توکن چیست؟ آموزش کاربردها، انواع و ساخت Token

ارزدیجیتال سه شنبه 30 بهمن 1403 - 16:03
توکن ارز دیجیتالی است که خودش بلاک چین مستقل ندارد. اگر این تعریف برای شما نامفهوم است، نگران نباشید و این مقاله را تا پایان دنبال کنید. در این مقاله ابتدا با بیانی کاملاً ساده توضیح می‌دهیم که تفاوت کوین و توکن در بازار ارزهای دیجیتال چیست و سپس مزیت‌های ایجاد یک توکن به‌جای بلاک […] The post توکن چیست؟ آموزش کاربردها، انواع و ساخت Token appeared first on ارزدیجیتال.

توکن ارز دیجیتالی است که خودش بلاک چین مستقل ندارد. اگر این تعریف برای شما نامفهوم است، نگران نباشید و این مقاله را تا پایان دنبال کنید. در این مقاله ابتدا با بیانی کاملاً ساده توضیح می‌دهیم که تفاوت کوین و توکن در بازار ارزهای دیجیتال چیست و سپس مزیت‌های ایجاد یک توکن به‌جای بلاک چین اختصاصی را بررسی می‌کنیم.

توکن چیست؟

توکن (Token) در بازار کریپتو به ارز دیجیتالی می‌گویند که بلاک چین مستقل خود را ندارد و روی شبکه‌های دیگر (مانند شبکه بلاک چینی اتریوم) جابه‌جا می‌شود. امروز در اصطلاح عامیانه به هر ارز دیجیتالی که در بازار وجود دارد توکن می‌گویند. با این تعریف، اتر (ETH) هم یک توکن محسوب می‌شود. اما در زبان تخصصی، اتر را یک کوین در نظر می‌گیرند.

توکن چیست
یکی از ساده‌ترین و گویاترین تعاریف «توکن چیست؟»

فراموش نکنید که توضیحات ارائه‌شده درباره تفاوت مفهوم کوین و مفهوم توکن، بر اساس ذهنیت موجود در بازار است و ممکن است از لحاظ فنی توضیحات بهتر و دقیق‌تری هم ارائه کرد. اما در این مقاله، هدف این است که تفاوت کوین و توکن به زبان ساده توضیح داده شود.

توکن چگونه کار می‌کند؟

توکن‌ها مثل سکه‌های دیجیتالی هستند که روی شبکه‌های بلاکچین ساخته می‌شوند. مثلاً وقتی شما یک توکن USDT دارید، در واقع یک دلار دیجیتال دارید که می‌توانید با آن معامله کنید. یا مثلاً اگر توکن BNB داشته باشید، می‌توانید از آن برای پرداخت کارمزد معاملات در صرافی بایننس استفاده کنید.

همه توکن‌ها یک قرارداد هوشمند دارند که مثل یک دفترچه قانون عمل می‌کند. مثلاً در قرارداد هوشمند توکن SHIB نوشته شده که هر کسی می‌تواند آن را بخرد و بفروشد، یا اینکه چه مقدار از این توکن در کل وجود دارد. این قوانین را نمی‌توان تغییر داد و همه می‌توانند به آن اعتماد کنند.

بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند چیست؟

توکن‌ها کاربردهای مختلفی دارند. بعضی مثل USDT و BUSD برای نگهداری ارزش پول استفاده می‌شوند. برخی دیگر مثل UNI به شما حق رأی در تصمیم‌گیری‌های پروتکل یونی‌سواپ را می‌دهند. حتی بعضی توکن‌ها مثل CAKE به شما اجازه می‌دهند با نگهداری آنها، سود دریافت کنید. همه این توکن‌ها را می‌توانید در کیف پول خود نگهداری کنید و هر وقت خواستید آنها را بفروشید یا منتقل کنید.

تاریخچه ساخت توکن

ساخت توکن‌های رمزنگاری شده داستان جالبی دارد که با معرفی مسترکوین (Mastercoin) در سال ۲۰۱۲ آغاز شد. این پروژه که توسط جی.آر. ویلت معرفی شد، اولین تلاش برای ساخت یک لایه جدید روی بیت کوین بود. اما انقلاب واقعی در ساخت توکن‌ها با ظهور اتریوم در سال ۲۰۱۵ رخ داد، پلتفرمی که با معرفی قراردادهای هوشمند و استاندارد ERC-20، راه را برای خلق هزاران توکن جدید هموار کرد و باعث شکل‌گیری موج عظیمی از نوآوری در صنعت ارزهای دیجیتال شد.

توسعه اتریوم و امکان‌پذیرشدن ساخت توکن

ظهور اتریوم در سال ۲۰۱۵ نقطه عطفی در تاریخ ارزهای دیجیتال بود. ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، خالق اتریوم، با معرفی مفهوم قراردادهای هوشمند و استاندارد ERC-20، امکان ساخت توکن را برای همه فراهم کرد. این در حالی بود که بیت کوین فقط برای انتقال ارز طراحی شده بود و امکان ساخت توکن روی آن وجود نداشت. قابلیت‌های اتریوم باعث شد توسعه‌دهندگان زیادی به این پلتفرم روی بیاورند و پروژه‌های مختلفی روی آن ساخته شود.

موفقیت اتریوم چنان چشمگیر بود که حتی بزرگترین پروژه‌های بلاک چینی مانند ترون (TRX)، بایننس کوین (BNB) و تتر (USDT) در ابتدا به عنوان توکن‌های ERC-20 روی شبکه اتریوم راه‌اندازی شدند. سادگی ساخت توکن و امنیت بالای شبکه اتریوم باعث شد این پلتفرم به محبوب‌ترین بستر برای ساخت توکن‌ها تبدیل شود. هر چند بعدها برخی از این پروژه‌ها شبکه مستقل خود را راه‌اندازی کردند، اما موفقیت اولیه خود را مدیون بستر اتریوم بودند.

شروع حباب ICO

سال ۲۰۱۷ را می‌توان سال طلایی ICOها نامید. در این سال، استارتاپ‌های بلاک چینی با ارائه توکن‌های خود، توانستند بیش از ۶.۲ میلیارد دلار سرمایه جذب کنند. پروژه‌هایی مثل ایاس (EOS) موفق شدند در عرض یک سال بیش از ۴ میلیارد دلار جمع‌آوری کنند. این موفقیت‌ها باعث شد هزاران پروژه جدید وارد این حوزه شوند و هر روز شاهد معرفی توکن‌های جدید باشیم.

با این حال، نبود قوانین نظارتی مشخص و سهولت جمع‌آوری سرمایه، باعث شد بسیاری از کلاهبرداران نیز به این حوزه روی بیاورند. هر کسی می‌توانست با نوشتن یک وایت پیپر و طراحی یک وب‌سایت ساده، میلیون‌ها دلار سرمایه جمع‌آوری کند. این وضعیت باعث شد تعداد زیادی پروژه بی‌کیفیت و حتی کلاهبرداری در بازار ظاهر شوند.

بیشتر بخوانید: عرضه‌ اولیه‌ کوین یا ICO چیست؟

ترکیدن حباب ICO

در اواخر سال ۲۰۱۸، با سقوط قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، حباب ICO نیز ترکید. تحقیقات نشان داد که بیش از ۸۰ درصد از ICOهای سال ۲۰۱۷ کلاهبرداری بودند. بسیاری از پروژه‌ها نتوانستند به وعده‌های خود عمل کنند و سرمایه‌گذاران میلیاردها دلار از دست دادند. این افت شدید قیمت‌ها باعث شد بسیاری از پروژه‌ها تعطیل شوند و تیم‌های آنها ناپدید شوند.

این اتفاق باعث شد نهادهای نظارتی مانند سازمان بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) با جدیت بیشتری وارد این حوزه شوند و قوانین سختگیرانه‌تری وضع کنند. آنها اعلام کردند که بسیاری از توکن‌ها در واقع اوراق بهادار هستند و باید تحت قوانین مربوطه عرضه شوند. این موضع‌گیری باعث شد بسیاری از پروژه‌ها مجبور به بازگرداندن سرمایه‌های جمع‌آوری شده شوند و برخی با جریمه‌های سنگین مواجه شدند.

محبوبیت IEO ها

پس از فروپاشی ICOها، صرافی‌های ارز دیجیتال با معرفی مفهوم IEO (عرضه اولیه صرافی) تلاش کردند اعتماد از دست رفته را بازگردانند. در این روش، صرافی‌های معتبر مانند بایننس و کوکوین، مسئولیت بررسی پروژه‌ها و عرضه توکن‌ها را بر عهده گرفتند. آنها با اعمال استانداردهای سختگیرانه و بررسی دقیق تیم‌ها و کدهای پروژه‌ها، تلاش کردند امنیت سرمایه‌گذاران را تضمین کنند.

این روش با استقبال خوبی مواجه شد و پروژه‌های موفقی مانند BitTorrent و Bread از این طریق راه‌اندازی شدند. IEOها توانستند تا حدی اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کنند زیرا صرافی‌ها اعتبار خود را پشت این پروژه‌ها قرار می‌دادند. علاوه بر این، عرضه توکن‌ها در یک پلتفرم متمرکز باعث می‌شد قیمت‌گذاری و توزیع توکن‌ها عادلانه‌تر انجام شود.

بیشتر بخوانید: عرضه‌ اولیه‌ی صرافی (IEO) چیست؟

توکن‌ها در دنیای امروز

امروزه توکن‌ها به بخش جدایی‌ناپذیر اکوسیستم بلاکچین تبدیل شده‌اند. ظهور DeFi (امور مالی غیرمتمرکز) و NFTها نشان داد که کاربردهای توکن بسیار فراتر از جمع‌آوری سرمایه است. توکن‌های حاکمیتی به کاربران اجازه می‌دهند در تصمیم‌گیری‌های پروتکل‌ها مشارکت کنند، توکن‌های DeFi امکان وام‌دهی و وام‌گیری غیرمتمرکز را فراهم می‌کنند و NFTها صنعت هنر و سرگرمی را متحول کرده‌اند.

با این حال، درس‌های گرفته شده از دوران ICO باعث شده سرمایه‌گذاران محتاط‌تر شوند و پروژه‌ها نیز مجبورند استانداردهای سخت‌گیرانه‌تری را رعایت کنند. بسیاری از کشورها نیز در حال تدوین قوانین مشخص برای این حوزه هستند تا ضمن حمایت از نوآوری، از حقوق سرمایه‌گذاران نیز محافظت کنند. همچنین، توسعه فناوری‌های جدید مانند Layer ۲ و شبکه‌های سازگار با اتریوم، امکانات جدیدی را برای توسعه توکن‌ها فراهم کرده است.

کاربردهای توکن چیست؟

توکن‌ها در فضای ارزهای دیجیتال، کاربردهایی گسترده‌ای دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • پرداخت: یکی از اصلی‌ترین کاربردهای توکن‌ها، پرداخت است و کاربران می‌توانند پرداخت‌های خود را با استفاده از توکن‌ها انجام دهند.
  • ساخت پول دیجیتال: وقتی شما با استفاده از توکن‌ها می‌توانید پرداخت انجام دهید و سرمایه‌گذاری کنید، پس می‌شود با آنها پول هم ساخت!
  • سرمایه‌گذاری: شاید بیشتر کاربران ارزهای دیجیتال توکن‌ها را با این کاربرد بشناسند. سرمایه‌گذاری با هدف کسب سود از نوسانات یکی از کاربردهای گسترده توکن‌هاست.
  • احراز و مدیریت هویت: از آنجایی که توکن‌ها ویژگی‌های یک دارایی رمزنگاری شده را دارند، می‌توان از آنها برای احراز هویت و مدیریت امن هویت استفاده کرد.
  • رأی‌گیری: هر توکن می‌تواند به‌عنوان یک شناسه منحصربه‌فرد روی بلاک چین ثبت شود و کسی نمی‌تواند نتایج آن را تغییر دهد؛ از همین رو یک گزینه ایدئال برای رأی‌گیری به حساب می‌آیند.
  • دیفای: وقتی همه این ویژگی‌ها را باهم ترکیب کنیم، توکن بهترین گزینه برای فعالیت کاربران در فضای دیفای (DeFi) خواهد بود.

انواع توکن

توکن‌ها از نظر ماهیت به دو دسته توکن‌های مثلی (Fungible Tokens) و توکن‌های غیرمثلی (Non-fungible Tokens) تقسیم می‌شوند. به علاوه، توکن‌ها را می‌شود به‌واسطه کاربردشان به چندین دسته مختلف تقسیم کرد:

  • توکن مثلی (Fungible Tokens)
  • توکن غیرمثلی (NFT)
  • توکن کاربردی (Utility Token)
  • توکن اوراق بهادار (Security Token)
  • توکن حاکمیتی (Governance Token)
  • استیبل کوین (Stablecoin)
  • رپد توکن (Wrapped Token)
  • توکن هواداری (Fan token)
فرق توکن مثلی و توکن غیرمثلی
تفاوت دارایی مثلی و غیرمثلی

توکن مثلی (Fungible Tokens)

در اقتصاد، یک کالا (یا پول) در صورتی مثلی یا تعویض‌پذیر (Fungible) تلقی می‌شود که واحدهای آن با یکدیگر قابل‌تعویض باشند و نتوان هیچ‌کدام از آنها را کم‌ارزش‌تر یا با ارزش‌تر از دیگری دانست.

به‌عنوان مثال، بیت کوین، دلار و ریال در دسته دارایی‌های مثلی قرار دارند. یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی نسبت به یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی دیگر از نظر ارزش کاملاً برابر است و هر دو می‌توانند با یکدیگر تعویض شوند. زمانی که یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی به دوست خود قرض می‌دهید، انتظار ندارید که بعداً دقیقاً همان اسکناس را با همان شماره سریال پس بگیرید.

در حال حاضر ۹۹٪ توکن‌های بازار مانند تتر و چین لینک، مثلی هستند و همه واحدهای آنها از نظر ارزش مشابه و قابل‌تعویض هستند.

بیشتر بخوانید: توکنومیک یا توکنومیکس چیست؟

توکن غیرمثلی (NFT)

توکن غیرمثلی (Non-fungible Token) یا به اختصار NFT، یک دارایی رمزنگاری شده و دیجیتال است که کمیاب و منحصربه‌فرد بوده و روی بلاک چین ذخیره و جابه‌جا می‌شود. آیتم‌‌های بازی‌های کامپیوتری، اقلام کلکسیونی، آثار هنری دیجیتال، بلیط رویدادهای مختلف، نام‌ دامنه‌ها، یک خانهٔ توکن سازی شده و … در دسته توکن‌های غیرمثلی جای می‌گیرند. برای مطالعه بیشتر توصیه می‌کنیم مقاله NFT چیست را بخوانید.

توکن کاربردی (Utility Token)

توکن کاربردی یا یوتیلیتی توکن (Utility Token)، ارز رمزنگاری شده و دیجیتالی است که از آن برای پرداخت هزینه‌ها و خرید کالا و خدمات در یک یا چند پروژه خاص استفاده می‌شود. امروزه اغلب توکن‌های موجود در بازار توکن‌های کاربردی هستند. مثلاً توکن لینک (Link) یک توکن کاربردی است که افراد می‌توانند با آن هزینه خدمات پلتفرم چین لینک را پرداخت کنند.

ارزش این توکن‌ها فقط با عرضه و تقاضا مشخص می‌شود و هیچ پشتوانه‌ای برای آنها تعریف نشده است. همچنین ارزش این Tokenها به‌طور مستقیم هیچ ارتباطی با ارزش یا سرمایه‌های شرکت توسعه‌دهنده ندارد.

توکن اوراق بهادار (Security Token)

توکن اوراق بهادار یا سکیوریتی توکن (Security Token) ارز رمزنگاری شده و دیجیتالی است که دارنده آن صاحب بخشی از یک دارایی، شرکت یا سود یک فعالیت خاص خواهد بود. به‌عنوان مثال، زمانی که یک خانه یا یک شرکت تبدیل به هزاران توکن شود و مانند سهام میان سرمایه‌گذاران توزیع شود، آن توکن یک توکن اوراق بهادار به شمار می‌رود.

اینکه یک توکن اوراق بهادار است یا نه را نهاد قانون‌گذار کشور مشخص می‌کند. مثلاً در آمریکا، کمیسیون بورس آمریکا از طریق تست هاوی مشخص می‌کند که یک دارایی اوراق بهادار است یا خیر. طبق تست هاوی، هر دارایی که شرایط زیر را داشته باشد، اوراق بهادار است:

  • یک سرمایه‌گذاری مالی باشد؛
  • در آن انتظار سود تعریف شده باشد؛
  • در یک شرکت ثبت شود؛
  • این سود باید از فعالیت یک شخص ثالث به دست آید.

توکن حاکمیتی (Governance Token)

توکن حاکمیتی یا گاورننس (Governance) ارز دیجیتالی است که دارنده آن می‌تواند با آن در تصمیم‌گیری‌ها و رأی‌گیری‌ها برای آینده یک سیستم یا شبکه نقش داشته باشد. به‌عنوان نمونه، توکن یونی سواپ (Uniswap) یک توکن حاکمیتی است که دارنده آن می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های مهم این صرافی غیرمتمرکز حق رأی داشته باشد.

توکن‌های حاکمیتی اغلب اوقات در طبقه Tokenهای کاربردی جای می‌گیرند و این یعنی یک توکن حاکمیتی می‌تواند توکن کاربردی هم باشد.

استیبل کوین (Stablecoin)

استیبل کوین‌ ها که به ارزهای دیجیتال با ارزش ثابت هم مشهور هستند، به توکن‌هایی گفته می‌شود که پشتوانه آنها یک ارز رایج مثل دلار یا پوند یا یک دارایی خاص مثل طلاست. مشهورترین استیبل کوین بازار تتر (USDT) است.

این نوع از توکن‌ها یکی از انواع پرکاربرد توکن به حساب می‌آیند و بخش بزرگی از کاربران کریپتو از آنها در معاملات خود استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: استیبل کوین چیست؟

رپد توکن (Wrapped Token)

رپد توکن (Wrapped Token)، توکن‌هایی هستند که ارزش اساسی آن‌ها به یک ارز رمزنگاری شده دیگر گره خورده است. این توکن‌ها برای بهبود قابلیت همکاری بین بلاک چین‌ها طراحی شده‌اند و به کاربران اجازه می‌دهند تا دارایی‌های خود را از یک بلاک چین به بلاک چین دیگر منتقل کنند.

به عنوان مثال، رپد بیت کوین (WBTC) یک رپد توکن است که ارزش آن به بیت کوین (BTC) متصل است. WBTC بر روی شبکه اتریوم عمل می‌کند، به این معنی که کاربران می‌توانند آن را در برنامه‌های مالی غیرمتمرکز اتریوم استفاده کنند.

مزیت‌های استفاده از توکن‌های پیچیده عبارتند از:

  • افزایش قابلیت همکاری بین بلاک چین‌ها
  • امکان استفاده از دارایی‌های یک بلاک چین در بلاک چین دیگر
  • دسترسی به ویژگی‌ها و خدمات جدید

توکن هواداری (Fan token)

فن توکن دارایی‌ دیجیتال رمزنگاری‌ شده‌ای است که فرصت کسب درآمد را از روابط میان طرفداران و تیم‌های ورزشی فراهم کرده است و می‌توان آن را مانند ارزهای دیجیتال خریدوفروش کرد. یک توکن‌ هواداری می‌تواند به‌عنوان ارزی برای خرید کالا و مجموعه‌ها و رویدادهای ویژه ورزشی نیز عمل کنند. برای آشنایی بیشتر می‌توانید مقاله فن توکن چیست را مطالعه کنید.

فن توکن‌ها را می‌توان در دسته توکن‌های کاربردی قرار داد. این یعنی کاربر با داشتن آن‌‌ها می‌تواند از طیف مشخصی از امکانات بهره‌مند شود.

بیشتر بخوانید: توکن اجتماعی (Social Token) چیست؟

توکن چه تفاوتی با کوین دارد؟

جالب است بدانید که ۷۰ درصد ارزهای دیجیتال بازار در حقیقت توکن‌ هستند و از بلاک چین‌هایی مانند اتریوم، بایننس چین (Binance Chain)، ایاس و تزوس استفاده می‌کنند. (Coinmarketcap) بود. در زیر به بررسی تفاوت کوین و توکن پرداخته‌ایم.

داشتن بلاک چین اختصاصی

مهم‌ترین چیزی که مفهوم توکن را با «کوین» (Coin) متمایز می‌کند،‌ داشتن یا نداشتن بلاک چین مستقل است. طبق این تعریف، یک کوین ارز دیجیتالی است که بلاک چین مستقل خود را دارد.

بیت کوین، اتریوم، ریپل، سولانا، بیت کوین کش، کاردانو و صدها ارز دیجیتال دیگر که بلاک چین‌های اختصاصی خود را دارند در دسته‌بندی کوین‌ها جای می‌گیرند. اولین مرجعی که کوین و توکن را از یکدیگر متمایز کرد، وب‌سایت کوین مارکت کپ بود.

از بزرگترین Tokenهای بازار هم می‌توان به تتر، چین لینک، دای (Dai)، آوی (Aave)، یرن فایننس (Yearn.Finance) و بت (BAT) اشاره کرد. همچنین، برخی توکن‌ها پس از اینکه به حد کافی توسعه پیدا کردند، به‌دنبال ایجاد بلاک چین اختصاصی خودشان می‌روند و به کوین تبدیل می‌شوند.

سهولت ساخت Token نسبت به Coin

ساخت توکن برای توسعه‌دهندگان بلاک چینی بسیار راحت‌تر از ایجاد یک بلاک چین و شبکه مستقل است و در بیشتر مواقع پروژه‌ها می‌توانند بدون نیاز به هزینه‌های نجومی برای طراحی یک بلاک چین، ارز دیجیتال خود را بسازند و به اهداف اولیه خود برسند.

بیشتر بخوانید: تولید توکن (TGE) چیست؟

پروژه‌هایی که قصد توسعه یک بلاک چین را دارند، معمولاً ابتدا از یک بلاک چین واسطه برای خود توکن ایجاد کرده و پیش‌فروش یا همان عرضه اولیه سکه (ICO) برگزار می‌کنند و در ازای پول ملی یا ارزهای دیجیتال دیگر توکن‌های خود را پیش از راه‌اندازی پروژه به فروش می‌رسانند. ارزش این توکن‌ها رابطه مستقیمی با وضعیت پروژه و حرکت آن در راستای اهدافش خواهد داشت.

تفاوت Token و کوین
تفاوت Token و کوین در یک نگاه

کیف پول اختصاصی

در حالی که کوین‌ها هر کدام می‌توانند کیف پول اختصاصی خود را داشته باشند، توکن‌ها روی کیف پول‌های بلاک چینِ میزبان ذخیره می‌شوند. به‌عنوان مثال، تمام توکن‌های مبتنی بر اتریوم، روی کیف پول‌ها و آدرس‌های اتریوم ذخیره می‌شوند، اما نمی‌توانید بیت کوین را روی آدرس اتریوم ذخیره کنید، چون یک کوین است.

چطور بفهمیم یک ارز دیجیتال توکن است یا کوین؟

برای اینکه متوجه شوید یک ارز دیجیتال کوین است یا توکن می‌توانید به صفحه اختصاصی آن در وب‌سایت ارزدیجیتال مراجعه کنید.

چطور بفهمیم یک ارز دیجیتال Token است یا کوین؟
صفحه تتر در سایت ارزدیجیتال؛ تتر یک Tokenاست.

انواع استاندارد ساخت توکن

  • BRC۲۰ یا BRC-۲۰، یک استاندارد آزمایشی است که توسعه‌دهندگان و حتی کاربران عادی می‌توانند از طریق پروتکل‌هایی مثل اردینالیز (Ordinals)، که ژانویه ۲۰۲۳ راه‌اندازی شد، روی شبکه بیت کوین و روی هر ساتوشی (Satoshi) توکن‌های دیگری مثل NFT و توکن‌های عادی دیگر بسازند.
  • ERC-۲۰ یک استاندارد توکن مثلی است که برای شبکه اتریوم طراحی شده است. این استاندارد ویژگی‌های اساسی مانند انتقال، ذخیره و قراردادهای هوشمند را تعریف می‌کند.
  • BEP-۲۰ یک استاندارد است که برای شبکه زنجیره هوشمند بایننس (BSC) طراحی شده است. این استاندارد مشابه ERC-20 است و ویژگی‌های مشابهی را ارائه می‌دهد.
  • ERC-۷۲۱ یک استاندارد توکن غیرمثلی است که برای شبکه اتریوم طراحی شده است. این استاندارد ویژگی‌های اساسی مانند مالکیت، هویت و منحصربه‌فرد بودن را تعریف می‌کند.
  • ERC-۱۱۵۵ یک استاندارد توکن چندمنظوره است که برای شبکه اتریوم طراحی شده است. این استاندارد امکان ایجاد توکن‌های مثلی و غیرمثلی را در یک قرارداد هوشمند فراهم می‌کند.
  • TRC۲۰ یک استاندارد محبوب برای ایجاد توکن‌های مثلی در شبکه ترون است. این استاندارد ویژگی‌های اساسی مورد نیاز برای ایجاد توکن‌های مثلی را فراهم می‌کند و به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا توکن‌های خود را به‌طور ایمن و کارآمد ایجاد و استفاده کنند.
  • یکی از محبوب‌ترین استانداردهای ساخت توکن در سولانا، استاندارد SPL است. SPL یک استاندارد متن‌باز است که توسط بنیاد سولانا توسعه یافته است. این استاندارد ویژگی‌های اساسی مورد نیاز برای ایجاد توکن‌های مثلی و غیرمثلی را فراهم می‌کند.

آموزش ساخت توکن

روی هر پلتفرم بلاک چینی که از قرارداد هوشمند و زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا استفاده کند، می‌توان توکن ایجاد کرد. اتریوم در حال حاضر میزبان بیش از ۸۰٪ توکن‌های بازار است و پس از آن بایننس چین (Binance chain)، ایاس، کازماس، تزوس و ترون قرار دارند.

  • در مرحله اول شبکه مدنظرتان را انتخاب کنید. ساخت Tokenروی اتریوم گران‌تر از ساخت توکن روی شبکه بایننس، سولانا یا بلاک چین‌های دیگر است.
  • پس از انتخاب شبکه بلاک چینی، باید ببینید قرارداد هوشمند آن شبکه با کدام زبان‌های برنامه‌نویسی سازگار است. مثلاً زبان راست (Rust) برای بلاک سولانا و زبان سالیدیتی (Solidity) برای بلاک چین اتریوم کارایی دارد.
  • برای ایجاد قرارداد هوشمند می‌توانید از قراردادهای آماده استفاده کنید و متغیرهای آن را تغییر دهید؛ توجه کنید که این کار فقط برای توکن‌های ساده و بدون کاربرد استفاده می‌شود.
  • در نهایت با پرداخت کارمزد ضرب توکن، توکن شما روی شبکه بلاک چین ساخته می‌شود!

نکاتی برای ساخت توکن

ساخت یک توکن یا توکنیزه‌ کردن یک دارایی (تبدیل یک دارایی به توکن)، به‌خودیِ خود در کمتر از یک ساعت و با هزینه بسیار کم (کارمزدهای شبکه) انجام می‌شود، اما فراموش نکنید صرفاً ایجاد یک Token نمی‌تواند ارزشمندی آن را تضمین می‌کند. ساخت توکن به خودی خود بسیار آسان است، اما توکنی که هدف و کاربرد نداشته باشد، هیچ ارزشی هم ندارد.

بیشتر بخوانید: توکن‌ سازی یا توکنیزه‌ کردن (Tokenization) چیست؟

آموزش ساخت توکن

متأسفانه آسان‌بودن ایجاد توکن‌های بی‌ارزش و بدون کاربرد، بستری برای کلاهبرداری هم فراهم کرده است و گاهی اوقات کلاهبرداران سعی می‌کنند توکن‌هایی که هیچ ارزشی ندارند را در قبال پول‌های واقعی مبادله کنند.

برای اینکه یک توکن بتواند ارزش جذب کند و مقبولیت به دست بیاورد، باید در یک پروژه کاربردی دخیل باشد و در صرافی‌های معتبر اضافه شود که به هیچ وجه کار ساده‌ای نیست.

بیشتر بخوانید: توکن دارایی دنیای واقعی (RWA) چیست؟

بدون اغراق می‌توان گفت بیش از ۹۰٪ توکن‌های بازار هدف و کاربرد خاصی ندارند و صرفاً برای پرکردن جیب توسعه‌دهندگان عرضه شده‌اند.

چرا توکن ها بلاک چین خودشان را نمی‌سازند

  • صرفه‌جویی در هزینه‌ها و زمان مهم‌ترین مزیت‌ ساخت توکن به‌جای یک بلاک چین جداگانه است. بیشتر پروژه‌هایی که می‌خواهند کار روی شبکه و بلاک چین خود را آغاز کند، در ابتدا بودجه و سرمایه کافی در اختیار ندارند و به همین دلیل ابتدا سراغ ساخت یک Token‌ روی یک شبکه دیگر می‌روند. برای نمونه،‌ واحدهای ارزی ترون (TRX) در ابتدا به‌صورت Token اتریومی عرضه شدند و بعد از توسعه بلاک چین ترون، به شبکه اصلی منتقل شدند.
  • در خیلی از موارد هم اصلاً نیاز به ساخت بلاک چین جداگانه برای یک پروژه احساس نمی‌شود و پروژه می‌تواند از امنیت بالای بلاک چین میزبان نهایت استفاده را ببرد. به‌عنوان نمونه، پروژه چین لینک اکنون به‌خوبی کار می‌کند و با تیم‌های بزرگی قرارداد همکاری امضا کرده است، اما Token بومی آن یعنی لینک (LINK) که در زمان نگارش این مطلب از نظر ارزش بازار در رتبه ۵ بازار قرار دارد، روی اتریوم کار می‌کند.

بهترین کیف پول توکن چیست؟

در حال حاضر تراست والت (TrustWallet.com) و متامسک (Metamask.io) بهترین کیف پول‌ها برای ذخیره توکن‌های مختلف هستند؛ چرا که هم امکان اضافه‌کردن دستی توکن‌ها را دارند و هم از شبکه‌های محبوب ساخت توکن پشتیبانی می‌کنند.

هر توکن می‌تواند روی تمام کیف پول‌ها و آدرس‌های بلاک چین میزبان ذخیره و منتقل شود. برای مثال، یک توکن اتریومی مانند چین لینک یا تتر را می‌توانید روی کیف پول و آدرس‌های اتریوم ذخیره کنید. به‌بیان ساده، با داشتن یک کیف پول و یک آدرس اتریوم می‌توانید تمام توکن‌های مبتنی بر آن را ذخیره کنید.

بهترین کیف پول برای ذخیره توکن

مزایا و معایب خرید و فروش توکن‌

سرمایه‌گذاری در توکن‌های ارز دیجیتال می‌تواند هم فرصت‌های فوق‌العاده‌ای ایجاد کند و هم ریسک‌های جدی به همراه داشته باشد. از یک طرف، داستان‌های موفقیت افرادی که با سرمایه‌گذاری زودهنگام در توکن‌های معتبر به سودهای چشمگیری دست یافته‌اند، بسیار امیدوارکننده است. اما از طرف دیگر، وجود کلاهبرداری‌های متعدد، نوسانات شدید قیمت و ریسک‌های تکنولوژیک باعث شده این بازار برای افراد تازه‌کار به یک میدان مین تبدیل شود. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این مزایا و معایب می‌پردازیم.

مزایای خرید و فروش توکن

پتانسیل سود بالا

یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های سرمایه‌گذاری در توکن‌ها، پتانسیل بازدهی بالای آنهاست. بسیاری از توکن‌های موفق توانسته‌اند در مدت کوتاهی رشد چند صد یا حتی چند هزار درصدی را تجربه کنند. این رشد خیره‌کننده معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که یک پروژه نوآورانه در مراحل اولیه خود قرار دارد و سرمایه‌گذاران زودهنگام می‌توانند از مزایای رشد آینده آن بهره‌مند شوند. البته باید توجه داشت که این پتانسیل سود بالا با ریسک متناسب خود همراه است.

دسترسی به فناوری‌های نوین

توکن‌ها دروازه‌ای برای ورود به دنیای نوآوری‌های بلاکچینی هستند. با خرید توکن‌های کاربردی، نه تنها در موفقیت مالی پروژه‌ها سهیم می‌شوید، بلکه می‌توانید از خدمات آنها نیز استفاده کنید. از وام‌گیری در پلتفرم‌های DeFi گرفته تا بازی‌های بلاکچینی و بازارهای NFT، همگی از طریق توکن‌های مخصوص خود قابل دسترسی هستند. این یعنی شما همزمان که سرمایه‌گذاری می‌کنید، در حال تجربه آینده فناوری نیز هستید.

معامله ۲۴/۷

یکی از مزایای منحصر به فرد بازار توکن‌ها، دسترسی شبانه‌روزی و جهانی به آن است. برخلاف بازارهای سنتی مانند بورس که ساعات معاملاتی محدودی دارند، شما می‌توانید در هر ساعت از شبانه‌روز و از هر نقطه‌ای از جهان، توکن‌های خود را معامله کنید. این ویژگی به خصوص برای معامله‌گران بین‌المللی و کسانی که در مناطق زمانی مختلف فعالیت می‌کنند، بسیار ارزشمند است.

حق رأی و مشارکت در تصمیم‌گیری

توکن‌های حاکمیتی یک انقلاب در مدیریت سازمانی محسوب می‌شوند. با داشتن این توکن‌ها، شما صرفاً یک سرمایه‌گذار نیستید، بلکه می‌توانید در تصمیمات مهم پروژه مشارکت کنید. از تعیین پارامترهای پروتکل گرفته تا تصمیم‌گیری درباره تخصیص بودجه و مسیر توسعه آینده، همه از طریق رأی‌گیری بین دارندگان توکن انجام می‌شود. این مدل جدید حکمرانی، قدرت را از مدیران متمرکز به جامعه کاربران منتقل می‌کند.

معایب خرید و فروش توکن

توکن‌های کلاهبرداری

متأسفانه تعداد زیادی از توکن‌های جدید با هدف کلاهبرداری ساخته می‌شوند. این پروژه‌ها معمولاً با وعده‌های بزرگ و غیرواقعی سعی در جذب سرمایه‌گذاران دارند، اما پس از مدتی با جمع‌آوری پول کافی، ناپدید می‌شوند. شناسایی این توکن‌ها نیازمند بررسی دقیق تیم پروژه، کد قرارداد هوشمند و فعالیت‌های آنها در شبکه‌های اجتماعی است.

بالابردن یا پامپ عمدی قیمت

یکی از تاکتیک‌های رایج در بازار توکن‌ها، پامپ و دامپ است. در این روش، گروهی از معامله‌گران با خرید هماهنگ یک توکن، قیمت آن را به صورت مصنوعی بالا می‌برند و سپس با فروش یکباره، باعث سقوط قیمت و ضرر سرمایه‌گذاران عادی می‌شوند.

نوسان قیمت و احتمال افت شدید

توکن‌های جدید معمولاً نوسان قیمت بسیار زیادی دارند. گاهی ممکن است قیمت یک توکن در عرض چند ساعت چندین برابر شود یا برعکس، به شدت سقوط کند. این نوسانات شدید می‌تواند برای سرمایه‌گذاران تازه‌کار بسیار خطرناک باشد.

نقدینگی کم

بسیاری از توکن‌های جدید با مشکل نقدینگی کم مواجه هستند. این یعنی ممکن است در زمان نیاز به فروش، نتوانید به راحتی توکن‌های خود را به فروش برسانید یا مجبور شوید آنها را با قیمتی پایین‌تر بفروشید.

لیست نشدن در همه صرافی‌ها

توکن‌های جدید معمولاً در ابتدا فقط در تعداد محدودی صرافی معامله می‌شوند. این محدودیت باعث می‌شود دسترسی به آنها سخت‌تر باشد و همچنین ریسک از دست دادن سرمایه در صورت مشکل‌دار شدن صرافی افزایش می‌یابد.

وایت پیپرهای نامفهوم و ناقص

بسیاری از پروژه‌ها وایت پیپرهای ضعیف و نامفهومی دارند که جزئیات فنی و اقتصادی پروژه را به درستی توضیح نمی‌دهند. این می‌تواند نشانه‌ای از عدم جدیت تیم پروژه یا حتی کلاهبرداری باشد.

همان طور که گفتیم در حال حاضر ده‌ها هزار Token و کوین مختلف در بازار وجود دارد و همین موضوع انتخاب ارز درست برای سرمایه‌گذاری را دشوار می‌کند. با این حال نباید فراموش کرد که تعدادی از توکن‌هایی که به بازار عرضه می‌شوند ارزشمند هستند.

چگونه توکن بخریم؟

برای خرید توکن و کوین‌های مناسب و معتبر می‌توانید از صفحه خرید ارز دیجیتال استفاده کنید. با استفاده از میانبر خرید ارزهای دیجیتال می‌توانید خیلی ساده از میان بیش از ۷۰۰ ارز دیجیتال، کوین‌های مناسب خودتان را انتخاب کنید و در عرض چند ثانیه خریدتان را تکمیل کنید.

احراز هویت در این میانبر بسیار ساده است و با واردکردن شماره ملی کارتان تمام می‌شود. پشتیبانی این میانبر ۲۴ ساعته است و هر سؤالی که دارید را می‌توانید با استفاده از دکمه پشتیبانی در میانبر بپرسید.مزایا و معایب خرید و فروش توکن

همان طور که گفتیم در حال حاضر ده‌ها هزار توکن و کوین مختلف در بازار وجود دارد و همین موضوع انتخاب ارز درست برای سرمایه‌گذاری را دشوار می‌کند. با این حال اگر با دقت و آگاهی کافی توکن مناسب را انتخاب کنید، می‌تواند فرصت سرمایه‌گذاری جذابی باشد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر ریسک‌ها و خطرات این حوزه می‌پردازیم.

توکن سوزی چیست؟

توکن سوزی فرایندی است که در آن تعدادی از توکن‌های یک ارز دیجیتال به طور دائمی از گردش خارج می‌شوند تا تعداد کل آن‌ها کاهش یابد. این توکن‌ها به آدرس‌های کیف پولی ارسال می‌شوند که تنها قابلیت دریافت توکن را دارند و از آن‌ها نمی‌توان برای انجام تراکنش‌های دیگر استفاده کرد. کلیدهای خصوصی این توکن‌ها در کیف پول‌های غیرقابل دسترسی ذخیره می‌شوند، به این ترتیب توکن‌ها به‌طور دائمی از بین می‌روند.

آدرس‌هایی که برای سوزاندن توکن استفاده می‌شوند معمولاً به نام‌های «آدرس سوزاندن»، «آدرس خورنده» یا «آدرس تهی» شناخته می‌شوند. سوزاندن توکن‌ها در برخی بلاک چین‌ها برای کاهش عرضه و افزایش ارزش بازار استفاده می‌شود. در برخی دیگر، از این روش به‌عنوان نشانه‌ای از تعهد ماینرها به شبکه استفاده می‌شود تا به آن‌ها اجازه داده شود بلاک‌هایی را استخراج کنند.

توکن سوزی ارز دیجیتال مشابه به ارسال ایمیل است که از یک آدرس عمومی برای دریافت و ارسال توکن‌ها استفاده می‌شود. هنگامی که توکن‌ها به آدرس سوزاندن فرستاده می‌شوند، دیگر هیچ‌گاه قابل دسترسی یا بازیابی نخواهند بود، زیرا کلیدهای خصوصی آن‌ها دیگر در دسترس نیست. این فرایند به‌طور مؤثر باعث از بین رفتن توکن‌ها برای همیشه می‌شود.

ایردراپ توکن چیست؟

ایردراپ (Airdrop) به‌معنی توزیع ارز دیجیتال رایگان بین کاربران یک پروژه است که با اهداف مختلف از جمله توزیع عادلانه‌تر توکن و همچنین افزایش آگاهی درباره پروژه انجام می‌شود. در واقع ایردراپ یک شیوه بازاریابی است که با شرکت در آن، هم کاربران توکن رایگان دریافت می‌کنند و هم پروژه‌ها می‌توانند خود را تبلیغ و معرفی کنند.

بیشتر بخوانید: ایردراپ چیست؟

پروژه‌های حوزه ارز دیجیتال با انجام ایردراپ، می‌توانند به اهداف مختلفی دست پیدا کنند. افزایش تعداد دارندگان توکن، ایجاد انگیزه برای مشارکت کاربران و توزیع عادلانه‌تر توکن‌ها از جمله این اهداف است. معمولاً این توکن‌ها به کاربرانی تعلق می‌گیرد که در پروژه یا پروژه‌های خاصی مشارکت داشته‌اند؛ مثلاً روی یک شبکه خاص تراکنش انجام داده‌اند، توکنی را خریده‌اند یا در شبکه‌های اجتماعی پروژه را تبلیغ کرده‌اند.

یکی از بزرگترین ایردراپ‌های تاریخ، توزیع توکن آربیتروم در سال ۲۰۲۳ بود که طی آن بیش از ۶۲۵ هزار کیف پول، توکن ARB دریافت کردند. در این ایردراپ، هر کاربر واجد شرایط حداقل حدود ۱۰۰۰ دلار توکن ARB دریافت کرد و برخی کاربران فعال‌تر، حتی موفق به کسب ارقام بالای ۱۰ هزار دلار شدند. این نمونه نشان می‌دهد که ایردراپ‌ها می‌توانند فرصت‌های قابل توجهی برای کسب درآمد ایجاد کنند، اما باید توجه داشت که موفقیت در آنها نیازمند فعالیت مستمر و آگاهی از شرایط پروژه‌هاست.

سؤالات متداول

بیت کوین کوین است یا توکن؟

بیت کوین از نظر فنی یک کوین به حساب می‌آید اما BTC که ارز بومی این شبکه است، یک توکن است.

هدف از ساخت توکن چیست؟

تسهیل تراکنش‌ها روی بلاک چین مهمترین هدف از ایجاد توکن‌هاست.

قیمت توکن‌ها چطور تعیین می‌شود؟

عرضه و تقاضا، اخبار پیرامون یک پروژه و همکاری‌هایی که حول محور آن شکل می‌گیرند مهمترین عوامل در تعیین قیمت توکن‌ها هستند.

آیا همه توکن‌ ها ارز دیجیتال هستند؟

عبارت «توکن» اغلب به هر ارز دیجیتالی به غیر از بیت‌کوین و اتریوم اشاره دارد. با این که از لحاظ فنی آن‌ ها هم توکن هستند.

آیا توکن همان ارز دیجیتال است؟

ارزهای دیجیتال دارایی‌های بومی یک بلاک‌چین هستند، درحالی‌که توکن‌ها به‌عنوان بخشی از یک پلتفرمی که روی یک بلاک‌چینِ موجود ساخته شده‌است، ایجاد می‌شوند.

آیا USDT یک کوین است یا یک توکن؟

تتر یک توکن است، زیرا بلاک چین مخصوص خود را ندارد.

جمع‌بندی

در این مقاله به هر آنچه که نیاز بود درباره Token در حوزه ارزهای دیجیتال و تفاوت آن با کوین بدانید اشاره کردیم. تمام مطالب این مقاله را می‌توان در سه پاراگراف زیر خلاصه کرد:

  • در بازار ارزهای دیجیتال، توکن ارز دیجیتالی است که بلاک چین مستقل خود را ندارد و در بلاک چین و کیف پول‌های یک بلاک چین میزبان ذخیره می‌شود، اما به‌طور کلی می‌توان برای اشاره به هر واحد ارزی در یک شبکه بلاک چینی از عبارت Token استفاده کرد.
  • Tokenها با استفاده از قراردادهای هوشمند و کدهای برنامه‌نویسی ایجاد می‌شوند و دو مزیت اصلی استفاده از آنها به‌جای ایجاد یک بلاک چین اختصاصی، صرفه‌جویی در وقت و هزینه است.
  • توکن‌ها از نظر نوع می‌توانند در ده‌ها دسته‌بندی جای بگیرند، اما در میان اغلب فعالان این حوزه، در حال حاضر آنها به سه نوع توکن‌های کاربردی، اوراق بهادار و حاکمیتی طبقه‌بندی می‌شوند.

منبع خبر "ارزدیجیتال" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.