روز گذشته با حضور سید یاسر خمینی، محمدرضا ظفرقندی، احمد مسجد جامعی، پیروز حناچی و جمعی از شخصیت‌های فرهنگی در حوزه هنری، از کتاب «جنگ و صلح در خاطرات دکتر سید محمد صدر» رونمایی شد.

به گزارش جماران، محمدرضا ظفرقندی در این مراسم با اشاره به دوستی دیرینه و ۵۰ ساله‌اش با سید محمد صدر، گفت: سال ۵۵ ما به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران رفتیم، آقای دکتر صدر هم از زندان آزاد شده بودند و اواخر درس‌شان بود؛ آن موقع به کسانی که از زندان آزاد می‌شدند اجازه می‌دادند که درس‌شان را ادامه بدهند؛ حتی من شنیده‌ام که احترام‌شان هم می‌کردند. یعنی رئیس وقت دانشگاه ایشان را صدا زده و خیلی احترام کرده و عذرخواهی کرده بود. یعنی آن موقع به این نتیجه رسیده بودند که باید محیط درس دانشجو را فراهم و با او مدارا کرد؛ و روش‌های دیگر جواب نمی‌دهد و بلکه اثر معکوس دارد.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یادآور شد: بعد از انقلاب مرحوم رجایی یک سری جوانان را دور خودشان جمع می‌کردند که فکر می‌کنم زمان آن پنجشنبه‌ها بود. آن موقع هم هوا سرد بود و انرژی هم نبود؛ انگار ناترازی انرژی همیشه بوده است! شهید رجایی نخست وزیر بود و وقتی می‌خواستیم از جلسه بیرون برویم، گفت دفعه بعد خرما بیاورید که بخوریم و یک کمی گرم شویم. یعنی بخاری نبود و رفتار ایشان طوری بود که سرمایی که بقیه لمس می‌کنند را ایشان هم لمس کنند. فکر کنم آقای دکتر پزشکیان هم دارد از آن موقع درس می‌گیرد.

وی افزود: آقای دکتر صدر در ایام وزارت کشور هم تأثیرات خیلی مؤثر در شرایط سیاسی آن موقع کشور داشتند. نهایتا من فکر می‌کنم کل خانواده صدر یک خانواده کاملا اصیل، ریشه‌دار، موفق، مؤثر، صدیق، پاک و پاکدست هستند. یعنی یکی از مشخصات آقای صدر این است که خیلی ساده زندگی کرده و برای ما الگو است؛ شجره طییبه‌ای است که این کتاب آخرین میوه آن است و جوانان از آن استفاده می‌کنند.

احمد مسجدجامعی نیز طی سخنانی در این مراسم گفت: آن زمان من هم در وزارت کشور بودم و به نوعی کار من و آقای صدر مکمل همدیگر بود. کار اول وزارت کشور امنیتی و سیاسی است و بنابراین همه چیز را از نگاه امنیت و سیاست می‌بیند. مثلا من یادم هست که زمان آقای ناطق تب و تاب و شور و شوق در حوزه معاونت سیاسی بود، ولی من به معاونت اجتماعی رفتم. فکر می‌کردم مسائل اجتماعی و فرهنگی بنیادی‌تر از مسائل سیاسی و حتی بنیادی‌تر از امنیت است. به نظرم ما خیلی به مسائل امنیتی بها داده‌ایم و این یکی از نقاط ضعف ما در حل مسائل اجتماعی است که امروز به صورت‌های مختلف گریبانگیر ما است.

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: آن سال‌ها ما یک نشریه به اسم «گاهنامه فرهنگی و اجتماعی» داشتیم. رویکرد ما هم این بود که تا وقتی سطح سواد و گفت‌وگوی میان دستگاه‌های وزارت کشور افزایش پیدا نکند، ما خیلی موفق نخواهیم بود. این گاهنامه هم اخبار فرهنگی و اجتماعی و هم اخبار سیاسی را می‌داد و حتی تحلیل و آموزش هم می‌داد. آن موقع فقط تلکس نخست‌وزیری بود که اطلاعات را در اختیار استانداران می‌گذاشت؛ بقیه گروه‌ها اطلاعاتی نداشتند و به نظر ما رسید که باید اطلاعات را عمومی کنیم و تا حد امکان اطلاعات محرمانه را کاهش بدهیم. این رویکرد را در وزارت ارشاد هم داشتم. یعنی زمان ما بولتن‌های محرمانه در وزارت ارشاد به حداقل رسیده بود؛ در کار فرهنگی و اجتماعی «نامحرم» نداریم که اینقدر بولتن محرمانه داشته باشیم.

سید محمد صدر نیز طی سخنانی با تشکر از شرکت‌کنندگان در این مراسم، گفت: خاطره‌گویی خیلی چیز مهمی است و متأسف هستم که دیر به این درک رسیدم. خاطره‌گویی می‌تواند یک سند محکمی برای تاریخ باشد. نکته دوم اینکه خاطره‌گویی مخصوصا در شرایطی که ما هستیم، یعنی ۴۶ ساله بعد از انقلاب، از این جهت خوب است که می‌تواند تجربیاتی که افراد مختلف دارند را در اختیار بقیه بگذارد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه یک جوری شرایط سال ۶۷ دارد تکرار می‌شود و حتما باید از آن شرایط استفاده کنیم، تأکید کرد: در جلسه چهارشنبه مجمع تشخیص که مدیران اقتصادی کشور آمدند و اوضاع اقتصادی را گزارش دادند، افراد و نظریات مختلف بود و آخرین کسی که صحبت کرد، گفت مثل اینکه داریم به شرایط ۶۷ نزدیک می‌شویم و از آن موقعیت‌ها استفاده کنیم.

وی ادامه داد: با این وضعیت اقتصادی یک تعدادی از افراد شعار «جنگ» می‌دهند که برویم و اسرائیل را نابود کنیم! نکته بسیار مهمی که در این قضیه وجود دارد، برخوردی بوده که امام در آن شرایط انجام دادند و جنگ را تمام کردند. عجیب این است که مردم از پایان جنگ خوشحال می‌شدند، ولی بین مسئولین، چه نظامی و چه سیاسی، اختلاف نظر بود و حالتی بود که پذیرفته نمی‌شد. همان اندازه که امام در مورد انقلاب و پیروزی انقلاب خدمت بزرگی داشت، یا بیشتر این پذیرفتن اهمیت داشت. چون بنده شاهد بودم، اگر امام شخصا قطعنامه را نپذیرفته و از دنیا رفته بود، جنگ داخلی بین نیرو‌های داخلی، منافقین و حمله صدام اثری از جمهوری اسلامی نمی‌‎ماند و ایران هم نمی‌ماند. یعنی ایران تکه تکه و پنج کشور می‌شد.

صدر اظهار داشت: این بزرگترین خدمتی بود که امام کرد و خودش مسئولیتش را پذیرفت؛ در حالی که همه می‌دانند امام بعد از فتح خرمشهر گفت به جنگ ادامه ندهید، اما متأسفانه ادامه دادند و بعد همان‌ها گفتند نمی‌شود تا اینکه مسئولیتش را امام پذیرفت. چریک‌های فدایی خلق رفتار امام را تحلیل کرده و گفته بودند سابقه ندارد رهبر یک کشوری هشت سال یک شعار محکم بدهد که «جنگ جنگ تا پیروزی» و مردم هم با همین ویژگی‌ها دنبالش آمده‌اند و در عرض ۲۴ ساعت، هشت سال شعار را کنار می‌گذارد و می‌گوید می‌خواهیم صلح کنیم؛ مردم هم پذیرفتند بدون اینکه کوچکترین اعتراضی در این مجموعه دیده شود. این هنر خمینی است که توانسته به مردم نشان بدهد من فقط منافع شما را دنبال می‌کنم.

در پایان این مراسم با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین سید یاسر خمینی، محمدرضا ظفرقندی، احمد مسجد جامعی، پیروز حناچی و حورا صدر از کتاب «جنگ و صلح در خاطرات دکتر سید محمد صدر» رونمایی شد.