به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، منطقه آزاد ارس در سال های اخیر به یکی از مقاصد مهم گردشگری ایران تبدیل شده است. آمارها نشان از رشد قابل‌توجه تعداد گردشگران داخلی و خارجی دارد؛ ارقامی که در کنار موقعیت استراتژیک این منطقه و جاذبه های طبیعی و تاریخی اش، اهمیت اقتصادی و فرهنگی آن را دو چندان می کند.
منطقه آزاد ارس، یکی از زیباترین و بکرترین مناطق ایران است که در شمال غرب کشور و در نزدیکی مرز با کشورهای آذربایجان و ارمنستان واقع شده است. این منطقه نه تنها از نظر طبیعی بلکه از جنبه های فرهنگی و تاریخی نیز ویژگی های منحصر به فردی دارد که آن را به یکی از جاذبه‌های گردشگری تبدیل کرده است. آبشار آسیاب، کلیسای سنت استپانوس، کاروانسرای خواجه نظر، بازارچه مرزی و... از جمله این مناطق جذاب از نظر گردشگران این نقطه است.
نگاه به آمارهای مقایسه ای، نشان می دهد که این منطقه، از نظر مسافرپذیری و جذب گردشگر، پیشرفت بسیار شگرفی داشته است.
در این خصوص، حسین حبی گرگری، کارشناس مسئول گردشگری منطقه آزاد ارس، در گفت و گو با رکنا گفت: در سال ۱۳۹۲، تنها ۸۵۰ نفر اقامت کننده خارجی از مرزهای منطقه آزاد ارس وارد ایران شدند که اغلب از طریق مرز نخجوان بود؛ اما با گذشت زمان و افزایش امکانات، این آمار در سال ۱۴۰۲ به ۴۲۰۲ نفر افزایش یافت. قابل توجه است که این آمار تنها مربوط به گمرک نوردوز بوده؛ زیرا مرز نخجوان از زمان شیوع کرونا بسته شده است.
وی تاکید کرد: بررسی آمارهای کل گردشگری ورودی خارجی، رشد معنادارتری را نشان می دهد. در سال ۱۳۹۲، مجموع گردشگران ورودی خارجی از دو گمرک نخجوان و نوردوز، ۳۶٬۷۷۶ نفر بود. در حالی که در سال ۱۴۰۲، به دلیل بسته بودن مرز نخجوان، ۱۶۱۰۶۷ گردشگر خارجی از طریق گمرک نوردوز وارد منطقه شدند.
کارشناس مسئول گردشگری منطقه آزاد ارس همچنین افزود: از سوی دیگر، آمار خودروهای غیر بومی ورودی به منطقه نیز به‌وضوح حاکی از افزایش گردشگری داخلی است. در هشت ماهه سال ۱۴۰۲، ۲٬۳۳۷٬۰۱۳ دستگاه خودرو غیر بومی وارد منطقه شدند، که این رقم در هشت ماهه سال ۱۴۰۳ به ۲٬۴۰۴٬۱۳۰ دستگاه خودرو رسید.
وی در ادامه تاکید کرد: همچنین، تعداد گردشگران خارجی ورودی از مرزهای زمینی نیز در سال ۱۴۰۳ رشد چشمگیری داشته است. این تعداد که در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۲ ۹۷٬۲۶۰ نفر بود، در ۸ ماهه سال جاری به ۲۰۶٬۲۵۸ نفر افزایش یافت که این ارقام صرفا از مرز نوردوز هستند و تعداد خیلی کمی از مرز نخجوان وارد منطقه آزاد ارس شده اند.
حسین حبی گرگری در ادامه گفت: این گردشگران بیشتر برای خرید به منطقه آزاد ارس سفر می کنند که این برای ما یک ظرفیت قابل توجه به حساب می آید. همچنین نکته قابل توجه دیگر کاهش محسوس گردشگران سلامت است که پیش‌تر بیشتر از مرز نخجوان وارد ایران می‌شدند و اغلب برای درمان به شهرهایی مانند تبریز سفر می‌کردند؛ اما با بسته شدن مرز نخجوان، تعداد این دسته از گردشگران کاهش یافته و سهم کوچکی از آمار کنونی را تشکیل می‌دهد.
وی افزود: این آمارها نشان می‌دهد که منطقه آزاد ارس به‌عنوان یکی از قطب‌های گردشگری ایران، به‌ویژه در حوزه گردشگری داخلی، ظرفیت‌های بالایی دارد. تقویت زیرساخت‌ها و تسهیل ارتباطات مرزی می‌تواند این روند صعودی را ادامه داده و این منطقه را به مقصدی پررونق‌تر تبدیل کند.
مقایسه آمارهای سال‌های 1382 و 1402 نشان‌دهنده پیشرفت چشمگیر منطقه آزاد ارس در حوزه‌های میراث فرهنگی و ژئوپارک است.
در سال 1402، تعداد آثار و اماکن تاریخی مرمت و فعال‌شده به 7 مورد رسید، در حالی که این عدد در سال 1382 صفر بود. همچنین، تا سال 1382 هیچ یک از آثار منطقه به ثبت جهانی نرسیده بود؛ اما تا سال 1402، چهار اثر از منطقه آزاد ارس موفق به ثبت جهانی شدند.
تعداد آثار ثبت ملی‌شده نیز از 13 اثر در سال 1382 به 59 مورد در سال 1402 افزایش یافت. علاوه بر این، ژئوپارک ارس در سال 1402، با 30 ژئوسایت به ثبت جهانی رسید.
در سال 1392 در منطقه آزاد ارس، تعداد هتل، کاشانه مهمان، زائرسرا، اقامتگاه بومگردی و کمپ، صفر گزارش شده است. در حالی که این آمار در سال 1402، به ترتیب به میزان 11، 13، 2، 7 و یک افزایش پیدا کرده است که این افزایش چشمگیر مراکز اقامتی، میزان اقامت روزانه در این منطقه را افزایش داده است.
همچنین تعداد هتل آپارتمان منطقه آزاد ارس از 2 در سال 1392، به رقم 5 در سال 1402 رسیده است. تعداد 5 مهمانپذیر در سال 1392، به 8 مهمانپذیر در سال 1402 افزایش پیدا کرده است که می تواند ظرفیت مناسبی برای حضور گردشگران در این منطقه را فراهم آورد.
منطقه مرزی ارس، با ترکیبی از زیبایی های طبیعی و تاریخی، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران است. تنوع زیستی، مناظر کوهستانی، رودخانه‌ها و تاریخ غنی این منطقه و اقدامات ویژه سازمان منطقه آزاد ارس، آن را به مقصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است. بازدید از این منطقه می‌تواند تجربه‌ای منحصر به فرد برای کسانی باشد که به دنبال کشف زیبایی‌های طبیعی و فرهنگی ایران هستند.
