فروزان آصف نخعی: «وضعیت امروز را اگر بخواهم در یک جمله خلاصه بکنم، آن را وضعیت انباشت و در هم آمیختگی مجموعه ای از بحران های مختلف در سطوح داخلی و خارجی و درعرصه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی برمی شمارم.»

این بخشی از سخنان دکتر ابوالفضل دلاوری استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی است که در کافه خبر خبرگزاری خبرآنلاین مطرح کرد. او تاکید کرد که « راه حل های قدیمی دیگر نمی توانند به بحران های این وضعیت انباشتی و پیچیده گی هایش پاسخگو باشند».

او سپس به ۹ بحران درهم آمیخته و تلنبار شده و خطرناک در کشور اشاره کرد و گفت: « 9 بحران در هم تنیده در کشور وجود دارد که عبارتند از : ۱- مهمترین بحران شکاف عمیق و خطرناک میان اکثریت بزرگی از مردم  با نظام حکمرانی یا شکاف ملت دولت است. ۲- دومین بحران عدم ارتباط با جهان است. ۳- بحران معیشت ۴- بحران کرامت ۵-بحران مشروعیت و اعتماد ۶- بحران کارآمدی ۷-بحران انگیزش و مشارکت ۸- بحران سلامت جسمی و روانی و ۹- بحران انسجام ملی است.»

دلاوری در ادامه به جایگاه منازعه به عنوان محور اصلی حل و فصل امور درایران اشاره کرد و  گفت: «آن شکاف خطرناک و اصلی ترین شکافی که امروز دارد خودش را تحت عنوان شکاف دولت ملت نشان می دهد، مادر بقیه شکاف و بحران ها نیست، به یک تعبیری فرزند آن ۸ بحران دیگر است. ولی مسئله این است که آن ۸ بحران دیگر بدون حل این شکاف و درگیرشدن با آن قابل حل نیستند. زیرا بدون حل آن، سرمایه ای، امکانی، انگیزه ای، همکاری ای ، مساعدتی، و همنوایی که لازم است برای حل بقیه بحران ها، فراهم نمی شود.»

او در ادامه به مادر همه شکاف ها اشاره کرد که همانا منازعاتی بودن حوزه سیاسی کشور از ابتدای انقلاب تاکنون بوده است. او گفت: « مادر همه بحران ها در سال های به ویژه بعد از انقلاب، تنازعی یا تشدید تنازعی شدن امر سیاسی و استمرار آن بوده است. انقلاب هم بخشی از این تنازع بود. صرف نظر از منازعات سیاسی که در هر کشوری وجود دارد، ولی در جریان انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ و بعد از آن، با همه دنیای مدرن دچار منازعه شدیم. گویا دنیا و تجربه بشری تا الآن در همه حوزه ها اشتباه حرکت کرده و ما باید جدای از آن ها حرکت بکنیم. کما این که ابتدا به ساکن گفتیم اقتصاد، توسعه، صنعت و تکنولوژی و امثالهم مسایل ما نیستند. این ها مسایل سرمایه داری غرب هستند. نه تنها از اولویت ما خارج شد بلکه نوعی ستیز با آن ها حتی با برخی گروه های سیاسی نمایان شد.»

این استاد دانشگاه در ادامه فارغ از اشاره به سیاست منازعه میان نظام حکمرانی و اپوزیسیون، به نکته مهمتری اشاره کرد و آن استمرار سیاست منازعه در نظام حکمرانی ایران بعد از انقلاب است. دلاوری می گوید: «می خواهم بگویم ۹ بحران، محصول تنازعی شدن سیاست در درون نظام حکمرانی است نه بین نظام حکمرانی با اپوزیسیون آن. البته بحث منازعه گروه های اجتماعی و اپوزیسیون در سرجای خود بسیار با اهمیت است ولی مشکل اساسی، در تنازعات درون هیات حاکمه و بین نهادهایی است که این نظام جدید آن را کنار هم چیده است. در حوزه پالیسی در هر دولتی بالاخره یک انسجام و وحدت نسبی دست کم در هر برهه ای وجود دارد، ولی ما در هر دوره فاقد آن بوده ایم.»

 او در بخش دیگری از سخنان خود دولت پزشکیان و شخص او را خارج از سیاست منازعاتی تحلیل کرد و گفت که لازم است امر وفاق ابتدا در کر قدرت و همچنین به ویژه هماهنگی لازم از منظر سیاستی در دولت پدید بیاید و حداقل در دولت پزشکیان از ادامه ناهماهنگی ها که می تواند به منازعه نیز دامن بزند جلوگیری به عمل آید. او در این باره گفت: « دولت پزشکیان هنوز در سطح خودش به یک هم مسئله گی و اجماع در میان تیم دولت نرسیده است. یعنی تیم دولت او شامل وزرا، معاونان و مدیرکل هایش، دارای ذهن و زبان های متفاوتی هستند. یک مثال آن بر سر اف ای تی اف است که کارشناسان اطلاعات با آن مخالفت کرده اند. این موضوع نشان می دهد که دولت هنوز یک نهاد و یک مجموعه نیست. دلیل اش هم این است که این دولت تا اندازه ای به شرکت سهامی تبدیل شده است و قرینه ای از وفاق بر سر برخی مسایل اصلی وجود ندارد.»

استاد دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه با اشاره به این که سیاست ها و نگاه های بخشی نگرانه در این دولت باید حل شود گفت: «قوا در ارتباط با یکدیگر به لحاظ درونی با دوره های قبل باید وداع کنند و برای ایجاد همانگی باید به حرف های یکدیگر بیشتر گوش بدهند. اما کماکان مشاهده می کنیم که هر نهاد با سیاست های بخشی نگرانه، می خواهد حرف خودش را به کرسی بنشاند و این بسیار برای کشور خطرناک است مانند مخالفت کارشناسان وزارت اطلاعات با سیاست کلان دولت در ارتباط با اف ای تی اف.»  

او افزود: «این که می گویم هیات دولت باید همگن بشود، به این دلیل است که ما فاقد نظام حزبی هستیم، از این رو فاقد ایده ها و پروژه های یکدست هستیم. آن نیروهای میانه رویی که در کر قدرت در یک سطح اولیه به صورت نانوشته به یک هم مسئله گی رسیده اند، باید بتوانند بی رودربایستی تر با یکدیگر گفت و گو کنند. زیرا ایجاد اعتماد مهم است. کانون قدرت در حال حاضر به آقای پزشکیان اعتماد دارد و می دانند پزشکیان کسی نیست که بخواهد بازی شخصی خودش را انجام بدهد. از این رو قابل اعتماد است. بنابراین ایشان نیروی مهمی است. نقش معاونت راهبردی همین است که بتواند هم مسئله گی را به حوزه های دیگر توسعه بدهد.»  

دلاوری ادامه سیاست کاهش منازعه را در ارتباط با سیاست خارجی ذکر کرد و گفت: « به طور همزمان و در پیوند با یکدیگر اگر به سطوح وسیعتر وعمیق تر حرکت کنیم برای مثال می توانیم سطح منازعات منطقه ای و بین المللی مان را کاهش بدهیم. با نشانه ها ، زبان و در عین حال اقدامات دیپلماتیک امکان این که طرف مقابل متقاعد شود بنا نیست به شیوه قبلی منافع خود را دنبال کنیم وجود دارد و این که می خواهیم منافع خود را از طریق تعامل و مبادله دنبال کنیم. البته غربی ها به سرعت اقدام به سرمایه گذاری نمی کنند، این را می دانیم، اما اگر کمی از مذاکره پیش برود، به طور قطع بخشی از دارایی های ما آزاد خواهد شد.»

 این استاد دانشگاه در ادامه تاکید کرد که اگر «این وضعیت را پیوند بزنیم با فضای امنیتی به این معنا که تعدادی از زندانیان سیاسی و امنیتی را آزاد کنیم. این خود امید ایجاد می کند.»

  او موفقیت مدیریت منازعه در شرایط کنونی را مستلزم آن دانست که سیاست های کلان و خرد صداو سیما کنترل شده تا «رسانه ملی کمتر به سیاست های منازعاتی متوسل شده و آن را دامن نزند تا مردم بیش از این عصبانی نشوند. از افراد صاحب صلاحیت برای برنامه سازی حتی در حوزه سرگرمی استفاده شود، مدیرانی در این نهاد گمارده شوند که تفاوت مرده شویی که آن نیز برای خود دارای شئونات است، با هنر بدانند. رسانه ملی با اهدای کفن به جامعه دارد رنگ مرگ را به مردم نشان می دهد. این به معنای آن است که تهیه کنندگان و تصویب کنندگان چنین برنامه هایی اصلا از شرایط حاکم برجامعه پرت هستند. کر قدرت که نسبت به این مسایل درک و فهم دارد، باید ملزوماتش را اجرا بکند.»

 دلاوری در ر ارتباط با میزان تحول نظام سیاسی در داخل و حوزه خارجی و امکان مذاکره با آمریکا و پیامدهای آن گفت: « قابل فهم است که تحول در این مرحله گسترده نیست و در دو یا سه حوزه، ابتدا در مدیریت حوزه های معیشتی و اقتصادی، دیگری حوزه سیاست خارجی و بخشی هم حوزه فرهنگی و دانشگاه ها تغییراتی ایجاد می شود. همان طور که ملاحظه می کنید در وزارت خارجه تیم آقای ظریف  مستقر است. پس تمرکز تغییرات در حوزه روابط خارجی است. اتفاقاتی هم کمک کرد که این موضوع جدی تر بشود. این اتفاقات مشکلات هویتی را منتفی کرد زیرا آن نیروهایی که با هویت ما گره خورده بودند، خود آن ها نیز درگیر کاهش سطح تنش در حوزه سیاست شده اند. بنابراین مسئولان نظام راحت تر می توانند در حوزه خارجی اقدام کنند.»

او تاکید کرد که «در این چارچوب، با آمریکا کاهش سطح تنش، در دستور کار است. باید نشان بدهیم که کشتی بان را سیاست دیگر آمده است. اهداف و ارزش ها سرجای خود باقی می مانند، اما رویکردها و روش ها، ابزارها و مهم تر از همه زبان متفاوت می شود. این موضوع اجتناب ناپذیر است. نکته مهم آن است که چرا این تغییر در بخش خارجی به شکلی نمادین تر نباشد که اعتماد بیشتری ایجاد بکند و بتوانیم بهره هایش را هم ببریم. تحریم ها زودتر کاهش پیدا بکند، و منابع بلوکه شده ما آزاد شود و  برای این منظور زمینه های مبادلات بیشتر و سرمایه گذاری بیشتر نیز فراهم شود.»

 دلاوری در باره احتمال کاهش سطح منازعه در صورت آغاز مذاکرات مقدماتی گفت: «معمولا وقتی فرآیندها آغاز می شوند دیگر خیلی تابع کسانی که این وضعیت را آغاز کرده اند، نیستند. چون ملزوماتی دارند. مهم این است که جهت این فرآیند درست باشد. یعنی جهت فرآیند به سمت تحول منازعه باشد، به این معنا که عرصه های دیگری را برای حفظ هویت و منافع مان تعریف کنیم. حل منازعه مرحله آخر است که در آن طرفین تلاش می کنند، ریشه ها را اقدام به درمان کنند. البته ورود به تحول منازعه به معنای آن خواهد بود که از مرحله کاهش سطح منازعه عبور کرده ایم. برای مثال چین و آمریکا هنوز وارد حل منازعه نشده اند ولی روابط فی مابین آنان دیگر منازعاتی نیست. وارد مرحله مدیریت منازعه شده، بلکه بیشتر رقابتی در حوزه تحول منازعه است. به عبارتی از مدت ها پیش وارد تحول منازعه شده است.»

مشروح این مصاحبه به زودی از منتشر خواهد شد.

بیشتر بخوانید: 
هشدار دلاوری:خارجی ها به مرحله ضربه به موجودیت ایران نزدیک شده اند/ نگوییم دو فیلتر شده ها را آزاد کنیم تا بعد ببینیم چی می شه
راه حل گروه‌های «حاکم»، «خشونت‌گرا»، تحول‌خواهان «میانه‌رو» و «رادیکال» / احتمال تغییر تاریخی سیاست های کلان کشور؟
دلاوری : حاشیه نشینی میانه روهای اصلاح طلب و اصولگرا ، زنگ خطری جدی است
دلاوری: رشته علوم سیاسی از نظر تعداد انجمن‌ها دارد اوردوز می‌کند / علوم سیاسی امروز دچار آشفتگی و وضعیت نگران کننده است
از سال 1384 فساد سیاسی وسیعی شروع شد/ ریشه اختلاس ها، بی‌دستاوردی دولت و فیل هوا کردن است / در دهه 60 اختلاسی نداریم

216216