از ویژگی های جشنواره فیلم فجر امسال، زود شروع شدن برنامههای روزانه در سالن همایشهای برج میلاد و دیر تمام شدن آنها در قیاس با سال های پیش است. برای تماشای پنج سانس فیلم به همراه حداکثر چهار جلسهی پرسش و پاسخ از ساعت یازده صبح تا ساعت تقریبا 12 شب در نظر گرفته شده است.
اما از این مسئله که بگذریم یکی از نکات مورد اشاره حجم زباله خشکی است که پذیرایی از میهمانان سالن رسانههای فیلم فجر تولید می کند. این معضل هم حاصل نوع بسته بندی وعدههای غذایی ارائه شده در سالن رسانههای گروهی است.بسته بندی هایی که جز برای زیبایی کار دلیل دیگری نمی توان برای آنها در نظر گرفت. اما با توجه به بحران های زیست محیطی آیا برای یک جشنواره فرهنگی هنری که خود باید الگو ساز باشد، درست است که این میزان زباله خشک تولید کند؟!
هنگام استفاده از آسانسور سالن همایشهای برج میلاد با بهروز افخمی برخورد می کنم که هر روز در برج میلاد حضور دارد، از او می پرسم از میان فیلمهای جشنواره تا کنون کدامیک را پسندیده؟ جواب او البته مشابه نظر خود من نیز هست، «رها» و پس از آن «آبستن».البته این نظر مربوط است به پیش از نمایش فیلمهای روز پنجم؛ روزی که با نمایش فیلم «اشک هور» جدیدترین ساخته مهدی جعفری آغاز میشود.
در گزارش های قبلی اشاره شد که سینمای دفاع مقدس حضوری پر رنگ در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر دارد. «اشک هور» هم یکی از همین فیلم هاست که به زندگی شهید علی هاشمی میپردازد. جعفری فیلمسازی است که دغدغه دفاع مقدس دارد و پیش از این نیز با فیلمهای یدو بیست و سه نفر حضوری قابل اعتنا در این حوزه داشته است.
در نگاه نخست می توان گفت «اشک هور» از شیار 143 ساخته نرکس آبیار تاثیر پذیرفته است؛ اما حقیقت این است که جعفری فیلم خود را ساخته است. از جمله نکات قابل اشاره فیلم بازی تاثیر رویا افشار در نقش مادر چشم انتظار یک رزمنده است. فیلمبرداری و پرداخت سینمایی «اشک هور» نیز از نقاط قوت آن محسوب میشود.
«دست تنها» به کارگردانی امیرحسین ثقفی دومین فیلم روز پنجم، نماینده دیگری از سینمای اجتماعی در جشنواره امسال است؛ فیلمی داستان گو که سازنده اش به استقبال مخاطبان نیز گوشه چشمی جدی داشته است. از جمله ویژگی های جالب فیلم بازی مجید مظفری در نقشی متفاوت است. مظفری در «دست تنها» نقش یک مرد خیابانگرد را ایفا کرده که با توفیقی نسبی نیز همراه بوده است.
آما آنکه در فیلم بیشتر درخشیده شکیب شجره است که در شمایلی متفاوت نقش مرد خیابانگرد دیگر را بازی میکند. فیلم داستان این دو مرد است که میکوشند به یک زن تنها کمک نند. در نشست پرسش و پاسخ فیلم چیزی که بیش از همه جلب توجه میکند قربان صدقه های علی اوجی برای همسرش نرگس محمدی است که هردو در فیلم باز کرده اند و اوجی تهیه کننده فیلم نیز هست.
«خاتی» سومین فیلم فریدون نجفی یک درام در جغرافیای روستایی است. فیلمساز پیش از این دو فیلم «بچه گرگهای دره سیب» و «اسکیباز» را درحوزه سینمای کودک و نوجوان جلوی دوربین برده که در جشنواره فیلمهای کودکان و نوجوانان اصفهان هم حضوری موفق داشتند.
آنچه در خاتی بیش از هرچیز توجه مخاطب را جلب می کند، پرداختن به مضمونی است که در سینمای ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است و آن چیزی نیست جز رابطه انسان و حیوان. در این فیلم ابتدا قرار بود لیلا حاتمی ایفای نقش کند، اما سرانجام سارا بهرامی جای او را گرفت و از عهده نقش نیز به خوبی برآمده است.دغدغه های زیست محیطی و آداب و رسوم اقلیمی از جمله ویژگی های سومین ساخته فریدون نجفی هستند.
سانس چهارم روز پنجم به تازه ترین ساخته رسول صدر عاملی فیلمساز اجتماعی و پیشکسوت سینمای اختصاص داشت. «زیبا صدایم کن» چنان که انتظار می رفت یکی از آثار قابل اعتنای جشنواره امسال است. شلوغی محسوس سالن رسانه های گروهی نیز به خوبی گواه چنین انتظاراتی بود. جالب اینکه فیلم صدر عاملی از جمله پر میهمان ترین آثار به نمایش در آمده در سالن رسانه های گروهی بود. میهمانانی که در میان آنها چهرههای سیاسی هم کم نبود. محمد رضا عارف معاون اول رییس جمهوری و البته سخنگوی دولت و....
«زیبا صدایم کن» یک فیلم اجتماعی لطیف و دیدنی است. پختگی و تسلط سینمایی صدرعاملی در لحظه لحظهی فیلم قبل مشاهده است. این فیلم که اقتباسی از داستانی به همین نام نوشته فرهاد حسن زاده است، داستان یک بیمار در آسایشگاه روانی است که برای جشن تولد دخترش از آنجا می گریزد. امین حیایی در نقش اصلی فیلم یکی از به یاد ماندنی ترین بازی های خود را به اجرا گذاشته که بعید نیست از شانس های اصلی سیمرغ بلورین امسال باشد. از نکات حاشیهای فیلم تشویق تماشاگران در صحنه ای است که دستگیر شدگان یک ون گشت ارشاد توسط شخصیت اصلی فیلم از دست ماموران نظامی می گریزند. صدرعاملی با این فیلم نشان می دهد که هنوز یک فیلمساز اجتماعی دغدغهمند و آشنا به مسائل سیاسی زمان خود است.
سانس پایانی هر روز که به نمایشهای ویژه اختصاص دارد، با نمایش مستند سینمایی «فرشتهها نمیمیرند» به کارگردانی محمدرضا ابوالحسنی پایان بخش روز پنجم بود. این فیلم مستند به سفارش بنیاد سینمایی فارابی توسط گروهی ایرانی - فلسطینی در ایام جنگ غزه تصویربرداری شده و در تلاش است به جنایات رژیم صهیونیستی در قبال کودکان بپردازد. از نکات قابل اشاره استفاده از صدای مریلا زارعی بر روی فیلم است که اجرایی تاثیرگذار از کار در آمده است.
در پایان روز پنجم باید به مهمترین حاشیه آن اشاره کرد که البته معطوف به اتفاقی بود که در افتتاحیه جشنواره افتاده بود. در خبرها آمد که پروندهای قضایی برای دو هنرمند به دلیل «اقدام خلاف عرف و شرع» تشکیل شده. قوه قضاییه اعلام کرد که در پی انجام اقدام خلاف عرف در افتتاحیه جشنواره فجر از سوی دو هنرمند مرد و زن (رضا بابک و مرضیه برومند)، که واکنشهای زیادی را به همراه داشت در همان روز علیه این افراد پرونده قضایی در دادسرای عمومی و انقلاب تهران تشکیل شده است.
البته مرضیه برومند با انتشار متنی کوشید از حساسیت ها در قبال این اتفاق کم کند و محمدرضا عارف نیز ضمن اشاره به اینکه ای کاش چنین اتفاقی نمی آفتاد گفت که دولت در تلاش است مشکل پیش آمده را مرتفع کند.