در طول جنگ ویتنام، اولین هواپیمای توپ دار نیروی هوایی ایالات متحده، AC-۴۷، معرفی شد.
به گزارش روزیاتو، اساساً این هواپیما برای این ساخته شد که بتواند جریان‌های آتش ثابت، دقیق و مداومی را بر روی اهداف زمینی در مناطقی که برای هواپیما‌های دیگر بسیار چالش برانگیز بود، فراهم کند. برای این منظور، این هواپیما یک طرح بال ثابت بود و به مسلسل‌های سنگین، مدل‌های ۷.۶ میلی متری مجهز بود که می‌توانست در هر ثانیه ۱۰۰ گلوله شلیک کند.
نام رمز آن شبح وار (Spooky) بود و به خاطر خشمی که می‌توانست در طول حملات شبانه بر سر دشمن بریزد، به پاف اژد‌های جادویی (Puff the Magic Dragon) مشهور شده بود. نقش موفقیت‌آمیز AC-۴۷ در جنگ منجر به توسعه هواپیما‌های توپ دار دیگری شد که بر اساس این مفهوم ساخته شدند، که یکی از برجسته‌ترین آنها هیولای AC-۱۳۰ است.
AC-۱۳۰ اولین بار در اواخر جنگ ویتنام ظاهر شد و نسخه‌ای مشتق شده از C-۱۳۰ Hercules، یک هواپیمای باربری نظامی سنگین با ظرفیت بالا بود. در این پیکربندی، C برای Cargo به معنای ترابری به AC برای Attack-Cargo به معنای ترابری-تهاجمی تغییر یافت، که به معنای فضای کافی برای انواع زیادی از سلاح‌ها و مهمات مربوط به آنها بود.
AC-۱۳۰ به شدت مسلح بود و نه تنها زرادخانه بزرگی از تسلیحات را حمل می‌کرد، بلکه برای اینکه بتواند بیشترین استفاده را از آن داشته باشد طراحی شده بود. حتی با ابهت‌تر از سلف شبح وار خود، و چندین برابر مرگبارتر، این هواپیما با عنوان فرشته مرگ شناخته می‌شد. بیایید زرادخانه تسلیحاتی هواپیما‌های خانواده AC-۱۳۰ را بررسی کنیم تا ببینیم این نام چقدر توجیه پذیر است.
AC-۱۳۰ برای اولین بار توسط North American Rockwell در سال ۱۹۸۷ از یک هواپیمای ترابری سنگین به یک هواپیمای توپ دار بسیار ترسناک تبدیل شد. نسخه اولیه آن در زمینه چابکی بسیار آسیب دید که یکی از نقاط ضعف اصلی AC-۱۳۰ است. مدل اولیه این هواپیما AC-۱۳۰A بود که در صورت بارگیری کامل می‌توانست تا ۵۶،۳۳۶ کیلوگرم وزن و تا ۷۶۸ کیلومتر در ساعت سرعت داشته باشد. این هواپیما با بیش از ۲۹.۵ متر طول و با طول بال ۴۰.۴ متر، هیبتی ترسناک در هر میدان جنگی بود. تسلیحات آن شامل چهار توپ در دو اندازه مختلف و دو مینی گان ۷.۶۲ میلیمتری بود.
با این حال، مشکل چنین زرادخانه‌ای این است که فاقد برد زیادی است، و هواپیمایی با جثه بزرگ خانواده AC-۱۳۰ می‌تواند در هنگام پرواز در ارتفاع پایین بسیار آسیب‌پذیر بوده و در استفاده بهینه از توپ‌های خود قابل پیش بینی باشد. به همین دلیل، این هواپیما معمولاً پس از تاریکی هوا به کار گرفته می‌شود و مکان اهداف خود را با استفاده از یک سنسور تلویزیونی پیچیده مخصوص شرایط روشنایی اندک تعیین می‌کند.
موزه ملی نیروی هوایی ایالات متحده نمونه‌ای از اولین نوع از این هواپیمای ترسناک را به نمایش گذاشته است، هواپیمای خاصی که در اشاره‌ای به نام فرشته مرگ در دین اسلام به عزرائیل ملقب شده است. نکته قابل توجه و ترسناک این است که خانواده AC-۱۳۰ با گذشت زمان قدرتمندتر می‌شوند.
کلید مرگبار بودن مدلی مانند AC-۱۳۰ اطمینان از بروز نگه داشتن تسلیحات آن است. به منظور تسهیل در این امر، با گذشت زمان، اعضای بیشتری از خانواده معرفی می‌شدند. AC-۱۳۰H که فقط چند سال بعد در اوایل دهه ۱۹۷۰ به میدان وارد شد، هم در بخش موتور – به شکل چهار توربوپراپ Allison T۵۶-A-۱۵ – و هم در بخش مهم تسلیحات خود به قدرت بیشتری مجهز شده بود. نوع H به توپ‌های کالیبر بالاتر متشکل از توپ‌های ۴۰ میلی متری و ۱۰۵ میلی متری مجهز شد. به دنبال آن، AC-۱۳۰U، از راه رسید که با یک هوویتزر ۱۰۵ میلیمتری برای پشتیبانی از توپ‌های ۲۵ میلیمتری و ۴۰ میلیمتری خود مسلح شده بود.
پیشرفت‌ها فقط به قدرت شلیک محدود نمی‌شد، بلکه قابلیت بقا و کاربرد نیز بهبود می‌یافت. به عنوان مثال، AC-۱۳۰U دارای سقف عملیاتی پرواز بسیار بالاتری نسبت به مدل قبلی خود بود، به لطف اضافه شدن قابلیت فشرده سازی در کابین. با این حال، اول و مهمتر از همه، این خانواده در تمام طول تاریخ طولانی خدمت خود یک هواپیمای توپ دار برجسته و ترسناک بوده است. در مراسمی به مناسبت پایان خدمت آخرین AC-۱۳۰U در سال ۲۰۱۵، پایگاه نیروی هوایی کانن گزارش داد که سروان آرون ماگر از اسکادران عملیات ویژه شانزدهم آرون اعلام کرد: «با پایان یافتن فصل تکامل هواپیمای توپ دار AC-۱۳۰H، AC-۱۳۰H مرگبارترین هواپیمای جنگی و اسکادران پرنده در جنگ با تروریسم است.» با این حال، مدل‌های نهایی AC-۱۳۰ به سلاح‌های قدرتمندتری مجهز خواهند شد.
تا جولای ۲۰۱۹، هواپیمای AC-۱۳۰ به Ghostrider، اسم رمز برای نوع J این هواپیما تبدیل شد. بسته به اینکه ماموریتش چیست، می‌تواند به مجموعه‌ای از تسلیحات قابل توجه مجهز شود. بسته مهمات هدایت شونده دقیق دورایستای این هواپیما شامل موشک‌های AGM-۱۷۶ Griffin و AGM-۱۱۴ Hellfire و همچنین بمب‌های با قطر کوچک GBU-۳۹ بود. این موشک‌ها هر کدام چیزی منحصر‌به‌فرد به ظرفیت‌های جنگنده می‌دهند. در حالی که Hellfire در برابر تسلیحات زرهی زمینی دشمن مانند تانک‌ها و استحکامات بسیار مؤثر است، موشک‌های گریفین بهترین کاربرد را در برابر اهداف سبک‌تر دارند. آنها برای محدود کردن تهدید برای نیرو‌های خودی مجاور در میدان جنگ طراحی شده‌اند.
واضح است که چرا این زرادخانه جدید، چنین اضافات ارزشمندی به دارایی‌های این هواپیمای توپ دار بود. به هر حال، این هواپیما نمی‌خواست برای متحدان و دوستانش فرشته مرگ باشد، بنابراین نابودی زره‌های سنگین دشمن و ارائه هرچه بیشتر قدرت آتش و در عین کاهش خطر برای خودشان، فقط باعث می‌شود این هواپیما حتی قدرتمندتر از قبل شود.
به طور خلاصه، AC-۱۳۰ به دلیل قدرت آتش فوق العاده و متنوعش به فرشته مرگ معروف شده است. مظهر قدرت آن، شاید هوویتزر غول پیکرش باشد که نسل‌های مختلف AC-۱۳۰ از آن استفاده کرده‌اند. این اسلحه ۱۰۵ میلی متری، به گفته سی ان ان، “بزرگترین توپی است که تا به حال بر روی هواپیمای بال ثابت نصب شده است. ” به گفته این منبع، لگد ناشی از شلیک گلوله‌های سنگین آن که هر کدام ۲۰.۵ کیلوگرم وزن دارد – “آنقدر قوی است که دم هواپیمای ۸۰ تنی را ۱.۸ متر به سمت راست هل می‌دهد. ”
قدرت این هواپیمای توپ دار در صحبت‌های سرگرد جاش بورس با سی ان ان چنین توصیف شده است: “نکته منحصر‌به‌فرد در مورد AC-۱۳۰ مقدار آتشی است که به همراه می‌آورد، مقدار مهمات … و مقدار زمان پرسه زنی که می‌توانیم فراهم کنیم. ” سریال جنگجویان هوایی از کانال اسمیتسونیان آن را “بزرگترین توپخانه پرنده جهان” می‌داند. دشمنان ایالات متحده نیز از آن با عنوان جهنمی در آسمان یاد می‌کنند.
این هواپیما پر از سلاح است، اما شهرت آن به عنوان فرشته مرگ بر بیش از اینها استوار است. AC-۱۳۰ یک نوع فرشته نگهبان برای نیرو‌های دوست است، و ژنرال مایکل کانلی، ژنرال نیروی هوایی ایالات متحده در دسامبر ۲۰۲۴ به The War Zone گفت: “آنچه که این هواپیمای توپ دار به آن معروف است… برای متحدان زمینی ما، فقط صدای آزادی است که بالای سر ماست و دانستن اینکه کسی آنجاست و مراقب آن هاست. ”
AC-۱۳۰ نقشی حیاتی در چندین درگیری داشته است. در جنگ ویتنام، AC-۱۰۳ها در دفاع از متحدان اهل ویتنام جنوبی و از بین بردن زره‌های سنگین دشمن نقش مهمی داشتند. در طول دهه ۱۹۸۰، عملیات خشم فوری و آرمان عدالت از AC-۱۰۳ برای پشتیبانی هوایی و حملات دقیق به اهداف کلیدی عراق استفاده کردند و این نقش ارزشمند را تا سال ۲۰۰۴ ادامه دادند – زمانی که بخش مهمی از تصرف فلوجه توسط ایالات متحده بودند – و فراتر از آن. AC-۱۳۰J Ghostrider همچنان در خدمت است، اما جایگاه آن در درگیری‌های آینده با علامت سوال‌های جدی همراه شد هاست. با این وجود، AC-۱۳۰ و مشتقات آن مطمئناً خود را به عنوان یک فرشته مرگ شایسته ثابت کرده‌اند.
