عرضه حداکثر یا سقف عرضه (Max Supply) یکی از مفاهیم مهم در ارزهای دیجیتال است که تأثیر مستقیم بر کمیابی و ارزش یک ارز دارد. این مفهوم به حداکثر تعداد توکن‌ها یا کوین‌هایی اشاره دارد که یک پروژه ارز دیجیتال می‌تواند تولید کند. درک دقیق حداکثر عرضه، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا چشم‌انداز بهتری از پتانسیل رشد یا کاهش ارزش ارز دیجیتال مورد نظر داشته باشند. در این مقاله به بررسی دقیق حداکثر عرضه و تأثیرات آن بر بازار ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.
عرضه حداکثر یا Max Supply در ارزهای دیجیتال به بیشترین تعداد کوین یا توکنی اشاره دارد که می‌تواند در طول عمر یک دارایی دیجیتال ایجاد شود. پس از رسیدن به این مقدار، هیچ کوین یا توکن جدیدی استخراج، ضرب یا تولید نمی‌شود.
این مقدار معمولاً توسط الگوریتم هر ارز دیجیتال تعیین می‌شود و در کد منبع آن مشخص است. برای مثال، بیت کوین دارای حداکثر عرضه ۲۱ میلیون واحد است، درحالی‌که برخی از ارزهای دیجیتال مانند اتریوم فاقد سقف عرضه از پیش تعیین‌شده هستند و می‌توانند به‌طور مداوم تولید شوند.
عرضه کل (Total Supply) مقدار واقعی توکن‌های موجود را نشان می‌دهد، اما توکن‌های سوزانده‌شده را در نظر نمی‌گیرد. بنابراین، عرضه کل معمولاً کمتر از حداکثر عرضه است؛ زیرا برخی از توکن‌ها در فرایندهایی مانند توکن سوزی از چرخه خارج می‌شوند.
بیشتر بخوانید: توکن سوزی چیست؟
برای ارزهای دیجیتالی که مبتنی بر استخراج هستند، پس از رسیدن به حداکثر عرضه، دیگر هیچ توکن جدیدی تولید نخواهد شد. این مسئله می‌تواند به کمیاب‌شدن دارایی و افزایش ارزش آن در بلندمدت کمک کند.
درحالی‌که بیت کوین دارای حداکثر عرضه ثابت ۲۱ میلیون واحد است، بسیاری از ارزهای دیجیتال این‌گونه نیستند. برخی از پروژه‌ها حداکثر عرضه متغیری دارند که می‌تواند بر اساس قوانین پروتکل، در طول زمان افزایش یا کاهش یابد.
عرضه در گردش فقط به توکن‌هایی اشاره دارد که درحال‌حاضر در بازار موجود و برای معامله در دسترس هستند. برخلاف عرضه کل، عرضه در گردش شامل توکن‌هایی که قفل شده‌اند یا در کیف پول‌ها نگه داشته می‌شوند، نمی‌شود.
یکی از معیارهای کلیدی برای سرمایه‌گذاران، ارزش بازار (Market Cap) است که معمولاً بر اساس عرضه در گردش محاسبه می‌شود. دلیل این است که قیمت یک ارز دیجیتال بیشتر تحت‌تأثیر توکن‌هایی است که در بازار معامله می‌شوند.
یکی از مزایای سقف عرضه، کنترل نرخ تورم یک ارز دیجیتال است. در ارزهایی که عرضه آن‌ها محدود است، با کاهش تعداد توکن‌های در گردش، امکان ایجاد کمیابی در بازار وجود دارد که می‌تواند باعث افزایش ارزش دارایی شود. این فرایند مشابه کمیاب‌شدن منابع در اقتصاد سنتی عمل می‌کند و در نهایت می‌تواند منجر به کاهش نرخ تورم یا حتی نرخ تورم صفر درصدی شود.
عرضه حداکثر در ارزهای دیجیتال می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد که هر یک تأثیر مستقیمی بر اقتصاد و میزان تورم آن دارایی دیجیتال دارند. در ادامه، انواع حداکثر عرضه را بررسی می‌کنیم:
عرضه حداکثر ثابت رایج‌ترین نوع حداکثر عرضه است که در بسیاری از ارزهای دیجیتال پیاده‌سازی می‌شود. در این مدل، تعداد مشخصی از کوین‌ها از پیش تعیین شده و هیچ‌گاه افزایش یا کاهش نمی‌یابد، حتی اگر تقاضا برای آن تغییر کند. بیت کوین نمونه‌ای بارز از این مدل است که سقف عرضه آن ۲۱ میلیون واحد است.
در این مدل، عرضه حداکثر به‌گونه‌ای طراحی شده است که در طول زمان کاهش یابد. این مکانیسم معمولاً برای کنترل تورم و افزایش کمیابی یک دارایی اجرا می‌شود. برخی از ارزهای دیجیتال با استفاده از مکانیسم توکن سوزی سعی دارند به یک دارایی با حداکثر عرضه کاهش‌یابنده تبدیل شوند. اتریوم نیز در تلاش است تا با کاهش میزان انتشار توکن‌های جدید، به یک ارز دیجیتال ضدتورمی تبدیل شود.
در این مدل، عرضه حداکثر به‌صورت متغیر و وابسته به شرایط بازار تعیین می‌شود. پارامترهایی مانند میزان تقاضا، عرضه در گردش و نرخ تورم می‌توانند بر تعداد کوین‌های قابل‌توزیع تأثیر بگذارند. این مدل به‌گونه‌ای طراحی شده است که انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشد و با تغییرات بازار سازگار شود.
برخی از ارزهای دیجیتال فاقد محدودیت عرضه هستند؛ به این معنا که تعداد توکن‌های آن‌ها می‌تواند به‌طور نامحدود افزایش یابد. این مدل معمولاً در توکن‌های کاربردی مشاهده می‌شود که به‌جای داشتن سقف عرضه مشخص، میزان انتشار آن‌ها بر اساس تعداد کاربران و میزان استفاده از شبکه تعیین می‌شود. اتریوم و برخی دیگر از ارزهای دیجیتال مبتنی بر قراردادهای هوشمند در این دسته قرار می‌گیرند.
بیشتر بخوانید: توکنومیکس چیست؟
حداکثر عرضه در سطح پروتکل یک ارز دیجیتال تعیین می‌شود و معمولاً در وایت پیپر (Whitepaper) پروژه مشخص شده است. برای ارزهایی با عرضه ثابت، زمانی که تمام کوین‌های تعیین‌شده استخراج یا منتشر شوند، دیگر هیچ کوین جدیدی ایجاد نخواهد شد. این مدل به تقلید از کمیابی طبیعی فلزات گران‌بها طراحی شده است و می‌تواند باعث حفظ یا افزایش ارزش دارایی در بلندمدت شود.
در مقابل، ارزهای دیجیتالی با عرضه متغییر یا کاهشی، مانند اتریوم (ETH)، از مکانیسم اثبات سهام (PoS) برای کنترل توزیع توکن‌های جدید استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها تعیین می‌کنند که توکن‌های جدید چگونه و با چه سرعتی ایجاد و توزیع شوند. در چنین مدل‌هایی، عدم وجود حداکثر عرضه می‌تواند منجر به فشارهای تورمی شود؛ زیرا افزایش عرضه در بازار ممکن است باعث کاهش ارزش توکن‌های موجود شود.
حداکثر عرضه در ارزهای دیجیتال یک فاکتور مهم در تعیین ارزش و اقتصاد یک توکن است. این متریک کاربردهای مختلفی را نیز دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
برای بررسی حداکثر عرضه یا سقف عرضه یک ارز دیجیتال، لازم است به پارامترها ی پروتکل و مشخصات شبکه آن توجه کنیم. در این بررسی، نکات زیر باید موردتوجه قرار گیرند:
حداکثر تعداد توکن‌هایی که می‌تواند در طول عمر یک ارز دیجیتال تولید شود.
عرضه کل به تعداد توکن‌های موجود فعلی اشاره دارد، درحالی‌که سقف عرضه، حداکثر تعداد ممکن در آینده است.
بیت‌کوین دارای سقف عرضه ثابت ۲۱ میلیون واحد است.
محدودیت در عرضه می‌تواند باعث کمیابی و افزایش ارزش در صورت افزایش تقاضا شود.
عرضه حداکثر (Max Supply) یکی از عوامل مهم در تعیین ارزش و کمیابی یک ارز دیجیتال است. پروژه‌هایی با عرضه حداکثر ثابت، مانند بیت کوین، به دلیل محدودیت در تولید، می‌توانند با گذر زمان ارزش بیشتری کسب کنند. درحالی‌که ارزهای بدون عرضه حداکثر ممکن است تحت‌تأثیر تورم قرار بگیرند. درک این مفهوم برای سرمایه‌گذاران ضروری است؛ زیرا بر تصمیمات معاملاتی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری آن‌ها تأثیر مستقیم دارد. بنابراین، پیش از ورود به بازار ارزهای دیجیتال، بررسی حداکثر عرضه و مدل اقتصادی هر پروژه اهمیت زیادی دارد.
