به گزارش رکنا، آرتریت (Arthritis) یک بیماری التهابی است که مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث درد، تورم، سفتی و کاهش دامنه حرکتی میشود. این بیماری میتواند در انواع مختلفی ظاهر شود و علل مختلفی داشته باشد. آرتریت ممکن است به طور موقت یا دائمی به مفاصل آسیب برساند و عملکرد روزانه فرد را محدود کند.
آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis):
یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله میکند و باعث التهاب میشود.
معمولاً مفاصل کوچک دستها و پاها را درگیر میکند.
میتواند منجر به آسیب دائمی به مفاصل شود.
آرتروز (استئوآرتریت) (Osteoarthritis):
رایجترین نوع آرتریت است و به دلیل فرسایش تدریجی غضروف مفاصل رخ میدهد.
بیشتر در مفاصل بزرگ مانند زانو، ران و ستون فقرات دیده میشود.
معمولاً با افزایش سن بیشتر مشاهده میشود.
آرتریت گوت (Gout):
به دلیل افزایش اسید اوریک در خون ایجاد میشود که منجر به رسوب بلورهای اسید اوریک در مفاصل میشود.
معمولاً مفصل انگشت شست پا را درگیر میکند و باعث حملات شدید دردناک میشود.
آرتریت پس از عفونت (Infectious Arthritis):
این نوع آرتریت به علت عفونت باکتریایی، ویروسی یا قارچی در مفصل ایجاد میشود.
عفونت ممکن است از طریق جراحت یا در اثر عفونت در سایر نقاط بدن به مفصل منتقل شود.
آرتریت ادراری (Reactive Arthritis):
معمولاً بعد از یک عفونت در دستگاه ادراری، روده یا دستگاه تناسلی ایجاد میشود.
میتواند با علائمی مانند درد مفاصل، التهاب چشم و مشکلات ادراری همراه باشد.
درد مفاصل: معمولاً در مفاصل درگیر احساس میشود. درد میتواند مزمن یا به صورت حملات ناگهانی باشد.
تورم: مفاصل ممکن است متورم شوند و احساس گرما و حساسیت کنند.
سفتی مفصل: به خصوص در صبح یا بعد از بیحرکتی طولانیمدت، مفاصل میتوانند سفت شوند.
کاهش دامنه حرکتی: مفاصل آسیبدیده ممکن است حرکات طبیعی خود را به خوبی انجام ندهند و این میتواند بر فعالیتهای روزمره تأثیر بگذارد.
قرمزی و گرما: در برخی انواع آرتریت، مفصل درگیر ممکن است قرمز و گرم شود.
ژنتیک: سابقه خانوادگی ممکن است ریسک ابتلا به آرتریت را افزایش دهد.
عوامل محیطی: عفونتها، آسیبهای قبلی مفاصل یا شرایط خاص میتوانند به بروز آرتریت کمک کنند.
چاقی: اضافه وزن فشار اضافی به مفاصل وارد میکند، به ویژه مفاصل زانو، که میتواند باعث آرتروز شود.
سن: احتمال ابتلا به آرتریت با افزایش سن بیشتر میشود.
جنسیت: برخی انواع آرتریت مانند آرتریت روماتوئید بیشتر در زنان دیده میشود.
درمان آرتریت بستگی به نوع آن و شدت بیماری دارد. هدف اصلی درمان آرتریت کاهش درد، التهاب و بهبود عملکرد مفصل است. درمانهای معمول عبارتند از:
داروها:
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب.
داروهای ضد روماتیسمی اصلاحکننده بیماری (DMARDs): برای بیماریهایی مانند آرتریت روماتوئید.
کورتیکواستروئیدها: برای کاهش التهاب شدید.
فیزیوتراپی:
تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی میتواند به حفظ دامنه حرکتی مفاصل و تقویت عضلات کمک کند.
جراحی:
در مواردی که درمانهای دیگر مؤثر نباشند و مفصل به شدت آسیب دیده باشد، ممکن است نیاز به جراحی مانند تعویض مفصل یا آرتروسکوپی باشد.
تغییر سبک زندگی:
رژیم غذایی سالم و ورزش منظم میتوانند به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.
کاهش وزن برای کاهش فشار روی مفاصل مهم است.
استراحت و استفاده از وسایل کمکی:
استفاده از بریسها یا عصا برای حمایت از مفاصل آسیبدیده و جلوگیری از فشار اضافی.
پیشگیری
ورزش منظم برای حفظ انعطافپذیری و تقویت عضلات.
حفظ وزن سالم برای کاهش فشار روی مفاصل.
رژیم غذایی متعادل با مصرف مواد مغذی مانند ویتامین D و کلسیم برای حفظ سلامت استخوانها.
اجتناب از آسیبهای جسمی و مراقبت از مفاصل در برابر آسیب.
در نهایت، درمان آرتریت بستگی به نوع و شدت آن دارد و باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.
نکات مهم درباره آرتریت در قالب جدول
جداول آرتریت به طور کلی میتوانند شامل اطلاعات مربوط به انواع مختلف آرتریت، علائم، درمانها و عوامل تشدید کننده این بیماری باشند. در زیر برخی از جداول مرتبط با آرتریت آورده شده است که میتواند به شفافسازی تفاوتها و مشخصات انواع مختلف آرتریت کمک کند.
نوع آرتریت | ویژگیها | علت یا علل اصلی | نواحی درگیر | درمانها |
---|---|---|---|---|
آرتریت روماتوئید | بیماری خودایمنی، التهاب مزمن مفاصل | اختلالات سیستم ایمنی بدن که به مفاصل حمله میکند | مفاصل کوچک دستها و پاها، شانهها و زانوها | داروهای ضد روماتیسمی، کورتیکواستروئیدها، فیزیوتراپی |
آرتروز (استئوآرتریت) | فرسایش تدریجی غضروف مفاصل | افزایش سن، آسیب به مفاصل | مفاصل بزرگ مانند زانو، لگن، کمر و شانه | مسکنها، فیزیوتراپی، جراحی در موارد شدید |
آرتریت گوت | حملات دردناک ناشی از اسید اوریک | افزایش سطح اسید اوریک در خون و رسوب آن در مفاصل | بیشتر مفصل انگشت شست پا، گاهی زانو و مچ پا | داروهای کاهشدهنده اسید اوریک، تغییر رژیم غذایی |
آرتریت پس از عفونت | التهاب مفصل پس از عفونت | عفونتهای باکتریایی یا ویروسی | مفصل تحت تأثیر عفونت | آنتیبیوتیکها یا داروهای ضد ویروس |
آرتریت ادراری | مرتبط با عفونتهای ادراری | عفونتهای ادراری یا عفونتهای رودهای | مفاصل بزرگ مانند زانو، مچ پا و مچ دست | داروهای آنتیبیوتیکی، درمان عفونتهای اصلی |
نوع آرتریت | علائم اصلی | شدت علائم |
---|---|---|
آرتریت روماتوئید | درد، تورم، قرمزی و گرما در مفاصل، خشکی مفاصل | میتواند شدید و مزمن باشد، معمولاً دو طرفه |
آرتروز (استئوآرتریت) | درد و سفتی مفاصل، محدودیت در حرکت مفصل | معمولاً در شروع فعالیت بدنی یا پس از مدت زمان طولانی ایستاده بودن |
آرتریت گوت | درد شدید و ناگهانی، تورم، حساسیت مفصل، قرمزی | معمولاً در مفصل انگشت شست پا، ممکن است به صورت حملات تکرار شود |
آرتریت پس از عفونت | درد و تورم مفاصل، قرمزی و گرما در محل عفونت | به طور موقت، بسته به شدت عفونت |
آرتریت ادراری | درد مفاصل، التهاب، تورم، مشکل در حرکت مفصل | میتواند همراه با علائم ادراری مانند درد در هنگام ادرار باشد |
عامل تشدید کننده | تأثیر بر آرتریت | توضیحات |
---|---|---|
سن بالا | افزایش احتمال ابتلا به آرتروز و آرتریت روماتوئید | با افزایش سن، فرسایش مفاصل و ضعف سیستم ایمنی بدن بیشتر میشود |
چاقی | تشدید آرتروز، افزایش فشار روی مفاصل | به ویژه در مفاصل زانو، لگن و کمر |
ژنها | احتمال وراثت آرتریت روماتوئید و آرتریت گوت | ژنها میتوانند در افزایش خطر ابتلا به انواع مختلف آرتریت نقش داشته باشند |
سیگار کشیدن | تشدید علائم آرتریت روماتوئید | کشیدن سیگار به طور جدی سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار میدهد |
استرس | میتواند باعث التهاب و درد مفاصل شود | استرس میتواند سیستم ایمنی بدن را تحریک کند و علائم آرتریت را تشدید کند |
عفونتها | تشدید آرتریت پس از عفونتها | عفونتهای باکتریایی یا ویروسی میتوانند باعث بروز آرتریت پس از عفونت شوند |
روش درمان | نوع آرتریت قابل استفاده | توضیحات |
---|---|---|
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) | آرتریت روماتوئید، آرتروز، آرتریت گوت | کاهش درد و التهاب, مانند ایبوپروفن و ناپروکسن |
کورتیکواستروئیدها | آرتریت روماتوئید، آرتریت پس از عفونت | کاهش التهاب و درد شدید |
داروهای DMARDs (داروهای ضد روماتیسمی) | آرتریت روماتوئید | کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از آسیب مفاصل |
فیزیوتراپی | آرتریت روماتوئید، آرتروز، آرتریت گوت | تقویت عضلات اطراف مفصل و افزایش دامنه حرکتی |
جراحی | آرتروز شدید، آسیبهای مفصلی | تعویض مفصل یا جراحیهای ترمیمی در صورت نیاز |
نوع آرتریت | مواد غذایی مفید | مواد غذایی مضر |
---|---|---|
آرتریت روماتوئید | ماهیهای چرب (اومگا 3)، آنتیاکسیدانها، سبزیجات برگدار | غذاهای فرآوری شده، شکر و چربیهای ترانس |
آرتروز (استئوآرتریت) | سبزیجات سبز، میوههای غنی از ویتامین C، منابع غنی از کلسیم | گوشت قرمز، غذاهای سرخ شده و چرب |
آرتریت گوت | گیاهان و سبزیجات، چای سبز، میوههای کم پورین | گوشت قرمز، غذاهای دریایی، الکل، نوشیدنیهای شیرین |
آرتریت پس از عفونت | غذاهای سرشار از ویتامین C، مواد ضد التهاب طبیعی | غذاهای چرب و فرآوری شده |
این جداول میتوانند به شناخت بهتر انواع مختلف آرتریت، روشهای درمان، و عوامل تاثیرگذار کمک کنند. همچنین مصرف مواد غذایی مناسب و رعایت برخی از شیوههای زندگی میتواند به مدیریت علائم آرتریت کمک کند.
درمان گیاهی آرتریت شامل استفاده از گیاهان دارویی و عصارههای طبیعی است که میتوانند به کاهش التهاب، تسکین درد و بهبود عملکرد مفاصل کمک کنند. بسیاری از گیاهان و مکملهای طبیعی خواص ضد التهابی، ضد درد و تقویتکننده سیستم ایمنی دارند. در اینجا به برخی از گیاهان و روشهای گیاهی مؤثر در درمان آرتریت اشاره میکنیم:
1. زنجبیل (Ginger)
زنجبیل یکی از گیاهان معروف برای درمان التهاب و درد است. ترکیبات موجود در زنجبیل مانند جینجرول و شوگائول دارای خواص ضد التهابی هستند که میتوانند به کاهش تورم مفاصل کمک کنند.
نحوه استفاده: میتوانید زنجبیل را به صورت تازه در غذاها یا به صورت چای مصرف کنید.
مکملها: برخی از مکملهای زنجبیل به صورت کپسول یا عصاره در دسترس هستند که میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
2. Turmeric (زردچوبه)
زردچوبه حاوی ترکیبی به نام کورکومین است که خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی دارد. کورکومین به کاهش التهاب مفاصل و تسکین درد در افراد مبتلا به آرتریت کمک میکند.
نحوه استفاده: زردچوبه را میتوان به صورت پودر در غذاها، چای یا شیر مصرف کرد. همچنین میتوانید مکملهای کورکومین را به عنوان درمان مکمل استفاده کنید.
نکته: مصرف زردچوبه به همراه فلفل سیاه میتواند جذب کورکومین را افزایش دهد.
3. سیر (Garlic)
سیر خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی دارد و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند. ترکیبات موجود در سیر میتوانند به کاهش التهاب مفاصل کمک کرده و درد آرتریت را کاهش دهند.
نحوه استفاده: سیر را میتوان به صورت تازه در غذاها مصرف کرد یا از عصاره سیر استفاده کرد.
نکته: در برخی از مطالعات، مصرف سیر خام تاثیر بیشتری داشته است.
4. اکیناسه (Echinacea)
اکیناسه یک گیاه دارویی است که معمولاً برای تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب استفاده میشود. این گیاه به ویژه در درمان آرتریت روماتوئید مفید است.
نحوه استفاده: اکیناسه به صورت عصاره، چای یا کپسول در دسترس است.
توجه: مصرف این گیاه ممکن است با برخی از داروهای آرتریت تداخل داشته باشد، بنابراین مشورت با پزشک قبل از مصرف توصیه میشود.
5. مریم گلی (Sage)
مریم گلی خواص ضد التهابی دارد و در تسکین درد و التهاب مفاصل مؤثر است. این گیاه به ویژه در درمان آرتریت روماتوئید مورد استفاده قرار میگیرد.
نحوه استفاده: میتوان از مریم گلی به صورت چای یا مکمل استفاده کرد.
6. گیاه قاصدک (Dandelion)
قاصدک یک گیاه دارویی است که خواص ضد التهابی و سمزدا دارد. این گیاه میتواند به کاهش تورم و درد مفاصل کمک کند.
نحوه استفاده: برگهای قاصدک را میتوان به صورت چای مصرف کرد یا به صورت عصاره به صورت مکمل مصرف کرد.
توجه: این گیاه ممکن است با داروهای ادرارآور تداخل کند.
7. درخت نخل ارهای (Saw Palmetto)
این گیاه برای درمان مشکلات پروستات و کاهش التهاب مفاصل استفاده میشود. برخی تحقیقات نشان میدهند که درخت نخل ارهای میتواند به کاهش علائم آرتریت کمک کند.
نحوه استفاده: به صورت عصاره یا کپسول مصرف میشود.
8. برگهای زیتون (Olive Leaf)
برگهای زیتون دارای خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی هستند و میتوانند به کاهش التهاب مفاصل کمک کنند.
نحوه استفاده: میتوان از عصاره برگ زیتون یا چای برگ زیتون استفاده کرد.
9. چای سبز (Green Tea)
چای سبز حاوی آنتیاکسیدانهای قوی مانند کاتچینها است که به کاهش التهاب و محافظت از مفاصل کمک میکند.
نحوه استفاده: نوشیدن چای سبز به طور منظم میتواند به کاهش علائم آرتریت کمک کند.
10. گیاه گزنه (Nettle)
گیاه گزنه برای کاهش التهاب مفاصل و درد ناشی از آرتریت مفید است. گزنه همچنین خواص ضد درد و ضد التهاب دارد.
نحوه استفاده: میتوان از عصاره یا چای گزنه استفاده کرد.
11. کندر (Boswellia)
کندر یک گیاه دارویی با خواص ضد التهابی است که در درمان آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت استفاده میشود.
نحوه استفاده: این گیاه به صورت مکمل یا عصاره در دسترس است.
روشهای درمان گیاهی آرتریت:
چایهای گیاهی: استفاده از چایهای گیاهی مانند زنجبیل، مریم گلی، زردچوبه و چای سبز میتواند به تسکین التهاب مفاصل کمک کند.
مکملهای گیاهی: مصرف مکملهایی مانند کورکومین، عصاره زنجبیل، اکیناسه و کندر میتواند به کاهش علائم آرتریت کمک کند.
کمپرسهای گیاهی: استفاده از کمپرسهای گرم یا سرد با عصاره گیاهان دارویی مانند زنجبیل و سیر میتواند به کاهش درد و التهاب مفاصل کمک کند.
مشورت با پزشک: قبل از شروع هر نوع درمان گیاهی برای آرتریت، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا از تداخل دارویی یا عوارض جانبی جلوگیری کنید.
رعایت دوز مناسب: مصرف گیاهان دارویی باید با دقت و در دوزهای توصیهشده انجام شود. مصرف بیش از حد برخی گیاهان ممکن است باعث عوارض جانبی شود.
ترکیب درمانها: درمان گیاهی میتواند همراه با درمانهای دارویی باشد، اما باید از استفاده خودسرانه و بدون مشورت با پزشک پرهیز کنید.
استفاده از درمانهای گیاهی میتواند به کاهش علائم آرتریت کمک کند، اما نمیتواند جایگزین درمانهای پزشکی و دارویی شود. بهترین روش درمانی برای آرتریت ترکیب درمانهای گیاهی با مراقبتهای پزشکی است.
بررسی آرتریت در سنین مختلف
آرتریت یک بیماری شایع مفصلی است که میتواند در هر سنی رخ دهد، اما نوع و شدت آن در افراد مختلف بسته به سن، جنسیت و عواملی مانند سبک زندگی و عوامل ژنتیکی متفاوت است. آرتریت به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم میشود: آرتریت روماتوئید (RA) و آرتروز (Osteoarthritis). در اینجا بررسی میکنیم که آرتریت در سنین مختلف چگونه بروز میکند و عوامل تاثیرگذار در بروز آن در هر گروه سنی چیست؟
آرتریت اطفال یا آرتریت ایدیوپاتیک جوانان (JIA) یک نوع التهاب مفصلی است که به طور عمده در کودکان زیر 16 سال رخ میدهد. در این نوع آرتریت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله کرده و باعث التهاب و آسیب به آنها میشود.
سن شروع: معمولاً بین 2 تا 5 سالگی یا 10 تا 12 سالگی.
علائم: درد مفاصل، ورم، سفتی و گاهی تب و راشهای پوستی. این نوع آرتریت میتواند تنها یک مفصل را تحت تاثیر قرار دهد یا چند مفصل را درگیر کند.
عوامل خطر: عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است در بروز آرتریت اطفال موثر باشند.
درمان: درمان شامل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، داروهای تعدیلکننده بیماری و در موارد شدیدتر داروهای بیولوژیک است. فیزیوتراپی نیز برای حفظ عملکرد مفاصل مهم است.
آرتریت روماتوئید (RA) نوعی بیماری خودایمنی است که معمولاً در سنین 30 تا 60 سال بیشتر دیده میشود. این بیماری باعث التهاب مزمن مفاصل میشود و میتواند به مفاصل مختلف از جمله دستها، زانوها و مچ پا آسیب بزند.
سن شروع: معمولاً در سنین 30 تا 50 سال.
علائم: درد، تورم، سفتی مفاصل به ویژه در صبح، خستگی و کاهش وزن.
عوامل خطر: ژنتیک، هورمونها، عفونتها و عوامل محیطی ممکن است در شروع این بیماری دخیل باشند. زنان بیشتر از مردان به آرتریت روماتوئید مبتلا میشوند.
درمان: درمان شامل داروهای ضد التهابی، داروهای تعدیلکننده بیماری (DMARDs)، داروهای بیولوژیک و فیزیوتراپی است.
آرتروز شایعترین نوع آرتریت است که بیشتر در افراد مسن دیده میشود. این بیماری به تدریج باعث ساییدگی و پارگی غضروفهای مفاصل میشود و معمولاً مفاصل زانو، ران، ستون فقرات و دستها را تحت تاثیر قرار میدهد.
سن شروع: معمولاً در افراد بالای 50 سال رخ میدهد، اما میتواند در افراد جوانتر نیز بروز کند.
علائم: درد در مفصل در هنگام حرکت، کاهش انعطافپذیری مفصل، خشکی مفصل به ویژه پس از استراحت طولانی.
عوامل خطر: سن، آسیبهای قبلی مفاصل، اضافهوزن، فعالیتهای تکراری و ژنتیک.
درمان: درمان شامل کاهش وزن، ورزش، داروهای ضد التهابی، فیزیوتراپی، مکملهای غضروفساز (مانند گلوکوزامین و کندرویتین) و در برخی موارد جراحی است.
در سنین بالاتر، آرتریت به ویژه آرتروز بسیار شایع است. این بیماری به طور تدریجی باعث تخریب مفاصل میشود و میتواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد مسن بگذارد.
سن شروع: بیشتر از 60 سال.
علائم: مشابه علائم آرتروز در بزرگسالان، شامل درد مفاصل، محدودیت در حرکت، احساس خشکی مفاصل و ضعف عضلات.
عوامل خطر: سن، جنسیت (زنان بیشتر از مردان به آرتروز مبتلا میشوند)، اضافهوزن، سابقه آسیبهای مفصلی و فعالیتهای فیزیکی نامناسب.
درمان: داروهای ضد درد، کاهش وزن، فیزیوتراپی، ورزش منظم و در برخی موارد تعویض مفصل (آرتروپلاستی).
زنان پس از یائسگی به دلیل کاهش سطح استروژن بیشتر در معرض ابتلا به آرتریت به ویژه آرتروز قرار میگیرند. استروژن نقش محافظتی در حفظ سلامت مفاصل دارد و کاهش آن میتواند به تسریع تخریب مفاصل منجر شود.
سن شروع: بعد از یائسگی، معمولاً بعد از 50 سال.
علائم: درد و سفتی مفاصل به ویژه در مفاصل وزنبردار مانند زانو و ران.
عوامل خطر: کاهش استروژن، افزایش وزن، ژنتیک و سابقه خانوادگی.
درمان: علاوه بر درمانهای استاندارد آرتروز، درمان هورمونی و تغییرات سبک زندگی (ورزش و تغذیه مناسب) میتواند به کاهش علائم کمک کند.
مردان بیشتر در سنین 50 تا 60 سال دچار آرتریت میشوند و آرتریت روماتوئید در مردان معمولاً با شدت کمتری نسبت به زنان بروز میکند.
سن شروع: معمولاً بعد از 50 سال.
علائم: مشابه علائم آرتریت روماتوئید در زنان، اما در مردان این بیماری اغلب کمتر از زنان تاثیر گذار است.
عوامل خطر: ژنتیک، سیگار کشیدن، اضافهوزن و سابقه خانوادگی.
درمان: درمان مشابه آرتریت روماتوئید در زنان، شامل داروهای ضد التهابی و داروهای بیولوژیک.
در افراد مسنتر، آرتریت به ویژه آرتروز میتواند تأثیرات زیادی بر زندگی روزمره داشته باشد. علاوه بر درد مفاصل، محدودیت در حرکت میتواند استقلال فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
سن شروع: بیشتر از 70 سال.
علائم: درد شدید مفاصل، کاهش دامنه حرکتی، تغییر شکل مفصل.
عوامل خطر: افزایش سن، اضافهوزن، ضعف عضلات و محدودیت در تحرک.
درمان: درمانهای مختلفی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضد درد و در برخی موارد جراحی (جراحی تعویض مفصل) برای بهبود کیفیت زندگی.
آرتریت میتواند در هر سنی رخ دهد، اما نوع آن و شدت علائم بسته به سن و عوامل مختلف متفاوت است. در کودکان، آرتریت اطفال (JIA) ممکن است ایجاد شود، در حالی که در بزرگسالان آرتریت روماتوئید و آرتروز رایجترین انواع آرتریت هستند. در سنین پیری، آرتروز بیشترین شایعیت را دارد و میتواند کیفیت زندگی افراد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. درمانها از داروهای ضد التهابی تا روشهای جراحی برای مدیریت این بیماریها متغیر است و مشاوره پزشکی برای انتخاب بهترین روش درمان ضروری است.
آرتریت میتواند به شدت بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد، و نیاز به درمانهای مختلف از جمله دارو، فیزیوتراپی، تغییرات در سبک زندگی و در برخی موارد جراحی داشته باشد. در صورتی که درمانهای غیرجراحی نتوانند علائم آرتریت را کنترل کنند و یا آسیب به مفاصل به حدی برسد که عملکرد آنها به شدت مختل شود، جراحی میتواند گزینهای مناسب باشد. در اینجا انواع جراحیهایی که ممکن است برای درمان آرتریت انجام شود و شرایط استفاده از آنها آورده شده است:
1. جراحی تعویض مفصل (آرتروپلاستی)
آرتروپلاستی یکی از رایجترین روشهای جراحی است که برای درمان آرتروز و برخی انواع آرتریت روماتوئید انجام میشود. این روش زمانی توصیه میشود که سایر درمانها (دارو، فیزیوتراپی و تغییرات سبک زندگی) نتوانسته باشند علائم را به طور مؤثر کنترل کنند یا اینکه مفصل به طور کامل دچار تخریب شده باشد.
تعویض مفصل زانو: یکی از شایعترین جراحیها برای آرتریت در زانو است که معمولاً در افرادی انجام میشود که درد شدیدی دارند و نمیتوانند به راحتی راه بروند.
تعویض مفصل ران: زمانی که درد در مفصل ران شدید است و فرد نمیتواند به راحتی حرکت کند، جراحی تعویض مفصل ممکن است پیشنهاد شود.
تعویض مفصل شانه و آرنج: این نوع جراحی کمتر شایع است اما در مواردی که آسیب جدی به این مفاصل وارد شده باشد، ممکن است لازم باشد.
مراحل جراحی: در این جراحیها، پزشک مفصل آسیبدیده را با یک مفصل مصنوعی (پروتز) تعویض میکند. این پروتزها معمولاً از مواد مقاوم مثل فلز، پلاستیک یا سرامیک ساخته میشوند.
مزایا:
کاهش درد
بهبود حرکت مفصل
افزایش کیفیت زندگی
معایب:
دوره بهبودی طولانی (بین 6 هفته تا چند ماه)
خطرات ناشی از جراحی مثل عفونت، خونریزی، یا مشکلات در مفصل جدید
2. جراحی فشردهسازی و رفع فشردگی (دیسککتومی و لامینکتومی)
این نوع جراحی معمولاً برای آرتریت ستون فقرات انجام میشود. آرتریت میتواند باعث بروز فشردگی در اعصاب ستون فقرات شود که منجر به درد و بیحسی در اندامها میشود.
دیسککتومی: در این جراحی، بخشی از دیسک بین مهرهها که فشرده شده و به اعصاب فشار وارد میآورد، برداشته میشود.
لامینکتومی: در این جراحی، بخشی از مهره برداشته میشود تا فضای بیشتری برای اعصاب ایجاد شود و فشار کمتری به آنها وارد شود.
مزایا:
کاهش درد و علائم عصبی
بهبود حرکت و عملکرد
معایب:
دوره نقاهت طولانی
خطرات جراحی مانند عفونت یا آسیب به اعصاب
3. آرتروستومی (جراحی ترمیم مفصل)
در آرتروستومی، پزشک ممکن است برای بهبود عملکرد مفصل آسیبدیده، استخوانها را جراحی کند یا از روشهای خاص برای اصلاح وضعیت مفصل استفاده کند.
این نوع جراحی معمولاً برای آرتریت در مفاصل کوچک مانند دستها یا پاها به کار میرود.
4. جراحی فیوژن (جراحی جوش دادن مفصل)
در برخی موارد که مفصل کاملاً آسیب دیده است و هیچ راه دیگری برای بهبود حرکت وجود ندارد، پزشک ممکن است از جراحی فیوژن (جویدن مفصل) استفاده کند. در این روش، دو استخوان در مفصل به هم جوش میخورند تا از حرکت دردناک آن جلوگیری شود.
مزایا:
جلوگیری از درد در مفصل آسیبدیده
ثبات مفصل
معایب:
از دست دادن حرکت در مفصل
نیاز به بهبودی طولانی
5. آرتروسکوپی (جراحی با لوله باریک)
آرتروسکوپی یک روش کمتهاجمی است که در آن پزشک از یک دوربین کوچک و ابزارهای مخصوص برای مشاهده و درمان مشکلات مفصل استفاده میکند. این روش بیشتر برای بررسی مفصل و درمان مشکلاتی مانند التهاب، آسیبدیدگی غضروف و از بین بردن ضایعات کوچکتر به کار میرود.
مزایا:
کمتهاجمی
بهبودی سریعتر
کاهش خطرات جراحی
معایب:
ممکن است برای درمان موارد شدید آرتریت موثر نباشد
نیاز به داروهای اضافی برای کنترل درد بعد از جراحی
6. جراحیهای دیگر
در برخی از انواع آرتریت خاص، مانند آرتریت روماتوئید یا آرتریت پسوریاتیک، ممکن است پزشک نیاز به جراحیهای خاصی برای ترمیم یا بازسازی مفاصل آسیبدیده داشته باشد.
آیا آرتریت همیشه به جراحی نیاز دارد؟
خیر، آرتریت همیشه نیاز به جراحی ندارد. در بسیاری از موارد، درمانهای غیرجراحی میتوانند به کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. این درمانها شامل موارد زیر است:
داروها: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، داروهای بیولوژیک، داروهای ضد روماتیسمی (DMARDs)
فیزیوتراپی: تمرینات و تکنیکهای فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و حفظ حرکت مفاصل
تغییرات در سبک زندگی: کاهش وزن، تغذیه سالم، اجتناب از فعالیتهای فیزیکی سنگین
مکملها: استفاده از مکملهای گلوکوزامین و کندرویتین برای محافظت از غضروفها
جراحی برای آرتریت معمولاً در مواردی که درمانهای غیرجراحی نتوانند به طور مؤثر علائم را کنترل کنند و یا زمانی که مفصل به شدت آسیب دیده باشد، مورد نیاز است. پزشک معالج بر اساس نوع و شدت بیماری، وضعیت عمومی بیمار و اثرات درمانهای قبلی تصمیم به انجام جراحی میگیرد. در بسیاری از موارد، تغییرات در سبک زندگی و درمانهای دارویی میتوانند به طور مؤثر علائم آرتریت را کاهش دهند و نیاز به جراحی را به تأخیر بیاندازند.
اگر آرتریت درمان نشود، میتواند به تدریج وضعیت فرد را بدتر کرده و مشکلات مختلفی ایجاد کند که تأثیرات منفی زیادی بر کیفیت زندگی و تواناییهای فیزیکی فرد دارد. در ادامه، مهمترین پیامدهای عدم درمان آرتریت آورده شده است:
1. تشدید درد و التهاب
یکی از علائم اصلی آرتریت درد و التهاب مفاصل است. در صورت عدم درمان، این درد به مرور زمان تشدید میشود و ممکن است به وضعیت مزمن تبدیل شود. التهاب مداوم میتواند به آسیبهای دائمی در مفاصل منجر شود، که درد و ناراحتی بیشتری به همراه دارد.
2. تخریب غضروف و استخوانها
آرتریت، به ویژه آرتریتهای مزمن مانند آرتروز، میتواند به تدریج موجب تخریب غضروف مفاصل شود. غضروفها وظیفه دارند که سطوح مفاصل را نرم و روان نگه دارند تا استخوانها به هم سائیده نشوند. بدون درمان مناسب، غضروفها از بین میروند و استخوانها میتوانند با هم تماس پیدا کرده و آسیب ببینند.
در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی بدن به طور اشتباهی به مفاصل حمله میکند و میتواند آسیبهای بیشتری به بافتهای نرم و استخوانها وارد کند.
در آرتروز (آرتریت فرسایشی)، کاهش غضروف منجر به سایش استخوانها به یکدیگر میشود که باعث ایجاد درد شدید و محدودیت حرکتی میشود.
3. محدودیت در حرکت و عملکرد
با گذشت زمان و عدم درمان، آرتریت میتواند باعث محدودیتهای قابل توجهی در حرکت مفاصل شود. این وضعیت میتواند باعث ناتوانی فرد در انجام فعالیتهای روزمره مانند پیادهروی، بالا رفتن از پلهها، بلند کردن اجسام یا حتی انجام فعالیتهای ساده مانند پوشیدن لباس یا گرفتن اشیاء شود.
4. ناتوانیهای فیزیکی
در موارد شدید آرتریت، مفصلها به حدی آسیب میبینند که ممکن است عملکرد مفصل به طور کامل از بین برود. این وضعیت میتواند به ناتوانیهای فیزیکی دائمی منجر شود. به عنوان مثال، در صورت عدم درمان آرتروز زانو، ممکن است فرد برای راه رفتن به عمل جراحی تعویض مفصل نیاز پیدا کند.
5. مشکلات روانی و احساسی
زندگی با درد مزمن و محدودیتهای فیزیکی میتواند تأثیرات منفی زیادی بر روان فرد بگذارد. اضطراب، افسردگی و استرس از شایعترین مشکلات روانی هستند که ممکن است به دنبال عدم درمان آرتریت ایجاد شوند. افراد مبتلا به آرتریت که درمان نمیشوند، ممکن است احساس کنند که تواناییهای خود را از دست دادهاند و به دلیل درد و محدودیتهای فیزیکی، از فعالیتهای اجتماعی و شغلی خود کنارهگیری کنند.
6. اختلال در خواب
درد مزمن ناشی از آرتریت میتواند باعث اختلالات خواب شود. بسیاری از افراد مبتلا به آرتریت به دلیل درد و ناراحتی در شب نمیتوانند خواب راحتی داشته باشند. بیخوابی و خستگی مفرط میتواند به طور مستقیم بر کیفیت زندگی و توانایی فرد در انجام فعالیتهای روزانه تأثیر بگذارد.
7. تأثیرات بر سایر اعضای بدن
در برخی از انواع آرتریت، مانند آرتریت روماتوئید، التهاب مفاصل میتواند به سایر اعضای بدن نیز سرایت کند و باعث بروز مشکلات در سایر بخشها مانند قلب، ریهها، چشمها و کلیهها شود. این وضعیت میتواند به بیماریهای جدیتری مانند بیماریهای قلبی، بیماریهای ریوی و نارسایی کلیه منجر شود.
8. افزایش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن
عدم درمان آرتریت ممکن است باعث شود که فرد به بیماریهای مزمن و دیگر مشکلات بهداشتی مانند پوکی استخوان، افزایش فشار خون و چاقی مبتلا شود. به دلیل کاهش فعالیت بدنی و درد در مفاصل، افراد مبتلا به آرتریت ممکن است از ورزش و فعالیتهای فیزیکی خودداری کنند که این امر میتواند به مشکلات دیگر سلامتی منجر شود.
9. عوارض جانبی داروهای استفاده نشده
گاهی افراد به دلیل عدم درمان مناسب آرتریت، از داروهای تسکیندهنده درد بدون مشاوره با پزشک استفاده میکنند. استفاده مکرر از مسکنهای قوی میتواند به آسیبهای کبدی، کلیوی و معدهای منجر شود.
عدم درمان آرتریت میتواند به مشکلات جسمانی، روانی و اجتماعی فراوانی منجر شود. تشدید درد، محدودیت در حرکت، آسیبهای دائمی به مفاصل، ناتوانیهای فیزیکی و اختلالات روانی تنها برخی از پیامدهای عدم درمان این بیماری هستند. بنابراین، اگر شما یا کسی که میشناسید دچار علائم آرتریت است، مراجعه به پزشک و شروع درمان مناسب برای کاهش علائم و پیشگیری از پیشرفت بیماری بسیار مهم است.