یک برگردان سینمایی سریع از رخدادی واقعی

الف پنج شنبه 18 بهمن 1403 - 15:21

روز ششم جشنواره در شرایطی آغاز می شود که هنوز پس لرزه‌های اتفاق شب افتتاحیه جشنواره تمام نشده است.  ماجرای دست دادن رضا بابک و مرضیه برومند  در آن مراسم برای برخی چنان ناگوار جلوه کرده که تجمعی اعتراضی در جلوی مجلس شورای اسلامی ترتیب داده اند. 

به هرحال مرضیه برومند تا حد امکان با عذرخواهی علنی کوشید این ماجرا ختم به خیر شود، او در نوشته‌ی خود به حاشیه هایی که درگذشته اظهار نظرش درباره جنگ غزه به وجود آورده نیز اشاره داشت و آرزو کرد که دیگر چنین اتفاقهایی از سوی او نیفتد.

از این حاشیه ناخوشایند بگذریم و به یکی از تمهیدات بسیار خوب جشنواره امسال اشاره کنیم. در جشنواره چهل و سوم برنامه های نمایش در آمده در طول هر روز به یکی از تازه درگذشتگان جامعه هنری تقدیم می‌شود. کسانی که در سال گذشته با زندگی وداع کردند، اما خدمات سینمایی آنها در حوزه های مختلف برای همیشه ماندگار خواهد بود.روز ششم جشنواره در ابتدای هر سانس، با یک تیزر کوتاه تقدیم می شود به پری صابری، نویسنده و کارگردان تئاتر و سینما. رضا داوود نژاد، ژاله علو، جلیل شعبانی، آرشاک قوکاسیان ، پرویز ربیعی، فریدون شهبازیان و.... از جمله چهره هایی هستند که در روزهای گذشته برنامه های جشنواره به آنها تقدیم شده است.

نخستین فیلم روز ششم با عنوان کفایت مذاکرات ساخته سهیل موفق، تجربه ای قابل اعتناست. او کوشیده یک درام اجتماعی جذاب را با رگه هایی از کمدی در برابر تماشاگران به نمایش بگذارد. حاصل تلفیق این دو گونه از کیفیت مقبولی برخوردار است. ترکیب بازیگران حاضر در فیلم نیز از دیگر ویژگی های این فیلم دغدغه مند اجتماعی است که گوشه چشمی هم به مسئله رحم اجاره ای و سقط جنین دارد.

پسر دلفینی 2 یکی دیگر از انیمیشن های حاضر در جشنواره امسال است. این فیلم که توسط محمد خیراندیش ساخته شده است می کوشد با بیانی شیرین و ساده به ارزش طبیعیت و نیز  همکاری و مشارکت انسانی در حل چالش های اجتماعی می پردازد. قسمت اول این فیلم در خارج از ایران و کشورهایی مانند روسیه، کره جنوبی، پرتقال، انگلستان، عربیستان، چین و... نیز به نمایش در آمد و رکورد دار فروش یک فیلم ایرانی در سطح بین المللی بود. پسر دلفینی 2 از سرمایه گذار خارجی (از کشور ترکیه) نیز برخوردار است و سازندگانشان در ارائه اثری در حد استاندارهای بین المللی موفق بوده‌اند. پسر دلفینی که در بخش نخست، جستجوی مادر خود را با موفقیت پشت سرگذاشت، در قسمت دوم آن به دنبال هویت واقعی خودش می‌گردد. از حاشیه‌های این فیلم باید به استفاده از ترانه‌ای با صدای شروین حاجی‌پور در تیتراژ آن اشاره داشت که در نمایش جشنواره ای فیلم این ترانه و حتی نام شروین حاجی پور حذف شده بود. این در حالی است که تهیه کننده فیلم کماکان بر استفاده از این ترانه در اکران عمومی پسر دلفینی تاکید داشت.

فیلم سوم روز ششم به خاطر نامش (ناتور دشت) از همان روزهای نخست جشنواره توجهات بسیاری رابه خود جلب کرده بود. البته همانگونه که می شد حدس زد، هیچ ارتباطی میان این فیلم و رمان مشهور سالینجر، جز همین نام مشترک وجود ندارد.  سید محمدرضا خردمندان (کارگردان فیلم) برای از بین بردن شائبه هایی که در این زمینه وجود داشت در نشست پرسش و پاسخ جشنواره  گفت این کلمه قرنها زودتر توسط سعدی به معنای نگهبان دشت، بکار رفته است. البته به این نکته توجه نکرد که ترجمه رمان معروف سالینجر در برگردان فارسی این چنین انتخاب شده و نام آن به زبان اصلی ناتور دشت تلفظ نمی شود! بنابراین بحث اینکه چه کسی این کلمه را زودتر استفاده کرده موضوعیتی ندارد. نکته این جاست که کلمه ناتوردشت، از زمانی که به عنوان معادل فارسی رمان سالینجر بکار رفت تا این اندازه معروف شد و در غیر این صورت، یکی از خیل کلمات قدیمی کم و بیش مهجور می توانست باقی بماند. بنابراین فارغ از کم و کیف فیلم استفاده از این نام به دلایلی که گفته شد، به شهرت این فیلم انجامیده و چنین شگردی را باید پای هوشمندی سازندگان آن گذاشت و نیاز به توجیه کردن آن نیست.

از جمله ویژگی های ناتور دشت ایرانی باید به بازی بسیار خوب هادی حجازی فر اشاره داشت که احتمالا از کاندیداهای دریافت سیمرغ بلورین خواهد بود.

نکته مهم دیگر اینکه این فیلم بر اساس یک رخداد واقعی در زمانی بسیار نزدیک به ما ( ابتدای 1403)ساخته شده که شاید یکی از سریع ترین تبدیل های سینمایی از یک رخداد واقعی در سینمای ایران باشد. 

مرد آرام ساخته بهنوش طباطبایی فیلمی است که به دل نمی نشیند! اگر چه موضوع کودک همسری کماکان از جمله چالشهای مهم جوامع جهان در حال توسعه محسوب می شود، اما مورد اشاره قرار دادن آن در قالب داستانی با پرداخت سینمایی این چنینی فاقد تاثیرگذاری لازم بوده است. فیلم بزرگترین لطمه را از غیر یکدست بودن بازیگران خورده است. کارگردان باید تصمیم خود را در استفاده کردن از بازیگران افغان در فیلم به صورت نصف و نیمه انجام نمی داد. استفاده از بازیگران ایرانی برای ایفای نقش شخصیت های افغان بزرگترین لطمه را به فیلم زده است. بخصوص در مورد شخصیت اصلی فیلم که مهدی هاشمی نقش آن را ایفا می کند. این مسئله نشان می دهد چگونه یک انتخاب غلط می تواند حاصل کار یک بازیگر توانا را به نقطه ضعف فیلم بدل کند و از تاثیرگذاری فیلم بکاهد.

سانس ویژه روز ششم به فیلمی اختصاص یافت که یکی از ساعت‌های شلوغ سالن رسانه‌های گروهی را رقم زده بود. «رکسانا» ساخته پرویز شهبازی که در محاق ممیزی گرفتار شده، این شانس را داشت که از جمله آثار مشکل داری باشد که امسال برای اهالی رسانه نمایش داده شدند. پرویز شهبازی در رکسانا کماکان خود را فیلمسازی حساس به مسائل اجتماعی نشان می دهد، البته با بیان و پرداختی جسورانه و تاثیرگذار همین مسئله نیز باعث گرفتار شدن آن در ممیزی شده است.

فیلم داستان رابطه پسر و دختری جوان است که خیلی اتفاقی با هم آشنا شده و درگیر مسائل حادی می‌شوند که بر زندگی شخصی و اجتماعی آنها سایه افکنده است. البته از این نکته نباید غافل شد که جوانان فیلم رکسانا، بیشتر از آن که به جوانان سالهای اخیر شبیه باشند، به جوانان یکی دو دهه پیش شباهت دارند. کسانی که اگر شهبازی بخواهد درباره آنها فیلم بسازد، نیازمند شناخت بهتری هستند. جوانانی که عادات، نوع سخن گفتن و حتی رابطه گرفتن آنها نیز به شدت متفاوت با نسلهای قبلی است. با اینحال تسلط و استادی شهبازی در سبک خاص فیلمسازی خود و روایت جذاب رابطه دو جوان تنها که ناخواسته از خانواده خود فاصله گرفته اند، از ویژگی های قابل اعتنای این فیلم است.

نمایش رکسانا را باید مهمترین اتفاق روز ششم جشنواره محسوب کرد که تا پاسی از شب اهالی رسانه را در سالن همایشهای برج میلاد بیدار نگه داشت و با تشویق حاضران نیز روبه رو شد.
   

منبع خبر "الف" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.