با وجود خروج ۳۳۱میلیاردتومانی پول حقیقی از بازار، برخی از صنایع با ورود پول همراه شدند، بهطوریکه صنعت پتروشیمی موفق شد بیشترین جذب پول حقیقی را تجربه کند. این صنعت که به واسطه بستهبودن برخی از نمادها از رالی بازار عقب ماندهاست، با جذب ۱۹۵میلیاردتومان سرمایه حقیقی، نقش پررنگی را در معاملات بورس بازی میکند.
این صنعت، ۱۴درصد از ارزش معاملات خرد بازار را در روز دوشنبه تشکیل دادهاست. بهنظر میرسد با توجه به آنکه بازار به این نتیجه رسیده که سیاست گواهی ۲۵درصدی در عمل جوابگوی انتظارات بالای تورمی نیست، احتمالا با افزایش ریسکهای سیاسی، موانعی پیشروی بازار خواهد بود. هرچند که تاثیر نرخ دلار و رشد سودآوری شرکتها در روند اخیر دیده شد، اما به دلیل ابهامات موجود در فضای سیاسی، بازار P/E بالایی را نسبت نخواهد داد. صندوقهای طلا در جذب پول جدید همچنان برنده رقابتها هستند.
نمادهای پتروشیمی طی هفتههای اخیر بستهبودند. عدمشفافیت درخصوص نرخ یوتیلیتیها سبب شد تا برای عدم بههمریختگی بازار سهام، معاملات برخی از نمادهای این صنعت ممنوع شود. در روند اخیر عمده شرکتهای پتروشیمی، از بازدهی بازار جاماندند. انتظار میرفت با وجود عدمشفافسازی کافی، با محرک رشد قیمت دلار، قیمت سهام پتروشیمیها تعدیل شود. این درحالی است که صندوقهای بخش پتروشیمی نیز قبل از بازگشایی نمادهای پتروشیمی موجود در سبدهایشان، با تعدیل قیمتهای خود، روند افزایشی سهام این صنعت را پیشبینی میکردند. معاملات روز دوشنبه نشانداد که از گردونه معاملات بیش از ۳۰۰میلیاردتومان پول حقیقی خارج شدهاست، اما صنعت پتروشیمی در جذب پول حقیقی صدرنشین بود، بهطوریکه این صنعت با جمعآوری ۱۹۵میلیارد تومان پول حقیقی، موفق شدهاست تا نقش مهمی را در دادوستدهای بورس داشتهباشد.
ضمن آنکه ارزش معاملات این صنعت بیش از ۱۴درصد از ارزش معاملات خرد را تشکیل دادهاست، با اینوجود همچنان درخصوص فرمول نرخ خوراک پتروشیمیها بحثهایی وجود دارد. بهنظر میرسد اگر روند دعوای شرکتهای تولیدکننده یوتیلیتی و شرکتهای پتروشیمی ادامه داشتهباشد، این صنعت پرحاشیه بورسی میتواند برای بورس دردساز باشد. همانطور که در اردیبهشت سال۱۴۰۲ نیز حواشی مربوط به نامه نرخ خوراک این صنعت، مانع از آن شد تا شاخص بورس از کانال ۲.۵میلیونی عبور کند. از سوی دیگر، گزارشهای خوب این صنعت در پاییز و کارنامه قابلقبول پتروشیمیها در دیماه، بر هیجانات مثبت در معاملات پتروشیمیها دامن زده است.
ارزش معاملات خرد برای چهارمین روز متوالی است که زیر ۸هزار میلیاردتومان قرار دارد. این عدد از آنجایی حائزاهمیت است که با دلار ۸۰ تا ۸۵هزارتومانی، ارزش دلاری آن به زیر ۱۰۰میلیون دلار در روز رسیدهاست. تداوم این روند کاهشی در ارزش دادوستدهای بورس احتمالا خطرناک خواهد بود. هرچند مقصر اصلی این کاهش ارزش معاملات را میتوان هیجانات منفی ناشی از افزایش ابهامات سیاسی دانست، اما بهنظر میرسد دامنهنوسان یکی دیگر از عوامل اصلی پایینماندن این سنجه آماری باشد، ضمن آنکه خود دامنهنوسان محدود در این شرایط، بازار را درگیر هیجانات دیگری خواهد کرد. بازگشایی برخی از پتروشیمیها در روز شنبه در کنار کاهش قابلتوجه شاخصهای بورسی سبب شد تا این صنعت نتواند نقش پررنگی در افزایش تقاضا داشتهباشد. همچنین ارزش دلاری بازار شرکتهای بورسی به کانال ۱۲۰میلیارد دلار رسید که کمترین مقدار از ۴آذر ۱۴۰۳ است.
با وجود اعلام بانکمرکزی مبنیبر کاهش نرخ گواهیسپرده بانکی در روز چهارشنبه، بازار سرمایه واکنش جدی به این موضوع نشان نداد. نرخ ۲۵درصدی این گواهیها میتوانست ضمن بهبود P/E بازار در میانمدت به رشد شارپگونه در بازار سهام کمک کند، اما نقش این خبر به مرور کمرنگتر شد. شنیدهها حاکی از آن است که نرخ این گواهیها بر عهده بانکها گذاشته شدهاست و برخی از بانکها همچنان برای سپردههای با مبلغ بالا، نرخ ۳۰درصد را پیشنهاد میدهند. بهعبارت بهتر، تمدید نرخ بهره ۳۰درصدی در کنار ابهامات سیاسی، موجب شدهاست تا بازار از ادامه روند صعودی جابماند.
رشد قیمت دلار در اوایل آبانماه به رشد انتظارات تورمی دامن زد و در کنار آن نقش نرخ بهره ۳۰درصدی کمرنگتر شد، اما اکنون با توجه به ریسکهای سیاسی حاکم بر فضای روابط خارجی ایران، نمیتوان انتظار داشت که رونق به بازار بازگردد. علاوهبر این، جذب پول بالا به صندوقهای طلا طی یکی دو روز اخیر نشانداد که همچنان طلا قصد دارد تا در صدر بازدهی سالجاری باشد. صندوقهای طلا از اول هفته بیش از ۲هزار میلیاردتومان پول حقیقی را از بازار جمعآوری کردند که رکورد ورود پول روزانه در روز یکشنبه توسط این صندوقها شکسته شد. احتمالا با تداوم ابهامات سیاسی و اقتصادی بر بازار سهام، همچنان شاخص بورس از بازدهی طلا عقب خواهد ماند.
هماکنون نیز بازدهی سهام طی سالجاری از بازدهی صندوقهای درآمد ثابت کمتر بودهاست. علاوهبر این، عدمشفافیت در نرخ خوراک پتروشیمی و نرخ فروش یوتیلیتیسازان، نشانداد که یکچهارم از ارزش بازار سهام در هالهای از ابهام قرار دارد. هرگونه دستکاری در نرخ خوراک پتروشیمیها و نرخ دلار موثر بر نرخ فروش آنها میتواند بازار را با تلاطمهایی همراه کند. این درحالی است که با رشد ۴۰درصدی شاخصکل از ابتدای آبان، بخشی از اعتماد ازدسترفته به بازار بازگشته بود. فرمول بازگشت رونق به بورس، کاهش تنشهای سیاسی در کنار شفافیتهای اقتصادی خواهدبود.