در بسیاری از کشورهای پیشرفته، خانه‌های هوشمند مجهز به فناوری هوش مصنوعی به‌عنوان نماد مدرنیته و نوآوری شناخته می‌شوند. این خانه‌ها با امکاناتی مانند مدیریت مصرف انرژی، سیستم‌های امنیتی پیشرفته، کنترل از راه دور دستگاه‌ها و تجهیزات خانگی، و حتی توانایی تطبیق با نیازها و رفتارهای ساکنین، تحولی اساسی در سبک زندگی ایجاد کرده‌اند.
ایران نیز در سال‌های اخیر به این روند جهانی پیوسته است. در برخی از کلان‌شهرها و مناطق لوکس کشور، خانه‌های هوشمند مجهز به هوش مصنوعی طراحی و عرضه شده‌اند. این واحدهای مسکونی، با تجهیزاتی مانند سیستم‌های روشنایی و تهویه قابل‌کنترل از طریق تلفن همراه، سیستم‌های امنیتی هوشمند، و حتی دستیارهای صوتی فارسی، تجربه‌ای متفاوت از زندگی مدرن را ارائه می‌دهند.
با این حال، نکته‌ای که در مورد این خانه‌ها در ایران مطرح است، قیمت‌های بسیار بالای آن‌هاست. هزینه ساخت و تجهیز این خانه‌ها به دلیل وابستگی به واردات تجهیزات پیشرفته و محدودیت‌های فناوری داخلی، از توان خرید بسیاری از اقشار جامعه فراتر است. بنابراین، خانه‌های هوشمند در ایران فعلاً به‌عنوان کالایی لوکس شناخته می‌شوند که تنها در دسترس گروه محدودی از خریداران قرار دارند.
به‌طور کلی، هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های مرتبط، چشم‌انداز تازه‌ای را برای بازار مسکن ترسیم کرده‌اند. اما در ایران، برای گسترش این نوآوری‌ها و دسترسی بیشتر اقشار مختلف به این فناوری‌ها، نیاز به سیاست‌گذاری هوشمندانه، سرمایه‌گذاری در توسعه تکنولوژی داخلی، و ایجاد زیرساخت‌های مرتبط وجود دارد.
با پیشرفت تکنولوژی و ورود هوش مصنوعی به زندگی بشر، بازار مسکن نیز که در ارتباط تنگاتنگی با مردم قرار دارد، دچار تغییرات بسیاری شده است. خانه‌های هوشمند که به لطف این فناوری در کشورهای مختلف ساخته می‌شوند، زندگی روزمره را بسیار راحت کرده‌اند.
ایران نیز در برخی از شهرها شاهد حضور این خانه‌های پیشرفته است که با قیمت‌های گزافی فروخته می‌شوند. اما این خانه‌ها از چه امکاناتی برخوردارند و هزینه خرید این خانه‌های هوشمند چقدر است؟
بررسی‌ها حاکی از آن است که این خانه‌های هوشمند مجهز به هوش مصنوعی، عموما بسته به سلیقه سازندگان و خریداران، در شهرهای مختلف کشور از جمله تهران، مشهد، اصفهان، گنبد کاووس و... پراکنده‌اند.
این خانه‌ها مجهز به سیستم صوتی، قفل هوشمند، سیستم برقی هوشمند و مواردی از این دست شده‌اند که توسط گوشی موبایل قابل کنترل هستند.
برای نمونه در یک آگهی ویدئویی، یک آپارتمان ۶ طبقه ۲۱۶ متری چهار خوابه، در خیابان مشتاق شهر اصفهان، دارای سیستم گرمایشی و سرمایشی و سیستم صوتی هوشمند است.
همچنین در ویژگی‌ها و امکانات این آپارتمان به استخر، سونا، جکوزی، پارتی روم، اتاق ورزش، تراس و پارکینگ نیز اشاره شده است. این خانه هوشمند با قیمت ۷۴ میلیارد تومان به فروش می‌رسد.
در بررسی‌های انجام شده، یک آپارتمان هوشمند ۱۷۰ متری در تهران، خیابان تیموریان واقع در محله زعفرانیه، مجهز به سیستم‌های هوشمند در تمامی بخش‌ها، با قیمت ۷۴ میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده است.
طبق بررسی‌ها قیمت هر متر از این آپارتمان‌ها در تهران حدود ۴۳۵ میلیون تومان است و این رقم، آنها را در دسته گران‌ترین واحدهای مسکونی پایتخت و سایر کلان‌شهرها قرار می‌دهد.
همچنین یک آپارتمان هوشمند ۲۰۰ متری ۱۰ طبقه، واقع در ماکویی‌پور شمالی واقع در زعفرانیه، که تمامی بخش‌های آن به سیستم هوشمند مجهز است، با قیمت ۸۷ میلیارد تومان آگهی شده است.
نکته جالب آنجاست که برخی از این آپارتمان‌ها به هوش مصنوعی پیشرفته‌تر و دستیارهای صوتی نظیر الکسا و.. مجهز هستند. بنابراین می‌توان با دادن دستورات صوتی به این خانه‌ها، طیف‌های مختلفی از کارها را انجام داد. برای مثال، با گفتن جمله «چراغ‌ها را خاموش کن» تمامی چراغ‌های خانه خاموش می‌شوند.
اما امکانات این خانه‌ها به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ این خانه‌ها می‌توانند وضعیت آب و هوا را پیش‌بینی کرده و دمای محیط را به صورت خودکار بر اساس آن تنظیم کنند. علاوه بر این، خانه هوشمند می‌تواند چای دم کند یا حتی حمام را طبق نیاز، آماده سازد.
با این حال آیا تنها خانه‌های نوساز را می‌توان هوشمند کرد؟ بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که برخی از شرکت‌ها با دریافت هزینه، آپارتمان‌های عادی را هم به سیستم هوشمند مجهز می‌کنند.
قیمت‌های هوشمندسازی بسته به نوع آپارتمان، متراژ و نوع هوشمندسازی بسیار متغیر است.
بررسی‌های انجام شده از قیمت تمام شده هوشمندسازی حاکی از آن است که حداقل قیمت تمام‌شده برای هوشمندسازی خانه ۲۹۵ میلیون تا ۷۱۲ میلیون تومان و حداکثر قیمت تمام‌شده یک میلیارد و ۴۲۶ میلیون تومان تا ۶ میلیارد و ۱۵۴ میلیون تومان است.
با این حال برخی از شرکت‌های هوشمندسازی قیمت پک اقتصادی هوشمندسازی را ۵۱ میلیون تومان و پک تمام هوشمند را ۱۵۵ میلیون تومان اعلام کرده‌اند.
با این همه، باید توجه داشت که به دلیل نوع ابزارها و سیستم‌های هوشمندسازی خانه، عموما قیمت این خدمت با دلار محاسبه می‌شود و طبیعتا با افزایش قیمت دلار، مبلغ هوشمندسازی نیز بالا می‌رود!
