به گزارش رکنا، معده درد یا گاستریت به التهاب یا تحریک لایه داخلی معده گفته می‌شود که ممکن است به دلایل مختلفی مانند عفونت‌های باکتریایی، مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، الکل، استرس یا تغذیه ناسالم ایجاد شود. زخم معده نیز به زخمی شدن دیواره معده یا دوازدهه (قسمت ابتدایی روده کوچک) گفته می‌شود که معمولاً به دلیل عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف زیاد داروهای مسکن ایجاد می‌شود.

بیماری‌های معده

بیماری‌های مشابه گاستریت و زخم معده شامل موارد زیر هستند

• رفلکس اسید معده (GERD): برگشت اسید معده به مری که می‌تواند به سوزش معده، درد و التهاب منجر شود.

• سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS): اختلالی در روده که باعث درد معده، نفخ، اسهال یا یبوست می‌شود.

• سنگ صفرا: باعث درد در ناحیه بالای شکم و حتی التهاب صفرا می‌شود.

• مسمومیت غذایی: به علت مصرف غذاهای آلوده باعث درد معده، اسهال و استفراغ می‌شود.

• هیپرهیدروزیس معده: بیش‌فعالی معده که ممکن است به سوزش سر دل و درد منتهی شود.

داروهایی که باید مصرف شوند

برای درمان گاستریت و زخم معده داروهای مختلفی وجود دارد

• آنتی‌اسیدها: برای کاهش اسید معده و تسکین سوزش سر دل.

• مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI): مانند امپرازول، که تولید اسید معده را کاهش می‌دهند.

• آنتی‌هیستامین‌ها: مانند رانیتیدین، که ترشح اسید را کاهش می‌دهند.

• آنتی‌بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری در صورت وجود.

• ماده محافظ معده (مثل سولفراطید): برای محافظت از دیواره معده در برابر آسیب اسید.

عوارض درد معده و داروها

• زخم خونریزی‌دهنده: در صورت عدم درمان زخم‌ها ممکن است خونریزی شدید ایجاد شود.

• نفخ و آروغ زدن مکرر.

• درد مزمن و شدید که می‌تواند به کاهش کیفیت زندگی منجر شود.

• سرطان معده: در موارد مزمن و درمان‌نشده، گاستریت می‌تواند به سرطان معده منجر شود.

عوارض داروها

• آنتی‌اسیدها: می‌توانند منجر به اسهال یا یبوست شوند.

• PPI‌ها: استفاده طولانی‌مدت از این داروها می‌تواند منجر به کاهش جذب برخی ویتامین‌ها مانند ویتامین B12 و منیزیم شود.

• آنتی‌بیوتیک‌ها: ممکن است منجر به اسهال، تهوع یا واکنش‌های آلرژیک شوند.

علت شیوع بیماری درد معده

علت شیوع این بیماری‌ها معمولاً به عوامل زیر برمی‌گردد:

• عوامل محیطی: مثل مصرف غذاهای پرادویه، چرب و یا کم‌فیبر.

• استرس: استرس روانی و فیزیکی می‌تواند میزان اسید معده را افزایش دهد.

• عفونت‌ها: هلیکوباکتر پیلوری یکی از عوامل اصلی ایجاد گاستریت و زخم معده است.

• مصرف داروهای ضد التهاب: استفاده مکرر از داروهایی مانند ایبوپروفن می‌تواند باعث آسیب به دیواره معده شود.

شیوع بیماری بین خانم‌ها و آقایان

برخی تحقیقات نشان می‌دهند که گاستریت و زخم معده در آقایان بیشتر از خانم‌ها دیده می‌شود. این تفاوت به دلایل هورمونی، سبک زندگی و عوامل ژنتیکی برمی‌گردد. با این حال، برخی زنان نیز به دلیل مصرف داروهای ضد التهابی بیشتر در معرض این بیماری‌ها هستند.

کشورهای با شیوع بیشتر

این بیماری‌ها در سراسر دنیا وجود دارند، اما در کشورهای در حال توسعه و مناطقی با دسترسی محدود به درمان‌های پزشکی مانند کشورهای آسیای جنوبی، آفریقا و آمریکای لاتین شیوع بیشتری دارند. در این مناطق، عفونت‌های هلیکوباکتر پیلوری شایع‌تر است.

تغذیه‌های مفید و مضر

تغذیه‌های مفید برای بیماران مبتلا به گاستریت و زخم معده:

• غذاهای غنی از فیبر: مانند سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل.

• پروتئین‌های کم‌چرب: گوشت مرغ، ماهی و توفو.

• لبنیات کم‌چرب: شیر کم‌چرب و ماست طبیعی.

• غذاهای ملایم: مانند برنج سفید و سیب‌زمینی پخته.

غذاهای مضر

• غذاهای چرب و سرخ‌شده: که ممکن است باعث تحریک معده شوند.

• غذاهای تند و ادویه‌دار: می‌توانند موجب تحریک اسید معده و درد شوند.

• الکل و قهوه: می‌توانند تولید اسید معده را افزایش دهند و باعث درد شوند.

• مواد غذایی با قند بالا: ممکن است باعث نفخ و مشکلات گوارشی شوند.

این جداول شامل مقایسه داروها، تفاوت شیوع بیماری بین زنان و مردان، و تغذیه‌های مفید و مضر برای بیماری‌های معده (مانند گاستریت و زخم معده) است.

۱. مقایسه داروهای مختلف برای درمان گاستریت و زخم معده

۲. مقایسه شیوع بیماری در زنان و مردان و رده سنی مبتلا

۳. تغذیه‌های مفید و مضر برای بیماری‌های معده