به گزارش بهداشت نیوز، سندرم گیلن‌باره عارضه‌ای است که در آن سیستم ایمنی بدن به عصب‌ها حمله‌ور می‌شود. گلین باره می‌تواند باعث ضعف و بی‌حسی و فلج شود. ضعف و گزگز در دست‌ها و پاها معمولاً اولین علائم سندرم گیلن‌باره هستند. این علائم می‌توانند به‌سرعت منتشر شده و منجر به فلجی شوند. سندرم گیلن‌باره در شدیدترین نوع خود یک وضعیت اورژانسی است. بیشتر افرادی که این عارضه را دارند نیازمند درمان در بیمارستان هستند.
سندرم گیلن‌باره نادر است و علت دقیق آن هنوز مشخص نیست. اما دوسوم افراد طی شش هفته پیش از شروع سندرم گیلن‌باره علائمی از عفونت دارند. عفونت‌ها می‌توانند شامل عفونت تنفسی یا گوارشی باشند، مثلاً کووید – ۱۹. سندرم گیلن‌باره می‌تواند ناشی از ویروس زیکا نیز باشد.
درمان شناخته شده‌ای برای سندرم گیلن‌باره وجود ندارد؛ اما چند رویکرد درمانی می‌توانند علائم را کاهش داد و به تسریع ریکاوری کمک کنند. بیشتر افراد از سندرم گیلن‌باره به طور کامل بهبود می‌یابند؛ اما انواع شدید این بیماری می‌توانند کُشنده باشند. بهبودی از سندرم گیلن‌باره ممکن است سال‌ها طول بکشد؛ اما بیشتر افراد قادرند شش ماه بعد از اولین علائم این بیماری راه بروند. برخی از افراد ممکن است دچار اثرات ماندگار این عارضه شوند، مانند ضعف و کرختی و یا خستگی.
علائم
سندرم گیلن‌باره اغلب با گزگز و ضعف در پاها شروع شده و کم‌کم به قسمت‌های بالاتنه منتشر می‌شود. بعضی از افراد ممکن است علائم اولیه را در دست‌ها و صورت خود داشته باشند. با پیشرفت سندرم گیلن‌باره، ضعف عضلات می‌توانند به فلج تبدیل شود.
علائم سندرم گیلن‌باره ممکن است شامل این موارد بشود:
. احساس سوزن‌سوزن در انگشتان دست‌وپا، قوزک و مچ پا
. ضعف در پاها که به بالاتنه نیز می‌رسد
. ناهماهنگ راه‌رفتن یا قادر به راه‌رفتن یا بالارفتن از پله‌ها نبودن
. مشکل در حرکات صورت، از جمله حرف‌زدن، جویدن یا بلع
. دوبینی یا ناتوانی در حرکت چشم‌ها
. درد شدید و خزنده‌ای که ممکن است شب‌ها بدتر شود
. مشکل در کنترل مثانه یا عملکرد روده
. تندی ضربان قلب
. فشارخون بالا یا پایین
. مشکل در تنفس
کسانی که دچار سندرم گیلن‌باره می‌شوند معمولاً چشمگیرترین ضعف را در عرض دو هفته بعد از شروع علائم تجربه می‌کنند.
انواع
علائم سندرم گیلن‌باره بر اساس نوع آن می‌تواند متفاوت باشد. سندرم گیلن‌باره چند نوع است. اصلی‌ترین انواع این عارضه:
. پلی‌رادیکولونوروپاتی التهابی دمیلینه‌کننده حاد (AIDP)، شایع‌ترین نوع سندرم گیلن‌باره در اروپا و آمریکای شمالی است. معمول‌ترین علائم آن شامل ضعف عضلانی می‌شود که از پایین‌تنه شروع شده و به بالاتنه می‌رسد.
. سندرم میلر فیشر (MFS) که در آن فلج از چشم‌ها شروع می‌شود. MFS موجب ناهماهنگی در راه‌رفتن نیز می‌شود و در آسیا شیوع بیشتری دارد.
. نوروپاتی آکسونی حرکتی حاد (AMAN) و نوروپاتی حسی حرکتی حاد (AMSAN) بیشتر در چین و ژاپن و مکزیک شایع هستند.
چه زمانی مراجعه به پزشک لازم است؟
اگر گزگز خفیفی در انگشتان دست یا پا دارید که انگار در حال انتشار یا بدتر شدن است به پزشک مراجعه کنید. علائم زیر نیازمند اقدام اورژانسی می‌باشند:
. گزگزی که از پاها یا انگشتان پا شروع شده و حالا به سمت بالاتنه می‌رود
. گزگز و ضعفی که به‌سرعت در حال انتشار است
. مشکل در نفس‌کشیدن یا تنگی نفس وقتی صاف دراز می‌کشید
. پریدن آب دهان در گلو
سندرم گیلن‌باره یک عارضه جدی است که نیازمند بستری فوری در بیمارستان می‌باشد زیرا می‌تواند به‌سرعت بدتر شود. هرچه درمان زودتر شروع شود، شانس بهبودی کامل بیشتر خواهد بود.
علت‌ها
علت دقیق سندرم گیلن‌باره شناخته شده نیست. این عارضه معمولاً در عرض چند روز یا چند هفته بعد از یک عفونت تنفسی یا گوارشی شروع می‌شود. واکسیناسیون یا عمل جراحی به‌ندرت می‌توانند عامل سندرم گیلن‌باره باشند.
در سندرم گیلن‌باره، سیستم ایمنی که باید فقط به عوامل بیماری‌زا حمله کند، شروع به حمله‌ور شدن به اعصاب می‌کند. در نوع AIDP، پوشش محافظ عصب‌ها که غلاف میلین نام دارد، آسیب می‌بیند. این آسیب مانع انتقال سیگنال‌های عصب‌ها به مغز شده و ضعف و کرختی و یا فلج ایجاد می‌کند.
سندرم گیلن‌باره یک عارضه جدی است که نیازمند بستری فوری در بیمارستان می‌باشد زیرا می‌تواند به‌سرعت بدتر شود. هرچه درمان زودتر شروع شود، شانس بهبودی کامل بیشتر خواهد بود
سندرم گیلن‌باره می‌تواند ناشی از این عوامل نیز باشد:
. در خیلی از موارد باکتری کامپیلوباکتر موجود در ماکیان و مرغ خوب پخته نشده
. ویروس آنفلوانزا
. سیتومگالوویروس
. ویروس اپشتین بار
. ویروس زیکا
. هپاتیت‌های A، B ، C و E
. ویروس HIV ؛ عامل بیماری ایدز
. مایکوپلاسما پنومونی
. عمل جراحی
. تروما
. لنفوم هوچکین
. به‌ندرت واکسن آنفلوانزا یا واکسن‌های کودکان
. ویروس کووید – ۱۹
ریسک فاکتورها
سندرم گیلن‌باره می‌تواند برای هر گروه سنی رخ بدهد؛ اما ریسک آن با افزایش سن بیشتر می‌شود. همچنین این عارضه در مردها کمی شایع‌تر از زن‌هاست.
عوارض
سندرم گیلن‌باره بر اعصاب اثر می‌گذارد و به این دلیل که اعصاب، کنترل کنندهٔ حرکات و عملکردهای بدن هستند، افرادی که سندرم گیلن‌باره دارند ممکن است این علائم را تجربه کنند:
. مشکل در تنفس: ضعف یا فلجی می‌تواند به عضلات کنترل کنندهٔ تنفس نیز برسد که بالقوه کُشنده می‌باشد. تقریباً ۲۲ درصد افرادی که دچار سندرم گیلن‌باره می‌شوند طی اولین هفته ابتلا که جهت درمان در بیمارستان بستری هستند نیاز به دستگاه کمک تنفسی دارند.
. تداوم کرختی یا دیگر حس‌ها: بیشتر افرادی که به سندرم گیلن‌باره دچار می‌شوند به طور کامل بهبود می‌یابند یا کمی از ضعف و گزگز و کرختی برایشان می‌ماند.
. مشکلات قلب و فشارخون: نوسانات فشارخون و بی‌نظمی ضربان قلب از عوارض شایع اثرات سندرم گیلن‌باره می‌باشد.
. درد: یک‌سوم افرادی که به سندرم گیلن‌باره دچار می‌شوند، درد عصب را تجربه می‌کنند که ممکن است با دارو تسکین یابد.
. مشکل در عملکرد مثانه و روده: کُندی عملکرد روده‌ها و احتباس ادرار ممکن است از عوارض سندرم گیلن‌باره باشد.
. لخته خون: افرادی که به دلیل سندرم گیلن‌باره قادر به حرکت نیستند در معرض ابتلا به لخته خون قرار دارند. تا زمانی که فرد بتواند دوباره مستقلاً راه برود نیازمند داروهای رقیق‌کننده خون و پوشیدن جوراب واریس برای کمک به گردش خون است.
. زخم بستر: فردی که به دلیل سندرم گیلن‌باره قادر به حرکت‌کردن نیست بسیار مستعد ابتلا به زخم بستر می‌باشد. تغییر وضعیت مداوم بدن می‌تواند به پیشگیری از این مشکل کمک کند.
. عود بیماری: درصد کوچکی از افرادی که به سندرم گیلن‌باره مبتلا می‌شوند ممکن است عود بیماری داشته باشند. این عود می‌تواند حتی سال‌ها بعد از رفع علائم، باعث ضعف عضلات شود.
وقتی علائم اولیه بدتر می‌شوند، ریسک عوارض بلندمدت بیشتر خواهد شد. به‌ندرت ممکن است در اثر عوارضی مانند سندرم دیسترس حاد تنفسی و حملات قلبی، بیمار جان خود را از دست دهد.
