به گزارش ایسنا، آسیب شغلی یا مصدومیت کاری، به هرگونه آسیب فیزیکی به بافت‌های بدن گفته می‌شود که ناشی از بروز یک حادثه شغلی یا مواجهه با عوامل استرس زا در محیط کار رخ می‌دهد. آسیب‌های شغلی می‌توانند در اثر خطرات شغلی ناشی از کار اعم از فیزیکی، مواد شیمیایی یا زیست‌شناسی از قبیل دما، گزش حشرات، مواد شیمیایی خطرناک، پرتو و فرسودگی شغلی به وجود آید.
به موجب تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون بیمه تامین اجتماعی، کارهای سخت و زیان‌آور به شغل‌هایی گفته می‌شود که در آنها عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده و فرد با انجام آن کار، فشار جسمی و روانی بیش از ظرفیت طبیعی را متحمل و در اثر آن به بیماری و عوارض آن مبتلا شود.
به گفته مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران در صورتی که محیط کاری از نظر فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی استاندارد نباشد بدون شک سلامت افراد را به خطر می‌اندازد لذا در چنین شرایطی کارفرما باید تلاش کند با بهره‌گیری از تدابیر فنی، مهندسی، ایمنی و بهداشتی از شرایط سخت و زیان آور محیط بکاهد.
ماده یک آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور این مشاغل را که به آنها سختی کار تعلق گرفته به دو دسته تقسیم کرده است:
الف ـ مشاغلی که صفت سخت و زیان آور با ماهیت شغلی وابستگی دارد اما می‌توان با به کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر فنی مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آنها را حذف کرد.
ب ـ مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان آور بوده و با به کارگیر تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر فنی کارفرما، صفت سخت و زیان آوری کاهش یافته اما کماکان سخت و زیان آوری آنها حفظ می شود.در واقع برخلاف مشاغل گروه "الف" که با بکارگیری تمهیدات ایمنی و تلاش کارفرمایان سختی کار کاهش می‌یابد، مشاغل گروه "ب" ماهیتا سخت و زیان آور هستند و صفت سخت و زیان آوری در ذات آنها وجود دارد.
مطابق آمار سازمان بین المللی کار (ILO)، روزانه یک میلیون حادثه ناشی از کار در سطح جهان به وقوع می‌پیوندد و سالانه ۲.۸ میلیون نفر جان خود را در اثر حوادث و بیماری های شغلی از دست می‌دهند. در این بین سهم فوتی‌های ناشی از بیماری‌های شغلی ۶ برابر فوتی‌های ناشی از حوادث شغلی است.همچنین ۵ درصد از کارگران به واسطه حوادث شغلی هر روز از کار غایب هتسند که تاثیر بسزایی در کاهش بهره وری نیروی کار دارد.
به لحاظ اقتصادی به طور میانگین ۴ درصد تولید ناخالص داخلی جهان به خسارات مستقیم حوادث و بیماری‌های شغلی اختصاص می‌یابد، این در حالی است که این نرخ در کشورهای در حال توسعه به مراتب بیشتر است.از سوی دیگر ۴۰ درصد از بازنشستگی‌های پیش از موعد در سطح جهان ناشی از حوادث و بیماری‌های شغلی است.
در همین راستا، مجید شایق - مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران به اثرگذاری مشاغل در کیفیت زندگی افراد اشاره کرده و می‌گوید: به طور کلی مشاغل در کیفیت زندگی افراد اثرگذار هستند و به مشاغلی که جسم و روان انسان را به خطر بیاندازد، مشاغل سخت و زیان آور گفته می‌شود.
به گفته وی اگر محیط کاری از نظر فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی استاندارد نباشد بدون شک سلامت افراد را به خطر می‌اندازد.
مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران با بیان اینکه این خطرات،تنش‌های روحی و جسمی سنگینی را به شاغلان چنین محیط‌هایی وارد می‌کند، اظهار کرد:تنش‌های مزبور باعث عوارض و بیماری‌های شغلی می‌شود که در چنین شرایطی کارفرما باید تلاش کند با بهره‌گیری از تدابیر فنی، مهندسی، ایمنی و بهداشتی از شرایط سخت و زیان آور محیط بکاهد.
شایق معتقد است: با وجود اقدام کارفرما باز هم افراد در مشاغل سخت و زیان آور همچنان در معرض فرسودگی و آسیب قرار دارند به همین دلیل قانونگذار در تعیین سن بازنشستگی این دسته از افراد تمهیداتی در نظر گرفته تا تاثیر مخاطرات شغلی بر جسم و روان افراد شاغل در مشاغل سخت و زیان آور به حداقل ممکن برسد.
به گفته وی شغل‌هایی مثل غواصی، کار در معادن، کار در مخازن سربسته، کار در مجاورت کوره‌های ذوب در دسته‌بندی مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرند.
آنطور که مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران گفته تطبیق و تشخیص این مشاغل توسط کمیته‌های استانی سخت و زیان آور با توجه به ماهیت شغل و عدم امکان رفع صفت سخت زیان آور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مهارت آموزی، گذراندن دوره‌های آموزشی،ارائه خدمات مشاوره‌ای در زمینه مسائل ایمنی و بهداشت،فراگیری اصول ایمنی در محیط کار و استفاده از روش‌های کمک سمعی بصری مانند سخنرانی‌ها، پوسترها، فیلم‌ها، ویدیوها، اسلایدها، رادیو و برنامه‌های تلویزیونی در پیشگیری از بروز بیماری‌ها و آسیب‌های شغلی و حوادث ناشی از کار اثرگذار است.
سوابق کار در مشاغل سخت و زیان آور ۱.۵ برابر محاسبه می‌شود و افرادی که در مشاغل سخت و زیان آور ۲۰ سال سابقه کار متوالی یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب داشته و حق بیمه سابقه مزبور را به تامین اجتماعی واریز کرده باشند، می‌توانند تقاضای بازنشستگی خود را ارائه کنند.
در حال حاضر کار در معدن، حفر قنات و چاه، کارهای مرتبط با کوره‌های مذاب، عملیات مربوط به جمع‌آوری و دفن زباله‌ها، کار در فضاهایی که ارتعاشات صوتی حاکم بر محیط بر سیستم شنوایی آسیب‌رسان است، کارهای مرتبط با سمپاشی و ضدعفونی کردن، کار آتش نشانی، کار غواصی که تحت فشار غیرطبیعی محیط باشد و کارهایی که در معرض تشعشات رادیواکتیو هستند از جمله مشاغل سخت و زیان آور به شمار می‌روند.
علاوه بر کارهای سخت و زیان‌آور مشخص شده طبق مصوبات شورای‌عالی حفاظت فنی و موارد تأیید شده توسط کمیته‌های استانی، موارد زیر نیز سخت و زیان‌آور شناخته می‌شوند.
۱ـ مشاغلی که در ندامتگاه‌ها و زندان‌ها مستقیماً با زندانی ارتباط دارند.
۲ـ مشاغلی که مستقیماً در مراکز روان درمانی با بیماران روانی مرتبط هستند.
۳ـ خبرنگاری
سوابق کار در مشاغل سخت و زیان آور ۱.۵ برابر محاسبه می‌شود و افرادی که در مشاغل سخت و زیان آور و طاقت فرسا ۲۰ سال سابقه کار متوالی یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب را داشته و حق بیمه سابقه مزبور را به سازمان تامین اجتماعی واریز کرده باشند، می‌توانند تقاضای بازنشستگی خود را ارائه کنند.
پرداخت هزینه اشتغال در کارهای سخت و زیان‌آور
کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون تامین اجتماعی نیز مکلفند قبل از آن که کارهای سخت و زیان آور را به کارگران خود محول کنند، معاینات پزشکی لازم را انجام داده و کارگران را به لحاظ قابلیت و استعداد جسمانی متناسب برای نوع کار بسنجند و به صورت دوره‌ای معاینات پزشکی را تکرار کنند.
کارفرما همچنین مکلف است پس از احراز شرایط بازنشستگی بیمه شده شاغل در کارگاه وی، طبق این آیین‌نامه معادل ۴ درصد میزان مستمری برقراری بیمه شده نسبت به سنوات اشتغال او در مشاغل سخت و زیان‌آور را که توسط سازمان تأمین اجتماعی محاسبه و مطالبه می‌شود را به سازمان پرداخت کند. چنانچه بیمه شده شرایط استفاده از بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان‌آور را طبق این آیین‌نامه احراز کند، سازمان تأمین اجتماعی مکلف است نسبت به برقراری مستمری وی از تاریخ ترک کار اقدام کند.
به گزارش ایسنا، متقاضیان بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور جهت ثبت درخواست و بارگذاری مدارک و مستندات خود می توانند به سامانه مشاغل سخت و زیان‌آور وزارت کار به نشانیsrk.mcls.gov.ir مراجعه و اقدام کنند.
انتهای پیام
