خبرگزاری مهر_ گروه استانها: شهرستانهای جنوبی استان کرمان همچون قلعه گنج، منوجان و جازموریان با وجود برخورداری از موقعیت استراتژیک نزدیک به سواحل مکران و دسترسی آسان به دریای عمان و خلیج فارس، همچنان در محرومیت شدید به سر می‌برند.
این مناطق با داشتن پتانسیل‌های فراوان در زمینه کشاورزی و معادن، می‌توانند به قطب‌های مهم صادراتی کشور تبدیل شوند، اما نبود زیرساخت‌های لازم و عدم توجه کافی به این مناطق، باعث شده تا این فرصت‌های طلایی نادیده گرفته شوند. این در حالی است که ایجاد منطقه آزاد تجاری و توسعه زیرساخت‌ها در این مناطق می‌تواند نه تنها به رفع محرومیت کمک کند، بلکه نقش مهمی در پشتیبانی از توسعه سواحل مکران ایفا نماید.
موقعیت استراتژیک جنوب کرمان
شهرستانهای جنوبی کرمان به ویژه قلعه گنج، منوجان و جازموریان، در فاصله کمی از سواحل مکران و خلیج فارس قرار دارند. این موقعیت جغرافیایی، دسترسی آسان به آب‌های آزاد و امکان صادرات محصولات کشاورزی و معدنی را فراهم می‌کند؛ با این حال علی رغم این مزیت‌ها، این مناطق از کمترین امکانات و زیرساخت‌ها برخوردار هستند. نبود جاده‌های مناسب، شبکه‌های حمل و نقل پیشرفته و امکانات بندری باعث شده تا این مناطق نتوانند از پتانسیل‌های خود بهره‌برداری کنند.
پتانسیل‌های کشاورزی و معدنی
منطقه جنوب کرمان به دلیل شرایط آب و هوایی خاص، دارای پتانسیل‌های کشاورزی منحصر به فردی است. محصولاتی مانند خرما، مرکبات و صیفی‌جات در این مناطق به خوبی رشد می‌کنند. علاوه بر این، معادن غنی از جمله مس، آهن و سنگ‌های تزئینی در این منطقه وجود دارد که می‌توانند به عنوان منابع مهم درآمدزایی و اشتغال‌زایی مورد استفاده قرار گیرند. اما نبود صنایع تبدیلی و فرآوری، باعث شده تا این محصولات به صورت خام و با قیمت پایین به فروش برسند.
محرومیت و چالش‌ها
علی رغم پتانسیل‌های فراوان، شهرستانهای جنوب کرمان با مشکلات متعددی روبرو هستند. نرخ بیکاری در این مناطق بسیار بالا است و بسیاری از جوانان مجبور به مهاجرت به شهرهای بزرگ یا حتی خارج از کشور می‌شوند.
دسترسی محدود به خدمات بهداشتی و آموزشی، نبود امکانات رفاهی و پایین بودن سطح درآمد، از دیگر مشکلاتی است که مردم این مناطق با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. این محرومیت‌ها باعث شده تا این مناطق نتوانند از فرصت‌های اقتصادی و تجاری که در اختیار دارند، بهره‌برداری کنند.
ضرورت ایجاد منطقه آزاد تجاری
یکی از راه‌حل‌های کلیدی برای رفع محرومیت و توسعه اقتصادی در جنوب کرمان، ایجاد منطقه آزاد تجاری است. منطقه آزاد تجاری می‌تواند با ایجاد تسهیلات گمرکی، مالیاتی و تجاری، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به این مناطق جذب کند؛ این امر نه تنها باعث ایجاد اشتغال و افزایش درآمد مردم محلی می‌شود، بلکه می‌تواند به توسعه زیرساخت‌ها و بهبود کیفیت زندگی در این مناطق کمک کند.
علاوه بر این، منطقه آزاد تجاری می‌تواند نقش مهمی در پشتیبانی از توسعه سواحل مکران ایفا کند. با توجه به برنامه‌های دولت برای توسعه سواحل مکران به عنوان یک قطب اقتصادی و تجاری، شهرستانهای جنوب کرمان می‌توانند به عنوان پایگاه‌های پشتیبانی برای این پروژه‌ها عمل کنند.
ایجاد مراکز لجستیکی، انبارهای کالا و صنایع تبدیلی در این مناطق، می‌تواند به تسهیل تجارت و صادرات در سواحل مکران کمک کند.
هر چند در سال‌های گذشته صحبت‌هایی در خصوص ایجاد مناطق آزاد در جنوب کرمان مطرح شده است و حتی جزو مصوبات دولت‌های وقت بوده است، اما هیچ گاه این امر عملیاتی نشده است.
برای بهره‌برداری از پتانسیل‌های جنوب کرمان، توسعه زیرساخت‌ها امری ضروری است. احداث جاده‌های مناسب، گسترش شبکه‌های حمل و نقل، ایجاد بندرگاه‌های کوچک و بهبود دسترسی به خدمات ارتباطی، از جمله اقداماتی است که باید در اولویت قرار گیرد. علاوه بر این، ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی و معدنی می‌تواند ارزش افزوده قابل توجهی برای این مناطق ایجاد کند.
نقش دولت و سرمایه‌گذاران
دولت با اختصاص بودجه‌های لازم و ایجاد تسهیلات برای سرمایه‌گذاران، می‌تواند نقش مهمی در توسعه جنوب کرمان ایفا کند.
تشویق بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در این مناطق، ایجاد مشوق‌های مالیاتی و ارائه تسهیلات بانکی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران کمک کند. علاوه بر این، همکاری با کشورهای همسایه و ایجاد روابط تجاری قوی، می‌تواند به توسعه صادرات و افزایش درآمد این مناطق کمک کند.
شهرستانهای جنوب کرمان با داشتن موقعیت استراتژیک نزدیک به سواحل مکران و خلیج فارس، پتانسیل‌های فراوانی برای توسعه اقتصادی و تجاری دارند. با این حال، محرومیت شدید و نبود زیرساخت‌های لازم، باعث شده تا این مناطق نتوانند از این فرصت‌ها بهره‌برداری کنند.
ایجاد منطقه آزاد تجاری و توسعه زیرساخت‌ها، می‌تواند به رفع محرومیت و تبدیل این مناطق به قطب‌های مهم صادراتی کمک کند. با حمایت دولت و جذب سرمایه‌گذاران، جنوب کرمان می‌تواند به یکی از مناطق پیشرو در توسعه اقتصادی کشور تبدیل شود.
محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، در بازدید از پروژه شاهراه ارتباطی جاسک _قلعه گنج _ریگان، بر اهمیت تکمیل این پروژه و تأثیر آن بر تحول اقتصادی جنوب کرمان تأکید کرد.
وی اظهار داشت: با تکمیل این شاهراه ارتباطی، قطعاً شاهد تحول چشم‌گیری در سطح منطقه جنوب کرمان خواهیم بود و امیدواریم موضوع الحاق پس‌کرانه‌های مکران به جنوب کرمان با حضور رئیس‌جمهور در منطقه به سرانجام برسد.
پور ابراهیمی، با اشاره به نقش کلیدی توسعه سواحل مکران در پیشرفت جنوب کرمان گفت: من از توسعه سواحل مکران به‌عنوان راهکاری برای پیشرفت جنوب کرمان حمایت می‌کنم.
وی افزود: اتصال استان کرمان به مسیرهای دریایی، فرصتی طلایی برای مردم این منطقه ایجاد خواهد کرد و می‌تواند تحولات بزرگی در اقتصاد محلی به وجود آورد.
وی در ادامه به بازدید از بخش‌های مختلف بنیاد مستضعفان در منطقه اشاره کرد و افزود: در این سفر از بخش‌هایی از بنیاد مستضعفان که راکد یا غیرفعال شده‌اند، بازدید به عمل آمد، ما تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا با حضور مجدد این نهاد که تحت حمایت دفتر مقام معظم رهبری است، این بخش‌های غیرفعال را دوباره احیا کنیم.
پور ابراهیمی، به پروژه کشاورزی در شهرستان قلعه گنج نیز اشاره کرد و گفت: این پروژه یکی از طرح‌های مهم شهرستان قلعه گنج است که با فعالیت مستمر آن در حوزه کشاورزی، شاهد صادرات مستقیم خرما از این شهرستان خواهیم بود، این اقدام می‌تواند به رشد اقتصادی منطقه و ایجاد اشتغال کمک شایانی کند.
این اظهارات پور ابراهیمی نشان‌دهنده توجه ویژه به توسعه زیرساخت‌ها و پروژه‌های اقتصادی در جنوب کرمان است. با تکمیل شاهراه ارتباطی جاسک قلعه گنج ریگان و توسعه سواحل مکران، جنوب کرمان می‌تواند به یکی از قطب‌های مهم اقتصادی و تجاری کشور تبدیل شود. این تحول نه تنها به رفع محرومیت کمک می‌کند، بلکه فرصت‌های جدیدی برای صادرات محصولات کشاورزی و معدنی فراهم خواهد کرد.
فرصت‌های توسعه جنوب کرمان و ضرورت ایجاد منطقه آزاد تجاری
در ادامه بررسی وضعیت شهرستانهای جنوب کرمان و پتانسیل‌های اقتصادی این منطقه، با علی رضایی، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه، به گفت‌وگو نشستیم تا از دیدگاه تخصصی به این موضوع بپردازیم. رضایی، با تأکید بر موقعیت استراتژیک جنوب کرمان و ضرورت ایجاد منطقه آزاد تجاری، راهکارهایی برای توسعه این مناطق ارائه می‌دهد.
وی گفت: جنوب کرمان، به ویژه شهرستان‌هایی مانند قلعه گنج، منوجان و جازموریان، از نظر جغرافیایی و اقتصادی موقعیت بسیار استراتژیکی دارند.
وی با بیان اینکه نزدیکی به سواحل مکران و دسترسی آسان به خلیج فارس، این مناطق را به دروازه‌های مهم تجاری تبدیل می‌کند گفت: متأسفانه نبود زیرساخت‌های لازم، ضعف در مدیریت منابع و عدم توجه کافی به این مناطق، باعث شده تا این پتانسیل‌ها نادیده گرفته شوند.
رضایی، افزود: مشکل اصلی این است که سرمایه‌گذاری‌های کلان در این مناطق انجام نشده است؛ برای مثال نبود جاده‌های مناسب، شبکه‌های حمل و نقل پیشرفته و امکانات بندری، باعث شده تا حتی محصولات کشاورزی و معدنی با ارزش این مناطق نتوانند به بازارهای جهانی برسند؛ علاوه بر این، نبود صنایع تبدیلی و فرآوری، باعث شده تا این محصولات به صورت خام و با قیمت پایین به فروش برسند و ارزش افزوده چندانی برای منطقه ایجاد نشود.
وی با اشاره به اینکه ایجاد منطقه آزاد تجاری در جنوب کرمان می‌تواند یک تحول بزرگ اقتصادی ایجاد کند تصریح کرد: منطقه آزاد تجاری با ایجاد تسهیلات گمرکی، مالیاتی و تجاری، می‌تواند سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به این مناطق جذب کند.
وی ادامه داد: این امر نه تنها باعث ایجاد اشتغال و افزایش درآمد مردم محلی می‌شود، بلکه می‌تواند به توسعه زیرساخت‌ها و بهبود کیفیت زندگی در این مناطق کمک کند.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: منطقه آزاد تجاری می‌تواند به عنوان یک موتور محرکه برای توسعه اقتصادی جنوب کرمان عمل کند؛ با ایجاد چنین منطقه‌ای، می‌توانیم شاهد رشد صنایع تبدیلی، افزایش صادرات و جذب فناوری‌های نوین باشیم. همچنین علاوه بر این، منطقه آزاد تجاری می‌تواند نقش مهمی در پشتیبانی از توسعه سواحل مکران ایفا کند.
علی رضایی، افزود: با توجه به برنامه‌های دولت برای توسعه سواحل مکران، جنوب کرمان می‌تواند به عنوان پایگاه لجستیکی و پشتیبانی برای این پروژه‌ها عمل کند.
زیر ساخت‌ها توسعه یابد
رضایی، گفت: توسعه زیرساخت‌ها یکی از کلیدی‌ترین اقداماتی است که باید در اولویت قرار گیرد و بدون زیرساخت‌های مناسب، حتی بهترین سیاست‌های اقتصادی نیز نمی‌توانند به نتیجه برسند.
وی اظهار داشت: اولویت اول، احداث جاده‌های مناسب و گسترش شبکه‌های حمل و نقل است؛ این مناطق باید به خوبی به شبکه‌های ملی و بین‌المللی متصل شوند تا بتوانند کالاها را به سرعت و با هزینه کم به بازارهای هدف برسانند.
وی ادامه داد: اولویت دوم ایجاد بندرگاه‌های کوچک و بهبود دسترسی به دریا است، زیرا با توجه به نزدیکی این مناطق به خلیج فارس، ایجاد بندرگاه‌های کوچک می‌تواند به تسهیل صادرات و واردات کمک کند.
رضایی، افزود: اولویت سوم، بهبود دسترسی به خدمات ارتباطی و اینترنت پرسرعت است، زیرا در دنیای امروز، دسترسی به اطلاعات و ارتباطات سریع، یکی از ضروریات توسعه اقتصادی است.
وی گفت: دولت باید نقش تسهیل‌گر را ایفا کند و این به معنای ایجاد بسترهای قانونی و زیرساختی لازم برای جذب سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی است.
وی تصریح کرد: دولت می‌تواند با ارائه مشوق‌های مالیاتی، تسهیلات بانکی و تضمین‌های سرمایه‌گذاری، بخش خصوصی را تشویق به سرمایه‌گذاری در این مناطق کند. علاوه بر این، دولت باید در توسعه زیرساخت‌های اولیه مانند جاده‌ها، بنادر و شبکه‌های ارتباطی سرمایه‌گذاری کند.
رضایی، با بیان اینکه از سوی دیگر بخش خصوصی نیز باید نقش فعال‌تری ایفا کند گفت: سرمایه‌گذاران می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مانند صنایع تبدیلی، کشاورزی مدرن، معادن و گردشگری سرمایه‌گذاری کنند، زیرا با توجه به پتانسیل‌های بالای این مناطق، سرمایه‌گذاری در جنوب کرمان می‌تواند بازدهی اقتصادی قابل توجهی داشته باشد.
وی ادامه داد: قطعاً. همکاری با کشورهای همسایه، به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس، می‌تواند به توسعه جنوب کرمان کمک کند و این مناطق می‌توانند به عنوان پل ارتباطی بین ایران و کشورهای همسایه عمل کنند.
به گفته این کارشناس اقتصادی با ایجاد روابط تجاری قوی و همکاری‌های مشترک می‌توانیم شاهد افزایش صادرات و واردات، انتقال فناوری و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی باشیم.
رضایی، گفت: جنوب کرمان یک گنجینه اقتصادی است که تاکنون نادیده گرفته شده است و ایجاد منطقه آزاد تجاری، توسعه زیرساخت‌ها و جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی می‌تواند این مناطق را به قطب‌های مهم اقتصادی تبدیل کند؛ این امر نه تنها به رفع محرومیت کمک می‌کند، بلکه می‌تواند نقش مهمی در توسعه ملی و افزایش صادرات غیرنفتی کشور ایفا کند
وی افزود: امیدوارم دولت و بخش خصوصی با همکاری یکدیگر، گام‌های جدی برای توسعه این مناطق بردارند.
