راضیه احقاقی: شهردار تهران روز گذشته بودجه پیشنهادی شهرداری برای سال 1404 را با رشد اسمی 28 درصدی نسبت به سال قبل و برابر 237.9 همت تقدیم شورای شهر تهران کرد؛ این در حالی است که نهادهای رسمی متوسط تورم عمومی برای سال آینده را 30درصد برآورد کرده‌‌‌اند و بنابراین درصورت تصویب بودجه پیشنهادی، رشد واقعی بودجه شهرداری برای سال آینده منفی 2درصد خواهد بود.
سال گذشته 52درصد درآمد شهرداری تهران از محل منابع وابسته به ملک و ساختوساز تامین شد؛ در شرایطی که بخش ساختوساز با رکود و ثبات قیمتی مواجه است، طبیعتا شهرداری نمی‌تواند به رشد پایدار درآمد در سال 1404 امیدوار باشد و بنابراین ارائه بودجه شهرداری به شکل انقباضی طبیعی است. با وجود این تنظیم بودجه شهرداری تهران به شکل انقباضی برای سال آینده باعث می‌شود تا از سهم حوزه‌‌‌های زیرساختی و به‌خصوص سهم حملونقل عمومی در بودجه کاسته شود. به این ترتیب وضعیت بودجه شهرداری تهران و تورم عمومی امید به بهبود کیفیت زندگی شهروندان تهرانی با کاهش ترافیک و تسهیل حملونقل عمومی را از میان می‌‌‌برد.
شهردار تهران روز گذشته بودجه شهرداری برای سال 1404 را با رقم پیشنهادی مصوب 237.9 همتی تقدیم شورای شهر تهران کرد؛ این رقم نسبت به کل بودجه شهرداری تهران برای امسال (1403) رشدی 28 درصدی دارد. کل رقم بودجه پیشنهادی شهرداری تهران برای 1404 با در نظر گرفتن بودجه مصوب و تبصره‌‌‌ها به 270 همت رسیده که این رقم نسبت به کل بودجه شهرداری تهران برای امسال (1403) رشدی 35 درصدی دارد. قرار است نمایندگان شورای شهر طی بازه حدودا یک‌ماهه این بودجه را بررسی و تصویب کنند. در بودجه پیشنهادی شهرداری تهران برای 1404 رقم مصوب پیشنهادی برابر 237.9 همت درنظر گرفته شده، در حالی که رقم کل مصوب بودجه شهرداری با درنظر گرفتن متمم در سال 1403 برابر 185.9 همت بود. همچنین میزان بودجه پیشنهادی شهرداری در بخش تبصره برای سال آینده برابر 32.5 همت درنظر گرفته شده؛ این در حالی است که میزان بودجه شهرداری در بخش تبصره برای سال قبل برابر 14.2 همت بود.
با وجود این اعضای شورای شهر در حاشیه این جلسه از احتمال تصویب افزایش 20 درصدی بودجه شهرداری تهران برای سال آینده خبر دادند؛ به این ترتیب انتظار می‌رود کل بودجه شهرداری تهران برای سال آینده به 220 همت برسد. در این شرایط باید دید شورای شهر تهران با رشد کدام بخش مخالفت می‌کند و شهرداری برای سال آینده مجبور به کاهش هزینه در کدام بخش می‌شود.
از نکات حائز اهمیت بودجه پیشنهادی شهرداری تهران برای سال آینده اولویت هزینههای جاری شهر شامل هزینه نگهداری، رفت و روب شهر، حقوق و دستمزد نسبت به هزینههای توسعه‌‌‌ای نظیر حملونقل است. از آنجاکه هزینههای جاری غیرقابل اجتناب است؛ طبیعتا چاره‌‌‌ای جز افزایش بودجه این بخش مطابق تورم عمومی وجود ندارد؛ با وجود این اخذ چنین تصمیمی باعث می‌شود تا سهم بخش حملونقل و ترافیک از کل بودجه شهرداری کاهش یابد.
طی سال‌های اخیر بودجه شهرداری تهران به شکل مستقیم وابسته به درآمد حاصل از ملک شامل عوارض دریافتی از سازندگان مسکن و ساختمان اداری و تجاری، فروش املاک شهر و عوارض دریافتی از خرید و فروش مسکن شده و این سهم به 53درصد رسیده است. این در حالی است که طی سال‌های اخیر بخش ساختوساز و خرید و فروش ملک با رکود مواجه است و طبیعتا در چنین شرایطی از درآمدهای شهرداری تهران کاسته می‌شود.
در بودجه پیشنهادی برای سال 1404 رقم درنظر گرفته شده در بخش هزینه‌‌‌ای برابر 94 همت است، این رقم نسبت به میزان درنظر گرفته‌شده در سال قبل که برابر 65 همت بود رشدی 44 درصدی دارد. همچنین سهم بخش تملک دارایی سرمایهای نیز از 107 همت در سال 1403 با رشد 19 درصدی به 128 همت در بودجه پیشنهادی 1404 رسیده است.
شهردار تهران بی‌‌‌توجه به روال معمول ارائه بودجه سالانه شهرداری، در گزارش عمومی خود در صحن شورای شهر از اعلام پیش‌بینی درآمد شهرداری خودداری کرد. این در حالی است که شهردار تهران بر افزایش شفافیت شهرداری طی چهار سال حضور وی به‌‌‌عنوان شهردار تاکید دارد. با وجود این عدم‌ارائه محل درآمدهای شهرداری در پیشنهاد بودجه سال آینده، روالی جدید در ارائه بودجه شهر تهران به شمار می‌رود و نشان از آن دارد که شهردار با شهروندان چندان شفاف نیست.
در حالی که بودجه پیشنهادی شهرداری تهران نسبت به بودجه امسال رشدی 28 درصدی دارد، سهم بخش حملونقل عمومی از کل بودجه پیشنهادی تقریبا 25درصد افزایش یافته و از مجموع 106.8 همت در سال 1403 به 133.8 همت برای سال آینده رسیده است. درحالی سهم بخش حملونقل عمومی در بودجه پیشنهادی شهرداری تهران کاهش یافته که اغلب شهروندان پایتخت از کمبود و چالش‌‌‌های بخش حملونقل عمومی گلایه دارند. در عین حال نظرسنجی‌‌‌های رسمی و غیررسمی از آن حکایت دارد که دو معضل اصلی شهر تهران، ترافیک و آلودگی هواست. بنابراین به نظر می‌رسد شهرداری تهران در بودجه پیشنهادی برای سال آینده نسبت به دو معضل اصلی شهروندان تا حدی کم‌توجهی داشته است.
بررسی تفکیکی بودجه پیشنهادی شهرداری تهران برای سال آینده نیز از آن حکایت دارد که سهم بخش حملونقل از کل بودجه از 53درصد در سال 1403 به 49درصد در بودجه پیشنهادی 1404 رسیده است. البته شهردار تهران و اعضای شورای شهر در این جلسه بر افزایش سهم بخش حملونقل عمومی در کل بودجه شهرداری تهران طی دو سال اخیر تاکید داشته و این موضوع را دستاوردی مهم برای شورای ششم عنوان کردند. با وجود این کاهش نسبی سهم بخش حملونقل عمومی در کل بودجه شهرداری تهران از آن حکایت دارد که برخلاف صحبت‌‌‌ها، آن‌گونه که لازم است به این بخش توجه وجود ندارد. به‌رغم آنکه در سال گذشته 106 همت به بخش حملونقل و ترافیک اختصاص داده شد، اما تمامی چالش‌‌‌های حوزه حملونقل عمومی و ترافیک به نوبه خود باقی بود. در چنین شرایطی با درنظر گرفتن رشد 25 درصدی سهم حملونقل عمومی در بودجه پیشنهادی شهرداری تهران نباید منتظر اتفاق جدید و بزرگی در این بخش برای سال 1404 بود؛ چرا که افزایش 25درصدی سهم بخش حملونقل و ترافیک در بودجه حداکثر مطابق با افزایش تورم یا به تعبیری دیگر، جبران‌‌‌کننده کاهش ارزش پول ملی است و بنابراین نمی‌توان از آن انتظار رشد موثر کیفی در حوزه حملونقل و ترافیک را داشت.
درحالی سهم بخش حملونقل و ترافیک در بودجه پیشنهادی شهرداری تهران در سال‌جاری از 53درصد به 49درصد کاهش یافت که رئیس شورای اسلامی شهر تهران از نیاز مبرم تهران به توسعه حملونقل عمومی سخن گفت و ابراز امیدواری کرد که گشایشی در این زمینه محقق شود.
مهدی چمران، رئیس شورا در سخنان ابتدایی و پیش از ارائه لایحه توسط شهردار در توضیحاتی اظهار کرد: امیدواریم سال 1404 برای تهران سال گشایش‌‌‌ها باشد. در سال‌جاری در پروژههای عمرانی پیشرفت‌‌‌های خوبی حاصل شد، اما در پروژههای حمل‌ونقلی نتوانستیم به نقطه مطلوب برسیم و هنوز هم در این زمینه عقب هستیم. خریدهای خارجی و داخلی آن‌گونه که باید عملی نشد.
وی ادامه داد: برای خرید اتوبوس داخلی به سراغ بهترین تولیدکنندگان داخلی رفتند، اما هیچ یک ازآنها بیش از 50 خودرو را تحویل ندادند؛ این در حالی است که تهران با کمبود 6 تا 7هزار اتوبوس مواجه است؛ لازم است بخش عمده‌‌‌ای از این کمبود نیز از طریق خرید بزرگ خارجی تامین شود و پس از آن به مرور نیاز به خودرو از محل اتوبوس‌‌‌های تولید داخل مرتفع شود.
درحالی رئیس شورای شهر تهران به انجام اقدام ضربتی در حوزه حملونقل عمومی تاکید دارد که کلیت بودجه پیشنهادی شهرداری فاقد توجهی ویژه به این بخش است. در این شرایط تنها در صورتی می‌توان به بهبود وضعیت حملونقل عمومی شهر تهران در 1404 امیدوار بود که شهرداری تهران به جای ساخت بزرگراه بر توسعه حملونقل عمومی متمرکز شود.
شهردار تهران در میانه ارائه لایحه بودجه 1404 به کاهش بدهی شهرداری تهران به بانک‌ها نیز اشاره کرد و آن را دستاوردی برای دوره 45ماهه حضور خود در سمت شهرداری پایتخت عنوان کرد. بدهی شهرداری تهران از 170 همت به 80 همت کاهش یافته، بر اساس برنامه‌‌‌ریزی انجام‌شده، میزان بدهی شهرداری تهران به بانک‌ها در سال آینده تصفیه و به‌روز می‌شود.
از نکات حائز اهمیت بودجه پیشنهادی شهرداری تهران برای سال 1404 تخصیص اعتبار حدود 30 همتی برای اجرای برنامه و نگهداشت شهر است. به شکل کلی بودجه پیشنهادی برای تمامی بخش‌‌‌ها در لایحه پیشنهادی شهرداری افزایش دارد؛ اما برندگان بودجه‌‌‌ای حوزه‌‌‌هایی هستند که سهم آنها در بودجه پیشنهادی 1404 نسبت به بودجه 1403 نیز ارتقا یافته است. به‌‌‌عنوان مثال بودجه بخش اجتماعی و فرهنگی برای امسال برابر 19 همت بود، که این رقم تقریبا 10درصد کل بودجه شهرداری در این سال بود؛ سهم این بخش در بودجه پیشنهادی دولت برای سال آینده با رشد 57 درصدی به 30 همت رسید که این رقم نسبت به سهم کل بودجه در این سال 11درصد است.
بودجه بخش توسعه مدیریت شهری و هوشمندسازی در بودجه امسال شهرداری برابر 31.8 همت بود که این رقم حدود 16درصد کل بودجه شهرداری بود؛ در بودجه پیشنهادی شهرداری برای امسال سهم این بخش با ثبت رشد 50 درصدی به 48 همت رسید که این رقم 18درصد کل بودجه پیشنهادی شهرداری است.
