به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سامان سلامیان، مدرس ریاضی و روانشناس در خصوص نتایج آزمون تیمز در گفت و گو با رکنا گفت: یاد سال ها پیش به خیر که خبر درخشش محصلین ایران در المپیادهای بین المللی ریاضی و فیزیک، نشانی امیدبخش از پیشرفت کشور بود و نتایج آزمون های یادگیری ریاضی در دوره دبستان نسبت به کشورهای همسایه بهتر از نتایج ناامیدکننده امروز. در خبرها آمده است ایران از ۵۸ کشور شرکت کننده در ریاضی پایه چهارم در رتبه ۵۳ قرار دارد و تمام کشورهای منطقه عملکرد بهتری نسبت به ایران دارند به جز عربستان سعودی.
وی تاکید کرد: برای ارتقای رتبه ایران در آزمون‌های بین‌المللی مانند تیمز و پرلز ، نظام و وزارت آموزش و پرورش وظایف کلیدی و گسترده‌ای بر عهده دارند. همچنین، بسیاری از انتقادات به سیستم آموزش و پرورش فعلی در ایران به کمبود برنامه‌ریزی استراتژیک، عدم تمرکز بر کیفیت آموزش و بی‌توجهی به شرایط معلمان و دانش‌آموزان مربوط می‌شود.
سلامیان با اشاره به وظایف وزارت آموزش و پرورش در این خصوص گفت: تغییر در سیاست‌گذاری آموزشی که شامل تدوین و اجرای برنامه‌های استراتژیک و علمی برای ارتقای سطح آموزش ریاضیات و سواد علمی. تطبیق برنامه‌های درسی با استانداردهای جهانی و توجه به نیازهای روز جامعه جهانی، کاهش حجم غیرضروری کتاب‌های درسی و تمرکز بر کیفیت، عمق و فهم عمیق مفاهیم می شود باید در دستور کار قرار گیرد.
این مدرس ریاضیات تاکید کرد: سرمایه‌گذاری بر روی رشد معلمان که شامل ارتقای وضعیت معیشتی معلمان از جمله تأمین حقوق کافی، مزایا و امنیت شغلی، برگزاری دوره‌های بازآموزی و ارتقا: آموزش روش‌های تدریس مدرن و فراهم کردن فرصت‌های یادگیری مداوم برای معلمان و تقدیر و انگیزه‌بخشی به معلمان: شناسایی و پاداش دادن به معلمان برجسته نیز از جمله این موارد است.
وی افزود: ایجاد محیط یادگیری مناسب برای دانش آموزان که منجر به بهبود امکانات فیزیکی مدارس، از جمله تجهیزات مدرن و فناوری آموزشی، فراهم کردن ابزارهای آموزشی دیجیتال و دسترسی به منابع برتر جهانی و کاهش تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌ها برای تمرکز بیشتر بر یادگیری می شود می بایست مورد توجه قرار گیرد.
سامان سلامیان در ادامه گفت: بازنگری در روش‌های تدریس و ارزیابی با استفاده از روش‌های تدریس تعاملی و پژوهش‌محور، حرکت از آموزش مبتنی بر حافظه به سمت آموزش مبتنی بر درک مفاهیم و مهارت‌های حل مسئله و • طراحی امتحانات و ارزیابی‌هایی که تفکر خلاق و انتقادی دانش‌آموزان را تقویت کند از دیگر راه های خروج از وضعیت فعلی است.
این روانشناس و مدرس ریاضیات با اشاره به اینکه ترویج آموزش‌های بین‌المللی در این مسیر می تواند بسیار کمک کننده باشد، گفت: همکاری با کشورهای موفق در تیمز و پرلز برای یادگیری و الگوبرداری از بهترین تجربیات و تقویت آموزش زبان انگلیسی برای دسترسی به منابع بین‌المللی بسیار اهمیت دارد. همچنین توجه به عدالت آموزشی با عنایت جدی بر کاهش شکاف آموزشی بین مناطق محروم و برخوردار و توزیع عادلانه معلمان متخصص و امکانات آموزشی در سراسر کشور لازم است.
سامان سلامیان افزود: تشویق خانواده‌ها به مشارکت در آموزش از مسیر ارائه برنامه‌های آموزشی به والدین برای کمک به فرزندانشان و تشویق والدین به ایجاد محیطی حمایتی برای یادگیری در خانه می تواند بسیار کمک کننده باشد.
او با اشاره به اینکه در این مسیر انتقادات جدی به سیستم آموزش و پرورش وجود دارد، گفت: تمرکز بر آموزش حافظه‌محور یکی از این ایرادات است. برنامه‌های درسی بیشتر بر حفظ کردن مطالب تأکید دارند تا فهم عمیق و کاربردی. همچنین کمبود فعالیت‌های پژوهشی و مهارت‌های تفکر خلاق در مدارس بسیار محسوس است.
این مدرس ریاضیات با تاکید بر اینکه ضعف در تربیت معلم یکی دیگر از نقدهای جدی به آموزش و پرورش است، گفت: معلمان از آموزش‌های تخصصی و به‌روز برای تدریس روش‌های نوین محروم‌اند؛ همچنین کمبود انگیزه به دلیل وضعیت معیشتی ضعیف معلمان نیز قابل توجه است. از سویی دیگر، تبعیض آموزشی، با ایجاد نابرابری شدید در کیفیت آموزش میان مناطق شهری و روستایی یا مناطق محروم و نبود امکانات آموزشی کافی در بسیاری از مدارس مناطق کمتر برخوردار از دیگر نقدها بر سیستم آموزشی کشور است.
این مدرس و روانشناس افزود: فشار بیش از حد بر دانش‌آموزان با حجم بالای مطالب درسی باعث کاهش عمق یادگیری می‌شود. همچنین نظام ارزیابی به جای تقویت مهارت‌های واقعی، بر امتحانات سنگین و رقابت ناسالم متمرکز است.
سلامیان همچنین با اشاره به اینکه کمبود برنامه‌های عملیاتی برای آزمون‌های بین‌المللی به شدت محسوس است گفت: عدم آشنایی معلمان و دانش آموزان با ساختار و اهداف آزمون‌های تیمز و پرلز و نبود سرمایه‌گذاری کافی برای شرکت موفق در این آزمون ها از جمله این موارد است.
این مدرس ریاضیات افزود: غفلت از علوم پایه و پژوهش‌محور با کم‌توجهی به تقویت سواد ریاضی و علمی از مقاطع ابتدایی و تأکید زیاد بر قبولی در کنکور و نه یادگیری مفهومی بسیار ارزشمند است. از سویی دیگر، کمبود فناوری و ابزارهای نوین که شامل بسیاری از مدارس از ابزارهای مدرن آموزشی و فناوری محروم هستند و همچنین عدم آموزش استفاده صحیح از فناوری برای یادگیری از دیگر موارد قابل توجه است.
او تاکید کرد: از سویی دیگر، آموزش‌وپرورش به جای برنامه‌ریزی استراتژیک بلندمدت، درگیر مشکلات روزمره است. همچنین تغییرات مکرر و غیرکارشناسانه در سیاست‌های آموزشی در این روند می تواند مانند یک سرعتگیر عمل کند.
سامان سلامیان افزود: ارتقای سطح آموزش ریاضیات و سواد علمی در ایران مستلزم یک نگاه همه‌جانبه و اصلاحات بنیادی در نظام آموزش‌وپرورش است. اگر دولت و وزارت آموزش‌وپرورش بر حل مشکلات زیرساختی، بهبود کیفیت فعالیت معلمان، ترویج عدالت آموزشی و تغییر نگرش به آموزش تمرکز کنند، رتبه ایران در آزمون‌هایی مانند تیمز و پرلز بهبود خواهد یافت.
این مدرس ریاضیات گفت: افت رتبه ایران در آزمون تیمز نشان‌دهنده یک چالش جدی در نظام آموزشی کشور است که نیاز به توجه و اقدامات همه‌جانبه دارد. معلمان ریاضی و مشاوران آموزشی نقش بسیار مؤثری در تغییر این وضعیت دارند. وظایف یک معلم ریاضی می‌تواند در چند محور اصلی ایجاد علاقه و انگیزه در دانش‌آموزان، جذاب کردن ریاضی، رفع ترس از ریاضی و تشویق به تفکر خلاق خلاصه شود.
وی با تاکید بر اینکه تقویت مهارت‌های پایه از دیگر ضروریات در این زمینه است افزود: مشکلات در ریاضی دبیرستان معمولا ریشه در ضعف دانش‌آموزان در مفاهیم پایه دارد. باید تلاش کرد تا در کنار تدریس مفاهیم پیشرفته، دانش‌آموزان را در مهارت‌های پایه‌ای مانند جبر، هندسه و حل مسئله تقویت شود. همچنین تغییر نگرش به ریاضی بسیار موثر است. بسیاری از دانش‌آموزان ریاضی را به عنوان یک «درس سخت و بی‌فایده» می‌بینند باید به آنها نشان دهید که چگونه ریاضی در زندگی روزمره، تکنولوژی، اقتصاد و علوم مختلف کاربرد دارد.
سامان سلامیان گفت: می بایست از نرم‌افزارها، اپلیکیشن ها و ابزارهای تعاملی برای آموزش ریاضی استفاده کرد. این ابزارها می توانند به یادگیری مفاهیم پیچیده کمک کنند و علاقه دانش‌آموزان را افزایش دهند. باید به دانش‌آموزان یاد دهند که چگونه به مسائل به‌صورت گام‌به‌گام نزدیک شوند و از استدلال منطقی برای حل آنها استفاده کنند. تقویت تفکر انتقادی و خلاق در این زمینه بسیار مهم است. از سویی دیگر می بایست با سایر معلمان ریاضی تبادل تجربه ایجاد شود. شرکت در کارگاه‌ها و همایش‌های تخصصی به شما کمک می‌کند تا روش‌های جدید و مؤثرتر آموزش را بیاموزند.
این روانشانس و مدرس ریاضیات گفت: می بایست دانش‌آموزان را به شرکت در المپیادهای ریاضی و دیگر رقابت‌های علمی تشویق کرد. این فعالیت‌ها انگیزه و تجربه یادگیری آنها را افزایش می‌دهد. معلمان می بایست همواره خود را به‌روز نگه دارند و از روش‌های نوین تدریس استفاده کنند. یادگیری مداوم، کلید موفقیت در بهبود کیفیت آموزش است. همچنین باید به یاد داشت والدین نقش مهمی در نگرش دانش‌آموزان به ریاضی دارند. با آنها در تماس باشید و راهنمایی کنید که چگونه محیطی حمایتی برای یادگیری ریاضی فراهم کنند.
سامان سلامیان در پایان گفت: معلمان می بایست پیشنهادات خود را در مورد برنامه‌های درسی و روش‌های آموزش ریاضی به نهادهای مسئول ارائه دهند. در تغییرات سیستمی نیز نقش داشته باشند. معلمان ریاضی، می‌توانند با تلاش در زمینه‌های فوق، تغییرات مؤثری در نگرش و مهارت‌های ریاضی دانش‌آموزان ایجاد کنند. آموزش باکیفیت و تأثیرگذار در سطح دبستان و دبیرستان می‌تواند انگیزه و مهارت‌های لازم برای موفقیت دانش‌آموزان را فراهم کرده و در نهایت به بهبود جایگاه ریاضیات ایران در سطح جهانی کمک کند.
