به گزارش رکنا به نقل از ایرنا، بانوان به عنوان نیمی از افراد جامعه در دوران مختلف تاریخ همواره نقش موثری در خانواده و جامعه ایفا کرده اند؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی و افزایش حضور بانوان ایرانی در دانشگاه‌ها و دریافت تحصیلات عالی، آنان را از داشتن دو نقش مادری و همسری به نقش‌های دیگری ارتقا داد و آنان توانستند نقش‌های مختلفی را پذیرا باشند و با عملکرد مناسب، جامعه را در سپردن نقش‌های جدید به بانوان تشویق کنند.

هر دوره سیاسی، همواره در شعارهای تبلیغاتی، زنان به عنوان ارکان اصلی جامعه پذیری و نقش دهی مطرح بوده اند و در دوره های مختلف وعده های حضور آنان در عالی ترین جایگاه‌های تصمیم‌گیری از سوی کاندیداها مطرح شده است؛ وعده هایی که آنطور که باید تحقق نیافته و جامعه زنان را اقناع نکردند.

آنطور که مشخص است و شواهد نشان می‌دهد، در دوره جاری و دولت وفاق ملی، مسعود پزشکیان رئیس جمهوری عزم جدی در انتصاب بانوان وجود دارد و تاکنون زنان بسیاری توانستند نقش هایی را بپذیرند که تاکنون تنها در اختیار مردان بوده است؛ یکی از این موارد وزارت راه و شهرسازی است، وزارتی که ظاهراً مردانه است و حضور یک زن در راس آن تا پیش از این برای برخی بعید به نظر می‌رسید.

البته هنوز هم چهره مردانه در برخی وزارتخانه ها غالب است اما تغییرات موجود امید به بهبود شاخص عدالت جنسیتی را در سطح کلان و مدیریتی نوید می دهد چنانچه رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در دیدار اخیری که با جمعی از بانوان داشتند، به صراحت به درخشش زنان در فعالیت‌های علمی و تحقیقی دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه اشاره و تاکید کردند: امروز تعداد زنان مجتهد، کم نیست و حتی معتقدیم که در بسیاری از مسائل زنانه که مردها تشخیص خوب و درستی ندارند، خانم‌ها باید از مجتهدان زن تقلید کنند.

بازتاب نگاه رئیس جمهور به جامعه زنان

حضور دو زن در جایگاه مشاور عالی دستگاه های اجرایی، ۱۶ زن به عنوان معاون وزیر یا معاون معاون رئیس جمهور، ۷ مشاور امور زنان، ۱۰ فرماندار و یک بخشدار زن و نیز ۳ سرپرست دانشگاه از بین زنان نخبه و دانشگاهی تنها بخشی از میدان داری زنان در دولت چهاردهم به شمار می رود.

در این دولت نه تنها زنان حضور پررنگی در نهادهای اجرایی دارند، بلکه در لایه های میانی مدیریتی نیز بخشی از مسئولیت های اجرایی به بانوان فرهیخته سپرده شده است که از جمله می توان به انتصاب دبیر ستاد ملی جمعیت اشاره کرد.

این انتخاب ها و انتصاب‌ها از نگاه بلند مسعود پزشکیان رئیس جمهور به جامعه زنان نشأت می گیرد که در ایام انتخابات ریاست جمهوری در بیانیه‌ای اعلام کرد: «باور دارم حضور زنان در سطوح بالای مدیریتی و تصمیم گیری حق آنها و ضرورتی برای پیشرفت کشور است؛ هدف من افزایش سهم زنان در مناصب مدیریتی کشور بر اساس شایسته سالاری و عدالت است. من حق انتخاب شدن زنان در مناصب سیاسی را به رسمیت می شناسم و جایگاه امور زنان را در ساختار دولت ارتقا خواهم داد. من به رسمیت شناختن حق انتخاب شدن و تسری شمول رجل سیاسی به زنان را دوشادوش خودشان پیگیری می کنم».

حضور چهار زن در هیات دولت؛ ۱۲ حکم رئیس جمهور برای زنان

اگرچه در دولت های گذشته نیز انتخاب‌هایی از جامعه زنان در پست های مدیریتی صورت گرفته است اما برای نخستین بار از ابتدای انقلاب اسلامی است که چهار نفر از زنان تحصیلکرده در هیات وزیران شامل فرزانه صادق در قامت وزیر راه و شهرسازی، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت، زهرا بهروزآذر معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، شینا انصاری معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با حکم رئیس‌جمهور در هیات دولت حضور دارند.

البته احکام رئیس جمهور برای حضور زنان در دولت به اعضای کابینه محدود نمی شود؛ بلکه با امضای پزشکیان شهیندخت مولاوردی و لعیا جنیدی در ماه های گذشته به عضویت هیأت پیگیری اجرای قانون اساسی درآمدند و یا معصومه‌ آقاپور به عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور همکاری‌های اقتصادی، فرزانه انصاری به عنوان رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، آمنه خدیور به عنوان صاحب‌نظر و عضو شورای عالی اداری، آزاده نظربلند و فریبا افکاری به عضویت هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور و همچنین مرضیه وحیددستجردی به عنوان دبیر ستاد ملی جمعیت منصوب شده اند.

زنانی که معاونت دستگاه‌های اجرایی را بر عهده دارند

همچنین از ابتدای دولت چهاردهم تاکنون ۱۶ زن به عنوان معاونان وزیر یا معاونان معاون رئیس‌جمهور منصوب شده‌اند که زهره عالی‌پور معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس سازمان خصوصی سازی، رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی و سرپرست تعلیم و تربیت کودکان وزارت آموزش و پرورش، نادره رضایی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، فریبا محمدیان معاون توسعه ورزشی زنان وزارت ورزش و جوانان، مریم جلیلی‌مقدم معاون وزیر کشاورزی و سرپرست سازمان حفظ نباتات کشور و فریده اولادقباد معاون تعاون و امور اجتماعی بنیاد شهید و ایثارگران از جمله این افراد هستند.

در این مدت بهناز موحدی معاون برنامه ریزی و هماهنگی امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، فائزه دولتی مشاور و دستیار ویژه معاون اول رئیس جمهور، الهام بیژن‌پور مسئول هماهنگی هیات های رسیدگی به تخلفات اداری نهاد ریاست جمهوری، صدیقه خزایی معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی وزارت نفت، مرضیه جدا دستیار وزیر نفت در امور پتروشیمی و پالایش و پخش، صدیقه ترابی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، نیلوفر دمنه معاون امور سیاست گذاری و هوشمند سازی نظام مالی دولت سازمان برنامه و بودجه، سیده فاطمه حسینی دبیر کمسیون علمی فناوری و هوشمند سازی دولت، پروانه رضایی معاون روابط کار وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و شهرزاد مشیری معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی دیگر افرادی هستند که در کسوت معاون وزیر و یا معاون معاون رئیس جمهور مشغول به کار شده اند.

در دولت چهاردهم همچنین پروین داداندیش مشاور وزیر کشور و رئیس مرکز امور زنان و خانواده وزارت کشور، مریم کاظمی‌پور مشاور وزیر ورزش و جوانان در امور زنان و خانواده، خدیجه جدا مشاور معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، کتایون حجتی مشاور سازمان حفاظت محیط‌زیست در امور زنان و خانواده، عاطفه مروی صباغ مشاور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در امور زنان و خانواده، مهری صفری مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور زنان و خانواده و طاهره قیومی مشاور وزیر جهاد کشاورزی در امور زنان و خانواده منصوب شده اند.

همچنین در دولت وفاق ملی، اطهره نژادی به عنوان مشاور عالی وزیر راه و شهرسازی، ژیلا مهدی‌آقایی به عنوان مشاور عالی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست مسئولیت‌های اجرایی بر عهده گرفته اند.

وزیر آموزش و پرورش نیز در حکمی میترا تیموری را به عنوان مشاور وزیر در امور زنان منصوب کرد.

۱۰ زن فرماندار در دولت چهاردهم

انتصاب فرمانداران همواره یکی از حساس ترین انتصاب ها بوده است که در دولت پزشکیان تعداد فرمانداران زن افزایش یافته و در حال حاضر ۱۰ نفر از زنان به عنوان فرماندار در نقاط مختلف کشور مشغول به فعالیت هستند.

سودابه ضرغام نژاد فرماندار شهرستان دهگلان استان‌ کردستان، بتول معلم فرماندار شهرستان سروستان استان فارس، مریم‌ ملک‌صادقی فرماندار شهرستان‌ سلسله استان لرستان، شادی فضلی فرماندار شهرستان کوهپایه استان اصفهان، جمیله قایی پاشا سرپرست فرمانداری سوادکوه شمالی، سمیرا حسنی سرپرست فرمانداری شهرستان رودبار استان‌ گیلان، عصمت محمد دوست سرپرست فرمانداری شهرستان خمام استان گیلان، روح‌بخش بیگ‌زاده سرپرست فرمانداری شهرستان جیرفت استان کرمان، شهربانو برهانی سرپرست فرمانداری شهرستان کردکوی استان گلستان، خدیجه جشن پرور سرپرست فرمانداری روانسر استان کرمانشاه ۱۰ فرماندار زن در دولت چهاردهم هستند.

در حوزه‌ بخشداری های کشور نیز مهناز نوروزی به‌عنوان سرپرست بخشداری شهرستان خمین استان مرکزی منصوب شده است.

از دیگر زنانی که در وزارت کشور مسئولیت گرفته‌اند، می‌توان به نازنین شیبانی نزرجی مدیرکل سرمایه انسانی وزارت کشورو منیره زارع سرپرست اداره کل رفاه و پشتیبانی وزارت کشور به عنوان مدیران کل وزارت کشور اشاره کرد.

در رده های مدیریتی استانداری ها نیز زنانی عهده دار مسئولیت های اجرایی شده اند؛ برای نمونه در استانداری اردبیل، ماریا موسوی مدیر کل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استان اردبیل و معصومه موسوی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، بودجه و تحول اداری استانداری اردبیل منصوب شده اند یا در استانداری خراسان شمالی مهردخت قوپرانلو مدیرکل دفتر امور سیاسی، انتخابات و تقسیمات کشوری استانداری خراسان شمالی و ملیحه یغمایی مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان شمالی فعالیت دارند.

همچنین در استانداری سمنان معصومه ابراهیمی به عنوان مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری سمنان و در استانداری خراسان رضوی مریم سادات طیرانی رئیس کارگروه آموزش و پرورش استانداری خراسان رضوی شده است.

حضور زنان در مدیریت میانی

علاوه بر اینکه دو معاون رئیس جمهور از زنان هستند، در دیگر سطوح مدیریتی معاونت های ریاست جمهوری نیز شاهد مسئولیت گرفتن زنان هستیم؛ برای نمونه در حوزه معاون اول رئیس‌جمهور، منیژه بهارلو به عنوان مدیرکل امور اطلاع‌رسانی و خدمات کارشناسی دفتر معاون اول رئیس‌جمهور منصوب شده است یا در سازمان برنامه و بودجه مژگان خانلو سخنگوی ستاد بودجه است.

در سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر حضور یک معاون و یک مشاور عالی از بین بانوان، ‌ فاطمه شفیعی سرپرست اداره کل دفتر ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست و هماهنگی امور استان‌ها، مریم جمشیدی سرپرست روابط عمومی و امور رسانه سازمان حفاظت محیط‌زیست و مریم آویشن سرپرست دفتر پایش فراگیر آلودگی محیط زیست مسئولیت گرفته اند.

همچنین در سازمان حفاظت محیط‌زیست در استان‌ها نیز مرجان شاکری به عنوان سرپرست اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان و سیده مریم محمدی سرپرست اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان قم منصوب شده‌اند.

در انتصابات معاونت ریاست‌جمهوری در امور زنان و خانواده نیز علاوه بر بهناز موحدی که معاون برنامه ریزی و هماهنگی است، آتوسا مهردوست به عنوان مدیرکل هماهنگی حضور دارد.

در حوزه سخنگوی دولت نیز نفیسه زارع‌کهن سرپرست اداره کل حوزه سخنگوی دولت است و در بنیاد شهید و امور ایثارگران سارا کشفی آشتیانی در سمت مدیرکل امور حقوقی بنیاد شهید و امور ایثارگران و صدیقه خدیوی به عنوان سرپرست اداره کل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی حکم گرفته اند.

در حوزه سازمان امور اداری و استخدامی نیز فرشته امین به عنوان سرپرست مرکز آموزش مدیریت دولتی در دولت چهاردهم فعالیت می کند.

همچنین در نهاد ریاست‌جمهوری الهام بیژن‌پور مسئول هماهنگی هیات های رسیدگی به تخلفات اداری نهاد ریاست جمهوری، فاطمه شجاعی‌مهر مسئول هماهنگی سامانه نظارت بر احکام و اهداف برنامه هفتم نهاد ریاست‌جمهوری، ربابه مهاجری سرپرست اداره کل فرهنگی اجتماعی معاونت هماهنگی و پیگیری نهاد ریاست‌جمهوری، فضه پناهلو مشاور و رئیس مرکز ارتباطات نهاد ریاست‌جمهوری، خیرالنسا سمندری مدیر کل امور مدیران ارشد معاون هماهنگی، پیگیری‌های‌ ویژه و خدمات مدیریت ریاست‌جمهوری، معصومه آمره‌یی مشاور اطلاعات مدیریت معاون‌ هماهنگی و پیگیری نهاد ریاست‌جمهوری، مسئولیت اجرایی دارند.

در بانک مرکزی نیز کوثر یوسفی رئیس هیات نظار بانک مرکزی، نوش‌آفرین مومن‌واقفی معاون فناوری های نوین بانک مرکزی و در بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران لیلی نیاکان رئیس پژوهشکده بیمه هستند؛ ضمن آنکه در سازمان ملی استاندارد زهرا جعفری ندوشن به عنوان مدیر کل اداره استاندارد استان یزد منصوب شده است.

کتابخانه ملی از دستگاه های پیشتاز در انتخاب زنان

در سازمان کتابخانه ملی نیز انتصاب‌های از سوی رئیس این سازمان انجام شده و بر این اساس، مهشید برجیان به سمت مشاور رئیس و مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بین‌الملل، لیلا اخگری به سمت مدیرکل توسعه منابع انسانی، مریم استادزاده به سمت مدیرکل امور مالی و فتانه ترکاشوند به سمت مدیرکل خدمات آرشیوی منصوب شدند.

همچنین سارا فراهانی به سمت معاون مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بین‌الملل، سکینه توانگری به سمت رئیس اداره موزه و یادمان‌ها، شبنم میرزایی به سمت رئیس اداره کارگزینی، نرجس جاویدی به سمت رئیس گروه تنظیم و توصیف اسناد (ویژه دیداری، شنیداری، خریداری و اهدایی)، سهیلا شعبانی مشکول به سمت رئیس اداره مدیریت کلان داده‌ها، حمیده سلطانعلی دستجردی، رئیس اداره پردازش و مدیریت فراداده ها و زهرا ضرغامی به سمت رئیس اداره اسناد الکترونیک، ارتقاء یافتند.

زنان در کسوت سرپرستی دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها

نگاهی به انتصاب زنان در وزارتخانه های دولت چهاردهم نیز بیانگر آن است که برخی از این وزارتخانه ها تلاش کرده اند تا زنان را در چرخه مدیریتی و تصمیم سازی وزارت دخیل کنند؛ برای نمونه در وزارت بهداشت سرپرستی دو دانشگاه علوم پزشکی به زنان رسیده است؛ غزاله دوست‌پرست سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی نیشابور و شعله شاه‌غیبی سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کردستان هستند.

در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نسیم‌ نهاوندی رئیس مرکز نظارت و ارزیابی و تضمین کیفیت و منیژه بهامیریان سرپرست دفتر گسترش آموزش عالی هستند و در استان‌ها نیز سرپرستی دانشگاه پیام نور استان کرمان به مریم بستان پیرا سپرده شده است.

در وزارت راه و شهرسازی نسرین وزیری رئیس روابط عمومی وزارتخانه است و در استان چهارمحال و بختیاری معصومه نوروزی به عنوان مدیرکل هواشناسی منصوب و در وزارت جهادکشاورزی نیز مدیریت هماهنگی امور استان های وزارتخانه به فاطمه خمسه واگذار شده است.

در وزارت ورزش و جوانان نیز با حکم دنیامالی فریبا محمدی سرپرست پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم‌ ورزشی و اعظم‌ کریمی سرپرست اداره کل طرح‌های ملی و فراگیر جوانان هستند.

در وزارت نفت، مریم‌قانع‌نیا به عنوان سرپرست اداره کل آموزش برنامه‌ریزی نیروی انسانی و تحول اداری و هما عاطف‌یکتا را به عنوان رئیس کل امور بین‌الملل شرکت ملی صنایع پتروشیمی منصوب شده اند.

در حوزه وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز لیلی اورنگی سرپرست دفتر صادرات گمرک ایران، فوزیه رسته سرپرست اداره کل توسعه و تجهیز گمرک ایران منصوب شده‌اند.

در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی فریده روشن سرپرست اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان اصفهان و فاطمه اسدی مدیر کل فنی و حرفه ای استان کهگیلویه و بویراحمد منصوب شده اند.

در وزارت صمت با حکم اتابک وزیر صنعت، معدن و تجارت، منا ابروفراخ به عنوان سرپرست مرکز برنامه‌ریزی، ‌ساماندهی و نظارت بر امور دخانیات وزارتخانه منصوب شده است و در وزارت نیرو سیده حمیده زرآبادی به عنوان سرپرست شرکت تولید نیروی برق منطقه شرق ایران، حضور دارد.

در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با حکم وزیر ارتباطات نیز، برای نخستین بار یک زن، لیلا محمدی به عنوان رئیس پژوهشگاه رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات منصوب شده است.

وزارتخانه‌هایی که هنوز از ظرفیت بانوان استفاده نکرده‌اند

گزارش تهیه شده از سوی نهاد ریاست جمهوری نشان می‌دهد با وجود تلاش های صورت گرفته برای مشارکت زنان در مدیریت اجرایی کشور هنوز برخی وزارتخانه ها نسبت به این کار اقدام نکرده اند و هیچ انتصابی در حوزه زنان نداشته‌اند؛ از جمله این دستگاه‌ها می‌توان به وزارت امور خارجه، وزارت دادگستری، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات اشاره کرد.

همچنین در این مدت رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز فاطمه بداغی، لیلا سادات زعفرانچی، فاطمه قاسم‌پور و زهراسادت مشیر استخاره را به عنوان پنج عضو صاحب نظر در امور زنان و خانواده برای عضویت در ستاد ملی زن و خانواده به مدت سه سال انتخاب کرده است.