نامه نیوز - داوود حشمتی در تحلیل رویکرد اخیر ترامپ و مواضعش در قبال ایران نوشت: ترامپ در نهایت بعد از مدتها کارت اول خودش درباره معامله با ایران را روی میز گذاشت. حالا سوال مهم این هست که این رفتار ترامپ در ایران چگونه دیده و تحلیل می شود؟
در مجموع رفتارشناسی ترامپ درک این مساله که مدل مذاکراتی او چگونه است در فهم اینکه کارتی که امروز در مقابل ایران روی میز گذاشت، تا چه اندازه مهم است، بهتر درک خواهد شد. مدل ترامپ این است که کارت اول را تند و سریع روی میز رها می‌کند. به نحوی که مذاکره کننده روبه رو در مقابل او در موقعیت ضعف قرار بگیرد. اما این بار او این کار را نکرده است.
تاکید او بر اینکه «حاضر است او با ایران تماس بگیرد» یا تکرار این مساله که «چیزی جز عدم دستیابی به سلاح هسته‌ای نمی‌خواهد» و «تمایلی به فشار حداکثری» ندارد، بسیار مهم است. او یکبار ایران را آزمونده و به نظر می‌رسد متوجه است که در صورتی که کارت اول را به نحوی که با پاناما و کانادا و مکزیک بازی کرد در مقابل ایران قرار دهد، هیچ مذاکره‌ای سر نمی‌گیرد.
آخرین پیام او در شبکه اجتماعی خود هم حاوی این نکته بود که «مساله او فقط بمب هسته‌ای است» او گفته است که «گزارش‌هایی مبنی بر اینکه ایالات متحده، با همکاری اسرائیل، میخواهد ایران را ویران کند، بسیار اغراق‌آمیز هستند. من دستیابی به یک توافق صلح هسته‌ای تایید شده را که به ایران اجازه رشد و شکوفایی صلح آمیز می‌دهد ترجیح میدهم.»
اساسا ترامپ و مدل معامله او به نحوی است که تلاش می‌کند طرف مذاکره‌کننده را نه در موقعیت برتر، بلکه در موقعیت ضعف قرار دهد. اما آیا او از رفتار دفعه قبل خود درس گرفته و این بار تغییر رویه داده است؟ اگر این ترامپ همان ترامپ قبلی بود، طوری حرف می‌زد که امکان مذاکره فراهم نمی‌شد.
او در مورد کشورهای دیگر آنها را با یک خواسته غیرمعقول روبه رو می‌کند و بعد در مذاکره از آن خواسته کوتاه‌تر می آید. اما به نظر می‌رسد در مورد ایران خواسته او کاملا روشن و شفاف است. از سوی دیگر می‌بینیم که نتانیاهو و اسرائیل هم از «یادداشت اجرایی» (نه فرمان اجرایی) که او امضا کرده احساس پیروزی نمی‌کند.
در چنین شرایطی باید دریافت که نخبگان جامعه و بعد از آن مسئولان این پیام را چگونه تحلیل و دریافت می‌کنند؟ در گفتگو با چند تن از تحلیلگران فضای سیاسی می‌توان گفت آنها احساس نمی‌کنند که اقدام اخیر ترامپ مانعی برای مذاکره ایجاد کرده باشد.
فیاض زاهد خبر داد که در این خصوص یادداشت مشترکی به همراه محمد مهاجری نوشتند که روز شنبه در روزنامه اعتماد منتشر می‌شود و از دولت خواهند خواست که فرصت را برای مذاکره مستقیم از دست ندهند. به اعتقاد آنها هم رفتار ترامپ آنگونه که انتظار میرفت شبیه رفتارش با همسایگانش نبود.
عباس آخوندی هم از منظر اقتصاد سیاسی به تحلیل رفتار ترامپ پرداخت و معتقد بود که اساسا به لحاظ منطق اقتصاد سیاسی جهان که ترامپ دنبال می کند، فرصت معامله کاملا وجود دارد. او در مصاحبه‌های اخیر با اکوایران، شرق و یک نشست کلاب هاوس مفصل راجع به قدرت گرفتن «نئومرکانتالیسم» در جهان و تشدید آن با آمدن ترامپ همچنین رشد منازعات جهانی در شرایط حاضر صحبت کرده است.
خواسته ترامپ چیست؟
حد نهایت خواسته ترامپ از ایران عدم دستیابی به بمب هسته‌ای است. این را در همه موارد تکرار کرده است. ایران هم اعلام کرده که نه فقط خاطر فشارهای بین‌المللی، بلکه به دلیل اهمیت فتوای آیت الله خامنه‌ای و مفید ندانستن بمب هسته‌ای، به سراغ ساخت آن حرکت نکرده است. پس بنابراین ترامپ امروز چیزی را از ایران میخواهد که ما پیشتر نیز به آن قائل بودیم. تنها تفاوت در این است که اون چگونه از این مساله اطمینان حاصل خواهد کرد که ایران هرگز و حتی اگر بخواهد هم نتواند به بمب دست پیدا کند؟ این در واقع دستور کار مذاکره را مشخص خواهد کرد.
در صورتی که این سطح از رد و بدل شدن پیام‌های علنی به سطحی تند تغییر پیدا کند، طبیعتا مسیر هر نوع مذاکره مسدود خواهد شد. این میان واکنش و تحلیل جامعه نخبگان و رسانه های هر دو طرف (حامیان پزشکیان و اصلاحات با حامیان جلیلی) می‌تواند فضا را در داخل تعیین کند.
