همواره بسیاری از کارگران در بخش‌های مختلف اقتصادی نسبت به عدم حضور و نظارت دقیق بازرسان تأمین اجتماعی ابراز نارضایتی کرده‌اند. این مسئله موجب شده است که برخی کارفرمایان از بیمه کردن کارگران خود سر باز زنند یا حتی سوابق بیمه‌ای آنها را به‌طور ناعادلانه رد کنند.
بر اساس گزارش های رسیده، در برخی کارگاه‌ها و شرکت‌ها، کارگران پس از سال‌ها فعالیت متوجه شده‌اند که سوابق بیمه‌ای آنها به‌طور کامل ثبت نشده یا به دلایل مختلف توسط سازمان تأمین اجتماعی رد شده است. این در حالی است که طبق قوانین، بازرسان تأمین اجتماعی موظف به بررسی وضعیت بیمه‌ای کارگران و جلوگیری از تخلفات کارفرمایان هستند.
یکی از کارگران یک کارگاه تولیدی در تهران گفت: سال‌ها در این کارگاه کار کرده‌ام، اما زمانی که برای دریافت سابقه بیمه مراجعه کردم، متوجه شدم که فقط نیمی از مدت اشتغالم بیمه رد شده است. این موضوع را پیگیری کردم، اما کارفرما مدعی شد که بازرسان تأمین اجتماعی از کارگاه بازدید کرده‌اند و مشکلی نبوده است!
این مشکل در بخش‌های مختلف از جمله صنایع ساختمانی، تولیدی و خدماتی مشاهده می‌شود. برخی کارگران حتی از فشار کارفرمایان برای امضای برگه‌هایی مبنی بر عدم درخواست بیمه خبر داده‌اند که این مسئله نشان‌دهنده ضعف نظارت است.
برخی مشکلات دیگر در حوزه بیمه نیز به این موضوع برمی گردد که برخی از کارگران بنا به نوع شغل بیرون ازکارگراه کار می کنند, زمانی که بازرس تأمین اجتماعی به کارگاه مراجعه کرده بوده است, کارگر در محیط حضور نداشته است. همین موضوع باعث عدم بیمه وی شده بوده است.
پیگیری‌های از برخی شعب تأمین اجتماعی نشان می‌دهد که بسیاری از بازرسان یا به کارگاه‌ها سر نمی‌زنند یا به دلیل حجم زیاد پرونده‌ها، فرصت بررسی دقیق را ندارند. برخی از کارگران نیز اعلام کرده‌اند که شکایات آنها به نتیجه نرسیده و کارفرمایان همچنان از بیمه نکردن نیروی کار خود سود می‌برند.
کارشناسان بر این باورند که برای حل این معضل، تأمین اجتماعی باید نظارت‌های خود را افزایش دهد و امکان ثبت شکایات کارگران را به‌صورت الکترونیکی و فوری فراهم کند. همچنین برخورد قانونی با کارفرمایانی که از بیمه کردن کارگران خود امتناع می‌کنند، ضروری است.
طبق بخشنامه جدید سازمان تامین اجتماعی، اگر کارگر به دلیل ماهیت شغلش و نوع کارگاه در زمان بازرسی در محل کار حضور نداشت، عدم امکان رویت آنها توسط بازرسان، نباید مانع از قبول لیست بیمه آن ها شود، به شرطی که مدارکی دال بر رابطه کاری و کارفرمایی وجود داشته باشد.
با توجه به افزایش مشکلات بیمه‌ای کارگران و کاهش اثربخشی بازرسی‌های تأمین اجتماعی، ضروری است که اقدامات جدی‌تری برای جلوگیری از تضییع حقوق کارگران انجام شود. در غیر این صورت، این روند می‌تواند موجب افزایش نارضایتی‌ها و کاهش امنیت شغلی نیروی کار شود.
