هوش مصنوعی روز‌به‌روز پیشرفته‌تر می‌شود و حتی برخی از صاحب‌نظران می‌گویند این فناوری تا چند دهه دیگر انسان را منقرض می‌کند؛ اما حتی اگر این فناوری باعث نابودی ما نشود، مطمئناً از لحاظ تکاملی روی ما تأثیر خواهد گذاشت. از زمانی که هوش مصنوعی وارد زندگی روزمره اکثر ما شد، توانستیم انجام برخی از کارهای خسته‌کننده و یا پیچیده را بر دوش این فناوری بگذاریم؛ شاید در نگاه اول هوش مصنوعی به کمک ما آمده است، اما آیا از لحاظ تکاملی نیز هوش مصنوعی به نفع انسان خواهد بود؟ پژوهش جدیدی از منظر تکاملی به این موضوع پرداخته و نتایج جالبی به دست می‌دهد.
براساس گزارش Live Science، «رابرت بروکس» (Robert C. Brooks) از مرکز تحقیقات تکامل و اکولوژی دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا، در پژوهش جدید خود روش‌های متعددی را که هوش مصنوعی می‌تواند محیط‌های فیزیکی، بیولوژیکی و اجتماعی را تغییر دهد و اینکه چگونه می‌تواند بر انتخاب طبیعی تأثیر بگذارد، بررسی کرده است.
انتخاب طبیعی – مکانیسمی که تکامل را پیش می‌برد – بر مبنای تفاوت‌های ژنتیکی در تولیدمثل کار می‌کند. این تفاوت‌ها در نتیجه تعامل با ویژگی‌های فیزیکی محیط (مانند دما)، با گونه‌های دیگر (مانند شکارچیان یا انگل‌ها) و با سایر اعضای همان گونه (مانند جفت، متحدان یا دشمنان) به وجود می‌آیند.
برای مثال حدود 30 هزار سال پیش، وقتی انسان شروع کرد به کشتن گرگ‌های خاکستری آسیایی، ژن‌های تهاجمی و پرخاشگری این حیوانات وحشی خاموش و روند اهلی‌شدن آنها شروع شد. انتخاب ناخواسته‌ای که گرگ‌ها را به سگ تبدیل کرد، می‌تواند به ما بینشی بدهد که چگونه هوش مصنوعی ممکن است به طور ناخواسته تکامل مغز و رفتار انسان را شکل دهد.
درکل پیش‌بینی آینده، مخصوصاً در زمینه هوش مصنوعی، ممکن است چندان خوش‌بینانه نباشد. بااین‌حال سناریوهای مختلفی ممکن است رخ دهد. در آینده احتمال دارد رابطه هوش مصنوعی و انسان متقابل باشد: دو گونه که هر کدام چیزی را که دیگری نیاز دارد، فراهم می‌کند.
درحال‌حاضر هوش مصنوعی به نفع کاربران انسانی کار می‌کند و مزایای مختلفی نیز برای ما دارد. این مزایا با پیشرفت هوش مصنوعی افزایش خواهند یافت. بااین‌حال درحال‌حاضر شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد هوش مصنوعی باعث می‌شود انسان دیگر نیاز چندانی به خاطرسپردن و کارهای فکری نداشته باشد؛ در نتیجه، مغز انسان در طول هزاران سال کوچک خواهد شد. به عبارت دیگر، اگر هوش مصنوعی کار حافظه ما را انجام بدهد و اتفاقات گذشته و برنامه‌ریزی‌های آینده را به ما یادآوری کند، دیگر طی هزاران سال حافظه بیولوژکی ما بلااستفاده می‌ماند و حذف می‌شود.
بااین‌حال، رابرت بروکس می‌گوید که نباید از این آینده دور وحشت کرد. همچنان انسان خواهد توانست کارهای فکری خارق‌العاده انجام دهد، اما نه به تنهایی، بلکه AI باید دائماً در کنار او باشد.
یکی دیگر از جنبه‌های تکاملی هوش مصنوعی، رشد «صمیمیت مصنوعی» است. این فناوری به مرور خواهد توانست رفتارهای اجتماعی ما مانند دوست‌یابی و ایجاد روابط صمیمانه را تقلید کند. آنقدر که دیگر نمی‌توان صمیمت‌های انسانی و واقعی را از صمیمت مصنوعی تفکیک کرد. صمیمیت مصنوعی می‌تواند انسان‌ها را به موجودات منزوی تبدیل کند.
مقاله رابرت بروکس در ژورنال The Quarterly Review of Biology منتشر شده است.
