به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مدیرعامل آبفای کشور با حضور در برنامه صف اول، به پرسش ها درباره آبرسانی و رفع تنش آبی کشور پاسخ داد.
مجری: بر اساس آخرین آمار دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور از ابتدای سال آبی امسال یعنی مهر تاکنون میزان ورودی آب به سد‌های کشور کاهش دو درصدی داشته و همچنان ۵۶ درصد حجم مخازن این سد‌ها خالی است با توجه به شرایط منابع آبی برای بررسی آبرسانی و رفع تنش آبی کشور و اقدامات شرکت آب و فاضلاب کشور برای حفظ پایداری و تامین آب شرب در سال آبی جدید، آقای دکتر هاشم امینی مدیرعامل آبفای کشور پاسخگوی سوالات خواهند بود.
امشب پیرامون شرح وظایف و اقداماتی که در صنعت آب و فاضلاب کشور انجام می‌شود و منجر به تامین آب شرب بهداشت و جمع آوری و انتقال و تصفیه فاضلاب در اقصی نقاط کشور می‌شود صحبت خواهیم کرد.
سوال: الان وضعیت منابع آبی ما به چه شکل هست شکل آبرسانی، آب شرب در شهرها و روستا‌های ما به چه ترتیبی در حال انجام است؟
دکتر هاشم امینی مدیرعامل آبفای کشور: در حقیقت در حوزه آب شرب و بهداشت، وضعیت صنعت آب و فاضلاب در کشور ما در حال حاضر از کل جمعیت شهری کشور، ۹۹.۹ درصدش را تحت پوشش آب شرب و بهداشت داریم و در حوزه روستایی حدود ۸۷ درصد جمعیت از شبکه فاضلاب حدود ۵۶ درصد برخوردار هست.
سوال: شهری یا روستایی؟
امینی: شهری و روستایی.
سوال: یعنی ما در روستاها هم باز جمع آوری فاضلاب داریم؟
امینی: درصدش بسیار ناچیز هست در حد هشت دهم درصد جمعیت روستایی را تحت پوشش داریم که اخیراً بخشی از روستاها را هم در قالب پروژه‌های بانک توسعه اسلامی و پروژه‌هایی که سازمان برنامه و بودجه تعریف کرده روستاهایی که بالا دست سد‌های آب شرب هست، در حال اجرای شبکه فاضلاب هستیم و هم تصفیه فاضلاب‌های روستاها حدود ۱۸.۸ میلیون انشعاب در شهرها داریم و ۶ و سیصد در روستاها انشعاب آب داریم و کل انشعابات فاضلاب ما حدود ۹.۲ میلیون انشعاب آب هست، حدود ۱۷۷ تصفیه خانه آب ما در کل کشور داریم که در حقیقت آب شرب و بهداشت مردم را یک بخشی را از این تصفیه خانه‌ها داریم تصفیه و تامین می‌کنیم ۲۷۳ تصفیه خانه فاضلاب داریم.
سوال: اینها صنعتی هستند؟
امینی: این ۲۷۳ تصفیه خانه‌ای که فاضلاب شهرها را جمع آوری می‌کند و بعد از اینکه فرایند تصفیه به روش‌های مختلفی که وجود دارد و در حقیقت بخشی از این فرایند‌ها فرایند‌های روز دنیا هست پسابی را تولید می‌کند که این پساب‌ها در چه مواردی استفاده خواهد شد و سیاست‌های دولت در خصوص این پساب‌ها چیست.
سوال: آقای دکتر شما فرمودید ما ۹۹/۹ دهم درصد از انشعاب آب شرب را در سراسر کشور داریم ولی از آن طرف ۵۶ درصد جمع آوری فاضلاب را دارید چه بازده زمانی را برای نزدیک شدن به این فاصله در نظر دارید و فکر می‌کنید که کی به ۱۰۰ درصد برسد؟
امینی: بینید اجرای شبکه‌های فاضلاب در کشور تقریبا دو دهه هست که یک مقدار اوج گرفته و ما به یک سمت و سویی آمده‌ایم که همزمان که در حال اجرای شبکه‌های آب هستیم شبکه‌های فاضلاب را هم توسعه بدهیم تصفیه خانه‌های فاضلاب احداث کنیم و در حقیقت به خصوص در دو سه سال گذشته ما اقداماتی را داریم انجام می‌دهیم که نگاهمان را در خصوص مصرف پساب‌های فاضلاب تغییر بدهیم که حالا در ادامه خواهم گفت که هم به لحاظ تقنینی خوشبختانه این زمینه و بستر فراهم شده و هم این فرهنگ را ما در وزارت نیرو در وزارت صمت و بخش خصوصی اقناع این عزیزان جهت استفاده از پساب‌های فاضلاب ایجاد کرده‌ایم من قبل از اینکه حالا بپردازیم به موضوعات دیگر بد نیست، چون دغدغه هم میهنان عزیز هست که ما اگر شرایط خشکسالی را داریم تغییر اقلیم را داریم شرایط تامین آب شرب ما چه می‌شود به خصوص در پیک‌های مصرف ما در حال سپری کردن چهارمین سال خشکسالی هستیم در کشور و قطعاً این کاهش بارش‌ها و خشکسالی‌ها بر منابع آب سطحی و زیرزمینی ما تاثیر مستقیم دارد در عین حالی که ما با موضوعی در جهان رو‌به‌رو هستیم به عنوان تغییر اقلیم که کشور ما هم از این قاعده مستثنا نیست از این قاعده طبیعی و باعث شده که یک ناترازی در تامین منابع آب سطحی و زیرزمینی ما در بخش‌های مختلف ایجاد کند در عین حالی که میزان بارش در کشور ما یک سوم دنیا هستش این خوب قابل تحمل هستش ما در یک اقلیم خشک و نیمه خشک داریم زندگی می‌کنیم وزارت نیرو به جهت اینکه تعهدات خودش را و دغدغه مردم را کم کند نسبت به موضوع تامین آب شرب و بهداشت که یکی از استراتژیک‌ترین خدمات هستش در خدمات روزمره زندگی مردم هر سال اول سال آبی که از یکم مهر ماه شروع می‌شود به طور پیوسته منابع آبی سطحی و زیرزمینی که یک بخشی ناشی از بارش‌ها هستش و یک بخشی از رصد سفره‌های آب زیرزمینی اینها را می‌آید رصد می‌کند و هر ماه موضوع رصد می‌شود و پروژه‌هایی را تعریف می‌کند در سنوات گذشته همین اتفاق افتاده در سطح کشور و امسال هم که ما در حقیقت سال سوم در حقیقت ماه سوم سال آبی را داریم پشت سر می‌گذاریم همکاران ما در سطح وزارت نیرو این اقدام را انجام داده‌اند برخی از استانها امروز به جهت کاهش بارش‌ها و افت سفره‌های زیرزمینی در حقیقت در یک شرایط ناترازی به سر می‌برد که حدود ۱۲۰۰ پروژه برای رفع این ناترازی در ادامه مسیر سال آبی و پیک مصرف‌های شب عید و تابستان ۱۴۰۴ تعریف کرده‌ایم ۱۲۰۰ پروژه ۹۰۰ شهر و ۱۵۳ پروژه اضطراری که برخی از این شهرها به طور مثال هم میهنان مان در استان هرمزگان الان شاهد این هستند که سد شمیل نیان و سد استقلال در این شرایط خاصی به سر می‌برد از همین جهت است که ما از منابع آب آب شیرین کن داریم استفاده می‌کنیم منابع آب زیرزمینی در استان مرکزی سد کمال شرایط ناترازی دارد ما در حال انجام پروژه‌هایی هستیم و حتی در تهران هم همین موضوع هست یعنی سد‌های لار لتیان ماملو امیرکبیر و طالقان را به جهت اینکه حفظ کنیم این منابع را برای ماه‌های آتی و اوج مصرف این پروژه‌ها تعریف شده و این نگرانی رو ما با فعالیت شبانه روزی که در حقیقت همکارانمان دارند رفع خواهیم کرد.
سوال: آقای دکتر بحث تصفیه خانه‌ها را، یک مقدار تکمیل مبحث بیشتری جلو برویم اون ۵۶ درصد را نفرمودید آیا قرار است که باز هم بانک توسعه اسلامی کمک بدهد برای ارتقاء این درجه ضمن اینکه حضرت عالی، چون اشاره فرمودید قرار هست که این پساب فاضلاب جمع آوری شود و بیاید به کمک تصفیه خانه‌های صنعتی و مشکل صنایع را حل کند فکر می‌کنید چه بازه زمانی یا در برنامه‌ریزی‌هایتان تعیین کرده‌اید که این جمع آوری فاضلاب و پسمان را به صد در صد برسانید و یا نزدیک بشوید حداقل؟
امینی: عرض کنم خدمتتان که ما امروز نگاهمان به پروژه‌های فاضلاب یک نگاه صرفاً بهداشتی و زیست محیطی نیست که در حقیقت پروژه‌های فاضلاب را اجرا کنیم که فاضلاب را از محیط زیست مردم دور کنیم و اقداماتی کنیم که محیط زیستمان آلوده نشود امروز فاضلاب را ما به عنوان یک منبع آبی تلقی می‌کنیم به جهت اینکه بتوانیم بخشی از نیاز‌های به خصوص صنعت را از این محل تامین کنیم در حال حاضر عرض کردم ۲۷۳ تصفیه خانه فاضلاب داریم و ۱۰۰ تسویه خانه فاضلاب.
سوال: مدیریت این ۲۷۳ تصفیه خانه با دولت و با شماست یا نه با بخش خصوصی یا خود صنایعی هم هستند که مدیریت می‌کنند موضوع را؟
امینی: ۲۷۳ تصفیه خانه متولی و بخش حاکمیتی‌اش شرکت‌های آب و فاضلاب هستند ولی از طریق برون سپاری پیمانکارانی که در صنعت آب و فاضلاب دارند کار می‌کنند اینها را بهره‌برداری می‌کنند بخشی از پساب‌های این تصفیه خانه‌ها به جهت سیاست‌هایی که به خصوص در یکی دو سال گذشته اتفاق افتاده بند ع تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۲ بر این موضوع تصریح کرد که صنایع به جای استفاده از آب تازه و آبی که امکان استفاده شدنش در کشاورزی و شرب هست باید یک بازتخصیصی صورت بگیرد و به جای استفاده از آب خوب آب پساب استفاده کنند همچنین در برنامه هفتم توسعه هم بند ۳ ماده ۳۷ بر همین موضوع تاکید کرد و در حقیقت قرار شد که ما صنایع را مکلف کنیم که در مکان‌هایی که ما تصفیه خانه فاضلاب داریم آب چاه‌هایی که در حقیقت امکانش هست که در شرب استفاده شود در کشاورزی استفاده شود یا آب سطحی که امکانش هست در شغل و کشاورزی استفاده شده از صنعت بگیریم و پساب فاضلاب در اختیارشان بگذاریم.
سوال: مقاومتی هم از سمت صنایع دارید یا چالشی یا مشکلی در این زمینه؟
امینی: خوشبختانه به مرور ما داریم به این نقطه می‌رسیم که صنایع متوجه شده‌اند که اگر بخواهند آب غیر متعارف که ما اسم این آب را گذاشته‌ایم آب غیرمتعارف یا صنایع باید آبی را که نیاز دارند از آب پساب استفاده کنند و یا از آب شیرین کن که مستحضر هستید ما در حال اجرای ۴ یا ۵ خط از دریا به سمت نقاط مرکزی کشور هستیم و بخشی از نقاط شمال شرق کشور که باید این آب را از دریا شیرین کنیم و در حقیقت برای صنعت استفاده کنیم اون آب، آب در حقیقت گرانی خواهد بود و صنایع در همین قیاس آب، آب شیرین کن‌هایی که از دریای عمان و یا خلیج فارس قرار هست که منتقل شود متوجه شدند که آب پساب، آب به صرفه‌تری است.
سوال: الزام قانونی هم دارند مثلاً اگر شما یک صنعتی و یک صاحب صنایع بیاید مقاومت کند و تن ندهد به این ماجرا شما ابزار قانونی و نظارتی دارید که به شکل دیگری او را مجاب کنید که حتماً باید بیای به این مسیر، چون ببینید الان ما بسیاری از صنایع آقای دکتر مخصوصاً در مرکز کشور عزیزمان در استان‌های مرکزی قرار دارند که با مشکل کمبود آب مواجه هستند و این صنایع آب و مخاطراتی را برای هم میهنان یجاد کرده‌اند و به نظر می‌رسد که این ۲۷۳ تصفیه خانه کافی نیست و به هر حال صنایع باید مجاب شوند و یک الزام قانونی بالا سرشان باشد که بیایند به این سمت و هزینه کنند و آب و فاضلاب را جمع آوری کنند و تصفیه کنند و در صنعتشان استفاده کنند؟
امینی: دقیقاً این الزام را قانونگذار دیده هم در برنامه هفتم توسعه هم بودجه ۱۴۰۲ تاکید کرده و ما هم در مجموعه وزارت نیرو ابلاغ کرده‌ایم به صنایع در یک بازه زمانی دو سال یا بیشتر صنایع مکلف هستند که این اقدام را انجام بدهند.
سوال: بودجه ۱۴۰۲ چه بودجه‌ای هست به کی باید اختصاص داده می‌شده؟
امینی: بند ع تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۲ تاکید داشت که صنایع آب بری که بالای ۱۰ لیتر در ثانیه آب مصرف می‌کنند از منابع آب متعارف که منظور ما آب زیرزمینی و آب سطحی خوب بود مکلف هستند که به وزارت نیرو مراجعه کنند و اون آب را در حقیقت پس بدهند و یک باز تخصیص صورت بگیرد ما به ازایش آب غیر متعارف ما تحویلشان بدهیم آب غیرمتعارف آب پساب یا آب آب شیرین کن از دریا هست خوشبختانه عرض کردم ۱۰۰ تصفیه خانه در حال احداث هستیم در سطح کشور و تا پایان امسال هم ۱۲ تصفیه خانه در سطح کشور احداث می‌کنیم یک نکته‌ای خوشبختانه بابش در کشور باز شده قرارداد‌های به متقابلی است که ما با صنایع می‌بندیم صنایع مکلف می‌شوند که اگر شهری در حقیقت شبکه فاضلاب ندارد تصفیه خانه ندارند و آن صنعت نیاز به آب دارد مراجعه کنند در قالب یک مدل مالی شبکه را احداث کنند تصفیه خانه را احداث کنند در یک بازده زمانی بلند مدت ۲۰ تا ۲۵ سال پساب را ببرد هم مشکل زیست محیطی و بهداشتی شهر حل شده و هم صنعت یک آب غیرمتعارف دراز مدت و پایدار را استفاده کند پایداری آب پساب در حقیقت نقطه پر اهمیت این موضوع هست، چون آب زیرزمینی ممکن است که افت پیدا کند آب سطحی بر اثر بارش کاهش ولی هیچ وقت پساب فاضلاب کاهش پیدا نمی‌کند و پیوستگی چرخش چرخ صنعت می‌تواند با پساب فاضلاب صورت بگیرد.
سوال: آقای دکتر یک سوال دیگری که ممکن است که همیشه به ذهن مردم ما خطور کند و یک سوال لاینحل و بی‌جواب هم مانده اینکه قبل از اینکه این صنایع بیایند و آمایش سرزمینی بشوند و احداث شوند آیا در حوزه کاری خود شما خود آب آیا رصدی نمی‌شود آیا بررسی نمی‌شود که این صنعت مناسب این جغرافیا نیست فرض کنید فولاد این فولاد برای کویر خشک مرکزی ایران مناسب نیست حالا این عطش توسعه گاهی می‌بینیم که این مخاطرات را با خودش دارد آیا شما ابزاری دارید حالا تا الان هر اتفاقی که افتاده از امروز به بعد و از امشب به بعد نمی‌دانم اگر در قانون هم هست حتماً اشاره بفرمایید که این آمایش سرزمینی و این جغرافیا سنجی صورت بگیرد که این صنعت برای اینجا مناسب نیست خیلی کار ساده‌ای است ببر مثلاً فولاد را نزدیک منابع آبی که درگیر این مخاطرات نباشیم؟
امینی: بله به نکته بسیار خوبی اشاره کردید هم در بحث آمایش سرزمین و هم واژه جدیدی که از سال ۲۰۱۷ به بعد در دنیا متداول شده و در کشور ما هم باب شده که در حقیقت نگاهمان به منابع آبی باشد و هر توسعه‌ای را صورت بدهیم چه توسعه جمعیتی و چه توسعه صنعتی این اتفاق خواهد افتاد و امروز که ما خدمت ملت شریف ایران هستیم هیچ کجای کشور مقرر شده غیر از آب شرب انتقالی بین حوزه‌ای و حتی بارگذاری صورت نگیرد و بخش‌های صنعتی اگر هم در استانی قرار است به جهت موضوعات اشتغال و بحث جمعیتی صورت بگیرد حتماً از آب غیر متعارف استفاده بکنند که اشاره کنند منظورم آب دریا هستش و آب پساب.
سوال: آقای دکتر شما در استان خراسان رضوی چندی قبل اشاره کردید به فرسودگی شبکه آبرسانی و قدمتی که بالای ۵۰ سال دارد این فرسودگی خیلی از مواقع می‌بینیم که باعث هدر رفت آب می‌شود و حتی شاید خود مشترکین هم پیش از کنتور متوجه نشوند که این اتفاق دارد می‌افتد چه برنامه‌ای دارید برای اصلاح و بازسازی شبکه آبرسانی کل کشور به ویژه اونجا‌هایی که خیلی می‌دانید فرسوده است و قدمت زیادی دارد؟
امینی: ببینید یکی از دلایلی که ما در طی حالا ۳۰ سال گذشته که صنعت آب و فاضلاب شکل گرفته و برخی از این شبکه‌ها را به قبل از تشکیل صنعت آب و فاضلاب برمی‌گردد به جهت موضوعات ناترازی منابع مالی اون بحث بازسازی و نوسازی شبکه صورت نگرفته باعث این شده که میزان هدر رفت در شبکه‌های آب افزایش پیدا بکند و ما بخشی از این آب را نتوانیم هم در حوزه استفاده مشترکینمان استفاده کنیم و هم ما به ازایش در حقیقت منابع مالی را برای سیستم خودمان داشته باشیم میزان هدر رفت در کشور یعنی همان آب بدون درآمد همان آبی که ما به ازایش پولی را دریافت نمی‌کنیم.
سوال: و هم کلی بابتش زحمت کشیده شده است؟
امینی: بله در فرآیند تصفیه آب و ایستگاه‌های پمپاژ و انتقال داریم هزینه می‌کنیم بابتش تاکیدی را اخیرا کرده‌ایم هم شرکت‌های دانش بنیان و هم مجموعه خودمان استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا در بحث نشیابی زسازی و نوسازی شبکه‌ها و سامانه‌های تله کنترل که ما بتوانیم میزان فشار را بر شبکه فرسوده کمتر کنیم در عین حالی که ما بتوانیم اون آب را به شبکه توزیع برگردانیم یکی از اقدامات خیلی خوبی که در قانون بودجه ۱۴۰۴ تاکید کرده‌ایم خوشبختانه نمایندگان محترم مجلس هم همراهی کرده‌اند مقرر کرده‌ایم که منابعی را ما در بودجه ۱۴۰۴ داشته باشیم که ۷۰ درصد این منابع را در شبکه‌های آب شرب شهری و ۳۰ درصدش را در شبکه‌های آب شرب روستایی استفاده کنیم و بخشی از این هدر رفت را به واسطه بازسازی شبکه‌ها ما کمتر کنیم البته یک عدد ۲۵ هزار میلیارد تومان هم برای بخش روستایی دیده‌ایم که این هم به جهت کاهش تنش آبی در روستاها با بازسازی شبکه‌های آب روستایی قرار است اتفاق بیفتد.
سوال: خود مردم در این زمینه نمی‌توانند کمکی به شما کنند در رصد آن فضای هدر رفت آب توصیه‌ای دارید؟
امینی: ببینید خوشبختانه ما سامانه‌های ارتباط با مشتریانمان که در قالب تلفن ۱۲۲ به صورت شبانه روزی در خدمت مردم هست این را مهیا کرده که اگر جایی هم ما نشتی داشتیم نشت مشکوک در شبکه داشتیم مردم می‌توانند از طریق این اطلاع رسانی که صورت می‌گیرد همکاران ما رجوع کنند و آن نشت‌ها را بگیرند ولی نشت‌های ما بخشی از نشت‌های مان مشهود نیست و زیر زمین هست و اینها مشخص نیست.
سوال: رض کردم دیگر از همان ابتدای توضیح آب تا قبل از کنتور برای مردم هست البته می‌شود آقای دکتر با محاسبه اینکه این چند میلی لیتر دارد می‌رود و وقتی که کنتورهای مردمی را محاسبه کنید یک جمعی بشود و بعد متوجه می‌شوید که اینجا چقدر بینش دارد هدر می‌رود؟
امینی: در حقیقت ما با اقدامات فنی که همکاران مان در همه شهر‌های کشور صورت داده‌اند میزان آب بدون درآمد هر استان هم شهر و هم روستا با زومبندی و ایزوله کردن همان محدوده انجام داده‌ایم همین الان که ما خدمت بینندگان محترم هستیم برخی از همکارانمان به جهت اینکه بتوانند آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا را که دارد ارائه می‌شود در خصوص نشت یابی و رفع نشت بازدید کنند در حقیقت در خارج از کشور به سر می‌برند آخرین تکنولوژی روز نشت یابی ماهواره‌ای هست که ما در یک بازده زمانی محدودی می‌توانیم مثلاً شهر تهران را نشت یابی انجام بدهیم بدون اینکه بدانیم که کدام نقطه نشت دارد زیر زمین و همکارانمان مراجعه کنند و رفع نشت را انجام بدهند.
سوال: از این تخریب‌ها و فرونشست‌ها هم جلوگیری می‌کند تقریباً یعنی دو سر برد هست آقای دکتر بیاییم سراغ مشترکان پر مصرف که اینها خوب عملاً باعث هدررفت منابع غنی آب می‌شوند شما اصلاً ملاک‌هایتان چیست کدام مشترک را پرمصرف می‌شناسید و کدام مشترک را کم مصرف این شیوه ارزیابی‌تان را برای بینندگان ما توضیح بدهید و بفرمایید که چه برنامه‌ای دارید برای این مشترکین پرمصرف؟
امینی: ما در کشور چند طبقه مصرف داریم تا الگوی مصرف الگوی مصرف برای شهر‌های مختلف متداول هست ما از ۱۴ متر مکعب برای هر خانوار در شبانه روز داریم در ماه تا ۱۸ متر مکعب.
سوال: با چند نفر عائله؟
امینی: این بعد خانوار را ما چهار نفر گرفته‌ایم برخی از استان‌هایی که استان‌های گرم ما هستند مثل استان‌های سیستان بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان الگوی مصرف شان ۱۸ متر مکعب مربع برای هر خانوار در ماه است.
سوال: در طول سال این عدد را در نظر می گیرید؟
امینی : البته در اوج تابستان یک ضریب به این عدد اضافه می شود و جریمه می کنیم مشترکینی که از آن مقدار بالاتر روند. از الگو تا دو برابر الگو داریم، بخشی از تعرفه ما تا الگوست و تا دو برابر الگو و بیش از دو برابر الگو ، مشترکینی که تا دو برابر الگو هستند ، به آن ها مشترکین بدمصرف اتلاق می کنیم و جرایمی برای این مشترکین در نظر می گیریم.
سوال: به صورت پلکانی جرایمی در نظر می گیرید؟
امینی : به صورت پلکانی و باتوجه به این که از اول مهرماه ۱۴۰۳ تعرفه را برای مشترکین تا حدودی تغییر دادیم خواهشم از هم میهنان این است که با کنترل قبض آب بهای شان به طور مستمر هم به خودشان و اقتصاد خانواده و هم به منابع طبیعی کشور و به مجموعه وزارت نیرو کمک کنند. جالب است بدانید ۴۹ درصد مشترکین ما تا الگو مصرف می‌کنند، ۳۴ درصد یعنی ۳۸ درصد بیش از دو برابر الگو آب مصرف می‌کنند، این البته در شهرهاست، در روستاها ۴۹ درصد مردم تا الگو استفاده می‌کنند و تعرفه روستا به جهت حمایت از مردم در روستاها یک مقدار متفاوت است، الگو تا سه برابر الگو داشتیم، در شهرها تا دو برابر الگو داشتیم، روستاها تا سه یا چهار برابر الگو، ۴۳ درصد روستائیان بیش از سه برابر الگو مصرف داشتند که یک مقدار این شرایط خوبی نیست.
سوال: اگر این مشکل مردم در یک مجموعه ساختمانی که دو سه خانوار زندگی می کنند ولی از یک کنتور آب استفاده می کنند، در آن ساختمان چند واحدی ۱۰-۱۵ نفر زندگی می کنند با یک کنتور آب ، چطور این را نزدیک به عدالت کرد که در این خانوار سه خانوار یا چهار خانوار زندگی می کند که در گذشته با یک کنتور آب ساخته شده است و تفکیکی مدنظر نبوده است و چه سازوکاری در نظر دارید؟
امینی : بعد از قانون هدفمندی یارانه ها یک اقدامی صنعت آب فاضلاب انجام داد که مشترکینی که علت محدود شدن به طبقات به علت کمبود امکانات مجموعه صنعت است اگر ساختمانی تا سه طبقه باشد ، این امکان را داریم که هر تعداد واحدی که در این مجموعه باشد تفکیک کنیم کنتورهای شان را تا سه طبقه .
سوال: الان که هست جزو پرمصرف می بینید چه اتفاقی می افتد؟
امینی :اگر بیش از سه طبقه، ما با مشترکی روبه رو هستیم که ۹ واحد هست ما مصارفش را تقسیم بر ۹ واحد می‌کنیم.
سوال: یعنی در قبوض دیدید؟
امینی: طی ارزیابی‌هایی که زمان مراجعه یا پس ازمراجعه کنتورنویسنان ما انجام می‌دهند، یک مجموعه ممکن است ۵۰ واحد باشد که ۵۰۰ متر مکعب آب مصرف می‌کند که بالاتر از الگو است و ۵۰۰ را تقسیم بر ۵۰ واحد می‌کنیم.
سوال: مشکل دیگر مردم برخی از کنتورهای خراب است که مردم سخت شان است که آن را اصلاح کنند، سازوکار چه هست که آیا سازمان یا شرکت شماست که این اقدام را انجام داده و هزینه را از مردم بگیرند، که این کنتورهای خراب هم دردسر برای مردم هست و هم برای مردم ؟
امینی: برای این که ذهن هم میهنان نگران کنتورهای خراب نباشند چون ما می آییم مراجعه می کنیم به مصارف مشابه سال قبلش و قبض شان را محاسبه می کنیم و اجحافی در حق مشترک صورت نمی گیرد ، ولی نکته ای که هست ما مکلفیم با هزینه خودمان در صنعت آب و فاضلاب با آبونمانی که در قبض آب می گیریم بیاییم کنتور آب را تعویض کنیم. هر مشترکی که می‌بیند کنتورش ثابت است به مرکز ۱۲۲ ما تماس بگیرد و همکاران ما مراجعه می‌کنند و یک اتفاق خوب، با هزینه شرکت آب و فاضلاب و در عین حال خوشبختانه در قانون برنامه هفتم توسعه و بودجه ۱۴۰۳ تاکید شده است که ما من بعد کنتور‌هایی که نصب می‌کنیم، مشترکین پرمصرف و غیرخانگی پرمصرف کنتور هوشمند نصب کنیم، که این یکی از اقداماتی است که یک برنامه ریزی خوبی در صنعت صورت می‌گیردکه کنتور هوشمند نصب کنیم.
سوال: در مورد مشترکین پرمصرف نکته ای هست بفرمایید بعد برویم سراغ مشترکین روستایی که گزارشی تهیه شده است .
امینی : درخواست ما از هموطنان این است که سعی کنند مدیریت مصرف آب و مشترکین پرمصرف که متاسفانه برخی از مشترکین شاهد هستیم که آب شرب و بهداشتی که با هزینه های سنگینی در حقیقت تصفیه می شود منتقل می شود و توزیع می شود در شبکه را برای مصارف غیر شرب استفاده می کنند، شستشوی حیات یا پرکردن استخرها یا حتی رفتار بدمصرفانه در آن ها شاهدیم که در استحمام، در روشویی ها، در ظرفشویی ها صورت می گیرد. خواهش من از هموطنان این است که با کمتر مصرف کردن، با یک تغییر رفتار خیلی ساده می توانیم مصرف آب خودمان را کمتر کنیم و میزان وجهی که به شرکت های آب و فاضلاب را می دهیم کمتر کرده و کمک کنیم به منابع ملی کشور ، چون این آب صرف امروز نیست و آینده گان و فرزندانمان و نسل های آینده باید از این آب استفاده کنند.
سوال: این بحث جهاد آبرسانی به روستاها مطرح است ، بفرمایید معیارهای شما برای روستاهایی که مشمول این طرح می شوند چیست و آیا این طرح همچنان به قوت خودش باقی است؟
امینی : یکی از اقدامات خوبی که از دولت سیزدهم شروع شد و خوشبختانه در دولت چهاردهم مورد تاکید ریاست محترم جمهور و شخص آقای علی آبادی است که این کار را ادامه داده و سرعت بدهیم و انرژی بیشتری صرف کنیم، بحث آبرسانی به روستاها بود. همان طور که در ابتدای گفت‌و‌گو اشاره کردم میزان برخورداری جمعیت روستایی از آب شرب و بهداشت پایدار حدود ۷۸ درصد بود که این عدد در ابتدای دولت سیزدهم ۸۲ درصد بود. یک رویکرد صورت گرفت در ابتدای دولت که قرار شد 10 هزار روستا در قالب جهاد آبرسانی آب پایدارش را تامین کنیم. امروز هفت هزار و ۶۷ روستا آب شرب پایدار از آن ۱۰ هزار روستا دریافت کردند و تا پایان سال به هفت هزار و ششصد روستا خواهد رسید و این عدد تا انتهای دولت قرار است به عدد ۹۲ درصد برسانیم. یعنی آن اختلاف جمعیت برخورداری که در شهرها اشاره کردم ۹۹ و ۹ دهم، ما هدفگذاری صددرصد جمعیت روستایی است.
ولی مستحضرید که آبرسانی به تمام روستا‌های کشور به جهت پراکندگی روستاها و برخی از روستاها، زیر ۲۰ خانوار یک مقدار سخت‌تر از شهرها است و این کار را یک مقدار سخت می‌کند ولی ما برنامه مان این است که در بودجه ۱۴۰۴ این عدد را نمایندگان در نظر گرفتند، حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان برای آبرسانی روستاها، اگر بخواهیم به تمام روستاها که تنش آبی دارند و مورد هدف جهاد آبرسانی تامین کنیم، ۸۵ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که خوشبختانه یک بخشی در بودجه ۱۴۰۴۷ تامین شده است و اصرار داریم که این ناترازی که در بخش آب روستایی است با تلاش ویژه و با اقداماتی که هم وزارت نیرو و خوشبختانه در قالب جهاد آبرسانی خیرین کمک کردند، قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) سپاه پاسداران که همکار ما شد و از پیمانکاران خوب ما است در این حوزه ورود پیدا کرده است و هم دست به دست هم داده که جمعیت ساکن در روستا را که آب ناپایدار دارند و برخی از روستاها شبکه ندارند، برخی از روستاها منبع آبی ندارند، مسائل شان را حل کند.
سوال: شکل جغرافیای روستاها، مناطق صعب العبور بودن و عشایر کوچ نشین که این کار آبرسانی را برای شما دشوار می کند، ملاک و معیار شما چیست، مثلا روستایی که آ تعداد خانوار دارد تحت پوشش جهاد آبرسانی قرار می دهیم. ممکن است که توضیحات شما این توقع را برای عزیزان ایجاد کند که مثلا دو خانوار، ۵ خانوار، یا هشت خانوار یا ده خانوار کی شبکه آبرسانی نوبتش به ما می‌رسد. از این بابت معیارها و ملاک های شما را بپرسم؟
امینی: در طرح جهاد آبرسانی روستا‌های بالای ۲۰ خانوار را تحت پوشش طرح آبرسانی قرار می‌دهیم و روستاهایی که آب پایدار ندارند و روستاهایی که بخشی از آنها که در استان سیستان و بلوچستان که الان گزارش پخش شد، برخی از روستاها دارد آبرسانی سیار انجام می‌شود یعنی با تانکر سقایی می‌کنیم در این روستاها، از روز اول تشکیل روستا شبکه‌ای وجود نداشته است. اینها مورد هدف جهاد آبرسانی هست و در حقیقت در این قالب آبرسانی انجام می‌شود و تاکیدی که آقای دکتر علی آبادی کرده این است که ما سرعت اجرای این پروژه‌ها را افزایش دهیم، دو تا ردیف بودجه خاص روستاها خوشبختانه در لایحه بودجه ۱۴۰۳ -۱۴۰۴ داشتیم، یکی ردیف ۵۲۶ که ملی است که برای روستاها استفاده می‌کنیم و یک ردیف محرومیت زدایی که در بودجه ۱۴۰۴ نمایندگان مردم د ر مجلس شورای اسلامی عدد‌های خوبی برای این دو بخش در نظر گرفتند.
سوال: راجع به کیفیت آب، با توجه به تصفیه خانه های موجود چکار باید کرد که در برخی از مناطق شاهد این نباشیم که خدای ناکرده آب گوارا به دست مردم نرسد، چه اقداماتی برای ایجاد یک شبکه منظم برای تشکیلات خوب و ساماندهی عالی دارید که آب شرب گوارا تقدیم مردم شود؟
امینی: ما در خصوص کیفیت آب شرب و بهداشتی که به مردم تحویل می‌دهیم به شدت حساسیت داریم، یک آمار اشاره کنم که بینندگان به حساسیت ما پیرامون کیفیت آب پی ببرند، این که از سال ۱۳۷۴ که شرکت‌های آب و فاضلاب تشکیل شده است، ما ۳۱ واحد آزمایشگاهی کنترل کیفیت در سطح کشور داشتیم، امروز ما ۹۵۴ در سطح کشور و شرکت‌های آب و فاضلاب در تمام استانها، کلانشهر و شهرها همکاران مان بیش از هزار و ۵۰۰ نفر که اکثرا تحصیلات تکمیلی دارند، کیفیت آب را رصد می‌کنند. هم در ۱۷۷ تصفیه خانه آبی که در حال تامین آب شرب و بهداشتی شان هستیم، هم در حدود ۱۹ هزار چاهی که آب زیرزمینی را تامین می‌کنیم، علاوه بر این که ما روزانه حدود ۲۰ میلیون نمونه کلرسنجی می‌گیریم در سطح کل کشور که عدد بسیار زیادی است، دستگاه بالادستی ما در حوزه کیفیت آب مراکز بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی هر استانی است، علاوه بر ما، آنها هم بر کیفیت آب نظارت می‌کنند که اگر همکاران ما جایی کم دقتی کرده که میزان کلر آب و آلودگی دیگر آب اعم از میکروبی، بیولوژیکی یا شیمایی داشته باشیم، آنها به ما تذکر کرده که ما مکلفیم رفع کنیم. یکی از اقدامات خوب ما است، اخیرا هم یک راهبردی تعریف کردیم برای کل صنعت آّب و فاضلاب به جهت این که همشهریان از نزدیک شاهد و نظاره گر کنترل کیفیت آب باشند، آزمایشگاه‌های سیار را در کشورهای دیگر، در کشورهای اروپایی من دیدم که این روش را، آزمایشگاه‌های سیار آب و فاضلاب را راه اندازی کردیم که در یکی دو ماه آینده مشترک می‌تواند با سامانه ۱۲۲ تماس گرفته و همان جا مراجعه می‌کنیم به مشترک مان و آب را آزمایش می‌کنیم.
سوال: حدود ۵ دقیقه فرصت داریم، کوتاه راجع به آب گوارا و مناسب بفرمایید که خودمان بهسازی و به روزرسانی تصفیه خانه‌ها را در نظر دارید چرا که مدت زمان زیادی از عمرشان می‌گذرد؟
امینی : در تصفیه خانه‌ها به جهت کیفیت آبی که باید به مردم ارائه کنیم و هم شاخص‌های سازمان بهداشت جهانی و هم سازمان ملی استاندارد بر آن تاکید کرده است، رعایت این نکات برای مان مهم است.یکی از اقدامات روزمره همکاران در صنعت آب و فاضلاب بازسازی و تعمیرات این تصفیه خانه‌های آب است که ما حدود شصت درصد آبی که داریم تامین می‌کنیم برای مردم از منابع زیرزمینی است که ۴۰ درصد از منابع سطحی است.ما تمام آب‌هایی که از منابع سطحی استفاده می‌کنیم در این ۷۷ تصفیه خانه با استاندارد‌های روز تصفیه می‌کنیم ولی ۶۰ درصدی که از آب‌های زیرزمینی می‌کنیم خود آبی که استحصال می‌شود مشکل کیفی ندارد البته در استان‌هایی که میزان‌ای سی آب و سختی آب بالا باشد، مثل سیستان بلوچستان و برخی از استان‌های مرکزی آب چاه‌های از طریق سامانه آب شیرین کن، شیرین می‌کنیم.در تمام بخش‌هایی که آب تامین می‌شود، آب سطحی، آب چشمه و قنوات همکاران نظارت می‌کنند بر کیفیت آب وهیچ نگرانی از این بابت نخواهیم داشت.
سوال: یک ایده ای که همیشه توسط کارشناسان مطرح می شود، این آب شرب گوارا که با این زحمت در منازل و مشترکین تقدیم می شود، برای آبرسانی باغچه، استحمام و شستشوی ظروف استفاده نشود، آیا سازوکاری می شود پیاده کرد که دو مدل به دست مشترکین برسد، یک مورد شستشوی ظروف و استحمام و بخشی آب شرب باشد؟
امینی: این ایده را خیلی جا‌ها شنیدیم و ۲۷-۸ سالی که در صنعت آب و فاضلاب مشغول هستیم همیشه این نکته مطرح بوده است که برخی از ایده‌ها برمی گردد به بقیه کشور‌ها، که آنها می‌گویند آب شرب را در بطری و آب بهداشتی را در شبکه، ولی آن چیزی که ما شاهد و نظاره گر هستیم، آن آبی هم که در شبکه وارد شبکه‌های منازل شان می‌شود به جهت نگرانی از بابت استفاده مشترکین شان حتما استاندارد‌های آب شرب را رعایت می‌کنند. تصور کنید ما بخواهیم در اقصی نقاط شهری مثل تهران یک شبکه مجزای دیگر برای آب بهداشتی در نظر بگیریم.
سوال: پس شدنی نیست، انتقال آب از دریا زود از آن رد شدیم، طرح یا ایده و برنامه تان چیست ، شدنی است یا نیست، آیا قرار است آب برای صنایع بیاید یا قرار است با آب شیرین کن ها آب برای شرب هم تامین شود؟
امینی: یک ایده ای در یک دهه گذشته مطرح شد انتقال آب دریا برای بحث آب شرب، بهداشت و صنعت، در دوره ای که آقای علی آبادی وزارت صمت بودند این ایده عملیاتی شد، الان در حال اجرای چند خط هستیم، چهار خط عملیاتی شده است.
سوال: کجاهاست ، بفرمایید؟
امینی: بخشی از آب شرکت آی واسگو که این چند شرکت هستند.
سوال: صرفا از دریای جنوب خواهد بود؟
امینی: صرفا از دریای جنوب اتفاق می افتد، آب به هرمزگان ، یزد و فارس رسیده است و تا ماه های آتی به اصفهان.
سوال: با چه مقدار بر ثانیه و به چه شیوه ای با لوله های...؟
امینی: با شیرین سازی در مبدا صورت می گیرد و این آب را منتقل می کنیم، این آب علاوه بر صنعت یک بخشی کوچیکی از آب شرب را تامین کند، انتقال آب از دریای عمان به سیستان بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی در حال اجرا است و به شدت در حال اجرای این طرح هستیم.
