خبرگزاری مهر، گروه استانها: تالاب صالحیه یک تالاب فصلی است یعنی در همه فصل‌ها پرآب نیست و با گرم‌شدن هوا و کم‌شدن بارندگی، از آب این تالاب عملاً چیزی باقی نمی‌ماند.
وقتی آب تالاب صالحیه خشک می‌شود، دیگر این تالاب برای پرندگان جذاب و قابل سکونت نیست و ممکن است اصلاً پرنده مهاجری به آن سفر نکنند.
عمق این تالاب در تمام قسمت‌هایش یکی نیست و بخش‌های نیمه‌عمیق، کم‌عمق و باتلاقی دارد و اما به‌طور میانگین عمق این تالاب ۲ متر است که متأسفانه امروز چیزی از آن باقی نمانده است.
استان البرز دارای تنوع قابل توجهی از مناطق کوهستانی، دشتی و تالابی است و حدود ۴۰ درصد از گستره استان در ارتفاعات کمتر از یک هزار و ۵۰۰ متر (در اراضی کم و بیش مسطح) قرار گرفته است.
پست ترین نقطه در غرب استان، ناحیه‌ای است دشتی که حدود یک هزار و ۱۰۰ متر ارتفاع دارد و اراضی این محدوده دارای سطح کم شیب و با کمی تقعر (محل تجمع آب‌های اراضی اطراف)، خاک رسوبی عمیق و مرطوب با شوری زیاد و بافت طبقات خاک از سبک تا خیلی سنگین هستند.
مقدار بارندگی در این ناحیه بین ۲۰۷ تا ۳۰۰ میلی متر در سال بوده که کمترین نزولات جوی را در استان به خود اختصاص داده است.
این محدوده شامل اراضی تالابی و کفه های نمکی با وسعتی معادل ۶۳ هزار هکتار به عنوان تالاب‌های صالحیه و الله آباد در منطقه قارپوز آباد در ۲ استان البرز و قزوین شناخته شده که حدود ۳۰ هزار هکتار از این منابع آبی در شهرستان‌های نظرآباد و اشتهارد استان البرز واقع شده است.
طبق مطالعه دانشگاه تهران در خصوص ظرفیت طبیعی استان البرز، جغرافیای این استان دارای ظرفیت محدود به لحاظ انسانی و صنعتی است که اکنون تراکم جمعیتی و صنعتی این منطقه با داشته‌های طبیعی منطقه همگون نیست.
تراکم جمعیتی و صنعتی در کنار خشکسالی و کم بارشی تأثیر منفی بر طبیعت استان البرز گذاشته و تالاب صالحیه نیز از اثرات مخرب آن در امان نمانده است.
آثار تخریبی ریزگردهای تالاب صالحیه افزون بر جمعیت انسانی به زیر ساخت‌ها و تأسیسات تحقیقاتی البرز خسارت وارد کرده است.
متأسفانه فرسایش خاک در طول ۱۵ سال گذشته مشکلات فراوانی در محدوده تالاب صالحیه به وجود آورد و طبق آخرین مطالعات نیمی از این محدود که حدود بیش از ۲۰ هزار هکتار است تبدیل به کانون ریزگرد فعال شده است.
طی سال‌های اخیر، اراضی خشک پیرامون تالاب صالحیه به کانون تولید گردوغبار در منطقه تبدیل شده و باد ذرات خاک ریز دانه را به مناطق اطراف و حتی دوردست منتقل می‌کند.
تالاب صالحیه به طور کلی از ۲ بخش شمالی و جنوبی تشکیل شده است که بخش شمالی تالاب در نزدیکی فرودگاه آزادی نظرآباد قرار دارد و به عنوان پهنه آبدار شناخته شده و بسیاری از پرندگان کنار آبزی نظیر انواع حواصیل‌ها، چوبپا و فالاروپ گردن سرخ در آن مشاهده می‌شود.
در بخش جنوبی تالاب که بیشتر به صورت سطوح مرطوب است وسعت بیشتری دارد و در قسمت غربی این تالاب کانال زهکشی وجود دارد که به دلیل استفاده از آن، عدم بارندگی در پاییز و زمستان سال ۱۳۹۶ و برداشت‌های غیر اصولی و بدون مطالعه از آب تالاب جهت تأمین آب کشاورزی منطقه در بهمن ماه سال گذشته، این تالاب به طور کامل خشک شد و بخش‌های جنوبی منطقه اکنون تبدیل به منبع تولید ریزگردها و تهدیدی برای شهرهای اطراف از جمله ۲ کلانشهر کرج و تهران تبدیل شده است.
امروز تالاب صالحیه هم همچون دیگر مکان‌های باارزش و زیست بوم‌های استان البرز به فراموشی سپرده می‌شود و شاید عدم بارش باران‌های فصلی یکی از علل خشک شدن این تالاب باشد و امروز می‌بینیم که آبی در آن جریان ندارد.
تالاب صالحیه خشک شد
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست البرز از نابودی تالاب صالحیه خبر داد.
رضا قاسم‌پور اظهار داشت: زهکش ۴۰ کیلومتری ایجاد شده در تالاب صالحیه، شترهای سرگردان و عدم تأمین حق‌آبه تالاب نیز از عوامل خشکی تالاب و تبدیل شدن به کانون ریزگردها است.
وی با اشاره به اینکه تالاب صالحیه سیلاب‌های ایجاد شده در نظرآباد را کنترل و هدایت می‌کند افزود: تالاب صالحیه یکی از مناطقی است که در پست‌ترین نقاط استان قرار دارد و باعث جلوگیری از سیلاب می‌شود، زهکش به عنوان هدایت کننده آب از سوی جهاد کشاورزی استان قزوین ایجاد شد و قصد داشتند اراضی بالادست تالاب را برای کشاورزی آماده کنند و موفق شدند اما باعث خشکی تالاب نیز شد.
قاسم‌پور در ادامه اضافه کرد: بودجه حدود ۲ میلیارد تومان برای مطالعات جامع توسط سازمان مدیریت برنامه‌ریزی و بودجه استان برای تعیین تکلیف زهکش انجام خواهد شد و مطالعات به اتمام رسیده و اکنون در مرحله بازنگری قرار دارد و در صورت نهایی شدن اجرا می‌شود و بعد از اتمام مطالعات حق‌آبه تالاب را از آب و فاضلاب دریافت خواهیم کرد.
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل حفاظت محیط زیست البرز با بیان اینکه شترهای اطراف تالاب باعث از بین رفتن پوشش گیاهی اطراف تالاب و ایجاد ریزگردها می‌شود بیان کرد: شترهای اطراف تالاب شترهای سرگردان هستند و بعضی‌ها هم ساربان دارند. در تابستان امسال با بودجه حدود ۵۰۰ میلیون تومانی از چراهای بی رویه در تالاب جلوگیری به عمل آمد که منجر به کاهش ریزگردها شد.
وی در پایان از صدور سند تالاب صالحیه و اراضی تالاب به مساحت ۱۴ هزار هکتار از ۱۶ هزار هکتار را از منابع طبیعی به نام محیط زیست صادر خبر داد.
