فراماسونری، یکی از قدیمی‌ترین انجمن‌های برادری در جهان، به رغم داشتن اهداف به ظاهر انسانی، به عنوان ابزاری برای تحقق منافع قدرت‌های خارجی، به ویژه انگلستان، شناخته می‌شود. اهمیت این موضوع باعث می‌شود تا سوالاتی در مورد ارتباط فراماسونری با کنش‌های سیاسی در ایران در سال‌های اخیر حکومت محمدرضا شاه مطرح شود.

در بررسی ریشه‌های این پدیده، می‌توان به حسن صباح، موسس فرقه صباحیه، اشاره کرد. سازمان خفی او که از پیروان اسماعیلیه تشکیل شده بود، در دوره‌هایی از مصر تا خراسان نفوذ داشت. تاثیرات این سازمان بر ساختارهای فراماسونری اروپا در قرون 11 تا 14 میلادی مشهود است.

وضعیت فراماسونری در سال‌های پایانی حکومت محمدرضا شاه قوت گرفت. جعفر شریف امامی، با سابقه دو دوره نخست‌وزیری و ریاست بر مجلس سنا، همچنین رهبری لژ بزرگ فراماسونری ایران، نقش کلیدی در این جریان داشت. او که تحصیلات فنی خود را در آلمان به پایان رسانده بود، پس از جنگ جهانی دوم و تجربه زندان در اراک، بار دیگر به منصب‌های دولتی بازگشت و به تدریج در نظام حکومتی پیشرفت کرد.

شریف امامی در خلال دوره‌های نخست‌وزیری خود با اعتراضات معلمان و حوادث اجتماعی مواجه شد که برخی از آن‌ها به مرگ افراد منجر شد. حال این سوال مطرح می‌شود که آیا واقعاً او می‌توانست به عنوان یک وطن‌پرست مستقل در برابر شاه و این استبداد عمل کند، در حالی که اکنون مشخص شده است که او دست شاه و ملکه را می‌بوسیده؟

آیا هر خم شدن به معنای ابراز بندگی است؟ بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که ارتباطات و کنش‌های سیاسی باید در بافت بزرگتری تحلیل شوند. به نظر می‌رسد برای درک بهتر شخصیت‌های تاریخی و فعالیت‌های آن‌ها، نیاز به بینش عمیق‌تری داریم تا صرفاً به ظواهر بسنده نکنیم. البته ذکر این نکته اهمیت دارد که دست بوسی یک مرد از پادشاه در پروتکل سیاسی عموما به  شکل خم شدن فرد و نزدیک بردن سر و دهان به سمت دست شاه نشان داده می شود. و آنها معمولا نه دست شاه  بلکه دست ملکه را می بوسند.

منبع: عصر ایران