مردی ۸۴ ساله از هنگ‌کنگ به دلیل مشکلاتی که از انسداد جریان ادرار داشت، به بیمارستان مراجعه کرد. اما وقتی پزشکان به یک مشکل دیگر او پی بردند، شگفت‌زده شدند؛ پوست، چشم‌ها و ناخن‌های او به رنگ خاکستری و نقره‌ای درآمده بود.
به گزارش تابناک به نقل از یک پزشک؛ رنگ خاکستری غیرعادی بدن او از پنج سال قبل شروع شده بود و حالا شدت یافته بود. این وضعیت پوست که به آن آرگیریا (Argyria) گفته می‌شود، نتیجه تجمع نقره در بدن است. در این مقاله، به بررسی این بیماری، علل آن و دلیل‌هایی که ممکن است باعث بروز این وضعیت نادر شوند، خواهیم پرداخت.
آرگیریا چیست و چگونه بروز می‌کند؟
آرگیریا یک وضعیت پزشکی نادر است که در آن نقره به‌طور سیستمیک در بافت‌های بدن تجمع می‌کند. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که نقره به مقدار زیاد وارد بدن شده و در پوست و سایر بافت‌های بدن رسوب می‌کند. این فلز در اثر نور فرابنفش (UV) واکنش‌هایی ایجاد کرده و به‌ویژه در بافت‌های پوستی تغییر رنگ ایجاد می‌کند.
در صورت بروز آرگیریا، رنگ پوست فرد به طور مداوم به رنگ خاکستری یا آبی تغییر می‌یابد. این تغییر رنگ معمولاً در قسمت‌های در معرض نور خورشید بیشتر دیده می‌شود.
آرگیریا در گذشته بیشتر در میان کارگران معدن یا افرادی که به‌طور مستقیم با نقره در ارتباط بودند، مشاهده می‌شد. در این افراد، نقره به‌صورت ذرات ریز به پوست جذب می‌شد و در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید، به رنگ آبی تبدیل می‌شد. اما امروزه، مواردی از آرگیریا به دلیل مصرف داروهای حاوی نقره، به‌ویژه نقره کلوئیدی (Colloidal Silver)، نیز گزارش شده است.
علل بروز آرگیریا:
۱. مصرف نقره به‌صورت دارویی:
یکی از شایع‌ترین دلایل بروز آرگیریا، استفاده از نقره کلوئیدی به‌عنوان مکمل غذایی یا دارویی است. این نقره به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی شناخته می‌شود و برخی افراد برای درمان بیماری‌هایی مانند عفونت‌های مزمن، زخم‌ها و حتی تقویت سیستم ایمنی خود از آن استفاده می‌کنند. با این حال، مصرف نقره کلوئیدی به‌ویژه در دوزهای بالا می‌تواند منجر به انباشت نقره در بدن شود و رنگ پوست فرد را تغییر دهد. برخلاف ادعاهایی که در مورد خواص درمانی نقره کلوئیدی وجود دارد، تحقیقات علمی نتایج روشنی مبنی بر اثربخشی آن ارائه نکرده‌اند.
۲. تماس شغلی با نقره:
در گذشته، کارگران معادن نقره و طلا که در معرض غبار نقره و دیگر مواد معدنی قرار داشتند، دچار آرگیریا می‌شدند. این افراد به‌ویژه در نواحی در معرض نور آفتاب دچار تغییر رنگ پوست به آبی یا خاکستری می‌شدند.
۳. تزریق نقره در برخی داروها:
در بعضی داروهای آنتی‌باکتریال و ضدعفونی‌کننده‌ها از نقره برای خاصیت ضد میکروبی آن استفاده می‌شد. این داروها که حاوی نقره بودند، می‌توانستند به‌طور غیرمستقیم منجر به جذب نقره در بدن شوند و در نتیجه باعث تغییر رنگ پوست شوند.
۴. جذب نقره از طریق پوست یا دستگاه گوارش:
نقره می‌تواند از طریق پوست، ریه‌ها یا دستگاه گوارش جذب شود. این جذب ممکن است در اثر تماس طولانی‌مدت با محصولات حاوی نقره یا تنفس ذرات نقره صورت گیرد. در برخی از موارد، افرادی که در محیط‌های آلوده به نقره زندگی می‌کنند، ممکن است بدون آگاهی از آن، نقره را وارد بدن خود کنند.
مکانیسم علمی بروز آرگیریا
هنگامی که نقره وارد بدن می‌شود، به‌صورت ذرات نقره یونیزه (Ag+) در گردش خون پراکنده می‌شود. این ذرات می‌توانند به غشاهای سلولی و بافت‌ها جذب شوند. زمانی که بدن در معرض اشعه فرابنفش خورشید قرار می‌گیرد، این ذرات نقره با پرتوهای UV واکنش می‌دهند و به ترکیباتی تبدیل می‌شوند که نور را منعکس می‌کنند و به‌طور خاص رنگ خاکستری یا آبی به پوست می‌دهند.
این فرآیند واکنش شیمیایی در پوست باعث می‌شود که نقره به‌طور دائمی در بافت‌ها ذخیره شود و تغییر رنگ دائمی ایجاد کند. نقره همچنین می‌تواند در غدد عرق و رگ‌های خونی نیز تجمع یابد و به همین دلیل تغییر رنگ پوست در تمام قسمت‌های بدن قابل مشاهده است.
نتایج تحقیق اخیر درباره آرگیریا
در مورد مرد ۸۴ ساله‌ای که در پژوهش اخیر مورد بررسی قرار گرفت، پزشکان فعلا نتوانسته‌اند منبع دقیق نقره را در بدن او شناسایی کنند. این بیمار تنها دارویی به نام فیناستراید (Finasteride) مصرف می‌کرد که ارتباطی با نقره نداشت. به‌علاوه، او شغلی در معرض نقره نداشت و محیط خانه‌اش هم آلوده به نقره نبود.
با این حال، سطح نقره در بدن او بیش از ۴۰ برابر حد طبیعی بود. این بیمار به‌طور تصادفی به پزشکان مراجعه کرده بود و تنها پس از انجام آزمایش‌های خون، علت تغییر رنگ پوست او شناسایی شد. از آنجا که درمان برای این بیماری وجود ندارد، پزشکان تنها به نظارت بر وضعیت او ادامه خواهند داد و او به دلیل مشکل پوستی خود درمان نخواهد شد.
آیا آرگیریا تأثیری بر سلامت دارد؟
خوشبختانه، تغییر رنگ پوست به دلیل آرگیریا معمولاً مشکلات جدی برای سلامت ایجاد نمی‌کند. این بیماری تأثیرات عمده‌ای بر عملکرد بدن ندارد و بیشتر جنبه ظاهری دارد. با این حال، در دوزهای بالای نقره، می‌تواند جذب برخی داروها را مختل کند و بر روی داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای هورمونی مانند تیروکسین (Thyroxine) تأثیر بگذارد.
در مجموع، تنها عوارض این بیماری تغییر رنگ پوست و برخی مشکلات زیبایی است و تأثیرات فیزیولوژیکی آن در سطح بالای بدن معمولاً بی‌ضرر است. البته نقره‌ای که به‌صورت شدید در بدن ذخیره می‌شود ممکن است در نهایت باعث برخی مشکلات در جذب داروها شود.
آرگیریا یک وضعیت نادر و جالب است که در اثر تجمع نقره در بدن ایجاد می‌شود. این بیماری ممکن است به‌واسطه مصرف داروهای حاوی نقره، تماس شغلی با نقره یا حتی جذب نقره از محیط زندگی بروز کند. به‌رغم اینکه این بیماری عمدتاً به‌عنوان یک مشکل ظاهری شناخته می‌شود و تأثیرات منفی بر سلامت ندارد، از آنجا که درمان مؤثری برای آن وجود ندارد، باید مراقبت‌های لازم برای پیشگیری از تماس بی‌مورد با نقره انجام شود.
در نهایت، با وجود مشکلات زیبایی که آرگیریا ایجاد می‌کند، خوشبختانه، هیچ تأثیر قابل توجهی بر سلامت بلندمدت فرد ندارد.
