تینا مزدکی- پس از آنکه اخباری مبنی بر طرح ایده پوسته‌سازی برای یوتیوب در شورای عالی فضای مجازی مطرح شد، کارشناسان و متخصصان این حوزه هر یک به نحوی برای اجرایی شدن این ایده ابراز نگرانی کردند. در این بین، مدتی پس از انتشار اخبار و هنگام رونمایی از گزارش چهارم انجمن تجارت الکترونیک، فعالان انجمن الکترونیک با تکیه بر اهداف آموزشی خواستار رفع فیلتر یوتیوب شدند.
در ادامه این واکنش‌ها با حمیدرضا احمدی نایب رئیس کمیسیون اینترنت انجمن تجارت الکترونیک در خبرآنلاین به گفت‌وگو پرداختیم. این عضو انجمن تجارت الکترونیک بر این باور است که ایده ساخت پوسته یوتیوب اگر اجرا شود، ضرر آن را محتواسازان فارسی یوتیوب می‌بینند و در عین حال، یوتیوب می‌تواند هر زمان که می‌خواهد جلوی این دسترسی را بگیرد.
مشروح گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
خودشان تصمیم می‌گیرند که چه ویدئویی را دانلود کنند، چه ویدئویی دانلود نشود
احمدی در پاسخ به این پرسش که اگر ایده پوسته سازی برای یوتیوب عملی شود، چه کسانی آسیب می‌بینند، گفت:« اگر دولت یا شورای عالی فضای مجازی به سمت استفاده از پوسته یوتیوب بروند، بخش بد ماجرا برای محتوا سازان فارسی یوتیوب اتفاق می‌افتد، چراکه عملاً محتواهایی آن‌ها را روی سرورهای داخلی دانلود می‌کنند و به معرض دید مخاطب داخلی می‌گذارند. این اقدام سرمایه‌گذاری هنگفتی احتیاج دارد و میلیاردها تومان از بیت‌المال خرج آن خواهد شد، و درنهایت هم مشکلاتی مثل تلگرام طلایی خواهد داشت، اما جدای از همه این مشکلات، مشکل اصلی این خواهد بود که این بازدیدها هیچ بازخورد مستقیمی به گوگل نمی‌دهد، یعنی یک‌بار دانلود می‌کنند و این‌یک بار دانلود شدن یک بازدید در یوتیوب ثبت می‌شود. به‌عنوان‌مثال برای کانال یوتیوب خبرآنلاین، یک‌بار بازدید در سایت یوتیوب ثبت می‌شود و اگر ۱۰هزار نفر ویدئو خبرآنلاین را در سرورهای داخلی ببینند، همان یک بازدید برای ویدیو در یوتیوب ثبت می‌شود.
هیچ سیگنالی به یوتیوب نمی‌رسد
در صورت اجرایی شدن پوسته، خودشان تصمیم می‌گیرند که چه ویدئویی را دانلود کنند، چه ویدئویی دانلود نشود و اگر ویدئوهای محتواسازان یوتیوب دانلود شود، مخاطبان نه می‌توانند لایک کنند و نه می‌توانند کامنت بگذارند؛ بنابراین هیچ سیگنالی به یوتیوب نمی‌رسد که فلان ویدئو بسیار مورد استقبال مردم قرارگرفته است یا نه.
هم مخاطب و هم تولیدکننده محتوا آسیب می‌بینند
او در ادامه و در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه اکنون کاربران برای ورود به یوتیوب از فیلترشکن استفاده می‌کنند، آیا با ساختن پوسته برای یوتیوب، ممکن است مردم از آن استقبال کنند یا اینکه همچنان ترجیح می‌دهند از سختی فیلترشکن را بپذیرند و با استفاده از آن به یوتیوب متصل شوند، گفت:« مسئله این است که فردی که یک نوع محتوا را دوست داشته باشد، می‌گوید فلان ویدئو را می‌توانم در آن پوسته که احتمالاً پوسته هم، دیدئو یا ذره‌بین در پیام رسن های داخلی است ببینم. به‌مرور زمان هرلحظه که فیلترشکن‌های افراد وصل نشود یک‌بار امتحان می‌کنند و کسی که ضرر می‌کند هم مخاطب است و هم محتوا ساز، چراکه وقتی افراد وارد یوتیوب می‌شوند و ویدئویی می‌بینند، یوتیوب می‌فهمد که به چه محتوایی علاقه دارند و یک سری ویدئوهای مشابه با آن را به افراد پیشنهاد می‌کند.
شما ویدئو می‌سازید، پیام رسان های داخلی دانلود و پخش می‌کند
کاربر ایرانی از صحنه یوتیوب حذف می‌شود
احتمال می‌دهم که دیدئو و ذره‌بین یا هر پیام رسان داخلی کاندیدای اول دوباره به جریان انداختن این مسئله باشند. آنچه برای محتوای در یوتیوب رخ می‌دهد، در پوسته دیدئو و ذره‌بین نمی‌افتد چراکه آن‌ها موتور پیشنهاددهنده (recommendation engine) ندارند. به‌علاوه اینکه یوتیوب هرگز نمی‌فهمد که یک فرد ویدئو را دیده است. کاربر ایرانی از صحنه یوتیوب حذف می‌شود و این هم به ضرر آن کاربر است و هم به ضرر محتوا ساز. چراکه شما به‌عنوان یک محتوا ساز ویدئویی می‌سازید و آن را در یوتیوب بارگذاری می‌کنید، یک پیام رسان آن را دانلود می‌کند و روی سرور خودش برای کاربران پخش می‌کند، به‌عنوان‌مثال برای کاربر اس‌ام‌اس می‌فرستد و به می‌گوید که فلان ویدئو در ذره‌بین آپلود شده است، بیایید آن را ببینید. شما به‌عنوان محتوا ساز به کانال خود می‌روید و می‌بینید که ویدئو صد بازدید داشته است در حالی‌که در ذره‌بین ، ۲۰۰ بازدید داشته است که آن ۲۰۰ بازدید اصلاً به عنوان بازدید محتوا ساز حساب نمی‌شود.»
این عضو انجمن تجارت الکترونیک در ادامه و در پاسخ به این پرسش که با توجه به گفته‌های وزیر علوم که حاکی از دسترسی طبقاتی به اینترنت و دسترسی قشر دانشگاهی به یوتیوب بدون فیلترینگ بود، آیا ممکن است آن را برای عده‌ای فیلتر و برای عده‌ای رفع فیلتر کنند، گفت:«این موضوع بستگی به نحوه اجرای آن دارد. اگر می‌خواهند برای برخی‌ها یوتیوب را باز کنند، این اقدام در جهت رفع فیلتر بیشتر پلتفرم‌ها خواهد بود و اصولاً نباید مشکلی به وجود بیاید مگر اینکه در ازای دسترسی به اینترنت آزاد و یوتیوب بدون فیلتر، دسترسی به یک سری اطلاعات بخواهند. به‌عنوان‌مثال از افراد بخواهند که کد ملی خود را بدهند تا بفهمند که کدام ویدئو را می‌بیند.»
احمدی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که آیا یوتیوب اجازه می‌دهد که از روی آن پوسته بسازند و این اقدام چه تبعات امنیتی خواهد داشت، گفت:«این هم بخش دیگر ماجرا است. یوتیوب هرلحظه می‌تواند بگوید که من دیگر نمی‌گذارم که از این راه دانلود کنید؛ در عرض یک روز، نیمی از ویدئوهای آپلود شده را دانلود کنید و روی سرور خود بگذارید و این یعنی این ایده شکننده است.
نشت اطلاعات وجود دارد، امنیت افراد هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
در گزارش انجمن تجارت الکترونیک هم به این بخش اشاره‌شده است. نشت اطلاعات به این معنا نیست که شماره شناسنامه و یا شماره کارت فرد لو نمی‌رود، نشت اطلاعات آن کمتر از تلگرام طلایی است چون در تلگرام طلایی افراد باهم صحبت خصوصی می‌کردند و حتی ممکن بود که شماره کارت یا اطلاعات شناسنامه کارت ملی خود را ارسال کنند. در پوسته یوتیوب آن‌چنان اطلاعات خاصی ردوبدل نمی‌شود و صرفاً یک نفر ویدئویی می‌بیند و با این روش حاکمیت متوجه می‌شود که فلان فرد، فلان ویدئو را می‌بیند.»
۲۲۷۳۲۳
