سه ماه دیگر روند اعزام ۸۷ هزار و ۵۵۰ زائر و عوامل حج ۱۴۰۴ به سرزمین وحی آغاز می‌شود. هماکنون نیز روند ثبت‌نام مشمولان حج در حال انجام است تا جایی که کمتر از ۵ درصد سهمیه ایران باقی‌مانده است.
به گزارش تابناک به نقل از فارس؛ یکی از برنامه‌های اصلی شما در زمان تصدی ریاست سازمان حج و زیارت، تحول در امور زیارتی عنوان شد. در مدت ۲ ماه حضور در این سازمان برای حج تمتع چه برنامه‌هایی را پیش‌بینی و اجرایی کردید؟یکی از موضوعاتی که باید به آن اشاره کنیم، تطابق با موارد مختلف با حوزه زیارت است. بر همین اساس ما باید با تدابیر متنوع به استقبال تحول در این عرصه‌ها برویم که مهم‌ترین آنها برای تسهیل زیارت استفاده از سامانه‌محورشدن خدمات به زائران است.البته این سند تحول در حوزه فناوری هنوز به تصویب نرسیده اما هفته آینده این امر رخ خواهد داد. به این ترتیب فرایند اجرایی را از نو بازنگری می‌کنیم. از دیگر موضوعاتی که در حوزه تحولات در عرضه حج دنبال می‌کنیم، ساختار کاروان، مدیریت کاروان‌ها، گرفتن خدمات از شرکت‌های خدماتی و همچنین بحث استفاده از خطوط هواپیمایی متنوع است.
امسال فقط ایران‌ایر زائران حج را منتقل نمی‌کند
به پروازهای حج اشاره کردید. یکی از موضوعات تأخیر در پروازها و محدودیت پروازی برای ایرلاین‌های داخلی است. در حج امسال وضعیت پروازهای زائران حج تغییر می‌کند؟هر ساله فقط ایران‌ایر زائران حج را جا‌به‌جا می‌کرد، اما ما امسال در کنار این شرکت هواپیمایی، یک ایرلاین داخلی دیگر هم خواهیم داشت. با توجه به قراردادی که با شرکت‌های سعودی بسته‌ایم، ۲ شرط در نظر گرفتیم؛ یکی اینکه قیمت تمام شده به نفع زائر باشد و دوم اینکه مجوزهای پروازی کمک کند در زمانی که مد نظر ماست پروازها صورت گیرد.همچنین کاهش مدت حضور زائران در عربستان را پیش‌بینی کردیم تا میانگین ۴ روز حضور زائران کاهش یابد؛ به‌طوری که در تلاشیم متوسط حضور زائران به ۳۳ و ۳۴ روز برسد. البته برای برخی از امورات مالی و پرداخت‌ها در گذشته موانعی وجود داشته که کار ما را سخت می‌کرد، اما در این مذاکرات بخشی حل شده و برخی نیز همچنان باقی است و امیدواریم که حل شود.
در مجموع چند ایرلاین زائران را منتقل می‌کند؟
ما در قرارداد شرایط اعزام نیمی از زائران با ایرلاین ایرانی و نیمی دیگر با ایرلاین سعودی را نداریم بلکه به میزانی که خود لازم بدانیم، از پرواز سعودی استفاده می‌کنیم. ملاک اینکه چه تعداد باشد، بستگی به نیاز ما و توان و ظرفیت ایرلاین‌های داخلی دارد. البته شرط پذیرش آنها هم نظم پرواز و حداقل تأخیر پروازهاست. از طرفی هم مجوزها طوری نباشد که مدت حضور زائران در سرزمین وحی زیاد شود. البته ما سعی داریم که بیشتر از ایرلاین داخلی بهره بگیریم. بر اساس برنامه انجام شده، امسال علاوه بر ایران‌ایر، یک ایرلاین دوم را نیز از شرکت‌های داخلی به عربستان معرفی می‌کنیم. البته در صورت نیاز مجوز لازم برای استفاده از پروازهای خارجی را نیز اخذ کرده‌ایم. هماکنون در سفر عمره ایرلاین کویتی نیز زائران را منتقل می‌کند که در صورت نیاز امکان استفاده از این ایرلاین یا ایرلاین خارجی دیگر هم فراهم است. در مجموع در حج آینده رسماً ۲ ایرلاین ایرانی در عملیات حج مشارکت خواهند داشت و برای استفاده از ایرلاین‌های خارجی هم محدودیتی نداریم. معیار اصلی ما برای استفاده از ایرلاین‌ها، فقط رضایتمندی زائران و کوتاه کردن سفر به اندازه مورد نظر است.
سال گذشته یک روز قبل از آغاز اعزام‌ها، سفر عمره به دلیل مشکلات پروازی لغو شد. برای تکرار نشدن این مشکل در ایام حج چاره‌اندیشی کرده‌اید؟این مشکل به هواپیمایی داخلی برمی‌گردد که به موقع مجوزها را پیگیری نمی‌کند. به ما برنامه اعلام می‌شود، درحالی‌که هنوز مجوز اخذ نشده است. البته این امر به معنای آن نیست که از طرف عربستانی هم کم‌کاری وجود ندارد، اما می‌توانیم با برنامه‌ریزی، مجوزها را که البته سلیقه‌ای نیست، با استانداردهای بین‌المللی بگیریم. اگر مجوزها را داشته باشیم به مشکل نمی‌خوریم.
کاهش عوامل حج در دستور کار سازمان حج و زیارت
یکی از موضوعاتی که هر ساله مطرح می‌شود، کاهش تعداد عوامل اجرایی و ستادی برای افزایش تعداد زائران و از طرفی کاهش بار مالی تحمیل شده به آنهاست. چه اقدامی در این رابطه انجام شده است؟این موضوع همواره مورد توجه سازمان بوده و در یک سیر تاریخی، تعداد عوامل اجرایی و ستادی حج روند کاهشی داشتیم تا جایی که اکنون به ۵ درصد رسیده‌ایم. در حج گذشته هم درصدی البته محدود از تعداد عوامل کاهش پیدا کرد. اما یک واقعیت است که بین کاهش عوامل و خدماتی که باید به زائر دهیم، رابطه دو طرفه وجود دارد. باید افرادی باشند که به زائران در حوزه‌های مختلف از امور روزانه در کاروان تا آموزش و خدمات پزشکی و ... خدمات ارائه دهند.برای حج آتی تغییری در تعداد عوامل نداریم اما در بحث اصلاح فرایندها سال بعد به کاهش تعداد عوامل هم می‌پردازیم. در این زمینه سناریوهایی را مورد مطالعه قرار دادیم که یکی از آنها می‌تواند منجر به کاهش عوامل شود و امیدوارم در سال‌های بعد این امر محقق شود. بنا داریم که سخت‌گیری حداکثری و دخالت مستقیم داشته باشیم تا بتوانیم از تعداد آنها بکاهیم. تعداد عوامل ستادی محدود است، اما باز هم بنا داریم با سخت‌گیری تعداد آنها را کاهش دهیم.
یکی از راهکارهای کاهش هزینه حج، استفاده از ساختمان‌های دور از مسجدالحرام برای نیروهای ستادی و اجرایی حج به جای تبدیل برخی از اتاق‌های هتل به محیط کار است. آیا این روند در سال‌های بعد اصلاح می‌شود؟ استقرار عوامل خارج از محدوده مرکزی است. ما در گذشته یک هتلی در مکه سفارش دادیم که یک‌طبقه آن با کاربری اداری ساخته شده است. مثل هتل کوثر نجف که محل اسکان نیست و کاربری اداری دارد. البته پس از قطع روابط با عربستان و اعزام نشدن زائران ایرانی به عمره، این هتل دیگر از دست ما خارج شده است. با وجود این هتلی که بخش اداری داشته باشد تا همه در بخش اداری باشند، وجود ندارد.در مکه ۲ طبقه از هتل که برای اسکان نبود، به اتاق کار تبدیل شده است. ستاد مکه و دفتر نمایندگی سازمان در عربستان هم در اتاق مسکونی ساکن نیستند. البته ایرادهایی نسبت به این رویکرد وارد است که باید برخی را اصلاح کنیم.ما قبول داریم که نقاط ضعفی داریم. برای همین هم در تلاشیم به‌جای توجیه، آنها را رفع کنیم. از نظرات مدیران کاروان‌ها و عوامل که شریک عملیات حج هستند و بخش عمده کار روی دوش آنهاست، نیز استفاده می‌کنیم و معتقدیم که آنها خط مقدم ارتباط با زائران هستند و دغدغه زوار را بیشتر درک می‌کنند. در ۲ ماه اخیر چند جلسه با مدیران و عوامل کاروان‌ها داشتیم و مشکلات را شنیده و با مشارکت همه برای رفع آن تصمیم‌گیری خواهیم کرد. این بازنگری‌ها برای رفع نواقص و مشکلات ادامه دارد اما نمی‌توانیم مدعی شویم که می‌توانیم توقع همه زائران با سلایق و فرهنگ‌ها را تأمین کنیم.
راه‌اندازی کاروان‌هایی با ظرفیت بالای ۲۰۰ نفر
با توجه به تغییرات پروازی، در حج آینده پروازهای غول پیکر خواهیم داشت تا ظرفیت کاروان‌ها بیشتر شود؟امسال به صورت آزمایشی چند کاروان با ظرفیت ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفره پیش‌بینی شده است. این امر برای اصلاح ساختار کاروان و کاهش تعداد عوامل و نیروها برنامه‌ریزی شده است البته به‌گونه‌ای که از خدمات به زائران کاسته نشود. این اقدام در چند هتل اجرا خواهد شد تا بر اساس بازخوردها این امر را پیاده‌سازی کنیم.
ثبت‌نام حج در حال انجام است. چند نفر تاکنون هزینه این سفر را پرداخت کرده‌اند؟ما تاکنون ۷۹ هزار نفر ثبت‌نام قطعی داشتیم که تعدادی هنوز در رزرو هستند. برای ۵۹۰ کاروان احکام صادر شده و کادر کاروان از معاون و نیروی خدماتی در این هفته تکمیل خواهد شد. از هفته آینده نیز معاینات پزشکی آغاز می‌شود. برخی از کاروان‌ها به استقبال برپایی جلسات اموزشی رفته‌اند. قرار است ۱۱ جلسه قبل از اعزام زائران برگزار شود.با توجه به سهمیه ۸۲ هزار و ۵۰۰ نفری برای زائران، تکلیف ۳ هزار ظرفیت باقی مانده چه می‌شود؟ ثبت‌نام رزرو انجام شده و از بین آنها ثبت‌نام نهایی انجام می‌شود و دیگر نیازی به ثبت‌نام جدید از مشمولان نخواهد بود.
موافقت اولیه سعودی‌ها برای افزایش سهمیه ایران
در حج آینده سهمیه ایران افزایش می‌یابد؟طرف سعودی برای افزایش سهمیه حج به ایران موافقت اولیه داده اما گفته که پس از بررسی اطلاع‌رسانی خواهد کرد. در صورت افزایش سهمیه ثبت‌نام جدید انجام می‌شود و باید هتل و پرواز متناسب با سهمیه هماهنگ کنیم.یکی از موضوعاتی که مطرح می‌شود، هزینه حج ۱۴۰۴ است. چه شد که امسال قیمت حج با رشد حدود ۸۰ میلیون تومانی به بیش از ۲۵۰ میلیون تومان رسید؟موضوع اصلی برای سفر حج، ارز است. ما در میزان هزینه‌های ارزی تغییر زیادی نداشتیم. افزایش هزینه ارزی در حج جزئی بود که آن هم مربوط به مسکن مکه است که شاید این رشد قیمت به ۸ درصد هم نرسد. در سایر خدمات ارزی نسبت به گذشته افزایشی نداشتیم. هزینه حج آینده با توجه به اینکه در زمان مناسبی هزینه‌ها به ارز تبدیل شد، با دلار ۵۲ هزار و ۱۴۰ تومانی محاسبه شده درحالی‌که قیمت ارز مرکز مبادله اکنون بیش از ۶۵ هزار تومان است. با توجه به اینکه بیش از ۸۰ درصد قیمت حج، ارزی است با روند کنونی قیمت دلار، سال بعد هم افزایش قیمت خواهیم داشت. حتی قیمت بلیت هواپیما هم که ریالی است، با افزایش نرخ ارز بالا رفته است. درست است که از افزایش قیمت حج رضایت نداریم اما این قیمت با نرخ ارز، غیرمنطقی نیست. البته آرزو می‌کنم که شرایط اقتصادی و ثبات ارزی به‌گونه‌ای باشد که ما در سال آینده قیمت پایین‌تری داشته باشیم.
اجاره ۷۹ هتل برای زائران حج آینده
عربستان اعلام کرده بود که باید همه قراردادهای حج تا اواخر بهمن نهایی شود. وضعیت قراردادهای ما برای زائران حج در چه مرحله‌ای است؟قرارداد تدارکات، مسکن و مشاعر بسته شده و تنها چیزی که هنوز قطعی نشده، هواپیمایی است. امسال زائران ایرانی در ۶۰ هتل مکه و ۱۹ هتل مدینه اسکان پیدا می‌کنند. همچنین ۴۰ درصد کاروان‌ها مدینه بعد و ۶۰ درصد مدینه قبل هستند.درباره پروازها اولویت ما استفاده از خطوط داخلی است و منتظر برنامه و قیمت آنها هستیم تا بر اساس آن، تاریخ دقیق اعزام و بازگشت را اعلام کنیم. تاریخ تقریبی را تا هفته آینده مشخص می‌کنیم تا زائران آمادگی لازم را فراهم کنند.در حج گذشته با توجه به گرما پیشنهاد تغییر محل استقرار چادرهای زائران ایرانی در منا مطرح شد. برای حج آینده تغییری ایجاد شده است؟استقرار زائران ایرانی در چادرهای منا در همان مکانی است که سال‌های قبل بود. محل چادرهای ما به چند دلیل تغییری نداشت. یکی اینکه مدیران و عوامل کاروان‌های ما با مسیر و مکان آنجا آشنا هستند. دیگری اینکه کشورهای هم‌جوار برای ما مهم است؛ از نظر نوع خدمات یا مسائل فرهنگی. البته در برنامه تحولی بحث جابه‌جایی محل اسکان زائران در منا را که نزدیک‌تر به جمرات باشد، در حال مطالعه هستیم اما اینکه به جمع‌بندی برسیم برای تغییرات یا نه، بسته به عوامل متعددی دارد. باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که هر چه به جمرات نزدیک شویم، با توجه به افزایش تردد و جمعیت، شاید مسیر کم شود اما آلودگی بهداشتی بیشتر می‌شود.
عربستان اعلام کرده که حج آینده گرم‌تر می‌شود. سال گذشته ۱۳۰۰ زائر از کشورهای مختلف به دلیل گرما فوت شدند. برای جلوگیری از گرمازدگی و آسیب زائران کشورمان به ویژه در ایام تشریق چه برنامه‌ای دارید؟درست است ما در حج آینده هم پیک گرما را شاهد خواهیم بود. اول توصیه می‌کنیم افرادی که فکر می‌کنند با مشکل مواجه می‌شوند، اعزام را به سال‌های بعد موکول کنند. یکی از شرایط حج تمتع، استطاعت جسمی است. افرادی که آمادگی ندارند حتماً سفرشان را به سال‌های بعد موکول کنند یا نیابت به دیگران دهند. برای حفظ سلامت زائران در ایام حج هیئت پزشکی تدابیری داشته و قرار است تا از تجهیزات پزشکی و آمبولانس‌های برخی از شرکت‌های خدمات‌رسان سعودی بیشتر استفاده کند.در عرفات که ظهر گرمی خواهیم داشت از تجهیزات بهترین شرکتی که سیستم سرمایشی دارد، استفاده می‌کنیم و حداکثر تجهیزات برودتی را در خیمه‌ها خواهیم داشت. سال گذشته هم ایران کم‌ترین آسیب را از گرمازدگی دید که تلاش می‌کنیم بهتر از قبل باشیم.
