به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم رونمایی از استند دیجیتال (دستگاه ایستاده) سامانه چاپ براساس تقاضا POD با عنوان «می‌خوانم» روزگذشته چهارشنبه ۱۲ دی در کتابفروشی چشمه کارگر برگزار شد.
در این مراسم، بابک ندرخانی مدیرعامل موسسه فرهنگی رهپویان دانش و اندیشه در سخنانی با معرفی طرح «می‌خوانم» و پنج سال تحقیق و پژوهش درباره آن، با اشاره به آمار صنعت نشر کشور گفت: نگاهی به آمار نشر کشور نشان می‌دهد که از میان کتاب‌های منتشر شده در فاصله سال‌های ۹۱ تا ۹۳ حدود ۱۱۴ هزار عنوان کتاب چاپ اول با میانگین تیراژ ۲۳۰۰ نسخه منتشر شده‌اند، این عدد در فاصله سال‌های ۹۴ تا ۹۶ شامل ۱۷۰ هزار عنوان چاپ اول در تیراژ یک هزار و ۶۰۰ نسخه چاپ شده، همچنین در فاصله سال‌های ۹۶ تا ۹۹ چاپ اول ۱۷۷ هزار عنوان و میانگین تیراژ به یک هزار و ۳۰۰ نسخه کاهش یافته است.
وی ادامه داد: طبق آمار در فاصله سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ نیز ۲۰۵ هزار عنوان کتاب چاپ اول با میانگین تیراژ یک هزار نسخه چاپ شد ه است و در جدیدترین گزارش منتشر شده، از ابتدای امسال تا پنجم آذر ماه نیز میانگین تیراژ به ۸۷۰ عنوان رسیده که مروری به این عددها نشان‌دهنده کاهش تیراژ کتاب طی سال‌های اخیر است.
ندرخانی با بیان اینکه بیش از ۷۰۰ هزار عنوان کتاب چاپ اول از ابتدای سال ۱۳۹۱ تا آذر سال ۱۴۰۳ در کشور تولید شده است، افزود: میانگین تیراژ اکنون به ۸۴۰ جلد رسیده است و از میان همه این عناوین در بهترین حالت، کمتر از ۲۵۰ هزار عنوان در بازار موجود و قابل استفاده است و بالغ بر ۶۰ درصد کتاب‌ها ی چاپ شده در یک دهه اخیر به دلایل متعددی از چرخه صنعت نشر خارج شده‌اند.
وی گفت: در نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال ۲۰۱۹ مهمترین موضوع مطرح شده در سمینارها و نشست‌های علمی جانبی نمایشگاه ، موضوع چاپ براساس تقاضا ( POD ) بوده است که به طورعمده توسط آمازون ارائه می‌شد ، اصلی‌ترین دستاورد روش POD این است که در روش سنتی ابتدا کتاب تولید و بعد فروخته می‌شود ولی در این روش اول کتاب فروخته و بعد تولید می‌شود.
ندرخانی در ادامه درباره پلتفرمی که بیش از ۵ سال بر روی آن کار شده است، گفت: این پلتفرم سه جانبه است، از یک سو به ناشر، از سوی دیگر به چاپخانه و از سمت دیگر به بازار مرتبط است و در ارتباط و تعامل مستقیم با آنها برنامه‌ریزی می‌کند.
وی با بیان اینکه در این طرح گام اول تأسیس چاپخانه بود، افزود: همه می‌گفتند محال است در این طرح بتوانید کتاب را با تیراژ یک جلد آنهم با چاپ دیجیتال تولید کنید و بتوانید به قیمت کتابی که با چاپ افست چاپ شده است، بفر وشید، اما امروز این موضوع بعد از ۲ سال و نیم محقق شده است؛ چاپخانه دیجیتال ما برای شیوه چاپ بر اساس تقاضا طراحی و مهندسی شده است، یک کتاب از صفر تا صد در ۱۲ دقیقه تولید می‌شود و هزینه تولید آن ۳۰ تا ۳۲ درصد قیمت پشت جلد کتاب است.
وی گفت: قطعاً به زودی موسسات دیگری هم به این حوزه وارد می‌شوند اما یکی از نقاط کلیدی این کار داشتن چاپخانه و پلفترمی حرفه‌ای است که ما توسط کارشناسان خبره خود آن را طراحی کرده‌ایم.
ندرخانی با اشاره به انجام یک مطالعه در سال ۲۰۲۲، افزود: نتایج این مطالعه و بررسی نشان می‌دهد که کتاب‌های کاغذی یا چاپی ۷۰ درصد بازار، کتاب‌های الکترونیکی ۱۳ تا ۱۵ درصد و کتاب‌های صوتی پنج درصد بازار را در اختیار دارند، همچین مطالعه دیگری درباره پیش‌بینی حجم بازار چاپ مبتنی بر تقاضا حاکی از این است که حجم بازار این شیوه در دنیا به سرعت در حال افزایش است، به طوری که سالانه رشد ۲۶ درصدی خواهد داشت که این سهم در آسیا بالاتر و حدود ۲۸ درصد است. همچنین این بررسی پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۳۰ حدود ۴۳ میلیارد دلار گردش مالی صنعت چاپ بر اساس تقاضا باشد.
وی درباره بازار هدف این طرح گفت: ۱۰ درصد صنعت نشر کشور به صورت الکترونیکی فروخته می‌شود، هفت درصد نیز در نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاه‌های استانی و ۸۳ درصد نشر کشور کماکان در کتابفروشی‌ها فروخته می‌شوند، در این میان ما به سراغ ابزاری رفتیم که عناوین ناموجود در کتابفروشی‌ها را عرضه کند، یک پنل اینترنتی به کتابفروشان خواهیم دادیم تا مشتری با جستجوی کتاب مورد نظر خود، کتاب را سفارش داده و بعد از سه روز از کتابفروش یا در منزل خود دریافت کند.
ندرخانی افزود: با توجه به محدودیت فضای کتابفروشی‌ها استندهای مختلفی با کاربری‌هایی مختلف طراحی شده است، برخی استندها پایه‌ای و برخی دیگر به شکل قابل نصب بر روی دیوار و یا در قفسه‌ها هستند و به نوعی تلاش شده تا به راحتی در هر کتابفروشی با هر فضای موجودی قابل نصب باشد. همچنین شرایطی پیش‌بینی شده است که پس از ثبت سفارش کتاب در سامانه می‌خوانم، گزارش انجام تمام مراحل از چاپ کتاب تا بسته‌بندی و ارسال، به طور کامل برای کاربران پیامک می‌شود و همچنین به صورت آنلاین توسط تاشر، کتابفروش و سفارش دهنده قابل پیگیری است.
با بروز این تکنولوژی برخی از ناشران که کار خود را تعطیل کرده‌اند، می‌توانند به راحتی همه آثار خود را در قالب چاپ بر اساس تقاضا بار دیگر به چرخه نشر برگردانند.
وی ادامه داد: با طرح این موضوع ناشر می‌تواند پس از ارزیابی بازار حتی در مورد کتاب‌های پرفروش خود در فاصله دو چاپ از کتاب، از این شیوه استفاده کند و هرگز کتاب خود را در بازار ناموجود نکند. با اجرای این طرح دیگر هیچ مشتری در کتابفروشی‌ها کلمه «موجود نیست» را نمی‌شود، در یک بررسی میدانی از تهران و شهرهای مختلف به طور متوسط در هر روز در هر کتابفروشی بزرگ ۱۰۰ بار کلمه «موجود نیست» و در کتابفروشی‌های کوچک ۵۰ بار این جمله گفته می‌شود.
وی افزود: طبق هماهنگی با ناشران مختلف همه آثار ناشر ان طرف قرارداد با رهپویان در سامانه موجود است و مخاطبان با ورود به سامانه می‌تواند کتاب‌ها را جستجو کند، پرفروش‌ها را ببیند، همچنین دسته‌بندی‌های مختلف در نظر گرفته شده است، امکان جستجوی آثار با کلیدواژه‌های مختلف نیز فراهم شده است.
وی ادامه داد: همچنین طی دو سه هفته آینده بر روی این استنادهای دیحیتال، گونه‌های مختلف کتاب را در اختیار مشتری قرار می‌دهیم، گونه‌هایی که قبل از آن توسط ناشر تایید شده است و شامل نوع کاغذ و جلد و سایر ویژگی‌های شخصی سازی است. مثلاً برای یک کتاب در هنگام خرید می‌تواند نوع کاغذ را بالک (کاهی) یا تحریر (سفید) و نوع جلد را شومیز (مقوایی) و یا گالینگو ر (جلد سخت) انتخاب کند و حتی متنی دلخواه را برای چاپ در صفحه اول کتاب سفارش بدهد
ندرخانی در پایان از برنامه‌های آینده این طرح خبر داد و گفت: برای قابل انتشار ساختن ۱۵ هزار کتاب چاپ سنگی، سربی و خطی و سایر کتاب‌های تخصصی همچون آثار ی درباره ایران شناسی، در تلاش هستیم. در کل هر اثری از قبل و بعد از انقلاب اسلامی که امروز مجوز انتشار داشته باشد، در این سامانه موجود خواهد شد.
در این رویداد جمعی از نویسندگان، مترجمان، روزنامه‌نگاران و ناشران حضور داشتند و به طرح پرسش‌ها و دیدگاه‌های خود درباره این سامانه پرداختند.
