هر چند سال یکبار، گرمایی غیرعادی در آبهای استوایی اقیانوس آرام شرقی ایجاد میشود که میتواند کل الگوهای آبوهوایی زمین را دستخوش تغییر کند. این پدیده که «النینو» نام دارد، میتواند باعث سیلابهای سهمگین در یک نقطه از جهان و خشکسالی شدید در نقطهای دیگر شود.
به گزارش همشهری آنلاین، النینوی ۲۰۱۵-۲۰۱۶ یکی از قدرتمندترین نمونههای ثبتشده در تاریخ هستند که دانشمندان ناسا به کمک ماهوارهها و مدلهای پیشرفته رایانهای در حال بررسی دقیق آن هستند. اما این پدیده چیست و چه تأثیری بر زمین دارد؟
النینو؛ پدیدهای قدرتمند با پیامدهای جهانی النینو هر دو تا هفت سال یکبار رخ میدهد و طی آن دمای آب اقیانوس آرام شرقی به میزان ۲ تا ۳ درجه سانتیگراد بیشتر از حد معمول میشود. این تغییر دمایی هرچند کوچک به نظر میرسد، اما تأثیرات عظیمی بر الگوهای آبوهوایی جهانی دارد؛ از بارندگیهای شدید و جاریشدن سیل در بعضی نقاط تا خشکسالیهای طولانی و آتشسوزی در نقاط دیگر، النینو چهره زمین را بهشدت دگرگون میکند.
چشم تیزبین ناسا بر النینو با بهرهگیری از ۱۹ ماهواره پیشرفته خود، این پدیده را از فضا تحتنظر دارد. برخلاف النینوی ۱۹۹۷-۹۸ که دانشمندان ابزارهای محدودی برای بررسی آن داشتند، اکنون فناوریهای فضایی پیشرفته به ما این امکان را میدهند که با دقتی بیسابقه، نحوه تأثیرگذاری النینو را بر اقلیم زمین مطالعه کنیم. دادههای این ماهوارهها نشان میدهد که النینوی امسال از نظر قدرت و دامنه تأثیرگذاری، همردیف شدیدترین موارد ثبتشده در تاریخ است.
به گزارش سایت Scitechdaily وقتی اقیانوسها تعیینکننده سرنوشت زمین میشوند تغییرات دمایی ناشی از النینو به طور مستقیم بر شرایط جوی و محیط زیستی سراسر جهان تأثیر میگذارد. مثلاً در ایالت کالیفرنیا که سالهاست با خشکسالی دستوپنجه نرم میکند، النینو میتواند بارانهای شدید و حتی سیلابهای خطرناک به همراه داشته باشد. در مقابل، استرالیا و بعضی نقاط آسیا ممکن است دچار خشکسالیهای شدید شوند. همچنین، این پدیده الگوهای طوفانها، جریانات آبی و حتی کیفیت هوا را نیز تحتتأثیر قرار میدهد.
اما ناسا چگونه النینو را رصد میکند؟ ماهوارههای ناسا اطلاعات دقیقی درباره دمای سطح دریا، ارتفاع سطح آب، جریانهای آبی، بادهای جوی و رنگ اقیانوسها ارائه میدهند. یکی از مهمترین ابزارها در این زمینه، ماهواره مشترک ناسا، NOAA، CNES و EUMETSAT به نام Jason-۲ است که ارتفاع سطح آب دریا را اندازهگیری میکند و اطلاعات ارزشمندی درباره میزان گرمای ذخیرهشده در اقیانوسها ارائه میدهد. این دادهها به دانشمندان کمک میکند تا میزان و شدت النینو را بهتر تحلیل کنند.
النینو فراتر از یک پدیده آبوهوایی است و اثرات گستردهای بر محیطزیست و اقتصاد جهانی دارد.
آتشسوزیهای جنگلی در اندونزی، تغییرات در فصلهای بارانی در آمازون، نابودی اکوسیستمهای دریایی و آسیب به صنایع ماهیگیری، همگی از پیامدهای این رویداد طبیعی هستند. علاوه بر این، ناسا تحقیقاتی در حال انجام دارد که نشان میدهد این پدیده میتواند بر میزان آلایندههای هوا و گسترش بیماریهای مرتبط با آلودگی نیز تأثیر بگذارد.
آیا باید نگران باشیم؟ النینو یکی از پدیدههای طبیعی زمین است که هرچند قابلپیشبینی است، اما هنوز بسیاری از جزئیات و تأثیرات آن برای دانشمندان ناشناخته باقیمانده است. ناسا با استفاده از فناوریهای پیشرفته خود به دنبال درک بهتر این پدیده و ارائه راهکارهایی برای کاهش خسارات ناشی از آن است.
گرچه ما نمیتوانیم جلوی وقوع النینو را بگیریم، اما با فزایش آگاهی و بهرهگیری از دادههای علمی میتوانیم بهتر برای مقابله با اثرات آن آماده شویم. آیا دانشمندان خواهند توانست در آینده راهی برای پیشبینی دقیقتر و کاهش اثرات این پدیده پیدا کنند؟ «زمان» پاسخ این پرسش را خواهد داد.