا گردن می‌تواند باعث سرگیجه شود.

علل سرگیجه

داروها برای درمان سرگیجه

1. داروهای ضد سرگیجه: این داروها برای کاهش علائم سرگیجه و بهبود تعادل استفاده می‌شوند.

   • آنتی‌هیستامین‌ها (مانند دیمن‌هیدراتی‌مین یا دیفن‌هیدرامین)

   • بنزودیازپین‌ها (مانند دیازپام یا آلپرازولام)

2. داروهای ضد تهوع: در صورت بروز حالت تهوع یا استفراغ، داروهایی مانند متوکلوپرامید یا پروکلروپرازین می‌توانند مفید باشند.

3. داروهای ضد التهاب و ضد ویروسی: در صورت وجود عفونت در گوش داخلی، ممکن است پزشک داروهای ضد ویروسی یا ضد التهاب تجویز کند.

4. داروهای مسکن: در صورتی که سرگیجه به دلیل درد یا التهاب ایجاد شده باشد، مسکن‌های خفیف مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند مفید باشند.

برخی از داروهای رایج برای درمان سرگیجه ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند. در جدول زیر برخی از مهم‌ترین تداخلات دارویی آورده شده است:

6. داروهای گیاهی و شیمیایی

در اینجا به تفاوت‌های میان داروهای گیاهی و شیمیایی اشاره می‌شود:

تداخل دارویی

بعضی داروها ممکن است با داروهای درمان سرگیجه تداخل داشته باشند، از جمله

1. داروهای ضد فشار خون: این داروها می‌توانند باعث کاهش فشار خون شوند و سرگیجه ایجاد کنند.

2. داروهای ضد اضطراب و آرامبخش‌ها: مصرف همزمان این داروها با داروهای سرگیجه می‌تواند باعث کاهش فشار خون و افزایش اثرات sedative داروها شود.

3. آنتی‌هیستامین‌ها: مصرف این داروها در کنار داروهای مسکن یا آرامبخش‌ها می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شدید شود.

داروهای گیاهی

در بعضی موارد، افراد از داروهای گیاهی برای کمک به کاهش علائم سرگیجه استفاده می‌کنند، که شامل

1. زنجبیل: ممکن است به کاهش تهوع و سرگیجه کمک کند.

2. بابونه: برای تسکین درد و کاهش اضطراب می‌تواند مفید باشد.

3. رزماری: به عنوان یک تقویت‌کننده گردش خون ممکن است کمک کند.

داروهای شیمیایی

داروهای شیمیایی برای سرگیجه شامل داروهایی هستند که معمولاً توسط پزشک تجویز می‌شوند و شامل آنتی‌هیستامین‌ها، بنزودیازپین‌ها و داروهای ضد تهوع هستند.

رده سنی و گروه‌های آسیب‌پذیر

سرگیجه در افراد در تمام گروه‌های سنی ممکن است رخ دهد، اما بیشتر در گروه‌های زیر مشاهده می‌شود:

1. افراد مسن: به دلیل کاهش توانایی بدن در حفظ تعادل و همچنین بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی و دیابت، افراد مسن بیشتر در معرض سرگیجه قرار دارند.

2. زنان باردار: تغییرات هورمونی و فشار خون در دوران بارداری می‌تواند منجر به سرگیجه شود.

3. افراد با بیماری‌های زمینه‌ای: افرادی که از اختلالات گوش داخلی، فشار خون بالا یا مشکلات عصبی رنج می‌برند، بیشتر در معرض این عارضه قرار دارند.

گروه‌های پرخطر سرگیجه

سرگیجه ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما برخی از گروه‌ها بیشتر در معرض خطر این اختلال هستند. در اینجا به آن‌ها پرداخته می‌شود:

کشورهای بیشتر در معرض سرگیجه

سرگیجه یک مشکل جهانی است و در هر کشوری ممکن است اتفاق بیفتد. با این حال، در کشورهایی که در آن‌ها افراد مسن‌تر بیشتر زندگی می‌کنند، میزان سرگیجه بیشتر است، مانند کشورهای صنعتی و پیشرفته‌ای همچون آمریکا، ژاپن، آلمان و انگلیس.

ژنتیک و سرگیجه

برخی از اختلالات سرگیجه ممکن است جنبه ژنتیکی داشته باشند. بیماری‌هایی مانند بیماری مینی‌یر و بیماری‌های وستیبولار ارثی ممکن است در خانواده‌ها مشاهده شوند. بنابراین، افراد با سابقه خانوادگی مشکلات گوش داخلی بیشتر در معرض ابتلا به این اختلالات هستند.

نتیجه‌گیری

سرگیجه یک علامت شایع است که می‌تواند ناشی از علل مختلف باشد. برای درمان صحیح، تشخیص دقیق علت آن اهمیت زیادی دارد. مراجعه به پزشک برای ارزیابی علت سرگیجه و انتخاب درمان مناسب بسیار ضروری است.

جدول درمان خانگی سرگیجه

درمان خانگی سرگیجه بسته به علت آن متفاوت است، اما برخی راهکارهای عمومی وجود دارند که می‌توانند به کاهش یا پیشگیری از سرگیجه کمک کنند. در جدول زیر این موارد آورده شده است:

نکات مهم:

• اگر سرگیجه به‌طور مکرر یا شدید رخ می‌دهد، ممکن است نشانه یک مشکل جدی مانند کم‌خونی، مشکلات گوش داخلی، یا فشار خون باشد و نیاز به مراجعه به پزشک دارد.

• پیش از استفاده از درمان‌های گیاهی یا حرکات خاص، به‌ویژه در صورت داشتن بیماری زمینه‌ای، با پزشک مشورت کنید.