به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ برنامه صف اول میزبان آقای موسی الرضا حاجی بگلو، رئیس شورای عالی استانهای کشور بود تا درباره برنامهها و اقدامات این شورا به مردم گزارشی ارائه دهد.
مقدمه مجری: شورای عالی استانها به عنوان بالاترین نهاد شورایی کشور نقش بسزایی به عنوان یک پارلمان ویژه در تقویت دموکراسی محلی و توسعه متوازن مناطق مختلف ایفا میکند. این شورا با تجمیع نظرات و مطالبات استانها پل ارتباطی موثری بین دولت مرکزی و مناطق محلی محسوب میشود. با توجه به اهمیت این نهاد در پیشبرد برنامههای توسعهای کشور، طبیعی است که پرداختن به آن و بررسی چالشها و فرصتهای پیش روی آن از اهمیت بسزایی برخوردار است.
سوال: اگر الان از یک نفر بپرسید مهمترین موضوع داغ این روزهای شورای عالی استانها چیست همین بحث افزایش عمر شوراها مطرح میشود؛ یک مقداری موضوع را برای بینندگان باز بکنید، اصلا چه شد که شورا به این سمت رفت یعنی بحث افزایش عمر شوراهای شهر و روستا را در دستور کار خودش قرار داد، دلایل شما برای این که این موضوع را دنبال میکنید چیست و بعد میرسیم سراغ بحثهایی که کارشناسان مختلف از بعدهای مختلف به موضوع نگاه میکنند.
حاجی بگلو: اصل موضوع و این که اصلا چرا ما وارد این موضوع شدیم و به چه دلیل بود؟ من آن چیزی که در ذهنم بود زمانی که اصل ۱۳۱ بر اساس آن اتفاق ناگواری که برای شهید جمهور مان حضرت آیت الله رئیسی رقم خورد، طبق قانون و طبق قانون اساسی اصل ۱۳۱ باید اجرا میشد، مستحضر هستید که مقام معظم رهبری هم تاکید کردند که اصل ۱۳۱ را هر چه زودتر شرایط را فراهم کنید و انتخابات ریاست جمهوری را برگزار کنید، این است که ما تصمیم گرفتیم به دلایل حقوقی و اصولی وارد آن موضوع بشویم من در همان ایام یادم هست که نکته اصلی و کلیدی من این بود که نمایندگان محترم مجلس، چون انتخابات شورای شهر و روستا در اختیار مجلس شورای اسلامی است طبق قانون، یعنی هیات مرکزی نظارت بر انتخابات و تشکیل انتخابات و برگزاری و فرمان برگزاری آن در اختیار مجلس شورای اسلامی است و دولت و وزارت کشور مجری و اجرا کنندهاند، ما در همان ایام به دوستان حقوقی که صحبت میکردیم گفتیم که اصل ۱۳۱ حاکم شد، ماده ۲۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری یک تبصرهای داشت، تبصره اش هم این بود که میبایست اگر اصل ۱۳۱ در کشور حاکم شده به سمت انتخابات ریاست جمهوری رفتید حتما میبایست یا انتخابات شورای شهر و روستا را همزمان با ریاست جمهوری که برگزار کنید، یا این که خودکار تمدید بشود، تا دوره بعدی ریاست جمهوری.
این آن چیزی بود که در قانون خود نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی بود و تصویب کرده بودند علت هم این بود که یک بار قانونگذار این استثنا را قائل شده بود که اگر چنین اتفاقی در کشور افتاد، رجوع کند به ماده ۲۲ و تبصره آن و شواری شهر و روستا را از بلاتکلیفی خارج کند و نماند ببینیم چه کار باید بکنیم دلیلش این بود، ما وقتی دیدیم این اتفاق افتاد و ماده ۲۲ بود من خودم یک مطلبی زدم که نمایندگان محترم این اتفاق که شکل گرفته حتما به این نکته قانونی و تبصره ماده ۲۲ توجه داشته باشید یا باید الان همزمان دستور فرمان اجرای برگزاری انتخابات شورای شهر و روستا را هم صادر کنید یا باید خودکار تمدید بشود، ما بعد از آن دیدیم نه، به سمت این نرفتند که انتخابات شورای شهر و ریاست جمهوری با هم برگزار کنند و اعلام کردند که نه، ما باید بمانیم انتخابات ریاست جمهوری زمان نداریم شرایط برگزاری انتخابات شورای شهر و روستا را الان با هم نداریم و نمیتوانیم برگزار کنیم، تفکر ما و نگاه ما به لحاظ حقوقی این بود که نمایندگان یک بار این را استثنا قائل شده بودند و میبایست شورا تمدید بشود. این قانون قبلی ما بود، نمایندگان محترم مجلس دوره گذشته در روز آخر کاری شان این قانون را اصلاح کردند.
یعنی تبصره را کلا حذف کردند و انتخابات شورای شهر و روستا را برای دوره بعدی، دوره هفتم سه ساله پیش بینی کردند، این دو تا موضوع پیش آمد، دیدیم به لحاظ حقوقی و به لحاظ مبنای قانون اساسی هر دو دارای ایراد است، شورای عالی استانها بعنوان یک نهاد مردمی بعنوان یک نهادی که عالیترین نهاد شورایی کشور هست و بر اساس وظایفی که در قانون اساسی دارد این اجازه را دارد نسبت به موضوعات روز کشور طرح را آماده کند، مستقیم یا از طریق دولت لایحه یا از طریق خود شورای عالی استانها به مجلس شورای اسلامی ببرد، ما پیشنهاد دادیم نمایندگان محترم عزیزان ما بزرگواران ما به این دلایل ما این طرح را آوردیم به این دلیل است، یعنی اصلا ما مبنای دیگری نداشتیم، چرا؟ چون ما حرف مان این است که این قانونی که الان اصلاح شده یعنی آن تبصره اصلاح شده ما به مشکل میخوریم خلاف سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری هم هست.
سوال: کدام بند را میفرمایید؟
حاجی بگلو: بند ۱۸ را میگویم آن را هم توضیح خواهم داد. ما گفتیم بر این اساس است، حالا بیایید چه کار کنید؟ بیایید این طرحی که ما آوردیم را شما بپذیرید اعلام وصول کنید. الحمدالله شکل گرفت به کمیسیون شوراها رفت در آنجا در کمیسیون شوراها گفتوگو شد. حالا نمایندگان پیشنهاد و نظرات مختلفی داشتند که قابل احترام است این نکته هم داخل پرانتز من بگویم، هر آنچه را که نمایندگان محترم مجلس بعنوان نمایندگان مردم و مجلس شورای اسلامی و محل قانونگذاری است، هر تصمیمی را بگیرند در رابطه با انتخابات شورای شهر و روستا و تبدیل به قانون بشود برای ما لازم الاجرا است و به آن سمت خواهیم رفت و الا میخواهند تمدید بکنند یک سال، پنج سال، سه سال، میخواهند تمدید هم نکنند، هر آنچه را تصمیم بگیرند، این روندی بود که تا الان طی شده بود.
سوال: حالا چند سناریو الان پیش روی ما قرار دارد؟
حاجی بگلو: پیش رو ما یک سناریو داریم که به مدت یک سال تمدید شود یعنی ۱۵ مرداد ۱۴۰۵ دوره فعلی شورا پایان پیدا کند
سوال: دلیل آن؟
حاجی بگلو: دلیل آن همان سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری بند ۱۸، من یک برگشتی به قبل بزنم، چون شنوندگان عزیز و بینندگان عزیز دارند این برنامه را میبینند، چون بعضی از دوستان خیلی اشاره میکنند که آقا مردم برای ۴ سال به شما رای دادند، من میخواهم این را باز کنم که اصلا اینگونه نیست، ما در قانون اساسی یک انتخابات ریاست جمهوری داریم، یک انتخابات مجلس شورای اسلامی داریم و یک انتخابات شورای شهر و روستا داریم. در اصل ششم به صراحت این قید شده، که انتخابات از طریق انتخابات برگزار میشود یعنی مردم این را مشخص میکنند، ما آمدیم میگوییم سه تا انتخابات داریم برگزار میکنیم.
اصول ما بر اساس اصول قانون اساسی است و وقتی انتخابات برگزار میشود نظر مردم هر چه باشد آن را انجام میدهیم و یک قانون هم داریم، قانون مجلس شورای اسلامی که بر اساس قوانین قانون اساسی میرود تصویب میکند، حرف ما این جاست، روزی که بنده حقیر و امثال بنده در انتخابات شورای شهر و روستا شرکت کردند، بر اساس قانون اساسی و قوانینی که در مجلس شورای اسلامی مصوب شده بود رفتند رای دادند و در قانون اساسی مدت زمان را برای شوراها مشخص نکرده، فقط برای ریاست جمهوری گفته ۴ سال و برای مجلس شورای اسلامی گفته ۴ سال، اصل ۶۴ و اصل ۱۱۴ قانون اساسی، به صراحت قید کرده، الباقی دوره انتخابات را و زمان شوراها را در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار داده، روزی که من رفتم رای بدهم بر اساس قانون اساسی و قانونی که نمایندگان تصویب کرده بودند، اگر خدایی نکرده این اتفاقی که پیش آمده اصل ۱۳۱ حاکم شد در دوره اول ریاست جمهوری شکل میگرفت و انتخابات شورای شهر و روستا همزمان با ریاست جمهوری برگزار میشد و دوره زمانی شوراها میشد یک سال، مجدد انتخابات برگزار میکردند، کسی میتوانست بگوید این خلاف قانون است؟
سوال: این که، اما و اگر است
حاجی بگلو: قانون است
سوال: این که اگر در آن یک سال اتفاق میافتاد
حاجی بگلو: نه، نمایندگان این را استثنا قائل شده بودند، پیش بینی کرده بودند، مدت زمان در تبصره که نگذاشته بودند، گفتند اگر این اتفاق افتاد، من میگویم اگر در سال اول اتفاق میافتاد و انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر با هم برگزار میشد، ما میتوانستیم بگوییم آقا مردم ما را برای ۴ سال انتخاب کردند شما حق ندارید انتخابات را برگزار کنید ما برای ۴ سال هستیم ما نمیتوانستیم بگوییم، چون قانون بود.
سوال: شما یک روند را به خوبی توضیح دادید و رسیدیم به این جا که چند تا سناریو پیش رو داریم و نظر شما هم این است که به درستی میگویید، میگویید در نهایت ما هر چه مجلس بگوید؛ حالا اول بفرمایید آخرین نتیجه تعاملات و مذاکرات و جلسات شما با نمایندگان مجلس به کجا رسیده؟ و الان چند تا سناریو پیش رو دارید؟
حاجی بگلو: عرض من همین بود، چون یک نکتهای را هم شما فرمودید داخل کلام تان بود که توضیح بدهم. آن چیزیکه با بعضی از نمایندگان محترم مجلس صحبت کردیم، خودم گفتوگو کردم این است که دوره ششم را یک سال افزایش بدهند، یعنی بیاید در مردادماه سال ۱۴۰۵ گفتم که پایان دوره ششم باشد و شروع فعالیت دوره هفتم از آنجا شروع بشود، چرا این را به جمع بندی رسیدم، بر اساس سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری برای انتخابات، بند ۱۸ به صراحت قید میکند و میگوید فاصله زمانی این انتخابات تا انتخابات بعدی دو سال بگذرد، یعنی حداقل هر دو سالی یک انتخابات داشته باشیم ما الان آخرین انتخابات ما چه زمانی بوده؟ تیرماه بود، اگر ما این تیرماه بخواهیم خرداد سال ۱۴۰۴ انتخابات برگزار کنیم عملا به لحاظ ابلاغی مقام معظم رهبری بند ۱۸ سیاستهای ابلاغی ما نمیتوانیم.
ما که خلاف سیاستهای ابلاغی که نباید کار انجام بدهیم. یعنی نمایندگان محترم مجلس هم این را مدنظر قرار دادند بر این اساس آمدند که هر دو سال یک انتخابات داشته باشیم و آمدند آن تجمیع انتخابات را هم جدا کردند گفتند که شورای شهر و روستا بشود یک انتخابات محلی و جدا برگزار بشود ولی آن بند ۱۸ را در رابطه با آن دو سال حتما باید رعایت شود. یعنی هر دو سال یک بار در کشور انتخابات داشته باشیم. این نشود که هر سال انتخابات ما برگزار بکنیم لذا بر اساس سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری بند ۱۸ بر این اساس این را الان پیش بینی کرده، این آخرین وضعیتی است که در مجلس شورای اسلامی است.
سوال: سناریوهای دیگری که نزدیک باشد هم بفرمایید
حاجی بگلو: ما که نظرمان به لحاظ جامعه شورایی، عرض مان این بود که تجمیع انتخابات بشود و برویم در سال ۱۴۰۷ برگزار بشود ولی عرض کردم آن تبصرهای را که نمایندگان محترم حذف کردند و اصلاح کردند در سال ۱۴۰۷ به دلیل همزمانی انتخابات و شروع به کار مجلس شورای اسلامی و انتخابات و شروع به کار ریاست جمهوری امکان برگزاری تشکیل هیات مرکزی نظارت بر انتخابات را نداریم و نمیتوانیم برگزار کنیم، چون نمیتوانیم برگزار کنیم مجبوریم به این سمت برویم یعنی به سمت افزایش یک ساله برویم تا بعد ببینیم چه کار میتوانیم انجام بدهیم.
سوال: الان شما از روی سیاستهای کلی موردی را آوردید که همه خودشان را ملزم به رعایت بدانند و در نهایت برداشت من از صحبتهای حضرتعالی این است که بین مجلس و شورای عالی استانها به یک توافق جمعی رسیدیم که یک سال دیگر تا ۱۵ مرداد مثلا این موضوع تمدید شود درست است؟
حاجی بگلو: یک تعداد هم مخالف در مجلس داریم، مخالف هم داریم، بعضی از دوستان میگویند چرا یک سال؟ اگر قرار به تمدید است همان سه سال، یعنی برگردیم آن ماده ۲۲ را که اصلاح کردیم آن را دوباره برگشت بدهیم آن را مجدد تبدیل به قانون کنیم. همین اتفاق بیفتد حالا در انتها تاریخ انتخابات را جابجا کنیم یعنی نظر این طوری هم هست ولی در مجموع نظر نمایندگان محترم قابل احترام است. ما اولین انتخاباتی را که قانون میگوید که برای انتخابات میاندورهای مجلس، میگوید در اولین انتخابات، انتخابات میاندورهای مجلس هم برگزار کنیم، با این اصلاحی که دارند انجام میدهند نمایندگان محترم یک سال را میخواهند افزایش بدهند. ما حساب میکنیم خردادماه امسال شروع به کار نمایندگان محترم مجلس بوده، سال آینده خرداد میشود یک سال، سال بعد میشود دو سال، معمولا انتخابات میاندورهای باز هم برمی گردد به سیاستهای ابلاغی هر دو سال بوده یعنی نمایندگان مجلس آن چه که من در ذهن دارم، وقتی برگزار میشد، همزمان با شوراهای شهر و روستا برگزار میشد، میاندوره شان آن جا انجام میشد.
سوال: البته الان بسیاری از استانهای ما بدون نماینده ماندند با این وضعیت.
حاجی بگلو: نه سه تا چهار تا حوزه انتخابیه داریم زیاد هم نیستند
سوال: منظورم از آن تعدادی که باید میاندورهای برگزار میشد و الا همه که نماینده دارند
حاجی بگلو: ولی با این اصلاح قانونی که شکل میگیرد آن حوزه انتخابیه ...
سوال: فقط یک حوزه انتخابیه ما انتخابات در آن میاندورهای برگزار میشود
حاجی بگلو: اگر انتخابات شورای شهر و روستا در خردادماه امسال برگزار بشود یک دانه داریم ولی اگر این افزایش دوره ششم که انجام بشود برای سال بعدی ۱۴۰۵ در خرداد ۱۴۰۵ این حوزه انتخابیه نمایندگان محترم مجلس هم میتوانند مجدد ثبت نام کنند.
سوال: پس در واقع با یک تیر دو نشان دادن است و یک فرصتی هم برای آنها باز میشود
حاجی بگلو: بله اصلا نگاه نمایندگان مجلس همین است، حالا که ما داریم اصلاح میکنیم شرایط نمایندگان مجلس را هم یک طوری برنامه ریزی کنیم که حق مردم در حوزه انتخابیه تضییع نشود.
سوال: نکته مهمی است، چون آنها الان سه سال باید بدون نماینده بمانند
حاجی بگلو: بله ولی با این کار دیگر نمایندگان مجلس هم که حوزه انتخابیه نداشتند در انتخابات میاندورهای شرکت میکنند و دو سال هم نماینده مجلس هستند.
سوال: اگر به شما البته یکی از انتقاداتی که دارد مطرح میشود، اعضای شورای شهر و روستا فکر منافع خودشانند که دارند یک سال افزایش میدهند، پاسخ شما چیست؟
حاجی بگلو: این کم لطفی است، من الان میگویم برنامه تلویزیونی و زنده است
سوال: ما هم صراحتا میگوییم که این شفافیت ایجاد شود
حاجی بگلو: من اگر افزایش دوره ششم شکل گرفت که از نظر من شکل خواهد گرفت، ۱۵ مرداد ۱۴۰۴ من خودم استعفای خودم را به شورای شهر مشهد تقدیم خواهم کرد، ما باید نگاه مان نگاه ملی باشد، این که ما بگوییم نمایندگان مجلس الان دارند برای میاندورهای این کار را میکنند به دنبال ... نه ما همه نمایندگان مردم هستیم
سوال: بحث یک دیدگاه منطقی است وقتی منطقی باشد همه میپذیرند
حاجی بگلو: یک واقعیتی را باید بگوییم ما باید شرایط را به گونهای آماده کنیم که مردم را تشویق کنیم برای حضور حداکثری و مشارکت در پای صندوقهای رای. در طول این چهار سال اخیر ۸ تا ۹ انتخابات داشتیم، باید منطقی نگاه کنیم، اصلا واقعا این نگاه نیست که من یا همکاران من در شورای عالی استانها با این نگاه باشیم که اگر نگاه ما این باشد پس ما باید بگوییم به جای سه سال بیایید ده سال افزایش بدهید، پس این نگاه نیست.
سوال: حالا شما یک مقداری اگر بگوییم نگاه شورا به این باشد که یک سال افزایش پیدا بکند یک مقداری مسیر سختی دارید، چون آنطور که من در گزارشها و خبرها میخواندم وزارت کشور، دولت، برخی از نمایندگان مخالفند، این مخالفت شان میتواند برای قبل از این یک سال باشد یعنی مخالفت شان با آن افزایش سه سال و هفت ساله شدن است، الان شاید نظرشان موافق باشد، چون اکثر خبرها و مصاحبهها وگزارشها برای همان افزایش سه ساله بوده، در نهایت امیدواریم که یک اتفاقی بیفتد که خیر و منافع مردم در آن لحاظ بشود، الان یک سوال پیش میآید، شما فقط این افزایش را برای همین یک دوره قائل هستید؟ درست است؟ چون این هم یک نکتهای است
حاجی بگلو: بله
سوال: همان ۴ سال خواهد بود؟
حاجی بگلو: ۴ سال است حالا بخواهند ۴ سال را تبدیل به ۵ سال یا ۶ سال بکنند آن میرود به سمت باز یک قانون جدید که من بعید میدانم. مبنا بر همین است که هر ۴ سال یک انتخابات شورای شهر و روستا را داشته باشیم و محلی هم برگزار بشود طی یک ماه این هم بحث شده، یعنی یکی از نکات اساسی انتخابات، چون بالاخره پارلمان محلی شورای شهر و روستا هستند قرار بر این است طی بازه زمانی یک ماه که بیشتر نشود، کشور را به شمال و غرب و جنوب و شرق داشته باشیم، بر اساس این انتخابات محلی برگزار میشود. یعنی در هفته مثلا در جمعه مثلا این هفته انتخابات در شرق کشور باشد، این جمعه در هفته بعدی در غرب کشور است یعنی نگاه نمایندگان مجلس هم نسبت به این موضوع یک نگاه مثبتی است حالا شما هم فرمودید دولت بعضی از دوستان در دولت، من خودم صحبت کردم موافق تمدیدند دلایل شان هم مثل دلایل ما است و حتی دلایل شان فراتر از ما است، شرایط الان واقعا آمادگی با این موضوعاتی که الان داریم نداریم، ما باید شرایط را آماده کنیم برای برگزاری انتخابات و خلاف سیاست ابلاغی هم نباید عمل کنیم.
سوال: اگر رفتیم همه این جلسات و اینها را برگزار کردیم فکر میکنید که اصلا این تا بخواهد تبدیل به قانون بشود ابلاغ بشود اصلا به این دور برسد؟
حاجی بگلو: قطعا میرسد، چون اصلا این دست مجلس است، ما یک قانون داشتیم به نام قانون انتخابات ریاست جمهوری و شوراها برای سال ۱۴۰۴، ما آن قانون را داشتیم، قانون فعلی نداریم و قانون فعلی حتما باید از سوی مجلس ابلاغ شود.
سوال: من یک نکته به نکته حضرتعالی اضافه کنم. این طوری دیگر استانهایی که نماینده ندارند صاحب نماینده میشوند و فرصت دارند بخواهند بیایند استعفا بدهند از آن طرف آن زیرساختی که الان آماده نیست برای انتخابات الکترونیکی آن هم فرصتی است که آماده بشود.
حاجی بگلو: انشاالله امیدواریم که این اتفاق حتما شکل بگیرد که انتخابات دوره بعدی شورای شهر و روستا همه الکترونیکی برگزار بشود، یعنی هم در کاهش هزینهها کمک میکند...
سوال: چون من با تعدادی از کارشناسان صحبت میکردم هم در مرکز پژوهش ها، هم در مجلس و هم کارشناسانی که در این حوزه خبره هستند، گفتند یکی از دلایل میتواند همین باشد که اگر ما این فرصت را داشته باشیم بتوانیم زیرساختهایی که برای الکترونیک شدن انتخابات نیاز داریم را تا آن مدت انشاالله فراهم کنیم.
حاجی بگلو: اصلا ما در آینده هم قطعا شورای عالی استان ها، حالا اگر نمایندگان خودشان طرح ببرند یا دولت لایحه ببرد که هیچی، ولی اگر این اتفاق نیفتد از سوی شورای عالی استانها حتما برنامهای برای بحث انتخابات داریم برای الکترونیکی کردن انتخابات با مدلهای جدید و نوین داریم، که بتوانیم هم نسبت به افزایش مشارکت مردم کمک کنیم که بیایند رای بدهند و هم کاهش هزینههای انتخاباتی را داشته باشیم.
سوال: این مهمترین موضوعی بود که در رابطه با شورای عالی استانها مطرح بود که افزایش عمر شورای شهر و روستا را پیگیری میکردند و در نهایت بین رد و بدل شدن مسائلی که بین شورای عالی استانها و مجلس بود آن احتمال و آن سناریویی که نسبت به سایر موارد قویتر است این که تا یک سال دیگر تمدید شود اگر مورد دیگری در این موضوع هست صحبت کنیم اگر نه برویم سراغ مسائل بعدی.
حاجی بگلو: ما یک نکته هم بگوییم که این را، چون بالاخره به نمایندگان محترم مجلس میگوییم من در جلسات مختلف هم به دوستان گفتم، ما نمایندگان مجلس را در خانه ملت بعنوان برادران بزرگتر خودمان میشناسیم و ما در پارلمان محلی در شورای عالی استانها و در شورای شهر و روستا، ما بعنوان برادران کوچکتر این پارلمان هستیم، لذا هر تصمیمی را که نمایندگان محترم مجلس بگیرند ولو خلاف نظر شخصی بنده و همکارانم باشد برای ما قابل احترام و قابل اجراست.
سوال: برویم سراغ فضای عالی شورای استان ها، یکی از طرحها همین است، افزایش عمر شوراها. مهمترین طرحهایی که الان در دستور شورای عالی استانها هست برای اینکه خودشان مستقیم ببرند مجلس یا اینکه برود لایحه شود و برود از سمت دولت برود چیه؟
حاجی بگلو: ما چندتا طرح بردیم نمیشود بگوییم تنها طرح ما در مجلس این است ما طرح کمیسیون ماده پنج را بردیم مجلس و الان در کمیسیون عمران منتظریم که واقعا ارجاع دهند به صحن علنی. خوب مردم منتظر این هستند خوب ما در ماده پنج، کمیسیون ماده پنج خیلی نکات اساسی و کلیدی داریم ما اگر بخواهیم واقعا تولید مسکن را و اگر بخواهیم اقتصاد شهر را بخواهیم واقعا تغییر بدهیم حتما این کمیسیون باید در اختیار مراکز استانها قرار بگیرد و حتی شهرهای بالای دویست هزار نفر جمعیت هم مانند شهر تهران، این به نظر من تبعیضی که واقعا میگویند اتفاقی که دارد قانون اساسی در رابطه با جامعه شورایی شکل میگیرد و ما مکلف هستیم پیگیری کنیم، چون قانون اساسی این اجازه را به ما داده، یکی همین است چرا مثلا کمیسیون ماده پنج نباید در اختیار کلان شهرها قرار بگیرد چرا نباید شهرداری شیراز و اصفهان، شهرداری مشهد و دیگر شهرداریهای ما این را در اختیار داشته باشند. همان تهران وقتی من قانون را مطالعه میکردم مربوط به ۱۳۴۲ و ۱۳۵۲ است، من نکته بگویم که اصلاً چرا این دبیرخانه را در اختیار شهر تهران قرار دادند.
دو تا نکته بود آن موقع واقعاً من میگویم ما نباید از این عبور کنیم دیگر؟ خیلی جالب است که آنجا به صراحت قید شده که به دلیل نبود کارشناس خبره در حوزه شهر سازی و معماری این را به سایر استانهای دیگر نمیدهیم و به دلیل اینکه پایتخت سیاسی کشور در تهران است، دستگاههای متولی، سازمانها خودشان نتوانند هرگونه ساخت و ساز را انجام بدهند به این دو دلیل ما واگذار میکنیم دبیرخانه کمیسیون ماده پنج را به شهرداری تهران و سایر استانها در اختیار استانداریها باشد. بروند واقعاً سؤال کنند در طول این مدت در اختیارشان بوده دیگر در اختیار استانداریها و اداره کلها چه اتفاق خوبی را در حوزه شهرسازی و معماری رقم زدند؟ بگویند این عملکرد ماست این خروجی ما بوده، این واقعیت را بپذیریم که این کمیسیون هم امیدوارم نمایندگان محترم مجلس، زودتر رسیدگی کنند و بیایند در دستور کار صحن قرار بشود و به آن رای بدهند که ما بتوانیم در شهرهای خودمان، ما در شهرداری خدمات حفاری شهرداریها دارند میدهند، اصلا استانداری کجای این کار شهرداری است، مردم مراجعه شان به کجاست؟ به شهرداری است؛ برای ساختوساز، برای خیابان هایشان، برای خدمات شهری شان، برای پارک هایشان، برای فضای سبز این یکی است.
سوال: نتایج را هم بفرمایید؟
حاجی بگلو: اینها در دستور کار مجلس است، فرو نشست زمین را بردیم اعلام وصول شده تا همین الان در کمیسیونهای مجلس است و ما امیدواریم بعد از این موضوع ورود پیدا کنیم به آن.
سوال: جذابترینش فکر کنم انتخاب شهردار توسط رای مستقیم خود مردم است این هم از جمله موضوعاتی بود که خیلی حواشی داشت و خیلی موافق و مخالف و بحثهای حالا.. نظر شورا چیه؟
حاجی بگلو: ببینید اول هر جایی که مردم نقش آفرینی کنند و مردم انتخاب کنند قابل احترام است. هر جایی که مردم تصمیم بگیرند مردم بپذیرند شهردار را مستقیم انتخاب کنند، قابل احترام است ولی چند تا نکته کلیدی است ما نگاه مان باید نگاه کارشناسی شده باشد ما باید شرایط را آماده کنیم، بله انتخاب شهردار توسط مردم کار خوبی است، اما و اگر، به شرطها و شروطه ها، اینجوری هم نیست که بگوییم انتخاب شهردار را توسط مردم انجام بدهیم خوب زیرساختهایمان چی، عملکرد مان چی، برنامه مان چی خست، من هم دوست دارم وظایف قوه اجرایی را در اختیار شوراها بگیرم وظایف قوه مقننه را هم در اختیار شوراها بگیرند، ببینید زمانی که رئیسجمهور انتخاب میشود مردم که به کابینه رای نمیدهند که وزرا را رئیس جمهور محترم معرفی میکند به کجا؟ به مجلس و نمایندگان محترم رای اعتماد میدهند و استیضاحها میکنند و نظارت میکنند بر عملکرد قوه مجریه، دیوان محاسبات هم دارند حالا ما شهردار توسط مردم انتخاب کنیم ما هم دوست داریم، میگوید خوب حالا که قرار است وظایف شوراها کاهش پیدا بکند دوتا کار باید انجام بدهیم این خیلی خوب است، اما به شرطی که ما براساس گفتمان رئیس جمهور محترم که از روز اول شعارش این بود که برنامه هفتم را انجام بدهند یه ماده صد و پنج دارد اونجا میگوید که شورای شهر و روستا مدیریت شهری برود آنهایی که میتواند اختیار خودش بگیرد و از دولت جدا کند برود جدا کند و آن سی تا دستگاهی که داریم را اگر ما بیاوریم در حوزه مدیریت شهری و واحد یک پارچه شهری را بتوانیم شکل بدیهم که شورای عالی استانها الان برنامه جدی و عملیاتیاش بعد از این موضوعات به همراه دولت و مجلس تکمیل کردن این مدیریت یکپارچه شهری است، ما اگر به دنبال انتخاب مستقیم شهردار هستیم حتماً باید این مدیریت یکپارچه شهری اول شکل بگیرد بعد برویم شهردار را مستقیم انتخاب کنیم
سوال: در واقع مردم دارند انتخاب میکنند وقتی نماینده شان در مجلس است؟
حاجی بگلو: لذا ما این آمادگی را داریم بعد از اینکه ماده صد و پنج برنامه هفتم اجرایی بشود قطعاً با این موضوع موافقیم، مخالف نیستیم چرا که آن موقع ما نظارت مان هم مانند نظارت مجلس شورای اسلامی بر مدیران شهری میشود، آب و فاضلاب میشود، سازمان میادین میشود، شهردار میشود، فرماندار میشود همه اینها در اختیار شورا قرار میگیرد. چیز بدی نیست و حالا این نکته اساسی و کلیدی این را باید بپذیریم اگر ما به دنبال محقق شدن آن رشد هشت درصد اقتصادی در برنامه هفتم هستیم و برای کاهش هزینههای جاری و بهرهوری بیشتر اگر این مدیریت یکپارچه شهری را شکل بدهیم بر اساس بررسیهایی که ما کردیم دو ممیز هشت دهم درصد را ما تونستیم از این هشت درصد را محقق کنیم. یعنی کار بسیار بزرگی است به طور مثال یک وظیفه سازمانی که مثلاً با ده تا نیرو امروز میتوانسته انجام بدهد با دوتا نیرو میتواند انجام بدهد، خوب هزینه جاری اش کاهش پیدا کرده، بهرهوری اش بهتر شده، خدمات به مردم بیشتر شده و مردم میدانند دیگر یک جای واحد دارند مراجعه کنند.
سوال: در خیلی از دنیا هم این گونه دارد مدیریت میشود این که ما میگوییم ما باید ببینیم کشورهای موفق چه کردند همین مسیر را برویم درست است. آقای دکتر یک نکته مهم وسط صحبتهای حضرت عالی بود بحث نظارت؛ میخواهم راجع به همان صحبت بکنیم هم نظارت شورای عالی استانها به شوراهای شهر و روستا هم نظارت بر عملکرد داخلی خودش هم نظارت بر شهرداریها که به هرحال الان یکی از دغدغهها و بحث آلودگی، بحث حمل و نقل که الان میتوانیم الان زنجیرهوار بنشینیم تا شب راجع به آن تا فردا صبح صحبت کنیم، اما نکتهای که الان خیلی این اواخر تو رسانهها مطرح شده تخلفات اعضای شوراهای شهر و روستا و خلاصه اخباری که از دستگیری و تخلفات اقتصادی میآمد خوب بود دیگر آقای دکتر این کم لطفی نیست ما که نمیخواهیم قضاوت کنیم من اصلاً در جایگاه قضاوت نیستم، سؤال من این است ما میگوییم یه همچین اتفاقاتی افتاده، خبرش هم مخابره شده، شورای عالی استانها چیکار کرده؟ چه برنامهای حداقل دارند که بتواند از اینگونه موارد جلوگیری بکند؟
حاجی بگلو: اولاً اینکه این سؤال را پرسیدید ممنونم، چون خیلیها دوست ندارند وارد این بحث و گفتوگو بشوند، اولین کاری که من در شورای عالی استانها اتفاقاً همین امروز جلسه اش را داشتم، من دارم برای سی و یک استان با همکاری خود صدا و سیما دارم یک برنامه تلویزیونی از فعالیت شوراهای روستا آماده میکنم.
سوال: البته من این را بگویم ما در صداوسیما توی همین دوره اخیر یکی از رویکردها بحث همین عدالت رسانهای بود ما در تمام مراسمات و تمام موضوعات قبل از اینکه رویدادهای پایتخت یا کلانشهرها را پخش کنیم، مسائل روستاها را پخش میکردیم، مناسبتهای روستاها را پخش میکردیم.
حاجی بگلو: حالا انشاءالله این برنامهها که با همکاری شما آماده بشود، مجموع صداوسیما نگاه کلاً تغییر خواهد کرد، اما نکتهای که شما میگویید شورای عالی استانها و شوراها نظارت کنند، من به وزارتخانهها حق نظارت دارم، قانون اساسی این اجازه را به من داده تا الان کسی آن را محقق نکرده کسی به سمت اجرایش نرفته ما اصل ششم و اصل هفتم و همچنین فصل هفتم اصل صدم تا اصل صد و ششم تکالیف ما را مشخص کرده. ما نظارت داریم هر جایی که تبعیض ببینیم ورود میکنیم. هرجایی که عدم هماهنگی ببینیم ورود میکنیم.
سوال: به وزارتخانه ها؟
حاجی بگلو: صد درصد، بعضی از وزارتخانهها تصورشان این است که شورای عالی استانها یک نهادی فقط برای شوراها است نه اینجوری نیست.
سوال: الان برای جلوگیری از آن اتفاقات چه برنامهای دارید؟
حاجی بگلو: یک برنامهای که گفتم، دو ما دورههای آموزشی مان را زیاد کردیم در تمامی استانها و شهرستانها دورههای آموزشی مان را فراوان کردیم.
سوال: دورههای آموزشی برای چه؟
حاجی بگلو: برای اعضای شوراها
سوال: آموزش ببینند که تخلف نکنند؟
حاجی بگلو: نه، قوانین را مطلع نیستند، ما باید نسبت به قوانین مطلع باشیم. شما الان یک فردی را در خیابان تخلفی میکند میبرید در دادگاه میگوید طبق ماده فلان مدنی شماره محکوم به این است. آیا آن شهروند من کل قوانین قانونی را مطالعه کرده که بداند حضورش در آن محل تخلف محسوب میشود؟ قطعا نه ولی در قانون به عنوان تخلف محسوب میشود.
سوال: آموزش خیلی خوب است؟ این که شما از اعضای شورا حمایت میکنید خیلی خوب است؟ ولی هر کس عضو شورای شهر میشود ...
حاجی بگلو: ببینید یک دانه تخلف هم برای عضو شورا زیاد است چرا؟ چون ما انتخابی هستیم. نمایندگان مردمیم، یک دانه هم برای ما زیاد است، ما انتصابی نیستیم ولی تخلفات سایر دستگاهها نسبت به ما که اصلاً قابل مقایسه نیست. ما دویست هزار نفر جمعیت داریم، شوراهای شهر و روستاها و دهیارهایمان، شهردارهایمان، بروید بررسی کنید یک دهم درصد تخلفات مان بیشتر نیست یعنی سایر دستگاهها را شما نگاه کنید، اصلا قابل مقایسه نیست، اما نگاه مردم به ما متفاوت است، نگاه شان این است که من شما را انتخاب نکردم بروید تخلف بکنید. منتخب مردم یک دانه اش هم زیاد است، اما واقعاً در بعضی از تخلفات اینجوری نیست. یعنی بررسی که میشود اینجوری نیست من اولاً وظیفه دارم از شوراهایم دفاع کنم و دفاع خواهم کرد به خصوص شوراهای مظلوم، شوراهای روستا، دهیاران مظلوم من در شهرهای پنج هزار نفر جمعیتی.
سوال: پس یک بحث مان بحث آموزش؟
حاجی بگلو: بله. به طور مثال الان بنده حقیر عضو شورای شهر مشهد هم هستم و رئیس شورای عالی استانها هم هستم، یک فردی به من مراجعه میکند در رابطه با موضوعات خودش با شهرداری مشهد و تهران و یا هر شهرداری دیگر، بند مکلف هستم به عنوان نماینده مردم موضوع این شخص را پیگیری کنم. اگر به حق باشد که خوب باید قطعاً پاسخش را بدهم اگر به حق هم نباشد خوب من کنارهگیری میکنم، ورود من را در بعضی از جاها میگویند این اعمال نفوذ است این اصلاً به نظرم بیربط است. آخر نماینده مردم پیگیری امور مردم میشود. اعمال نفوذ یعنی ما باید بعضی از قوانین حقوقی و غذایی مان را ببریم اصلاح کنیم نسبت به وظایف مردم در شوراها اینجوری نیست که. یکی از امورات که شهید بهشتی میگفت این بود که شهرداریها و شوراها، کار روزمره مردم را باید پاسخ بدهند، هفتاد درصد کارهای روزمره مردم که در حوزه فرهنگی در حوزه اجتماعی این هاست دیگر. وقتی من قرار باشد نتوانم برای ارباب رجوع پیگیری بکنم و این تخلف محسوب بشود این به نظرم کملطفی است.
سوال: قاعدتاً اگر شما کار مردم را دارید پیگیری میکنی اینکه تخلف نیست؟
حاجی بگلو: حالا ما نمیگوییم همه اینگونه هستند، در بعضی جاها سلیقهای عمل شده. شما بروید آن تعدادی را که اتفاق برایشان شکل گرفته بیاوریم بشینیم در همین برنامه زنده تلویزیونی بگوییم در کل استان جدول بگذارید چند تا اتفاق افتاده چند تا نهایی صادر شده در دادگاه محکوم شدند، چند تا تبرئه شدند، من سؤال دارم یک فرد عضو شورای ما رفته در مراجع قضایی از روز اول تشکیل پرونده شده دو تا سه سال زمان برده بعد از شش ماه هم از گذاشتندش کنار همه اینها درست، چون بالاخره ما هر تصمیمی را که مقام قضایی برای ما بگیرد قابل احترام است، چون قانون به او اجازه داده و ما میپذیریم و تمکین میکنیم. ولی آیا واقعاً از روز اولی که اتفاق برای فرد میافتد برای عضو شورای روستای ما میافتد تمام رسانهها میزنند عضو شورای روستای فلان و یا عضو شورای شهر فلان جا به جرم فلان یا به اتهام فلان بازداشت شد یا تشکیل پرونده شده بعد از سه سال یا چهار سال میگذرد این میرود مراجع قضایی در محاکم، عدله میبرد، دفاع میکند تبرئه میشود حالا برگشته این آقا هم تبرئه شده آیا واقعاً آن نگاه روز اول مردم به او با نگاه امروزش یکی است؟
سوال: قاعدتا نه، نمیتواند برای ۹۰ میلیون توضیح بدهد که داستان من این بوده، اما بالاخره کسی که به عنوان عضو شورای شهر میشود، میداند که بالاخره یاید برود علم خودش را اطلاعات خودش را افزایش دهدچون میداند که اگر این اتفاق افتاد به این سادگی دیگر بر نمیگردد؟
حاجی بگلو: بله ما قبول داریم، اشتباه نشود. ما قبول داریم، ما عرضمان همین است که ما یک دانه تخلف هم برای منتخب مردم بسیار زیاد است حالا من باز یک مثالی بزنم شاید بعضی از دوستان ناراحت شوند که جامعه شورایی وقتی ورود پیدا میکند، نماینده مردم هستیم از یک کارشناس دستگاه اجرایی استانداری، بازرسی به عضو شورا ورود پیدا میکند تخلفات اداری اش ورود پیدا میکند، تشکیل پرونده میدهد آیا برای سایر منتخبین مردم آیا دستگاه همچین وظیفهای دارند؟ یعنی از روز اول مشکل ما اینجاست، عرض من این بود که تبرئه شده چه پاسخی داریم پس ما از روز اول این اتهامی که به او زدیم اشتباه بود دیگر، وقتی مرجع قضایی خودش تبرئه اش میکند یعنی که از روز اول این اتهام، اتهام اشتباهی بوده و نباید به اینجا میرسید حالا به اینجا رسید تبرئه شد آیا آبروی آن فرد، عضو شورای ما برمیگردد یا آن مدیر شهری مان بر میگردد آیا پذیرش دارند مردم و مسئولین؟ قطعاً تغییر میکنند و درنتیجه نیازمند این هستیم که هم مدیران سطح استانی و ملی ما نگاهشان را به شوراها تغییر بدهند. اگر واقعاً یک عضو شورا سوء استفاده کرد و منافع شخصی برد به شدت با او برخورد شود و اشد مجازات باشد.
سوال: یک بحث الان، چون دارید بحث تخلفات و پیگیریها و اینها را میکنید شما یک شورای حل اختلاف هم دارید درست است؟
حاجی بگلو: بله.
سوال: بیشتر مواردی که میآید در آن هیئت حل اختلاف چه موضوعاتی است و اگر هم برایتان مقدور است در کدام استانها بیشتر است بگویید؟
حاجی بگلو: اولاً یکی هیئت حل اختلافی که در استانها شکل میگیرد براساس ماده نود و دو قانون شوراهاست. یعنی آن جا به صراحت آورده چه موضوعاتی تخلف محسوب میشود و مجازاتش چیست، ببینید من یک شهروند هم فردا صبح میتوانم از عضو شورای یکی از کلان شهر یا روستا بگویم آقا در انجام وظیفه ات شما تخطی کردی، گزارشی را بنویسم به هیئت حل اختلاف استان، هیئت حل اختلاف استان اول گروه تحقیق دارد بررسی کند که اصلاً این موضوع صحت دارد یا صحت ندارد.
سوال: من یادم است قبلاً یه سامانهای هم راهاندازی شد سامانه درج شکایت که حالا از دهیاری و شورا میتوانستند ثبت شکایت کنند؟
حاجی بگلو: در زمان من خیر، چون من اعتقادی به این ندارم.
سوال: چرا؟
حاجی بگلو: چون من میگویم که من خودم عضو شورا هستم برای خودم بگویم دارم تخلف میکنم.
سوال: نه مثلاً یک دهیاری یک عضو شورایی؟
حاجی بگلو: این سامانهای بود که زمان آقای دکتر احمدی راهاندازی شد. در شورای عالی استانها، کارش را هم شروع کرد ما الان هم اتفاقی گزارشات برایمان میآید. ما از مرکز حراست گزارشها میآید برای شخص خود من، مینویسد مثلا گزارش دادند در فلان روستا در فلان جا دهیار یا عضو شورا یک همچین اتفاقی افتاده. من که علم به اینکه یقین داشته باشم که اتفاق افتاده اصلاً نمیکنم یعنی دستوری نخواهم داد، اولین دستوری که میدهم که این گزارش واصل شده است بروید بررسی کنید که اصلاً اصل گزارش درست است یا درست نیست و طرف را دعوت کنیم قبل از اینکه شما بخواهید کار قضایی، تشکیل پرونده، هیئت حل اختلاف بفرستید که آقا همچین گزارشی برای شما آمده بیا توضیح بده اگر توضیحاتش قانع کننده بود و به لحاظ قوانین و مقررات در جامعه شورایی برای ما پذیرفتنی بود میگذاریمش کنار، اگر نه واقعا تخلفی شکل گرفته بود حتماً برخورد میشود و حتماً به مراجع قضایی ارسال میکنیم.
سوال: یک نکته در صحبت هایتان مطرح کردید شاید الان برای بینندگان سؤال پیش بیاید میگویند که آقای حاجی بگلو میگوید که قانون به ما اجازه میدهد روی وزارتخانهها نظارت داشته باشیم، خوب برادر چرا الان این همه سال است ما الان آلودگی هوا داریم؟ این همه هم ترک فعل داریم توی قانون هوای پاک؟ چرا شورای عالی استانها ورود نمیکند توی این موضوع؟
حاجی بگلو: اولاً بنده دو تا سه ماه است مسئولیت اینجا را برعهده گرفتم حالا اگر شورا دوره اش تمدید بشود که میشود، پیگیری میکنیم و ترک فعل هم برای یکی از مدیران شهری در رابطه با یک موضوع دیگر به رئیس شورا ارجاع داده شد یعنی تعارف با کسی نداریم.
سوال: چون ارتباط نزدیک با مردم دارید؟
حاجی بگلو: هر جایی که منافع مردم در خطر باشد و کسی بخواهد به منافع مردم خسارت وارد کند و لطمه بزند قطعا ما به عنوان نماینده مردم ورود میکنیم. بدون تعارف، این اصل قانون اساسی که من گفتم ما حق نظارت داریم در رابطه با آلودگی هوا من روز پنجشنبه اجلاس شورای عالی استانها بود آنجا هم به صراحت اعلام کردم، کاهش آلودگی هوا با تعطیل شدن حل نمیشود، اینها موقت است، اینها مسکن است، ما باید برویم بررسی علمی بکنیم کار پژوهشی بکنیم، ببینیم چند تا کشوری که دنیا در بیست سال گذشته، بیست و پنج سال گذشته به شدت جزو رتبههای یک آلودگی جهان بودند امروز چه جوری شدند رتبه یک انرژی پاک؟ چیکار کردند؟ یعنی اتوبان اضافه کردند و ترافیک را کاهش دادند؟ اینها که جمعیت شان هم بیشتر شده که. رفتند به دنبال انرژیهای پاک در حوزه حمل و نقل، خودروهای برقی، استفاده درست از وسیله نقلیه هم شامل میشود.
سوال: عرضم این است شما پیگیری میکنید؟
حاجی بگلو: بله متوجه شدم شما میگویید چرا ورود نمیکنید، وقتی من کار علمی در سطح کلان کشور شکل نگرفته و تصمیمگیری کلان نبوده من بروم مثلاً به فلان شهردار، فلان شهر بگویم که آقا شما نسبت به کاهش آلودگی هوا چه کار کردی؟ او هم میگوید اول بروید قوانین بالادستی را اصلاح کن، شرایط من را مهیا کن اگر بعد این آلودگی بود آن ماده برنامه هفتم که گفتم، من اول باید بروم آن را درستش کنم، بنشینیم کار علمی انجام بدهیم و بر اساس کارهای علمی و کارشناسی شده تصمیم گیران تصمیم بگیرم.
سوال: الان هموطنان ما میگویند که ما سالهای است که نشستیم هر سال زمستان که میشود وارونگی هوا دست به دعا که انشاءالله که باد بیاید، باران بیاید مثلاً ما بتوانیم یک تنفسی بکنیم. توی برنامههای مختلف هم خدمت عزیزان مختلف بودیم همه دوستان هم دارند پیگیری میکنند، همه دوستان هم میگویند ما در دفاع از حقوق مردم فلان میکنیم، اما واقعیت این است شرایط حالا چه باید کرد؟ شمایی که میگویید در سند بالادستی، در مسائل کلان باید ورود کرد چه باید کرد؟
حاجی بگلو: ما این طرح حکمرانی مدیریت یکپارچه شهری را که آماده اش داریم میکنیم با همکاری قوه مقننه و مجریه و آن ماده برنامه هفتم اگر اجرایی شود، آن اتفاق شکل بگیرد آن موقع ما مینشینیم نسبت به آلودگی هوا کار علمی و پژوهشی انجام میدهیم و قطعاً حلش خواهیم کرد.