همشهری آنلاین، شقایق عرفی نژاد: سید عباس صالحی در باره وضعیت اسفناک حریم تئاتر شهر به همشهری توضیح میدهد: این مجموعه در بدو افتتاح، مانند تمامی بناهای هم عصر خود، عرصه و ومحدوده مشخصی را دربرمیگرفته و بنابر مستندات، اسناد و عکسهای بیشمار و همچنین نقشههای معماری موجود دارای حریم معینی بوده است. در دوره ای (اواخر دهه ۶۰) حریم تئاتر شهر برچیده شد. حاصل این مدت مدیدحذف حریم غیراصولی، تخریب مجموعه و پیرامون آن بود که موارد آن به شرح زیر است:
تخریب محوطه بنای میراثی و عوارض زمین، ورود، تصرف و تملیک غیراصولی همراه با آسیب توسط سازمانهای مختلف، سرقت، تخریب بنا، شعار نویسی و ونقاشی خیابانی، سرقت و مزاحمت برای تماشاگران، پرسنل و هنرمندان و بروز ناهنجاریهای اجتماعی.
اومیگوید: بنا بر این دلایل و همچنین افزایش بیش از گذشته درخواستها، مصاحبهها، اعتراض تماشاگران، هنرمندان، مدیران مجموعه و اداره کل هنرهای نمایشی و معاونت امور هنری در نهایت با دستور وزیر وقت آقای دکتر اسماعیلی احداث حائل حریم تئاتر شهر در دستور کار قرار گرفت و پس از طی مراحل مختلف مطالعاتی و همچنین جمع آوری اسناد توسط کارگروه متخصصان امر و کسب مجوزهای لازمه از وزارت میراث فرهنگی، صنابع دستی و گردشگری، شهرداری تهران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تاریخ دوم دی ماه ۱۴۰۲ طرح توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت عمومی و رسانهای کلنگ زنی شد. طبق برنامه زمان بندی از ۵ دیماه ۱۴۰۲ عملیات تجهیز کارگاه شروع و در تاریخ ۲۳ بهمن همان سال عملیات تجهیز کارگاه و صورتجلسههای مربوطه با هماهنگی شهرداری منطقه ۱۱ و ناحیه یک شروع و تا ۱۳ اسفند ۱۴۰۲ انجام شد. طرح اجرای کارگاهی و مراحل ساختمانی زیرنظر دفتر طرحهای عمرانی وزارت متبوع و پیمانکار صورت پذیرفت، لیکن پس از شهادت رییس جمهور وقت، با بروز پاره ای مشکلات از جمعه بودجه و بلاتکلیفیهای مدیریتی، کار کارگاهی متوقف و در آذرماه ۱۴۰۳ با انتصابات جدید بدنه مدیریت، معاونت هنری اداره کل هنرهای نمایشی و تئاتر شهر و با همکاری دفتر طرحهای عمرانی از اول بهمن سال جاری، کارگاه دوباره شروع به فعالیت کرده و در حال حاضر این فعالیت ادامه دارد.
مسئله حل نشده اصلی ترین تئاتر پایتخت
مسئله تئاترشهر مسئله جدیدی نیست. محوطه اصلی ترین تئاتر پایتخت مدتهاست وضعیت خوبی ندارد و اهالی تئاتر هم همواره در باره وضعیت نابسامان محوطه این مجموعه صحبت کردهاند. مسئولان هم گاه گاه وعدههایی دادهاند که البته هیچگاه عملی نشده است.
تئاترشهر اگر نه به عنوان مرکز تئاتر تهران یا ایران، دست کم به عنوان ویترین تئاتر ایران باید توجه بیشتری از آنچه به آن میشود، دریافت کند.
از سال ۸۹ و با ساخت ورودی متروی تئاترشهر در محوطه این مجموعه به محاق رفتن تئاترشهر شروع شد. ورودی طوری ساخته شد که کاملا مقابل تئاتر باشد و چهره این ساختمان را از خیابان بپوشاند. در ادامه همین روند به محاق رفتن، هواکش مترو طوری تعبیه شد که باز هم بخش بیشتری از تئاترشهر پوشیده شود. با گذر سالها، پای دستفروشان به این محوطه باز شد. محوطهای که میتوانست محلی برای نمایشهای محیطی یا هر فعالیت مرتبط دیگری باشد، تبدیل شد به محلی برای فروش جوراب و بلوز و شلوار و بلال و کباب. رفتهرفته تعداد این دستفروشان به حدی زیاد شد که پیادهروی کنار تئاتر شهر کاملا در اختیار آنها قرار گرفت. بعد هم کشیدن نرده و به تازگی گذاشتن گلدانهای بلند روی این نردهها کاری کرده که تئاترشهری که روزی دردانه چهارراه ولیعصر بود، حالا دیگر فقط از لابهلای ایستگاه بی. آر. تی و گلدان و ورودی مترو و هواکش قابل دیدن است.
امروز وقتی از این محوطه عبور میکنید، به هیچ عنوان فکر نمیکنید مقابل مهمترین ساختمان تئاتری پایتخت و چه بسا کشور هستید. شاید انقدر در هیاهوی دستفروشان گم شوید که حتی چشمتان هم به تئاتر شهر نیفتد. این وضعیت اما با شروع جشنواره تئاتر فجر هم ادامه پیدا کرده است. سالهای پیش با شروع جشنواره محوطه مقابل تئاتر شهر، مثل یک خانهتکانی سامان میگرفت. در یکی دو سال گذشته اما این اتفاق هم رخ نداد. سال گذشته و نزدیک جشنواره در یک آخر هفته خبری منتشر شد که این دستفروشان از روز شنبه از محوطه جمعآوری و در جای دیگری ساماندهی خواهند شد. اما روز شنبه این دستفروشان حتی از طرح اطلاع هم نداشتند. بیشک بیکار کردن این دستفروشان در شرایط سخت اقتصادی خواسته منتقدان این وضعیت نیست. آنچه مطلوب است ساماندهی آنها در محل دیگری غیر از محوطه تئاتر شهر است که قطعا کار چندان دشواری هم نیست.
حصارهایی برای دستفروشان
مسئله بعدی نرده کشی و بعد حصارکشی دورتادور این مجموعه باری ساماندهی آن است. با کشیدن نرده در اطراف تئاترشهر راه وارد تماشاگر به تئاترشهر هم تقریبا مسدود شده و آنها یا باید از دویست متر بالاتر و جایی که میلهها تمام میشوند، وارد محوطه شوند و یا از جایی کنار کیوسک روزنامهفروشی و از روی جوی راهشان را به تئاترشهر باز کنند. این مسئله هم حتی برای دوره کوتاه جشنواره نه در سال گذشته و نه جشنواره امسال حل نشد. درصورتی که با باز کردن میلهها در این مدت میشد، رفتوآمد راحت تری برای مخاطبان ایجاد کرد. تئاترشهر سرمایه ملی است و دست کم در مدت جشنواره میشد، شکل آبرومندتری به آن داد. اسفند ماه سال گذشته محمدجواد طاهری، مدیر وقت تئاترشهر در باره حصارهایی که دور محوطه این ساختمان کشیده شده و آن را پنهان کرده به همشهری گفته بود: آنچه در حال حاضر اتفاق افتاده، یک دیوار کارگاهی موقت است تا عملیات عمرانی و ساخت و ساز به کسی آسیبی نزند. طبیعتا بعد از ایجاد حریم اصلی مجموعه، این دیوارههای موقت برداشته خواهد شد.
او درباره زمانبندی انجام مراحل کارگاهی گفته بود: پروسه اجرای این طرح، از سوی پیمانکار پروژه، بین ۶ ماه تا یک سال پیشبینی شده است.
حصارها که البته همچنان به جای خود باقی اند و در طول این مدت هم محلی برای آویختن وسایل دستفروشان بوده اند. بسیاری از کارگردانانی که در این سالها در تئاترشهر اجرا داشته اند از آشفتگی این محیط و از این که تماشاگرانشان باید به سختی راهشان را به ساختمان تئاترشهر باز کنند، گلایه داشته اند و از این گفته اند که خجالتمیکشند پیشکسوتان تئاتر را به تماشای تئاترشان دعوت کنند و مجبورشان کنند از روی جوی بدون پل و کنار کیوسک روزنامه فروشی وارد محوطه تئاترشهر شوند.