به گزارش ایسنا، «جاستین ترودو» پس از ۱۲ سال رهبری حزب حاکم لیبرال، روز دوشنبه اعلام کرد که از مقام نخست‌وزیری کناره‌گیری می‌کند؛ اقدامی که وضعیت این کشور را بیش از پیش وارد بحران‌های سیاسی و اقتصادی خواهد کرد و همزمان با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا و لفاظی‌های اخیر او علیه نخست‌وزیر مستعفی کانادا، وضعیت آتی این کشور در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد.
روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی با اشاره به سیستم سیاسی کانادا می‌نویسد: «طبق سیستم سیاسی کانادا، رهبر حزب لیبرال به عنوان رهبر بزرگترین حزب در مجلس عوام، نخست‌وزیر نیز است. وقتی جانشین آقای ترودو به عنوان رهبر حزب مذکور انتخاب شود، آن شخص نیز این سمت را برعهده خواهد گرفت.»
این روزنامه آمریکایی در ادامه، گام‌های بعدی را چنین شرح می‌دهد: «سپس آن رهبر انتخاب‌شده، حزب لیبرال را به سمت انتخابات سراسری خواهد برد تا وارد رقابتی با محافظه‌کاران و رهبرشان "پیر پولیور" شود؛ رهبر اپوزیسیونی که تاکنون از وضعیت خوبی در نظرسنجی‌ها برخوردار است. انتخابات باید نهایتا تا ماه اکتبر برگزار شود اما تحت ریاست نخست‌وزیر جدید انتظار می‌رود که دولت پیش از این موعد از طریق یک رای‌گیری در مجلس عوام سقوط کند.»
جاستین ترودو گفت که حزب لیبرال، جانشین او را از طریق رای‌گیری میان اعضای این حزب که بخش نسبتا کمی از جمعیت کانادا هستند، انتخاب خواهد کرد. در حالی‌که هنوز هیچ‌کسی نامزدی خود را برای جانشینی ترودو اعلام نکرده، اما با این حال نام چند تن از رقبای احتمالی به میان آورده شده است.
کریستیا فریلند
استعفای ماه گذشته «کریستیا فریلند» از مقام وزیر دارایی کانادا که سابقا معاون نخست‌وزیر نیز بود، گمانه‌زنی‌های گسترده‌ای را در این خصوص برانگیخت که او ظاهرا تلاش خود را برای ریاست حزب لیبرال آغاز خواهد کرد.
نیویورک تایمز درباره رزومه این وزیر دارایی سابق می‌نویسد: «خانم فریلند به عنوان سردبیر ارشد روزنامه کانادایی گلوب اند میل در تورنتو کار می‌کرد و به عنوان یک روزنامه‌نگار بین‌المللی در اتاق خبر روزنامه فایننشال تایمز و خبرگزاری رویترز شغل موفقی در کانادا داشت. او که در آلبرتا به دنیا آمده و بزرگ شده است، در سال ۲۰۱۳ به کانادا بازگشت تا به اعضای حزب آقای ترودو ملحق شود. کریستیا فریلند همچنین با خبرنگار بخش فرهنگی روزنامه نیویورک تایمز ازدواج کرده است.»
پس از روی کار آمدن لیبرال‌ها، فریلند نقش مهمی در حل‌وفصل چندین موضوع مهم از جمله مذاکرات پیرامون جایگزینی «توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی» در دوره اول ریاست دونالد ترامپ ایفا کرد.
اگرچه روز دوشنبه، جاستین ترودو با سخنانی محبت‌آمیز از کریستیا فریلند یاد کرد اما منابعی آگاه می‌گویند ترودو قصد اخراج او و ارائه سمت دیگری داشته که ظاهرا فریلند آن را رد کرده است.
دومینیک لبلانک
«دومینیک لبلانک» وزیر امنیت عمومی کانادا که پس از استعفای فریلند، وزیر دارایی شد، دوست قدیمی ترودو است و از زمانی که لبلانک از ترودو و برادرانش در اتاوا پرستاری می‌کرد، او را می‌شناسد.
نیویورک تایمز درباره این گزینه احتمالی برای نخست‌وزیری کانادا می‌نویسد: هر ۲ آنها در مراسم تشییع جنازه پدران یکدیگر شرکت کردند. زمانی که «پیر الیوت ترودو» پدر جاستین ترودو نخست‌وزیر بود، «رومئو لبلانک» پدر دومینیک لبلانک نیز در دفتر مطبوعاتی ترودو بزرگ خدمت می‌کرد. او سپس فرماندار کل کانادا و سپس رئیس رسمی کشور به عنوان نماینده ملکه الیزابت شد.
دومینیک لبلانک در میان گروه اعزامی کانادا به فلوریدا بود که پس از تهدید آمریکا به وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای کانادایی با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در عمارت مارالاگو دیدار کرد. لبلانک همچنین در سال ۲۰۰۰ برای اولین بار به عنوان نماینده پارلمان انتخاب شد و مسئولیت‌های گوناگونی را در دولت جاستین ترودو برعهده داشت.
او که از یک بخش عمدتا فرانسوی زبان «نیوبرانزویک» است، در سال ۲۰۱۲ به فکر نامزدی برای رهبری حزب لیبرال بود اما زمانی که جاستین ترودو قصد انجام این کار را با او در میان گذاشت، نظرش تغییر کرد.
ملانی جولی
«ملانی جولی» از سال ۲۰۲۱ به عنوان وزیر امور خارجه کانادا خدمت کرده است و به‌رغم تردیدهایی که این دیپلمات ارشد کانادا داشت، با تشویق و ترغیب جاستین ترودو، گام‌هایی را در حرفه سیاسی خود برداشت.
نیویورک تایمز او را چنین توصیف می‌کند: «خانم جولی، دیپلماسی عملگرایانه خود را به این نقش آورده و اهمیت همکاری کانادا با رهبرانی را که دیدگاه‌های مخالفی در مورد سیاست خارجی دارند، تقویت کرده است. ملانی جولی استراتژی کانادا درخصوص هند و اقیانوس آرام را رهبری کرده، اما با چالش‌هایی نیز مواجه شده است. او همچنین ۶ دیپلمات هندی را از کانادا اخراج و با اتهامات دخالت خارجی چین و هند نیز مخالفت کرد.»
مارک کارنی
تیم جاستین ترودو به‌طور مخفیانه‌ای «مارک کارنی» رئیس سابق بانک مرکزی کانادا و همچنین انگلیس را برای تصدی مسئولیت خانم فریلند به عنوان وزیر دارایی زیر نظر داشت. آقای کارنی و خانم فریلند رفاقت دیرینه‌ای دارند و کارنی پدرخوانده یکی از فرزندان اوست.»
نیویورک تایمز درباره او می‌نویسد: «آقای کارنی در دوران ریاست بانک انگلستان به خاطر سخنرانی‌های موعظه‌ای که به جنبه‌های سیاسی منحرف شد، از جمله دیدگاه‌هایش در مورد خطرات مالی تغییرات آب‌وهوایی شهرت پیدا کرد. او همچنین در کتاب اخیر خود از سرمایه‌داری انتقاد می‌کند و پیشنهادی مبنی بر اینکه بازارها باید به شهروندان خدمت کنند، ارائه می‌دهد.»
چرا «جاستین ترودو» استعفا کرد؟
روزنامه واشنگتن پست در گزارشی با اشاره به علت استعفای ترودو از مقام نخست‌وزیری می‌نویسد: «محبوبیت ترودو مدت‌ها در حال کاهش بود. مانند بسیاری از رهبران فعلی در غرب پس از همه‌گیری کرونا، او با نارضایتی فزاینده‌ای از سوی رای‌دهندگان مواجه شد و با قیمت بالای کالاها، افزایش نرخ بهره، کمبود مسکن در سراسر کشور و همچنین مسئله مهاجرت دست‌وپنجه نرم می‌کرد.»
همچنین «پیر پولیور» یک پوپولیست دوآتشه به‌عنوان رقیب سیاسی قدرتمند ترودو ظاهرا شده و دولت فعلی را مقصر مشکلات اقتصادی دانسته است. اما علاوه بر همه این موارد، استعفای کریستیا فریلند موجب شد تا ترودو در نهایت تصمیم به کناره‌گیری کند. این وزیر دارایی مستعفی گفت که ترودو او را اخراج کرده و پس از آنکه مقام پیشنهادی را نپذیرفته، ترودو را به این متهم کرده که برای دولت ترامپ به اندازه کافی آماده نشده است.
با این حال، فریلند روز دوشنبه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «از جاستین ترودو به خاطر سالها خدمتش به کانادا و کانادایی‌ها تشکر و برای او و خانواده‌اش بهترین‌ها را آرزو می‌کنم.»
چالش‌های نخست‌وزیر جدید کانادا چیست؟
نخست‌وزیر بعدی کانادا فهرست بلندبالایی از چالش‌ها را به ارث خواهد برد؛ قیمت بالای کالاها، کمبود مسکن و رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده که وعده اعمال تعرفه‌های سنگین را داده است.
واشنگتن پست در این رابطه می‌نویسد: «اما جانشین ترودو ممکن است برای مدت طولانی نخست‌وزیر نماند و یکی از اساسی‌ترین چالش‌ها احتمالا مقابله با برگزاری انتخابات جدید است.»
همچنین بسیاری از اقتصاددانان و مقامات دولتی سابق در کانادا، دونالد ترامپ را به عنوان یک «تهدید وجودی» تلقی می‌کنند و تحلیلگران بر این باورند که تحولات سیاسی در کانادا باعث شده این کشور چند هفته پیش از بازگشت ترامپ به مسائل داخلی مشغول شود.
رئیس‌جمهور منتخب آمریکا اخیرا هشدار داد اگر کانادا مانع مهاجرت غیرقانونی و قاچاق مواد مخدر نشود، علیه کالاهای وارداتی این کشور تعرفه اعمال خواهد کرد و همچنین به‌طور غیرمستقیم در اظهار نظری جنجال برانگیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت اگر کانادا از عهده تعرفه‌ها برنمی‌آید، می‌تواند پنجاه و یکمین ایالت آمریکا و جاستین ترودو، فرماندار این ایالت شود.
انتهای پیام
