فرارو- مردان در سنین و ملیت‌های مختلف در سلول‌های خود ساکت نشسته‌اند، پنجره‌ای کوچک در در‌های فلزی تنها دریچه‌ای است که به روی جهان باز می‌شود. همه آنها عضو گروه دولت اسلامی (داعش) هستند که در روز‌های پایانی اعلام خلافت افراط گرایان در بخش‌های وسیعی از عراق و سوریه دستگیر شدند.

به گزارش فرارو، زندان غویران که اکنون پانوراما نامیده می‌شود، سال‌ها حدود ۴۵۰۰ زندانی مرتبط با داعش را در خود جای داده است. نزدیک به دو ماه پس از سقوط حکومت ۵۴ ساله اسد در سوریه، آسوشیتدپرس یک بازدید انحصاری از این زندان داشت، تحولی که ممکن است زندانیان حتی از آن اطلاعی نداشته باشند، زیرا مقامات زندان تلاش می‌کنند اطلاعات خارجی را محدود کنند.

برکناری بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه در جریان حمله برق آسای شورشیان در دسامبر، توجه و فشار‌های جدیدی را بر چنین بازداشتگاه‌هایی در شمال شرق این کشور که حدود ۹۰۰۰ عضو داعش را بدون محاکمه در بازداشت نگه داشته‌اند، به دنبال داشته است.

این مراکز توسط اعضای نیرو‌های دموکراتیک سوریه تحت حمایت ایالات متحده و تحت رهبری کرد‌ها محافظت می‌شود که در مارس ۲۰۱۹ آخرین منطقه‌ای را که زمانی اعضای داعش در دست داشتند، یعنی شهر شرقی باغوز، تصرف کردند.

مظلوم عبدی، فرمانده ارشد نیرو‌های دموکراتیک سوریه، گفت که پس از سقوط اسد، اعضای داعش مقادیر زیادی تسلیحات را در شرق سوریه از پست‌هایی که توسط نیرو‌های وفادار به رئیس جمهور سابق رها شده بود، به دست آوردند.

یک مقام امنیتی نیرو‌های دموکراتیک سوریه هشدار داد که ممکن است افراط گرایان به مراکز بازداشت حمله کنند و سعی کنند همرزمان خود را آزاد کنند. 

ملاقات از زندان در راهرویی با شش سلول در هر طرف و با نگهبانان نقابدار که چماق در دست داشتند انجام شد. پنجره‌ای در یک سلول باز شد و به زندانیان گفته شد که می‌توانند به طور خلاصه با خبرنگاران صحبت کنند.

مرد جوانی جلو رفت و خود را ماهر، پرستاری از ملبورن استرالیا معرفی کرد. مقامات زندان درخواست کردند که فقط از نام کوچک استفاده شود.

این مرد گفت: دوست دارم به استرالیا برگردم و افزود که در سال ۲۰۱۹ در باغوز دستگیر نشد، اما زمانی که ائتلاف به رهبری ایالات متحده یک کریدور بشردوستانه را باز کرد، تسلیم شد.

وی افزود: من با کسی کاری نکردم. من هفت سال بدون قضاوت اینجا هستم. بدون هیچ چیز، و از خیلی چیز‌ها ابراز پشیمانی کرد.

ماهر گفت که با یک زن سوری ازدواج کرده و دو پسر دارد و آنها در یکی از اردوگاه‌های خانواده‌های اعضای داعش در شمال شرق سوریه هستند. او گفت که اطلاعاتی در مورد آنها ندارد و از طریق کمیته بین المللی صلیب سرخ برای پدر و مادرش نامه فرستاده و هرگز پاسخی دریافت نکرده است.

امنیت بازداشتگاه‌ها از زمان سقوط اسد یک مسئله رو به رشد است. یکی از جدی‌ترین تهدید‌ها برای مراکز در ژانویه ۲۰۲۲ زمانی بود که افراد مسلح داعش به زندان یورش بردند که منجر به نبرد‌های ۱۰ روزه با نیرو‌های دموکرات شد که نزدیک به ۵۰۰ کشته برجای گذاشت.

مقامات نیرو‌های دموکراتیک سوریه گفته‌اند که درگیری‌های اخیر بین جنگجویان آنها و افراد مسلح مورد حمایت ترکیه در شمال سوریه که همزمان با حمله شورشیان منجر به سقوط اسد شد، بر توانایی آنها برای محافظت از زندان‌ها تأثیر می‌گذارد.

در جریان سفر ماه گذشته اسعد الشیبانی، وزیر امور خارجه سوریه به ترکیه، هاکان فیدان، همتای ترکیه‌ای وی به خبرنگاران گفت که آنکارا آماده کمک به مقامات سوری در مدیریت مراکز بازداشت و همچنین اردوگاه‌هایی است که بیش از ۴۰۰۰۰ نفر، که بسیاری از آنها زن و کودک عضو داعش در آن نگهداری می‌شوند.

اما فرمانده ارشد نیرو‌های دموکراتیک سوریه از این ایده استقبال نکرد و گفت کمک این است که حملات خود را به ما متوقف کند تا ما بر حفاظت از اردوگاه الهول و زندان‌ها تمرکز کنیم.

وی افزود که سرنوشت الهول و دیگر زندان‌ها در سوریه قابل حل است. آینده این کشور در مذاکرات بین نیرو‌های دموکراتیک سوریه که نزدیک به ۲۵ درصد از خاک سوریه را کنترل می‌کند و دولت جدید دمشق به رهبری گروه حیات تحریر الشام مورد بحث قرار می‌گیرد.

در داخل سلول ها، مردان منتظر خبر از سرنوشت خود هستند. یک زندانی انگلیسی از لندن که خواست نامش فاش نشود، گفت که می‌خواهد به بریتانیا بازگردد و در آنجا محاکمه شود. او ۱۸ ساله بود که یک دهه پیش پس از دیدن گزارش‌های رسانه‌ها در مورد «قتل بچه‌ها» توسط نیرو‌های دولتی اسد در جریان یک خیزش مردمی که به جنگ داخلی تبدیل شد، به سوریه آمد. او گفت که بعداً می‌خواست سوریه را ترک کند، اما نتوانست.

او گفت: وقتی عضو داعش شد، خروج از آن سخت شد.

او مدعی شد که جنگجو نبوده است، اما زمانی که در مناطق تحت کنترل داعش زندگی می‌کرد، ماشین خرید و فروش می‌کرد. وی گفت همه مردانی که در اوایل سال ۲۰۱۹ توسط نیرو‌های دموکراتیک سوریه در منطقه باغوز اسیر شده بودند به عنوان اعضای داعش طبقه بندی شدند.

وی گفت: زنده ماندن یک روز در این مکان یک معجزه است و افزود که او و سایر زندانیان اکنون هیچ چیز از دنیا نمی‌دانند، حتی تاریخ آن را هم نمی‌دانند.

او در پاسخ به این سوال که چه روزی است، پاسخ داد: ما در اوایل سال ۲۰۲۵ هستیم.