در سالهای گذشته آنچه موجب رونق و اعتبار هر دوره از جشنواره می شد، حضور فیلمسازان با تجربه و نامداری بود که از قضا تعداد آنها چندان هم کم نبود و در هر دوره تعدادی از آنها حاضر می شدند و در کنار فیلمسازان جوانی که اسم و رسمی نداشتند آثار خود را به محک رقابت میگذاشتند.
در سالهای اخیر اما در غیاب چهره های قدیمی و نامدار سینما، این جوانان بوده اند که دست بالا را در جشنواره داشتهاند و رونق جشنواره نیز به کمیت و کیفیت آثار همین جوانان مستعد بستگی داشته است.
از این جهت پر بیراه نیست اگر بگوییم سینمای ایران در دهه گذشته پوست انداخته و جوانتر شده است. جوانهایی که سینمای روز جهان خوب می شناسند، فیلم زیاد دیده اند، با ابزار روز فیلسازی هم آشنا هستند. به همین دلیل با فیلمهای خود اگر نگوییم زمینه ساز دگرگونی در سینمای ایران شده اند، لااقل در آثار خود طرحی نو در انداخته اند و نوید دهندهی آینده ای در خور اعتتا بوده اند.
«ترک عمیق» به کارگردانی و نویسندگی آرمان زرینکوب و تهیهکنندگی محسن چگینی اولین فیلم روز دوم جشنواره بود. داستان فیلم درباره مردی است که پس از مدتها بستری در بیمارستان روانی به خانه بازمیگردد، همسرش پیش از رسیدن او به قفلزدن درها میپردازد. در این میان مردی به عنوان میهمان وارد خانه می شود که حضورش به تدریج مناسبات خانواده را تغییر میدهد. با ورود این میهمان رازهای پنهان و تاریک یکی پس از دیگری برملا میشوند. فیلمساز با این خط داستانی که از بار روان شناسانه به همراه اتمسفری پر از تعلیق همراه است ،برای جستجو در روابط انسانی و تأثیرات روانی مشکلات گذشته بر زمان حال آدمها میپردازد.
این فیلم که در ابتدا «والس سه نفره» نام داشت و بعدا به «ترک عمیق» تغییر نام داد؛ نخستین ساخته تهیه کننده ای است که در کار خود چهره ای شناخته شده و معتبر محسوب میشود. زرین کوب در محک ساخت فیلم بلند داستانی نیز سربلند از آزمون بیرون آمده است و یکی از آثار در خور اعتنای جشنواره امسال را ارائه کرده است.
فیلم «ترک عمیق» پیش از اکران در جشنواره فیلم فجر، در جشنوارههای معتبر بینالمللی همچون جشنواره فیلم آسیایی بارسلون و جشنواره فیلم داکا حضور داشته است. این فیلم در دوازدهمین جشنواره فیلم آسیایی بارسلون نیز به نمایش درآمد و موفق شد جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم آسیایی بارسلون را از آن خود کند.
سانس دوم روز دوم جشنواره به نمایش انیمیشن «افسانه سپهر» اختصاص یافته است. نکته مهم اینکه امسال چهار فیلم انیمیشن در جشنواره حضور دارند که این خود نشانه رشد این صنعت هنری در ایران است.
«افسانه سپهر» به کارگردانی مشترک عماد رحمانی و مهرداد محرابی به عنوان نخستین اثر از این گونه سینمایی در کاخ جشنواره به نمایش درآمد. سازندگان «افسانه سپهر» که سال گذشته با انیمیشن «شمشیر و اندوه» در جشنواره فجر حاضر بودند، امسال اثری متفاوت با مضمون و حال و هوایی ایرانی را به جشنواره آورده اند.
انیمیشن «افسانه سپهر» داستان نوجوانی به نام سپهر است که همچون یک ابرقهرمان غولهایی را که از بند اسارت آزاد شده اند، شکست میدهد و همچون نجات دهنده دنیا عمل می کند.
نکته جالب ارائه اسباب بازی مرتبط با این انیمیشن، یعنی تیر و کمانی که شخصیت اصلی از آن استفاده می کند، در سالن رسانه های گروهی بود که نشان دهنده نگاه حرفه ای تولید کنندگان این اثر برای استفاده از همه ظرفیت های مرتبط با این انیمیشن در جذب مخاطب و خلق فرصت هایی برای بازده اقتصادی دارد.
در سانس چهارم روز دوم، اولین تغییر در برنامه از پیش اعلام شده را شاهد هستیم. فیلم زمانی در ابدیت، فیلم صنم در سالن نمایش فیلم برج میلاد به نمایش گذاشته شد. این فیلم، بر اساس وقایع آتشسوزی در شهرستان فیروزآباد استان فارس به نویسندگی، کارگردانی و بازیگری شهره رحیم زاده ساخته شد.
«صنم» داستانی واقعی و روایتی از زندگی زنی از عشایر فیروزآباد است که در حادثه آتشسوزی جنگل اعضای خانواده خود را از دست میدهد. در خلال این مسئله فیلمساز تصویری از زندگی دشوار عشایری را به تماشاگر ارائه می کند، زندگی دشواری که عشایر به آن خو گرفته و می کوشند آن را در برابر تغییرات زمانه حفظ کنند. فیلم اگرچه ساختاری روایی دارد اما از پرداختی مستند گونه نیز برخوردار است که فیلمساز در آن به بازتاب دادن بخشی از آداب و رسوم جغرافیایی که فیلم در آن اتفاق می افتد، پرداخته است.
«آنتیک» ساخته هادی نائیجی یک کمدی داستانی است که در عین چشمداشت به گیشه در تلاش است فاصله خود را با جریان نازل کمدی فعلی حفظ کند. در روزگاری که گیشه در دست فیلمهای کمدی است، حضور فیلمهایی کمدی در بخش مسابقه جشنواره، از این جهت امیدوارکننده است که لااقل نشان از برخورداری آن فیلم از حداقل های کیفیت هنری است، چیزی که خیلی از این کمدی ها فاقد آن هستند.
این فیلم داستان دو دوست است که در فضای ملتهب آغاز انقلاب می کوشند با دزدیدن یک کتیبه اشکانی پولی به جیب بزنند، در این مسیر اتفاقاتی رقم می خورد که پای آنها به روستایی می رسد که باورهای خرافی ساکنانش فرصت مناسبی را در اختیارشان قرار می دهد تا با ساخت یک امام زاده قلابی پولی به جیب بزنند. از حاشیه های این فیلم مطرح شدن شکایتی در رابطه با کپی بودن فیلمنامه آن است که در نشست پرسش و پاسخ فیلم نیز کارگردان آنتیک آن را چندان باز نمی کند.
فیلمهای روز دوم جشنواره در قیاس با روز نخست از کیفیت بهتری برخوردار بودند و البته احتمال موفقیت آنها در گیشه نیز بیشتر است.