معرکه‌گیری و نقالی روی آب‌انبار پیر سرتخت

همشهری آنلاین چهارشنبه 28 آذر 1403 - 14:23
سرتخت از محله‌های اعیان‌نشین تهران قدیم محسوب می شدوخیلی از چهره های شاخص علم و سیاست ساکنش بودند.

همشهری آنلاین-بهاره خسروی : به گفته محلی ها، یکی از مهم ترین دلایل این انتخاب داشتن امکانات لاکچری از جمله آب انبار وسط میدان سرتخت بود که امروز هیچ اثر و نشانه ای از آن، جز در خاطراتی که گوشه ذهن موسپیدان محله است، باقی نمانده است.

خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید

محمود صفی، از قدیمی های محله سرتخت، در این باره می گوید: «آب انبار بزرگ وسط میدان سرتخت در گذشته یکی از نمادهای مهم این محله بود. این آب انبار که بانی ساختش مردم و خیران محلی بودند، مکان مناسبی برای دورهمی های اهالی از جمله موسپیدان، بازی بچه ها، برپایی جشن های محلی به مناسبت های مختلف مذهبی و ملی بود. سقف آب‌انبار وسط میدان سرتخت از سطح زمین بالاتر بود. همچنین درخت توت تناوری وسط میدان بود که میخ‌طویله‌های زیادی در آن فرو رفته و محل بستن چهارپایان محسوب می شد.

صفی در ادامه اظهار می‌کند: «این آب انبار با آب فراوان قنات‌ها و چاه‌ها پر می‌شد و آب روانی که از میدان می‌گذشت سرریز آب همین آب‌انبار بود که نیازهای اهالی را تامین می کرد. با آب این آب انبار، نهرها پر می‌شد و آب مورد نیاز حمام، خانه های اهالی، آسیاب ها و زمین های کشاورزی فراهم می شد. از این فرصت خوب و مکان مناسب معرکه‌گیرها هم بی‌نصیب نمی‌ماندند. نقال‌ها روی سقف آب‌انبار نقالی می‌کردند و برای بازار گرمی و جذب مشتری بیشتر بساط شان را اغلب کنار همین آب انبار پهن می کردند و مردم از تماشای هنرنمایی آنها لذت می بردند.

در حال حاضر این آب انبار در خانه یکی از اهالی واقع شده اما سال های زیادی است که روی آن را پوشانده‌اند و آب مصرفی خانه های مردم با آب لوله کشی تامین می‌شود و کسی از این آب انبار قدیمی که آب خنک و گوارایی داشت و برای رسیدن به منبع اصلی آب باید ۴۰ تا ۵۰ پله به زیر زمین می رفتند یادی نمی کند.

صفی در ادامه درباره قنات های محله سرتخت که بیشتر مختص آبرسانی به زمین های کشاورزی بود توضیح می دهد: «سطح زمین شهر ری به نسبت تهران پایین تر بود و برای آبیاری زمین های کشاورزی و استفاده از آب قنات معمولا چاه می کندند. ترتیب کار هم به این شکل بود که چاه اول را یک متر، چاه دوم را دو متر و تا رسیدن به چاه مادر که عمق آن به ۲۵ متر می رسید باید زمین را خفر می‌کردند. معمولا منبع آب اصلی از شمیرانات به سمت پایین سرازیر می شد که انتهای آن به شهر ری می‌رسید. البته امروز بسیاری از قنات ها مثل چشمه علی خشک شده‌اند، اما تعدادی قنات فعال قابل استفاده هم وجود دارد. خود محله سرتخت قنات جدا گانه مهم و معروفی نداشت و اغلب آب رشته قنات های محله‌های دیگر مثل قنات دانگی، صالح آباد و... از این محله رد می شد و مردم از آب آن استفاده می کردند.»

منبع خبر "همشهری آنلاین" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.