همشهری آنلاین – گروه سیاسی: ضرورت مقابله موثر با راهبردهای دشمنان در عرصه «جنگ شناختی» از جمله تاکیدهای رهبرمعظم‌انقلاب طی سال‌های اخیر بوده‌است؛ ضرورتی که اهمیت برگزاری نخستین همایش ملی «عرصه جنگ شناختی: علوم و فناوری» را، آن‌هم ازسوی دانشگاه صنعتی مالک‌اشتر دوچندان کرده‌است.
براین اساس هم بود که این دانشگاه از ابتدای دی‌ماه جاری پیش نشست‌ها و کارگاه‌های مختلفی را در چارچوب این همایش ملی و با حضور نخبگان دانشگاهی با صاحب‌نظران این عرصه برگزار کرده و ۲۹ دی ماه نیز میزبان نشست نهایی این همایش است؛ نشستی که با حضور سید کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران برگزار می‌شود.
رئیس دانشگاه صنعتی مالک اشتر در این زمینه با بیان اینکه جنگ شناختی، جنگی نوین مبتنی بر علوم و فناوری‌های جدید است که معمولا چندان برای افکارعمومی شناخته شده نیست، اظهارکرد: این جنگ در محیط خاکستری انجام می‌شود و باید عرصه‌های مختلف آن برای جامعه تبیین شود.
مهدی جعفری با تاکید بر اینکه بدون‌شک پیروزی در جنگ‌های شناختی مستلزم برتری شناختی در عرصه‌های مختلف این حوزه است، افزود: در گذشته حملات معطوف به زیرساخت‌های حیاتی، آن هم با ادوات و تسلیحات نظامی بود یا در چارچوب نبردهای اقتصادی، عملیات روانی، دیپلماتیک و... معنا می‌یافت، اما عرصه اصلی جنگ شناختی «ذهن انسان» است.
وی با بیان اینکه چنانچه به عرصه‌های مختلف این جنگ وارد نشویم با آسیب‌هایی مواجه خواهیم شد، ادامه داد: آنچه در جنگ شناختی مهم جلوه می‌کند، این است که مدل‌سازی، شبیه‌سازی، کنترل و تغییر هدفمند ذهن و درک انسان مختل نشود. برای کسب برتری دراین جنگ باید به عرصه‌های مختلف آن تسلط داشته باشیم و علوم و فناوری دراین حوزه حرف اول را می‌زند.
عرصه های مهم جنگ شناختی
رئیس دانشگاه صنعتی مالک اشتر با تاکید بر اینکه در جنگ شناختی باید به‌دنبال توسعه علوم و فناوری‌هایی باشیم که بتوانیم ادراک جامعه را در این عرصه تقویت کنیم، گفت: حوزه‌های هوش‌مصنوعی، سایبرشناختی، اختلالات شناختی، امنیت و... از عرصه‌های مهم در جنگ شناختی به‌شمار می‌رود.
جعفری با بیان اینکه دانشگاه صنعتی مالک اشتر با برخورداری از ۵۶ پژوهشکده در عرصه‌های مختلف، به دنبال تقویت حوزه‌های مدنظر در جنگ‌های آینده است، ادامه داد: امروز نیروهای مسلح در اوج اقتدار و بازدارندگی هستند و دانشگاه صنعتی مالک اشتر نیز به‌عنوان دانشگاهی با مرجعیت علمی، می‌کوشد نقش خود را در مسیر تقویت اقتدار نیروهای مسلح و ارتقای سطح بازدارندگی موثر دفاعی و غافلگیر کننده دشمن در نبردهای آینده ایفا کند.
رویکردهای راهبردی
رئیس دانشگاه صنعتی مالک اشتر در پاسخ به همشهری درباره اهداف راهبردی این همایش گفت: یکی از مهم‌ترین رویکردهای مدنظر در برگزاری این همایش، معطوف به این دیدگاه کلان است که برای پیروزی جنگ‌های شناختی باید به برتری شناختی در سطح جامعه دست یابیم.
جعفری با بیان اینکه باید حوزه دفاع شناختی را در سطح جامعه تقویت کنیم، افزود: تحقق چنین رویکردی مستلزم توسعه حوزه علوم و فناوری شناختی است که افزایش اقتدار نیروهای مسلح را نیز به دنبال خواهد داشت.
وی ادامه داد: دانشگاه صنعتی مالک اشتر با توجه به پیشگامی اش در عرصه علوم و فناوری‌های برتر و شالوده‌شکن و اقتدارآفرین، از این ظرفیت برخوردار است که در حوزه علوم و فناوری شناختی هم به‌عنوان قطب نقش ایفا کند. با توجه به رهنمودهای مقام‌معظم‌رهبری مبنی بر اینکه باید در این عرصه به گفتمان‌سازی در میان نخبگان پرداخت، دراین همایش کوشش شده چنین موضوعی در سطح ملی محقق شود.
۶ عرصه نبرد بشر
دبیر علمی همایش ملی «عرصه جنگ شناختی: علوم و فناوری» نیز با بیان اینکه مهم‌ترین هدف این همایش تبیین عرصه جنگ شناختی است، اظهارکرد: تا زمانی که مفهوم‌سازی صحیحی در این عرصه انجام نشود، نمی‌توان سیاستگذاری‌های متناسبی در این حوزه داشت و خطر غافلگیری فناوری نیز وجود دارد که یکی از دغدغه‌های اصلی به‌حساب می‌آید.
حسن محجوب با تاکید بر اینکه ورود با دیدگاه علمی در این عرصه دربردارنده دستاوردهای مهمی برای کشور خواهد بود، افزود: غفلت در عرصه جنگ شناختی پیامدهای ناگواری به‌دنبال خواهد داشت.
وی با بیان اینکه بشر تاکنون ۶ عرصه نبرد شامل، «جنگ روی زمین»، «جنگ در دریا»، «جنگ هوایی»، «نبرد در فضا»، «جنگ سایبری» و «جنگ در عرصه ذهن» را تجربه کرده است، ادامه داد: طی چند دهه اخیر که ظرفیت‌های نوینی از طریق علوم و فناوری‌های شناختی برای بشر به‌وجود آمده، این امکان مهیا شده تا بتواند به عرصه «ذهن» دسترسی پیدا کند و در واقع دراین حوزه مداخله کند.
محجوب با تاکید بر اینکه این عرصه نبرد جدید مستلزم مطالعات دقیق است، عنوان کرد: برای ورود به عرصه جنگ شناختی، باید نهاد متولی یا به تعبیری نیروی شناختی ایجاد شود و به تجهیزات «شناخت پایه» نیاز است. این موضوع نیازمند دکترین و اسناد بالادستی خاص خود است.
وی همچنین با تاکید بر اینکه مفهوم‌سازی هدف اصلی این همایش بوده است، گفت: در جریان این همایش گفتمان‌سازی در سه سطح «نظام تدبیر»، «نخبگان علمی» و «عموم مردم» مدنظر بوده است.
محجوب با بیان اینکه این همایش در ۵ محور تعریف شده است، ادامه داد: «هوش مصنوعی و سایبرشناختی»، «علوم اعصاب و روانشناسی شناختی»، «مهندسی شناختی»، «علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی شناختی» و «مدیریت راهبردی فضای شناختی» محورهای این همایش ملی است.
وی همچنین از برگزاری ۲۷ پیش‌نشست و ۲۷ کارگاه برای این همایش خبر داد.
