خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بهار اهالی صنعت نشر است. در این رویداد بزرگ فرهنگی اهالی صنعت نشر اعم از ناشران، کتابفروشان، نویسندگان و شاعران با مخاطبان ارتباط نزدیک دارند و از نیاز بازار برای فعالیت‌های یک سال آینده خود مطلع می‌شوند. علاوه بر این چرخ صنعت نشر در بازار آشفته افزایش روزانه قیمت کاغذ نیز برای ناشران در سرازیری سرعت قرار می‌گیرد و از نظر مالی هم می‌توان گفت نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران دستاورد خوبی برای ناشران دارد.
اما نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در کنار تمام اتفاقات مثبت خود، مشکلاتی هم دارد. مشکلاتی اعم از محل برگزاری این رویداد فرهنگی که با گذشت سال‌ها هنوز هم مکان مشخصی به صورت ثابت برای این مهم در نظر گرفته نشده است و هر سال بر سر شهر آفتاب و مصلی امام خمینی تهران دعواست. حذف بُن‌های خرید حضوری و رهسپاری آن‌ها به بخش مجازی، حضور کتابفروشان در کنار ناشران در بخش مجازی این رویداد فرهنگی به زعم بسیاری از اهالی صنعت نشر از دیگر مشکلات برگزاری نمایشگاه کتاب طی این سال‌هاست.
اما برای پاسخ به همگی این سوالات خبرگزاری مهر در پرونده ای با عنوان «نمایشگاه کتاب تهران و ناشران» به سراغ ناشران مختلف رفته است. اولین شماره این پرونده با عنوان «وزارت ارشاد باید کاغذ یارانه‌ای را در حد نیاز ناشران به آن‌ها بدهد؛ مصلی امام(ره) جای بهتری برای برگزاری نمایشگاه کتاب است» به گفتگو با محمد عزیزی مدیر نشر روزگار اختصاص دارد.
در ادامه این‌گفتگو را می‌خوانیم؛
* آقای عزیزی مصلی تهران یا شهر آفتاب؟ کدام‌یک برای برگزاری نمایشگاه کتاب مناسب‌تر است؟
در مقایسه با شهر آفتاب، مصلی حتماً جای مناسب‌تری است. مخاطبان کتاب دیگر مخاطبان پنج‌شش سال پیش نیستند که فکر کنیم حالا هم این همه راه طی کنند و به شهر آفتاب بروند. اگر امسال نمایشگاه در شهر آفتاب برگزار شود، نشر روزگار در آن شرکت نمی‌کند. چون مردم به آن‌جا نمی‌آیند.
* ارائه بُن‌ها تخفیفی در بخش مجازی چه‌طور؟ عامل تشویق‌کننده هست؟
اولاً با دادن این بُن‌ها به مخاطبان کتاب به جای یارانه کاغذ به ناشران، مخالف هستم. چون در عمل دیدیم که حذف یارانه کاغذ و مقوا، باعث شد که کتاب آن قدر گران شود که تقریباً از سبد خرید مردم حذف شده. حذف یارانه کاغذ و مقوا، حذف خرید کتاب از ناشران توسط وزارت ارشاد، حذف وام تولید کتاب به ناشران توسط ارشاد و بانک رفاه جزو اشتباهات وزارت ارشاد و ستم به ناشران و مخاطبان کتاب شد. چون کتاب را گران و از سبد خرید مردم خارج کرد!
وزارت ارشاد در دوران جدید باید کاغذ یارانه‌ای در حد نیاز ناشران واقعی نه کسانی به نام ناشر و به طمع خرید و فروش کاغذ به آن‌ها بدهد. باید برای تجهیز کتابخانه‌های عمومی کشور و غیره از ناشران غیر دولتی و غیر نهادی کتاب بخرد. هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور نیز باید به این مقوله توجه کند.در حال حاضر چندین سال است که هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی از نشرروزگار حتی یک جلد کتاب نخریده در حالی که از سایر ناشران این خرید انجام شده است.
* براساس تجربه حضورتان در نمایشگاه کتاب مخاطبان بیشتر دنبال چه موضوعی هستند؟
بیشتر تعداد افرادی که به نمایشگاه کتاب می‌آیند، علاقمندان به رمان، داستان، شعر و کتاب‌های حوزه علوم انسانی مثل روانشناسی، جامعه شناسی و غیره هستند.
* برگزاری بخش حضوری و مجازی را به صورت همزمان مناسب می دانید یا نه؟
اگر همزمان نباشد، بهتر است. چون هم برای خریداران و هم برای ناشران کار را سخت می کند؛ حتی برای خود برگزار کنندگان که مدام باید نیروی خود را برای هر دو نمایشگاه صرف کنند هم این همزمانی سخت است.اگر با فاصله مثلاً ۱۰ روز پس از پایان نمایشگاه فیزیکی کتاب نمایشگاه مجازی کتاب شروع شود، هم خریدار و هم ناشر فرصت خرید و فروش کتاب‌هایی را که در نمایشگاه نداشته یا نیافته‌اند پیدا می‌کنند و با تمرکز بهتری کتاب‌های نخریده و نداشته را تامین می‌کنند و تداخلی در کارها پیش نمی‌آید و از شدت فشار و سنگینی کار کاسته می‌شود.
حتی اگر این فاصله دو هفته بعد از پایان نمایشگاه حضوری کتاب شروع شود منطقی‌تر و بهتر است!
* به نظر شما نمایشگاه کتاب می‌تواند در قالب رویدادهایی که سابق بر این تحت عنوان طرح‌های فصلی انجام می‌شدند، در جریان باشد؟
خوب است. اما به شرط اینکه نمایشگاه اصلی کتاب را در اردیبهشت کمرنگ نکند. واقعیت این است که اگر بخواهیم در انتهای هر فصل نمایشگاه کتاب داشته باشیم، نمایشگاه‌های فصلی باید حداقل پنج روزه و حداکثر یک هفته‌ای برگزار شوند و فقط کتاب‌های یک ساله اخیر هر ناشر به این نمایشگاه‌ها بیاید تا تازگی داشته باشد و نان کتابفروشی‌ها را هم آجر نکند.
* حضور کتابفروشان در کنار ناشران در نمایشگاه کتاب و بخش مجازی چه‌طور است؟
چنین کاری کاملاً نادرست و اشتباه است. کتابفروشان در طول سال کتاب می فروشند و نباید در نمایشگاه‌ها کنار ناشران باشند. چون این حضور، وجود نمایشگاه را بی‌معنی می‌کند!
* نظرتان درباره اجاره بهای غرفه‌های نمایشگاه چیست؟
افزایش اجاره بهای غرفه‌ها، معنی حمایت دولت از ناشران را نابود می‌کند. دولت نباید مخارج نمایشگاه را از ناشران بگیرد، آن هم در شرایطی که از راه‌های مختلف مثل اجاره بهای غرفه‌های درآمد کسب می‌کند.
متاسفانه حواشی داخل نمایشگاه زیاد است! برای مثال ساز و کار محل قرارگیری غرفه ناشران مشخص نیست. بعضاً برخی ناشران بزرگ همیشه یک جای مشخص از مصلی امام خمینی را با متراژ بالا دراختیار دارند، این درحالی است که نشر روزگار به عنوان یک ناشر خصوصی و مستقل همیشه کمترین فضا را در اختیار داشته است.
