درطول ۱۹ هفته سپری‌شده از بیست‌وچهارمین دوره لیگ برتر ۹ سرمربی خارجی در فوتبال ایران فعالیت کرده‌اند که آمار زیادی است و نشان می‌دهد روند غلط گذشته، یعنی اعتماد چشم‌بسته به مربیان غیرایرانی کم‌تأثیر با شدت بیشتری درحال تکرار است. فوتبال دوستان در لیگ جاری شاهد اعتماد ۳ هفته‌ای مدیران خیبر خرم‌آباد به مارکو اورلیو بودند که حاصلش ۲ شکست و ۱ تساوی بود، همچنین سرمربیانی مثل کارلوس گاریدو و پیتسو موسیمانه در ۱۳ و ۱۰ بازی مربیگری‌شان در لیگ موفق نشدند توقعات را برآورده کنند.
در دهه اخیر یعنی از آغاز چهاردهمین دوره لیگ برتر مجموعاً ۳۷ بار تیم‌های لیگ برتری سراغ انتخاب مربی خارجی رفته‌اند که ۱۱ مرتبه سرمربیان پیش از رسیدن آمار عمر مربیگری‌شان در فوتبال کشورمان به ۱۰ بازی، ایران را ترک کرده‌اند و فقط ۳ سرمربی یعنی برانکو ایوانکویچ، ژوزه مورایس و دراگان اسکوچیچ روی نیمکت یک باشگاه ۲ فصل یا بیشتر دوام آورده‌اند. براساس آمار‌ها عمر مربیگری این خارجی‌ها در ۱۰ سال اخیر لیگ کشورمان ۲۰.۴ بازی بوده است.
موفق‌ترین، بادوام‌ترین و قطعاً جذاب‌ترین سرمربی خارجی سال‌های اخیر لیگ خلیج‌فارس کسی نیست جز برانکو ایوانکوویچ که از هفته بیست‌وششم دوره چهاردهم لیگ برتر هدایت پرسپولیس را برعهده گرفت و بعد از ۱۲۵ مرتبه نشستن روی نیمکت سرخ‌ها در لیگ، با کسب افتخار‌های مختلف، فعالیتش در تیم قرمزپوش پایتخت در پایان لیگ هجدهم به اتمام رسید. از ابتدای بیست‌ودومین فصل برگزاری لیگ ایران رتق‌وفتق امور فنی سپاهان به ژوزه مورایس سپرده شد و این سرمربی پرتغالی بعد از گذشت ۶۹ بازی از هدایت زردپوشان استعفا داد.
دراگان اسکوچیچ نیز با سابقه تصاحب جایگاه هفتمی با ملوان در ابتدای دوره چهاردهم لیگ برتر در تیم فولاد جایگزین حسین فرکی شد که در فصل ۱۳۹۳-۱۳۹۲ با این باشگاه خوزستانی عنوان قهرمانی را به‌دست آورده بود. اسکوچیچ در ۶۰ رقابتی که هدایت فولاد را برعهده داشت عناوین پنجمی و دوازدهمی را کسب کرد. همچنین وینفرد شفر و پاکو خمز با سابقه ۴۹ و ۴۲ بار رهسپار کردن شاگردان‌شان در باشگاه‌های استقلال و تراکتور به مستطیل سبز جز معدود سرمربیان خارجی بودند که عمر کوتاهی در لیگ ایران نداشته‌اند.
سرمربی خارجی این فصل خیبر خرم‌آباد یعنی مارکو اورلیو با فقط ۳ مرتبه تعیین استراتژی‌های این تیم حضوری بسیارکوتاه در تاریخ لیگ برتر داشته است. ساوو میلوشوویچ که به‌تازگی سرمربی باشگاه نساجی‌شده سومین سرمربی خارجی تاریخ این باشگاه شمالی در لیگ برتر است و قطعاً ستاره سابق تیم ملی یوگسلاوی باید امیدوار باشد سرنوشتش در قائمشهر مثل کارلوس هرناندز و لوکاس آلکاراس نشود که بعد از ۵ و ۳ بار حضور روی نیمکت نساجی به‌دلایل نتایج ضعیف فوتبال ایران را ترک کردند. در یک‌دهه اخیر سرمربیانی خارجی باشگاه ذوب آهن یعنی لوکا بوناچیچ و میودراگ رادولوویچ نیز برای مدت کوتاهی هدایت گاندو‌ها را برعهده داشتند و پس از ۹ و ۵ بازی فعالیت‌شان در اصفهان به پایان رسید، همچنین بوناچیچ در ۸ دیدار ابتدایی دوره هفدهم لیگ برتر سرمربی گسترش فولاد بوده است.
ایلی استان و وینگو بگوویچ نیز پیش از هفتمین حضورشان روی نیمکت باشگاه‌های فولاد و گل‌گهر در لیگ از هدایت تیم خوزستانی و سیرجانی برکنار شدند. باشگاه ملوان در هفته‌های دوازدهم تا شانزدهم دوره چهاردهم لیگ برتر سرمربی به نام استوان مویسیلوویچ داشت که حضور ۵ هفته‌ای او روی نیمکت این تیم شمالی حاصلش ۲ تساوی و ۳ شکست بود. یوانیس توپالیدیس بعد از کمتر از یک ماه ایفای نقش مدیر فنی در باشگاه راه آهن در ۹ بازی پایانی فصل ۱۳۹۵-۱۳۹۴ هدایت زردپوشان تهرانی را برعهده گرفت و تیم تحت هدایتش به دلیل نتایج ضعیف گذشته و کسب ۲ برد، یک تساوی و ۶ شکست توسط سرمربی یونانی به سطح دوم فوتبال کشورمان سقوط کرد.
همچنین باید اسم جان توشاک را در زمره سرمربیان خارجی قرار داد که خیلی زود فوتبال ایران را ترک کرد. سرمربی اسبق رئال‌مادرید و بشیکتاش ترکیه در هجدهمین دوره لیگ برتر فقط در ۶ مسابقه هدایت تراکتور پرستاره و مدعی قهرمانی را برعهده داشت.
به‌جز اسامی اشاره‌شده که حضورشان در فوتبال ایران بلندمدت یا کوتاه‌مدت بوده ۱۵ مربی خارجی یعنی گابریل کالدرون، اوسمار ویرا، کارلوس گاریدو، آندره استراماچونی، پیتسو موسیمانه، ایگور استیماچ، ارطغرل ساغلام (۲ بازه زمانی)، جرج لیکنز، مصطفی دنیزلی، زوونیمیر سولدو، قربان بردیف، ادسون تاوارس، خوان ایگناسیو مارتینز، دراگان اسکوچیچ (در زمان سرمربیگری صنعت نفت) و می‌شو کریستچوویچ بین ۱۰ تا ۲۰ دیدار هدایت تیم‌های لیگ برتری را برعهده داشته‌اند.
همچنین بین سرمربیان خارجی که در ۱۰ سال اخیر با تیم‌های باشگاهی کشورمان قرارداد امضا کردند و اکنون در فوتبال ایران حاضر نیستند افرادی مثل تونی اولیویرا و زلاتکو کرانچار با ۲۳ و ۲۴ مرتبه حضور روی نیمکت تراکتور و سپاهان به نسبت بقیه اسامی حضور نسبتاً زیادی در مسابقات لیگ برتر داشته‌اند. اضافه بر نام‌های ذکر شده ریکاردو ساپینتو، مارینوس اوزونیدیس و پائولو سرجیو نیز در دوره‌های بیست‌ودوم، بیست‌وسوم و هجدهم لیگ برتر برای ۳۰ بازی یعنی یک فصل کامل هدایت باشگاه‌های استقلال، گل‌گهر و صنعت نفت آبادان را برعهده داشتند.
براساس آمار‌ها در ۱۰ فصل اخیر ۱۱ سرمربی کمتر از ۱۰ بازی هدایت باشگاه‌های مختلف را برعهده داشته‌اند، برنامه‌های ۱۷ سرمربی کمتر از یک فصل به اتمام رسید، ۳ سرمربی از نقطه آغاز تا پایان فصل هدایت تیم‌های مختلف را برعهده داشته‌اند و ۵ مربی نیز بیش از ۳۰ بازی هدایتگر باشگاه‌های گوناگون بوده‌اند. براساس این آمار‌ها میانگین عمر سرمربیان خارجی در فوتبال کشورمان ۲۰.۴ بوده که بدون‌شک نازل‌تر نشدن این آمار مرهون حضور بلند مدت افرادی مثل برانکو ایوانکوویچ، ژوزه مورایس، دراگان اسکوچیچ، وینفرد شفر و پاکو خمز در تیم‌های پرسپولیس، سپاهان، فولاد، استقلال و تراکتور بوده است.
البته لازم به ذکر است این آمار‌ها براساس فعالیت سرمربی‌هایی نوشته شده که حضورشان در فوتبال ایران به اتمام رسیده و آمار افرادی مثل دراگان اسکوچیچ، میودراگ بوژوویچ و پاتریس کارترون که فعلا در باشگاه‌های تراکتور، استقلال خوزستان و سپاهان فعال هستند و اسماعیل کارتال و میلوشویچ که اخیراً هدایت باشگاه‌های پرسپولیس و نساجی را برعهده گرفته‌اند باید پس از پایان کارشان در باشگاه‌های کشورمان محاسبه شود.
منبع: فرهیختگان
