به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان با شبکه تلویزیونی الغد مصر گفتگو کرد.
مجری این شبکه در ابتدای برنامه گفت: جناب وزیر، شاید شما پیش بینی کرده باشید که من سوالاتم و این گفت‌و‌گو را با سخن درباره تحولات سوریه پس از سقوط نظام بشار اسد رئیس جمهور سابق سوریه و متحد شما آغاز کنم. آیا می‌توانیم بگوییم ایران اکنون در موضع گیری‌های سابق خود در قبال این تحولات تجدیدنظر خواهد کرد؟ آیا چنین تصور می‌کنید که حمایت نامحدود شما از نظام بشار اسد در سقوط آن نقش داشت؟
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ گفت: ببینید تحولاتی را که در سوریه صورت گرفت، باید از دو منظر بررسی کرد. یک زاویه طرح و پروژه بزرگی است که آمریکا و اسرائیل برای کل منطقه در نظر گرفتند و آن را پیش می‌برند. آنها از طریق این طرح تلاش می‌کنند کشور‌های منطقه را تضعیف کنند و امکانات و توانمندی‌های آنها را تحلیل ببرند. آنها در صدد نابودی هر گونه مقاومت ضد رژیم صهیونیستی هستند. به آنچه اکنون در حال اتفاق افتادن است، توجه کنید و اوضاعی که در عراق و لیبی و سودان و هر جای دیگری در لبنان و یمن و سوریه ایجاد کرده‌اند. من درباره همه این تحولات می‌گویم کسی که دست آمریکا و اسرائیل را در تحولات سوریه نبیند، در اشتباه است.
عراقچی در پاسخ این سئوال که همه این سخنان قابل درک است. ولی آیا شما تمام مسئولیت را گردن آمریکا و اسرائیل می‌اندازید و آیا بشار اسد هیچ مسئولیتی ندارد؟ گفت: شما صبر نکردید من زاویه دوم را بگویم. زاویه دوم اینکه درباره تحولات سوریه می‌توان به آن اشاره کرد مرتبط با تحولات داخلی در این کشور است و روابط دولت و مردم و معارضان سوریه. ما به درخواست دولت سوریه برای مبارزه با تروریسم و گروه‌های تروریستی در این کشور به ویژه داعش وارد سوریه شدیم. شما به یاد دارید هنگامیکه این گروه‌های داعشی از عراق به سوریه نفوذ کردند و تهدید بزرگی که داعش با ارتکاب اقدامات تروریستی ایجاد کرد. به طوری که ائتلافی بین المللی ضد داعش تشکیل شد. ما به دعوت دولت عراق وارد عراق شدیم و به دعوت سوریه وارد سوریه شدیم. هنگامی که این گروه‌های تروریستی در این کشور‌ها نابود شدند ما برگشتیم. ما مطلقا هیچ گونه دخالتی در دولت سوریه و چگونگی رفتارش با مردم سوریه مخالفان نداشتیم. هنگامی که ارتش سوریه از جنگ دست برداشت، هیچ اقدامی انجام ندادیم و اصلا هم مجاز به مقابله با این مخالفان نداشتیم.
عراقچی در پاسخ این سئوال که آیا منظورتان هنگامی است که ارتش سوریه از مواضع خود در حلب و حماه و سپس دمشق عقب نشینی کرد؟ گفت: بله درسته. این ارتش سوریه بود که تصمیم گرفت عقب نشینی کند و ما وظیفه‌ای برای خود قائل نبودیم به جای ارتش سوریه بخواهیم اقدامی انجام دهیم. البته ما در روند آستانه همراه کشور‌های ترکیه و روسیه تلاش کردیم به روابط دولت سوریه و مخالفان کمک کنیم و به اصلاحات سیاسی در سوریه کنیم ولی در نهایت تصمیم گیری در این خصوص با دولت سوریه بود.
وزیر امور خارجه در پاسخ این سئوال که جناب وزیر شما در نشست خبری گفتید آنچه در سوریه اتفاق افتاد، به شخصه برای شما غافلگیر کننده نبود؛ و آنچه اتفاق افتاد ریشه‌های واقعی در امتداد ۱۲ سال گذشته داشت. این سخنان شما در نشست خبری است. آیا به بشار اسد نصحیت‌هایی کردید تا در مسیر استقبال از گشایش سیاسی با مخالفان انعطاف نشان دهد؟ گفت: همان طوری که گفتم ما در چارچوب روند آستانه تلاش می‌کردیم که به اصلاحات سیاسی در سوریه کمک کنیم و حتی خود من بار‌ها به دولت سوریه و وزیر خارجه و حتی شخص بشار اسد توصیه کردم با ترکیه وارد مذاکره شوند ولی دولت سوریه و آقای بشار اسد با وارد شدن به مذاکرات با ترکیه و همچنین مخالفان موافق نبودند. اسد درباره ترکیه معتقد بود قبل از عقب نشینی از خاک سوریه با این کشور گفت‌و‌گو نخواهد کرد. ولی به نظر ما این بود که به هر حال گفت‌و‌گو وجود داشته باشد. همان طور که عرض کردم نهایت تصمیم خود دولت سوریه بود که با دولت ترکیه یا مخالفان مذاکره کند یا خیر. آخرین باری که با آقای بشار اسد دیدار کردم روز دوشنبه یعنی کمتر از یک هفته قبل از سقوط دمشق بود. در همان دیدار هم به بشار اسد گفتم ارتش سوریه در حال حاضر هیچ روحیه‌ای ندارد و باید آقای بشار اسد روحیه ارتش را بالا ببرد. پس از آن نیز هنگامی که وزیر خارجه سوریه را در عراق ملاقات کردم، بار دیگر این توصیه‌ها را تکرار کردم. اما فرصت به پایان رسیده بود و توصیه فایده‌ای نداشت.
عراقچی در پاسخ این سئوال که آیا بشار اسد در تمام این مدت با نصیحت‌های شما مخالفت می‌کرد یا اینکه نصیحت‌های شما دیر مطرح شد؟ نه ما از خیلی وقت قبل این نصیحت‌ها را مطرح کرده بویم. درباره نحوه برخورد دولت سوریه با مردم و مخالفان و همسایگان. ولی خب اسد نظر دیگری داشت و آنگونه که گفتم روابط ما با سوریه و دولت سوریه این گونه نبود که خواسته خود را بر آن تحمیل کنیم. من پس از آخرین باری که آقای بشار اسد را در روز دو شنبه دیدم، قبل از رفتن به فرودگاه به یک رستوران مردمی رفتم و آنجا شام را خوردم چرا که من فکر می‌کنم باید با مردم ارتباط و رفت و آمد داشت. همچنین باید بگم من اخرین باری هم که مصر امدم به یک رستوران مردمی رفتم و غذای کُشَری خوردم.
{کُشَری یک خوراک سنتی مصری است؛ که بر پایه برنج، ماکارونی، سس گوجه فرنگی، پیاز سرخ شده، سرکه، سیر، عدس قهوه‌ای و نخود درست می‌شود. کشری بیشتر خوراک گیاهخوارهاست؛ و میان خانواده‌های مسیحی رواج بیشتری دارد. کشری محبوب‌ترین، ارزان‌ترین غذای مصری و مشترک میان همه مردم است. }
عراقچی در پاسخ این سئوال که ولی هنگامی که این تصاویر از حضور شما در یک رستوران مردمی در دمشق پخش شد، گویا شما میخواهید حامل این پیام برای جهان و همه باشید که همه چیز خوب است ولی واقعیت چیز دیگری بود؟ گفت: نه اینگونه نبود. من قبل از اینکه وارد این رستوران شوم شایعه شده بود که در دمشق کودتا (در ترجمه عربی به اشتباه انفجار) شده است؛ و من به یک رستوران مردمی رفتم تا به تمام این شایعات پایان دهم وتأکید کنم کودتایی نیست و سوریه امن است و هم اینکه واقع می‌خواستم بین مردم باشم.
وزیر خارجه در پاسخ این سئوال که ولی جناب وزیرشما گفتید که بشار اشد را نصیحت کرده‌اید. روسیه هم گفته است او را نصیحت کرده است. این در حالی است که ایران و روسیه نزدیک‌ترین متحدان اسد بودید. به نظر شما او چرا به این نصیحت‌ها گوش نکرد؟ گفت: دولت سوریه یک دولت مستقل بود و برای خودش تصمیم گیری می‌کرد و ما فقط مشورت می‌دادیم. شما صدام حسین در عراق را به یاد دارید. او نیز با وجود نصیحت‌ها به او حتی از سوی مصر آن اقدامات را در کویت انجام داد. من نمی‌خواهم مقایسه کنم ولی می‌خواهم بگویم هر کشوری تصمیم گیری مستقلی دارد.
عراقچی در پاسخ این سئوال که ولی شما منافعی در سوریه داشتید و از این رو اگر حاکم سوریه به شما گوش نمی‌داد، این منافع به خطر می‌افتاد؟ گفت: بله ولی چکار باید می‌کردیم؟
وزیر امور خارجه در پاسخ این سئوال که به آخرین دیدار شما با بشار اسد رئیس جمهور سابق سوریه بر می‌گردم. آیا او در این دیدار از شما کمک نظامی درخواست کرد؟ گفت: اسد قبل از کمک نظامی نیاز داشت که به ارتش خود روحیه بدهد. اگر ارتش سوریه استقامت می‌کرد این گونه کمک‌های نظامی در جای خودش می‌بود. همان طوری که به عنوان مثال روسیه با استفاده از جنگنده‌های خود با گروه‌های مسلح در سوریه مقابله می‌کرد.
عراقچی در پاسخ این سئوال که یعنی در سوریه ارتشی نبود؟ نیز گفت: متأسفانه ارتش سوریه کاملا روحیه خود را از دست داده بود و بدون هیچ مقاومتی صحنه را ترک کرد.
عراقچی در پاسخ این سئوال که ایران چه زمانی به این باور رسید که نظام سوریه به زودی دچار فروپاشی خواهد شد؟ گفت: در روز‌های آخر عمر نظام سوریه متوجه شدیم ارتش سوریه امکان مقاومت و مقابله بیشتری ندارد. همچنین توطئه‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی کاملا برای ما روشن بود. تحریم‌های اقتصادی سال‌های طولانی است که علیه سوریه اعمال می‌شود و این کشور و اقتصاد آن را کاملا تضعیف کرده است. متأسفانه دولت سوریه بر خلاف ایران نتوانست با این تحریم‌های ظالمانه از طریق ظرفیت‌ها و توانمندی‌های ملی مقابله کند.
وزیر امور خارجه در پاسخ این پرسش که و این شرایط با وجود کمک‌های ایران و همچنین کمک‌های زیاد روسیه به سوریه بود؟ گفت: عراقچی: بله، ما به سوریه کمک کردیم ولی در آن حدی که شما به آن اشاره می‌کنید، نبوده است. من بار دیگر به این نکته اشاره می‌کنم و این اشتباه را که بار‌ها تکرار می‌شود تصحیح می‌کنم. شما گونه‌ای درباره سوریه صحبت می‌کنید گویا کشوری متعلق به ایران یا روسیه بوده این در حالی که سوریه کشوری مستقل بود و برای خودش تصمیم می‌کرد.
عراقچی در پاسخ این پرسش که نفوذ ایران و روسیه در سوریه برای همه آشکار بود. گفت: بله ما دوستان سوریه بودیم و همچنان دوستان ملت سوریه هستیم.
عراقچی در پاسخ این سئوال که جناب وزیر شما گفتید در روز‌های آخر می‌دانستید نظام اسد سقوط خواهد کرد. آیا این بیانگر شکست اطلاعاتی ایران نیست. شما سال‌های طولانی کارشناسان و نظامیان متعددی در سوریه داشتید. گفت: نهاد‌های اطلاعاتی و امنیتی ایران پیشتر در زمان خودش و قبل از وقوع تحولات هشدار‌های لازم را به دولت سوریه داده بودند. ما گزارش‌های امنیتی درباره تحرکات گروه‌های مسلح در ادلب و بسیج نیرو‌های آن و کمک‌هایی که به آنها شده بود، همه اینها را طرف سوری داده بودیم. طبق اطلاعات ما روسیه هم تمام این اطلاعات را پیشتر در اختیار سوریه قرار داده بود. بر اساس همین اطلاعات بود که دولت سوریه یکی از بزرگترین لشکر‌های ارتش را به اطراف ادلب فرستاده بود.
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ این پرسش که بشار اسد رئیس جمهور سابق سوریه تقریبا یک سال پیش در یک گفتگوی تلویزیونی گفته بود دمشق ثابت کرده است به خوبی متحدان خود را انتخاب کرده است. طبیعتا منظور او از متحدان، روسیه و ایران بود. سؤال من این است آیا ایران نیز متحدان خود را به خوبی عمل کرده است؟ گفت: بله خب سوریه و ایران و روسیه روابط خوب و همکاری‌های سازنده‌ای در منطقه داشتند. در چارچوب روابط بین المللی این افت و خیز‌ها بسیار اتفاق می‌افتاد. به هر حال دولت سوریه و در پی ارتکاب اشتباهات متعدد و همچنین بر اثر فشار‌های خارجی که از جنوب و شمال بر آن وارد شد، نتوانست طاقت بیاورد و در نهایت سرنگون شد. این امر کاملا روشنی است.
عراقچی در پاسخ این سئوال که وزیر امور خارجه ترکیه گفته است بشار اسد تماسی خارجی دریافت کرد و از او خواست دمشق را ترک کند. آیا این تماس از طرف شما بود؟ گفت: اطلاعات ضد و نقیض زیادی در اینجا و آنجا مطرح می‌شود. اما در این خصوص با ما هیچ تماسی صورت نگرفته است.
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ این پرسش که نزدیک‌ترین متحد شما در منطقه یعنی بشار اسد دچار فاجعه شد و مجبو شد از کشورش فرار کند. آیا شما در آن لحظات به او پیشنهاد پناهندگی در ایران دادید؟ گفت: من قبل از آن سؤالی از شما بپرسم. آیا می‌توانید به من بگویید همپیمانی ما با سوریه ضد چه کسی بوده است؟
مجری گفت: آیا این همپیمانی ضد نیرو‌هایی نبوده است که در مقابل ایران و سوریه قرار داشتند؟ شما در یک اردوگاه بودید. این برای شما نقص نیست. همه کشور‌های متحدانی دارند. چه ایرادی دارد.
عراقچی در پاسخ گفت: منظور شما از این نیرو‌ها چه کسانی هستند؟
مجری گفت: من اینجا هستم تا سؤال بپرسم. اما شما میخواهید چه بگویید؟ شما میخواهید بگویید همپیمانی شما علیه آمریکا و اسرائیل بوده است؟
عراقچی در پاسخ گفت: آره خجالت نکشید. بله این ائتلاف علیه اسرائیل بود.
وزیر خارجه کشورمان در پاسخ این سئوال که این به لحاظ رسانه‌ای واضح بود. اما آیا متحد شما اسد حتی یک گلوله به سمت اسرائیل شلیک کرد؟ گفت: در یک مبارزه هر طرفی مسئولیت مستقلی از مسئولیت دیگران به عهده دارد. در منطقه مکتبی به اسم مکتب مقاومت وجود دارد. مقاومت علیه رژیم اشغالگر صهیونیستی. نیرو‌ها و گروه‌هایی هستند که با هم ائتلاف و ضد رژیم اشغالگر صهیونیستی همکاری می‌کنند. این محور مقاومت ضربات بزرگی به اسرائیل وارد کرده است.
عراقچی در پاسخ این سئوال که جناب وزیر مثلا چه ضرباتی؟ گفت: مثل بیرون راندن اسرائیل از جنوب لبنان.
مجری گفت: اسرائیل اکنون در جنوب لبنان حضور دارد.
عراقچی در پاسخ گفت: اسرائیل سال‌های طولانی و زیادی جنوب لبنان را اشغال کرده بود و حزب الله اسرائیل را آنجا بیرون راند. در جنگ اخیر اسرائیل مجددا تلاش کرد جنوب لبنان را اشغال کند. اما مقاومت با آن مقابله کرد. با وجود ضرباتی که مقاومت به ویژه حزب الله در جنگ اخیر دریافت کرد و رهبر خود را از دست داد، اما مقاومت کرد و صهیونیست‌ها را متوقف کرد و تلفات زیادی از آن گرفت و اسرائیل مجبور شد آتش بس را قبول کند و بر اساس آتش بس از جنوب لبنان خارج شود. این یک ائتلاف است و عنوان آن مقاومت در مقابل اسرائیل است. اسرائیل در ضربه زدن به این ائتلاف موفق بود ولی من درک نمی‌کنم چه کسی از این ضرباتی که این ائتلاف دریافت کرده خوشحال هستند. مقابله با رژیم صهیوینستی در گذشته بود و در آینده نیز ادامه خواهد یافت. این نخستین بار نیست که ما شاهد هستیم حزب الله رهبران خود را از دست می‌دهد. سید عباس موسوی رهبر حزب الله به شهادت رسید و با وجود این خسارت ما شاهد بودیم که حزب الله به حرکت خود ادامه داد و روز به روز قویتر شد. این مقاومت است و ما یکی از حلقه‌های مقاومت از دور خارج شده به هر حال آنگونه که عرض کردم این یک مبارزه مستمر است و در آن زد و خورد وجود دارد.
عراقچی در ادامه افزود: کشور‌های عربی پیشتر جنگ سنتی را آزمایش کردند ولی موفق نبود. آنها همچنین سال‌ها رویکرد مذاکره با اسرائیل را در پیش گرفتند و آن هم نتیجه نگرفت. مقاومت مسیر سوم برای مقابله با اسرائیل است. مقاومت پیروزی‌هایی کسب کرده و همچنین ضرباتی هم دریافت کرده است. اگر شما هر گونه پیشنهاد دیگری برای آزادی فلسطین و مقابله با اسرائیل و جلوگیری از کشتار مردم فلسطین دارید، آن را به من پیشنهاد دهید. جنگ اخیر را ما یا حزب الله یا سوریه آغاز نکرد بلکه حماس آن را آغاز کرد. بیش از دو میلیون از آنها در غزه زندانی هستند. شما همسایه غزه هستید و بهتر از ما می‌دانید آنجا چه اتفاقی می‌افتد. اما آنها مقاومت را انتخاب کردند. بیش از ۵۰ هزار نفر کشته شدند و، اما ان‌ها تسلیم نشده‌اند. ما به آنها دستور نداده‌ایم بلکه این تصمیم گیری خود آنهاست. اسرائیل پس از ۱۴ مه نتوانست حماس را شکست دهد و برای آزاد اسیرانش مجبور به مذاکره با جنبش مقاومت اسلامی شدند. حماس این تصمیم را بدون مشورت با ما یا حزب الله اتخاذ کرد. حزب الله نیز برای پشتیبانی مردم مظلوم فلسطین وارد جنگ شد و بهای سنگینی پرداخت. اما حزب الله این تصمیم را مستقل اتخاذ کرد. مقاومت یک مکتب فکری است. یمنی‌ها نیز برای پشتیبانی از فلسطین در عرصه دریایی وارد این جنگ شدند. ایران وقتی از کشور‌های محور مقاومت برای مقابله با رژیم صهیوینستی حمایت می‌کند، مرتکب جرم نشده است. سوریه در حال حاضر از این محور خارج شده است و من معتقدم تمام کسانی که و حامی مسئله فلسطین هستند، باید از این خروج نگران باشند. ما نحوه تعامل دولت وریه و بشر اسد را با مردم و مخالفان این کشور تأیید نمی‌کنیم، اما نقشی را که دولت سویه در حمایت از مقاومت مبارزه علیه رژیم صهیونیستی ایفا می‌کرد، انکار کنیم.
