همشهری آنلاین – گروه سیاسی: حدود ۱۳ سال پیش، یعنی در ۱۷ بهمن‌ماه ۱۳۹۱ بود که محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت دهم، به‌عنوان نخستین رئیس جمهور ایران، قدم به قاهره گذاشت تا پس از دهه‌ها، روزنه جدیدی به‌سوی تقویت مناسبات دوجانبه برداشته شود. سفر احمدی‌نژاد، که به‌منظور شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری‌های اسلامی انجام شده بود اما، آن‌چنان که گمان می‌رفت، نتوانست مسیر ارتقای روابط دیپلماتیک تهران – قاهره را هموار کند و با سقوط دولت محمد مرسی، پرونده ارتقای مناسبات دوجانبه همچنان مسکوت ماند.
با آغاز به‌کار دولت سیزدهم و اولویت‌یابی رویکرد «دیپلماسی منطقه‌ای» و همچنین «بهبود مناسبات با دولت‌های عربی»، بهبود روابط با مصر یکی از پرونده‌های مهم مورد پیگیری دستگاه سیاست‌خارجی جمهوری‌اسلامی ایران بوده‌است؛ پرونده‌ای که در دولت چهاردهم نیز با رفت‌وآمدها و پیگیری‌های قابل‌توجهی همراه بوده‌است.
دولت سیزدهم
۱
۶ شهریورماه ۱۴۰۰
شهید حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه وقت ایران در حاشیه نشست منطقه‌ای «حمایت از عراق» با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر به‌صورت غیر رسمی گفت‌وگو کرد.
۲
۲۹ آذرماه ۱۴۰۱
شهید امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه وقت ایران در حاشیه کنفرانس «بغداد ۲» در اردن، با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر گفت‌وگو کرد.
۳
۸ خبردادماه ۱۴۰۲
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبرمعظم انقلاب در دیدار هیثم بن‌طارق آل‌سعید، سلطان عمان، از موضع مصر مبنی بر تمایل برای ازسرگیری روابط با ایران، استقبال کردند و فرمودند: «مشکلی دراین زمینه نداریم».
۴
۲۰ آبان‌ماه ۱۴۰۲
شهید سید ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم در حاشیه نشست مشترک سازمان همکاری‌اسلامی و اتحادیه عرب در ریاض، با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر گفت‌وگو کرد.
۵
۲ دی‌ماه ۱۴۰۲
شهید رئیسی و السیسی، روسای‌جمهور ایران و مصر در جریان یک گفت‌وگوی تلفنی، برای برداشتن گام‌های ملموس در مسیر حل‌وفصل نهایی مسائل مطرح میان دو کشور توافق کردند.
۶
۲ خردادماه ۱۴۰۳
سامح شکری، وزیر امور خارجه وقت مصر به منظور شرکت در مراسم تشییع و بزرگداشت شهیدان «سید ابراهیم رییسی»، «حسین امیرعبداللهیان»، برای نخستین بار وارد تهران شد.
دولت چهاردهم
۱
۱۸ تیرماه ۱۴۰۳
عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر در گفت‌وگویی تلفنی با مسعود پزشکیان، پیروزی او را در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران تبریک گفت.
۲
۹ مردادماه ۱۴۰۳
بدر احمد محمد عبدالعاطی، وزیر امور خارجه مصر برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، نهمین رئیس‌جمهور ایران، وارد تهران شد.
۳
۲۶ مهرماه ۱۴۰۳
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در جریان سفر به مصر با مقام‌های ارشد این کشور، از جمله عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر دیدار و گفت‌وگو کرد.
۴
۲ آبان‌ماه ۱۴۰۳
مسعود پزشکیان و عبدالفتاح السیسی، روسای‌جمهور ایران و مصر در حاشیه شانزدهمین نشست سران بریکس در کازان روسیه دیدار و گفت‌وگو کردند.
۵
۲۷ آذرماه ۱۴۰۳
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران برای شرکت در نشست وزیران امور خارجه «دی۸» به قاهره، پایتخت مصر سفر کرد.
چرا سفر پزشکیان مهم است؟
سفر رئیس‌جمهور به مصر، آن‌هم در شرایط کنونی تحولات منطقه‌ای، از جنبه‌های مختلف مهم است که در ادامه به بررسی برخی از این دلایل می‌پردازیم:
- مناسبات دوجانبه: تهران و قاهره طی حدود ۴ سال اخیر گام‌های رو به جلویی در مسیر ارتقای روابط دیپلماتیک دوجانبه برداشته‌اند. اکنون رایزنی‌های مسعود پزشکیان در قاهره برای به نتیجه رساندن پرونده‌های روی‌میز دوطرف از اهمیت راهبردی برخوردار است.
- رایزنی‌های منطقه‌ای: به‌دنبال تحولات اخیر در سوریه، روابط ایران و ترکیه در کانون توجه منطقه‌ای قرار گرفته‌اند. در چنین شرایطی برخی منابع خبری ادعا کردند با توجه به اینکه رجب طیب اردوغان نیز احتمال به مصر خواهد رفت، رایزنی روسای‌جمهور ایران و ترکیه در حاشیه نشست «دی ۸» چندان دور از انتظار نیست؛ رایزنی‌هایی که پس از تنش‌های اخیر در سوریه، از اهمیت راهبردی ویژه‌ای برخوردار است.
- خنثی سازی تحریم‌ها: با توجه به اینکه «دی ۸» (شامل: ایران، ترکیه، مصر، پاکستان، اندونزی، نیجریه، مالزی و بنگلادش) هدف «افزایش حجم تجارت میان اعضا به ۵۰۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰» را برای خود تعیین کرده‌است، توسعه مناسبات ایران با اعضا می‌تواند بستر مناسبی برای تنوع مقاصد تجاری ایران و در نتیجه تسهیل رویکرد «خنثی‌سازی تحریم‌ها» فراهم کند.
