خبرگزاری مهر، گروه استانها، کورش دیباج: علی‌اکبر پرورش، نامی ماندگار در تاریخ انقلاب اسلامی و فرهنگ ایران‌زمین است. او که از پیشگامان نهضت امام خمینی (ره) بود، همواره در کنار مردم و برای مردم زیست. از تدریس و فعالیت‌های فرهنگی تا حضور در سنگر سیاست و دفاع، استاد پرورش همواره در جایگاه‌های حساس نقش‌آفرینی کرد. او نه‌تنها یک فعال سیاسی، بلکه نویسنده‌ای متعهد و معلمی پرورش‌دهنده نسل‌های بعدی بود. شخصیت جامع‌الابعاد او، که عرفان، زهد، و تعهد اجتماعی را توأمان داشت، همچنان برای بسیاری الگوست.
برای شناخت بهتر زوایای زندگی و اندیشه‌های استاد پرورش به مناسبت ۶ دی ماه سالروز وفات او با سید رضا میرصدری، پژوهشگر تاریخ شفاهی و مدرس دانشگاه، به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
استاد میرصدری، چرا علی‌اکبر پرورش را یک شخصیت متمایز در تاریخ معاصر ایران می‌دانیم؟
استاد پرورش را باید به‌عنوان شخصیتی جامع‌الابعاد در نظر گرفت. او در عرصه‌های مختلفی همچون سیاست، فرهنگ، و تربیت نسل جدید نقش مؤثری ایفا کرد. مهم‌ترین ویژگی او، اخلاص در عمل بود. این اخلاص را می‌توان در سخنان شاگردانش و حتی کسانی که از دور با او آشنا بودند، مشاهده کرد. استاد پرورش، چه در دوران نهضت انقلاب و چه در دوران پس از آن، همیشه در کنار مردم بود. او نه‌تنها در صحنه سیاست، بلکه در تربیت جوانان انقلابی نیز نقشی کلیدی داشت.
از دیدگاه شما، نقش استاد پرورش در جریان انقلاب اسلامی چگونه بود؟
نقش او بسیار کلیدی بود. یکی از نقاط عطف فعالیت‌های انقلابی او، ماجرای تحصن در منزل آیت‌الله خادمی بود. این اقدام، نه‌تنها به سازمان‌دهی نیروهای انقلابی کمک کرد، بلکه به‌عنوان نمادی از ایستادگی فرهنگیان و معلمان در برابر رژیم پهلوی شناخته شد.
شخصیت معنوی استاد پرورش چه تأثیری در کارهای او داشت؟
استاد پرورش شخصیتی عرفانی و زاهدانه داشت. او معتقد بود که زهد، به‌معنای برداشت کم و بازدهی زیاد است. این نگاه عمیق به زهد، در سخنان و آثارش به‌خوبی دیده می‌شود. از نکات جالب‌توجه زندگی او، تهجد و شب‌زنده‌داری‌های مداومش بود. این جنبه معنوی از شخصیت او، تأثیر عمیقی بر شاگردانش و کسانی که او را از نزدیک می‌شناختند، گذاشت.
آیا می‌توان او را یک نویسنده مؤثر نیز دانست؟
قطعاً. آثار او همچون «قرآن و خطوط انفاق»، «پیشگامان کهف»، و «ما و قرآن»، نشان‌دهنده عمق اندیشه و نگاه جامع او به مسائل دینی و اجتماعی است. این آثار همچنان در محافل علمی و فرهنگی مورد توجه قرار می‌گیرند.
چه ویژگی‌هایی از شخصیت استاد پرورش باعث شد که او در دوران انقلاب اسلامی تأثیرگذار باشد؟
یکی از ویژگی‌های برجسته استاد پرورش، آگاهی سیاسی و فرهنگی عمیق او بود. او در کنار تدریس و فعالیت‌های فرهنگی، توانست همواره به‌خوبی با شرایط اجتماعی و سیاسی زمانه خود ارتباط برقرار کند. این ویژگی او را به شخصیتی تأثیرگذار در انقلاب اسلامی تبدیل کرد. همچنین صداقت و اخلاص در رفتار و کلامش، به او اجازه داد که به‌عنوان یک الگوی رهبری برای جوانان انقلابی شناخته شود.
چگونه می‌توان آموزه‌های استاد پرورش را در دنیای امروز به کار گرفت؟
آموزه‌های استاد پرورش، به‌ویژه در زمینه تربیت اخلاقی و اجتماعی، هنوز هم می‌تواند به‌عنوان راهنمایی برای نسل‌های جدید مفید واقع شود. او همواره بر ارزش‌هایی چون صداقت، اخلاص، و خدمت به مردم تأکید داشت. در دنیای امروز، که بسیاری از اصول اخلاقی تحت تأثیر عوامل مختلف دگرگون شده است، بازگشت به این اصول می‌تواند به جامعه کمک کند تا در مسیر پیشرفت و معنویت گام بردارد.
چرا تخت فولاد محل دفن استاد پرورش انتخاب شد؟
تخت فولاد، به‌عنوان یکی از گورستان‌های تاریخی اصفهان، آرامگاه بسیاری از شخصیت‌های برجسته تاریخ ایران است. استاد پرورش، که خود از چهره‌های برجسته این شهر بود، در تکیه شهدا تخت فولاد به خاک سپرده شد. این انتخاب، شاید نوعی ارتباط معنوی با روحیه او باشد؛ چرا که تخت فولاد همواره نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی اصفهان بوده است.
در پایان، جا دارد به برگزاری برنامه‌ای به یاد استاد علی‌اکبر پرورش اشاره کنیم. برنامه «در محضر سید علی اکبر پرورش» به بازخوانی زندگی و اندیشه استاد علی‌اکبر پرورش، از شخصیت‌های برجسته تاریخ انقلاب اسلامی اختصاص دارد. این نشست، با حضور پژوهشگران و نزدیکان استاد، ابعاد مختلف حیات سیاسی، معنوی و فرهنگی او را بررسی می‌کند. در بخش نخست، حجت‌الاسلام و المسلمین سید عباس موسوی مطلق درباره جنبه‌های معنوی و عرفانی استاد سخنرانی خواهد کرد و تلاش می‌شود آموزه‌های اخلاقی و تربیتی این شخصیت برجسته برای نسل جدید بازگو شود.
در بخش دیگر، خاطره‌گویی توسط شاگردان و نزدیکان استاد، از جمله حاج رضا طیب‌نیا، دکتر سعید کریمی و نفیسه‌سادات پرورش، به مخاطبان ارائه می‌شود. این برنامه سه‌شنبه، ۴ دی‌ماه، ساعت ۱۸ در باغ طوبی، تخت فولاد اصفهان برگزار می‌شود؛ مکانی که آرامگاه استاد نیز در آن واقع شده است. این نشست فرصتی است برای آشنایی با شخصیت و میراث ماندگار یکی از پیشگامان انقلاب اسلامی.
