به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری نوزدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر با حضور ابراهیم حیدری مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، حامد محقق معاون شعر و ادبیات خانه کتاب و فریبا یوسفی دبیر علمی جشنواره شعر فجر در خانه کتاب و ادبیات ساعتی پیش آغاز شده و در حال برگزاری است.
بسیاری از کشورها ما را به شعر می‌شناسند
در ابتدای این نشست ابراهیم حیدری مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران با خوشامد به اهالی رسانه گفت: شعر در فرهنگ ایرانی ما جایگاه خاص و ویژه‌ای داشته و از قدیم انسان ایرانی را به شعر می‌شناسند و امروز هم بسیاری از کشورها ما را به شعر می‌شناسند.
وی افزود: امسال سه چهار تا تغییرات داریم که من این تغییرات را بیان می‌کنم. اولین تغییرات مربوط به بخش شعر کودک و نوجوان است که امسال به صورت مستقل برگزار شد و از جشنواره شعر فجر جدا شد. این بخش از جشنواره شعر فجر جدا شد تا هم شعر کودک و نوجوان به صورت جدی‌تر بررسی شود، هم شعر بزرگسال. با جدا شدن بخش شعر کودک و نوجوان، این جشنواره در چهار بخش کلاسیک، شعر نو، شعر محاوره و درباره شعر برگزار شد.
برگزاری اختتامیه ۲ اسفند در شیراز
حیدری برگزاری برگزاری محافل استانی را یکی دیگر از تغییرات نوزدهمین جشنواره شعر فجر عنوان کرد و گفت: ما افتتاحیه جشنواره شعر فجر را به یاد استاد محمدعلی بهمنی در استان هرمزگان برگزار کردیم. محفل بعدی در سیستان و بلوچستان، محفل بعدی که محفل جوانان بود در استان یزد و محفل بعدی در استان گلستان برگزار شد. دو محل باقی‌مانده هم در تهران و شیراز برگزار خواهد شد که محفل تهران مختص بانوان شاعر است. برگزاری محافل استانی یک رویکرد جدید است تا همه برنامه‌ها و محافل بزرگ در تهران برگزار نشود. ما سعی می‌کنیم این روند ادامه داشته باشد و از همه ظرفیت‌های کشور استفاده شود.
مدیرعامل خانه کتاب درباره برگزاری اختتامیه این جشنواره گفت: مراسم پایانی و اختتامیه جشنواره شعر فجر روز پنج‌شنبه در تالار حافظ شهر شیراز با حضور وزیر ارشاد و فرهنگ اسلامی برگزار خواهد شد و از برگزیده‌ها تقدیر به عمل خواهد آمد.
هیئت علمی و هیئت داوران همه سلیقه‌ها را در برگرفته بود
در ادامه نشست فریبا یوسفی دبیر علمی جشنواره شعر فجر درباره فرایند داوری آثار گفت: ما طبق اساس‌نامه جشنواره شعر فجر، در ابتدای کار هیئت علمی و هیئت داوران جشنواره را انتخاب کردیم. انتخاب هیئت علمی هم بر اساس نگاه به همه سلیقه‌ها و طیف‌های شعری انجام شد. هم در انتخاب هیئت علمی و هم در انتخاب هیئت داوران تمام تلاش ما بر این بود که هم چهره‌های پیشکسوت، هم چهره‌های دانشگاهی و هم چهره‌های تازه‌تر که پیش از این کمتر به کار گرفته شدند، در جشنواره حضور داشته باشند. هیئت داوران و هیئت علمی نوزدهمین جشنواره شعر فجر از استان‌های مختلف انتخاب شده بودند و ما سعی کردیم تا جای ممکن تمرکززدایی کنیم و این رویداد ملی منحصر به پایتخت نباشد.
یوسفی افزود: ما برای هر کدام از بخش‌های جشنواره، شعر کلاسیک، شعر نو و نیمایی، شعر محاوره و بخش درباره شعر سه داور انتخاب کردیم و این داوران کار بررسی آثار را شروع کردند. روند داوری آثار مثل سال‌های گذشته بود و در ابتدای کار کتاب‌هایی که از کیفیت کمتری برخوردار بودند و جای بحث و گفتگوی زیادی نداشتند، ریزش کردند و کنار گذاشته شدند. بعد از این کتاب‌هایی که کیفیت بیشتری داشتند به مراحل بعدی راه پیدا کردند و بحث‌های اصلی روی آنها صورت گرفت. در نهایت تعدادی از برترین کتاب‌های به مراحل نهایی رسیدند و نامزدها از میان آنها انتخاب شدند.
دبیر علمی جشنواره شعر فجر ادامه داد: با توجه به اینکه زمان محدود بود و کشور بعضی از روزها به خاطر سرما تعطیل شد، ما سعی کردیم از روزهای پنج‌شنبه و جمعه هم بهره ببریم تا آثار با دقت بیشتر بررسی شوند. حتی در بعضی از موارد ناچار می‌شدیم آثار را دوبار بررسی کنیم تا به انتخاب درست‌تر و دقیق‌تری برسیم.
محفل شعر بانوان پرتعدادترین محفل استانی ماست
یوسفی درباره محافل استانی جشنواره شعر فجر گفت: محافل استانی بخش ثابت این جشنواره است. به این دلیل که ما این رویداد را رویدادی ملی و بین‌المللی می‌دانیم، عصر شعرهایی در استان‌های مختلف برگزار می‌کنیم تا این رویداد در سطح بیشتری دیده شود. تعدادی از شاعران شاخص کشور و تعدادی از شاعران آن استان در این محافل حضور دارند و شعرخوانی می‌کنند. شاید یکی از محافل که اهمیت بیشتری داشته باشد، محفل شعر بانوان باشد که امسال در خانه پروین برگزار می‌شود.
فریبا یوسفی درباره محفل شعر بانوان جشنواره شعر فجر گفت: با توجه به تعداد قابل توجه شاعران خانم، به خصوص شاعران جوان خانم، این عزیزان به محفل شعر بانوان دعوت شده‌اند که قرار است فردا در خانه پروین اعتصامی برگزار شود. این جلسه تلفیقی از اردوی ادبی تماشا و محفل شعر بانوان جشنواره فجر است، چون اردوی ادبی تماشا هم شامل خانم‌های شاعر توانمند است که از سراسر کشور برگزیده شده‌اند. در این دوره برای این شاعران اردوی آموزشی برگزار می‌شود که ما امسال این اردو را با محفل شعر بانوان تلفیق کردیم. این محفل نمایشی از توانمندی شاعران خانم است که در دو بخش شعرخوانی و کارگاهی در خدمت این شاعران خواهیم بود. ضمن اینکه پرتعدادترین محفل شعر جشنواره فجر، همین محفل خواهد بود و شاعران خانم از سراسر کشور به این محفل دعوت شده‌اند.
جشنواره شعر فجر از دریچه اعداد و ارقام
در بخش بعدی این نشست حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب درباره اعداد و ارقام نوزدهمین جشنواره شعر فجر گفت: تعداد کلی اثار رسیده به دبیرخانه جشنواره ۲ هزار و ۱۷۴ اثر بود که حوزه شعر کلاسیک بیشترین آثار را به خود اختصاص داده است. ۱۰۳۳ عنوان کتاب در حوزه شعر کلاسیک به دبیرخانه جشنواره رسید که مورد داوری قرار گرفتند. بعد از آن در حوزه شعر نو و نیمایی پذیرای ۸۵۵ اثر بودیم، در بخش درباره شعر ۲۱۰ اثر و در بخش شعر محاوره هم ۷۴ اثر را در دبیرخانه ثبت کردیم و به دست داورها سپردیم.
وی افزود: از ۷۰۹ ناشر در این دوره کتاب داشتیم که اگر میانگین بگیریم از هر ناشر سه کتاب در جشنواره حاضر بوده است. ما امروز ۲۴ نامزد را در این نشست خبری معرفی می‌کنیم. همین‌طور ۱۷ ناشر در این دوره دارای نامزد هستند. بیشترین عنوان نامزدی که یکی از ناشران کسب کرده ۶ عنوان است؛ دو ناشر دیگر هم هرکدام با ۲ عنوان کتاب در بین ناشرانی هستند که بیشترین تعداد نامزدها را دارند.
معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب افزود: از نظر سنی ۶۱ سال سن پیشکسوت‌ترین نامزد ما و ۳۰ سال سن هم جوان‌ترین شاعری است که در این دوره از جشنواره شعر فجر نامزد شده است. ۹ نفر از نامزدهای ما از بین خانم‌ها هستند. همین‌طور ۶ نفر از نامزدهای ما استاد دانشگاه هستند. علاوه بر این‌ها ۳ داور ما غیرتهرانی و ۴ نفر از اعضای هیئت علمی ما نیز غیرتهرانی بودند. ۶ محفل را در این دوره جشنواره برگزار می‌کنیم که تا امروز چهار محفل برگزار شده و دو محفل باقی مانده است. در این محفل‌ها حدود ۱۱۰ شاعر برای ما شعرخوانی کرده‌اند که بخش قابل توجهی از آنها شاعرانی هستند که کمتر در محافل شعر فجر شعرخوانی داشته‌اند.
محقق درباره شاعران غیرایرانی حاضر در اختتامیه جشنواره شعر فجر گفت: ما سه مهمان خارجی را از قزاقستان و تاجیکستان به صروت ویژه دعوت کرده‌ایم که در اختتامیه از حضور آنها بهره می‌بریم. همچنین دو تن از پیشکسوتان شعر و ادبیات فارسی در اختتامیه جشنواره تجلیل می‌شوند.
محدودیت‌ها و ضعف را قبول داریم
در ادامه این نشست حیدری در پاسخ به خبرنگار مهر درباره بخش بین‌الملل جشنواره شعر فجر و چرایی نپرداختن به این بخش از جشنواره در این دوره و ادوار گذشته گفت: ما هم در این حوزه محدودیت‌ها را قبول داریم. باید توجه داشت حوزه‌های فرهنگی از حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و… جدا نیست. ولی با توجه به تمام محدودیت‌ها تلاش کردیم از چند چهره مطرح زبان فارسی دعوت کنیم و تلاش داریم همراه با رسانه‌ها ضعف‌های این حوزه را برطرف کنیم.
وی افزود: ما در خانه کتاب این است آمادگی داریم از هرکسی که در حوزه زبان و ادبیات فارسی چهره است و کار کرده است حمایت کنیم و آثارش را ببینیم و از آنها تجلیل کنیم. این مقدمه کار ماست و انشاالله در فرصت‌های دیگر از این شاعران و این چهره‌ها دعوت می‌کنیم تا در محافل و استانها و دیداهای چهره به چهره حضور بیشتری داشته باشند.
انجمن بین‌المللی شعر فارسی‌زبانان تأسیس می‌شود
فریبا یوسفی در ادامه پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره ضعف قسمت بین‌الملل جشنواره شعر فجر گفت: در مراسم افتتاحیه هرمزگان آقای دکتر احمدی که مشاور عالی وزیر ارشاد هستند، گفتند قرار است انجمنی به نام انجمن بین‌المللی شاعران فارسی‌زبان تأسیس کنیم. این اتفاق یک گام به سمت اهدافی است که در ذهن داریم.
وی افزود: ضمن اینکه ما بنا داشتیم سفری از ایران به یکی از کشورهای فارسی‌زبان را تدارک ببینیم ولی به دلیل تراکم برنامه‌های پایان سال این اتفاق مقدور نشد. آقای دکتر جوادی قول داده‌اند این سفر در ابتدای سال نوی آینده فراهم شود و تعدادی از شاعران ما به یکی از کشورهای فارسی‌زبان سفر کنند که این سفر در قالب برنامه‌های جشنواره شعر فجر اتفاق می‌افتد. دلیل آن هم این است که برنامه‌های جشنواره شعر فجر فقط محدود به ایام برگزاری آن نباشد و در طول سال هم ادامه داشته باشد.
دبیر علمی نوزدهمین جشنواره شعر فجر درباره کیفیت آثار داوری‌شده در این دوره از جشنواره گفت: اگر با نگاه به پیشینه ادبیات به این آثار نگاه کنیم، باید بگویم از بین کتاب‌هایی که ما امسال بررسی کردیم، اتفاقی افزون بر آنچه که داشته‌ایم نیفتاده است. نگاه به آن پیشینه ادبی ممکن است ما را ناامید کند که چرا در روزگار ما قوت پیدا نکرده و حتی پیشرفتی نداشته است، ولی ما در روزگار خودمان زندگی می‌کنیم و باید این شعرها را بر اساس امروز داوری کنیم. این آثار باید با خودشان مقایسه شوند و ما هم در جشنواره شعر فجر آثار را با خودشان مقایسه و داوری می‌کنیم.
در پایان این نشست ابراهیم حیدری درباره نگاه خانه کتاب به رویدادهای حوزه شعر و ادبیات گفت: یکی از چهار کلان برنامه‌های دکتر صالحی توجه به استانها است. ایشان معتقد است که ایران فقط تهران نیست و ما طبق همین رویکرد بسیاری از برنامه‌هایمان را در شعرها و حتی روستاهای کشور برگزار خواهیم کرد و این تمرکززدایی را ادامه خواهیم داد. شناسایی، آموزش و تقویت از اولویت‌های ما در خانه کتاب است و امیدوارم بتوانیم با کمک شما به این مهم دست پیدا کنیم.
