به گزارش خبرنگار مهر، نمایندگان در جلسه علنی صبح امروز (چهارشنبه، اول اسفندماه) مجلس شورای اسلامی با ۱۵۶ رأی موافق، ۷۳ رأی مخالف و ۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۶ نماینده حاضر در صحن با کلیات طرح ساماندهی وضعیت حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان مجلس موافقت کردند.
نظرات موافقان و مخالفان کلیات طرح مذکور به شرح زیر است:
حوزه‌های انتخابیه دگرگونی‌های جمعیتی بسیاری را تجربه کرده‌اند
در ابتدا، ولی الله بیاتی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در توضیح این طرح، گفت: بازنگری در تعداد نمایندگان مجلس در سال ۱۳۷۸ انجام شد و پس از آن، هیچ تغییرات چشمگیری در این زمینه انجام نشده است.
وی ادامه داد: در طول این مدت، حوزه‌های انتخابیه دگرگونی‌های جمعیتی بسیاری را تجربه کرده‌اند که منجر به نابرابری در حق رأی‌دهی و نمایندگی شده است. برخی شهرستان‌ها با جمعیت‌های بسیار کمتر نسبت به دیگر شهرستان‌ها، همان تعداد نماینده را دارند که این نابرابری قابل توجه است.
وی تاکید کرد: نیاز است برای اصلاح این وضعیت و تغییر مرزهای حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان به صورت فوری و مؤثر اقدام شود.
شاهد نابرابری‌های زیادی در تعداد نمایندگان برخی حوزه‌های انتخابیه هستیم
در ادامه، روح الله عباس‌پور در موافقت با کلیات طرح ساماندهی حوزه‌های انتخابیه مجلس، گفت: در حال حاضر شاهد نابرابری‌های زیادی در تعداد نمایندگان برخی حوزه‌های انتخابیه هستیم به عنوان مثال، در بعضی از حوزه‌ها با جمعیت ۳۰ هزار نفر فقط یک نماینده وجود دارد، در حالی که در برخی دیگر با جمعیتی چندین برابر، تنها دو نماینده دارند. برای مثال، استان البرز با جمعیت ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر، تنها ۳ نماینده دارد، که این وضعیت با اصول عدالت اجتماعی مغایرت دارد.
وی ادامه داد: طبق اصل ۶۴ قانون اساسی، هر ۱۰ سال یک‌بار باید تعداد نمایندگان مجلس افزایش یابد، اما در ۲۵ سال گذشته هیچ تغییراتی در تعداد نمایندگان و تقسیمات انتخاباتی انجام نشده در حالی که جمعیت کشور جابجا شده و تقسیمات سیاسی تغییر کرده است.
تعداد نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه کشور عادلانه نیست
همچنین حسین حق وردی در موافقت با کلیات طرح مذکور، گفت: این طرح از اهمیت بسیاری برخوردار است و ممکن است برخی بگویند مجلس خروجی مناسبی ندارد، اما یکی از خروجی‌های مؤثر مجلس می‌تواند همین دستور امروز باشد.
وی افزود: اصل ۶۴ قانون اساسی به صراحت بیان می‌کند که در هر ۱۰ سال، با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آن، حداکثر ۲۰ نماینده باید به مجلس اضافه شوند و برخی می‌گویند چون در قانون آمده «می‌تواند» اضافه شود، این الزام‌آور نیست، اما آنها به شرایط گذشته حوزه‌های انتخابیه توجه نمی‌کنند و زمانی که نمایندگان تخصیص می‌یافتند، وضعیت حوزه‌ها متفاوت بود و اکنون با گذشت چند دهه، این وضعیت تغییر کرده است.
نماینده مردم شهریار در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: به عنوان مثال، یک حوزه انتخابیه با حدود ۵۰ هزار نفر جمعیت تنها یک نماینده دارد، در حالی که حوزه انتخابیه بنده که شامل ۳ شهرستان با بیش از ۲ میلیون نفر جمعیت است فقط یک نماینده دارد، این عادلانه نیست. چگونه می‌توان پذیرفت که ۵۰ هزار نفر با یک نماینده در تصمیم‌گیری‌های اساسی کشور مؤثر باشند، اما دو میلیون نفر تنها یک نماینده داشته باشند؟ مردم می‌خواهند به صورت عادلانه در تعیین سرنوشت خود دخالت کنند.
باید تعداد نمایندگان را افزایش دهیم
در ادامه، محمدرضا صباغیان در موافقت با کلیات طرح مذکور، گفت: هدف این طرح این است که دولت موظف شود در مدت ۳ ماه، با توجه به شاخص‌های معین، ۴۰ نماینده به مجلس اضافه کند. این طرح به هیچ‌وجه اجرایی نشده و توضیحی در مورد آن ارائه نشده است.
وی بیان کرد: وزارت کشور شاخص‌هایی را در نظر دارد که بر اساس آن، نمایندگان را انتخاب کرده و به مجلس ارسال می‌کند تا بررسی و تصویب شود.
نماینده مردم بافق و مهریز در مجلس گفت: طبق اصل ۶۴ قانون اساسی، هر ۱۰ سال باید ۲۰ نماینده به مجلس اضافه شود و حالا که ۲۵ سال از آخرین تغییر گذشته و نزدیک به ۴۰ نماینده باید به مجلس اضافه شود و این تغییر بر اساس اصل قانون اساسی است.
صباغیان ادامه داد: با توجه به افزایش جمعیت و مهاجرت‌ها، توزیع نمایندگان در کشور عادلانه نیست. در بسیاری از کشورها، مانند عراق، ترکیه و آلمان، تعداد نمایندگان مجلس بیشتر از ایران است. اگر بخواهیم قدرت مجلس افزایش یابد، باید تعداد نمایندگان را افزایش دهیم.
نماینده مردم بافق و مهریز در مجلس یادآور شد: در بسیاری از کشورها، مانند عراق، ترکیه و آلمان، تعداد نمایندگان مجلس بیشتر از ایران است، در حالی که جمعیت ایران کمتر از این کشورهاست. این نشان می‌دهد که مجلس ایران ضعیف است و باید تقویت شود. هدف از افزایش نمایندگان، تقویت مجلس و عدالت در تقسیم منابع است. اگر بخواهیم قدرت مجلس افزایش یابد، باید تعداد نمایندگان را افزایش دهیم تا بتوانند به نحو بهتری از حقوق مردم دفاع کنند.
انتخابات ما باید استانی و تناسبی شود
محمد باقری در مخالفت با کلیات طرح ساماندهی وضعیت حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی، گفت: تا زمانی که انتخابات حزبی نشده است، هرقدر تعداد نمایندگان را افزایش دهیم مشکلات نیز در حوزه انتخابیه افزایش می‌یابد.
وی بیان کرد: لذا اگر می‌خواهیم برای کشور کاری کنیم باید انتخابات به صورت حزبی، استانی و تناسبی برگزار شود.
لزومی به افزایش تعداد نمایندگان مجلس نیست
در ادامه، محمد منان رئیسی به عنوان دیگر مخالف کلیات این طرح، گفت: برخی از نمایندگان در حوزه انتخابیه به دلیل وسعت و تعدد شهرستان بار زیادی بر دوش دارند.
نماینده مردم قم در مجلس با طرح این سوال که آیا واقعاً مجلس در رأس امور است، بیان کرد: مجلسی که بهره‌وری ندارد چرا باید فربه‌تر شود؟ به نظرم این طرح باید زمانی تصویب شود که مجلس بهره‌وری لازم را داشته باشد و شأن مجلس نیز رعایت شود.
دلایل یک نماینده مجلس در مخالفت با طرح ساماندهی وضعیت حوزه‌های انتخابیه
در ادامه جلسه، علی اکبر علیزاده در مخالفت با کلیات این طرح، گفت: در قانون فعلی برای برخی از شهرها که مجموعاً ۳۰ هزار نفر بودند یک نماینده لحاظ می‌شد، اما در شهرهای بزرگ تعداد نمایندگان بیشتر است.
وی ادامه داد: اشکالات موجود در قانون رفع نشده است و با همین وضعیت تعدادی دیگر به عنوان نماینده اضافه می‌شوند که نقض غرض و خلاف است، بنابراین باید مبنایی در نظر گرفته شود و براساس آن مبنا طرح نو اعمال شود.
این نماینده مردم مجلس گفت: در شهرهای بزرگ مدل قانون‌گذاری و مدل نمایندگان به گونه‌ای است که افراد رغبت نمی‌کنند در انتخابات شرکت کنند به گونه‌ای که در تهران مجموعاً ۶۰۰ هزار نفر در انتخابات شرکت کرده‌اند، این در حالی است که بحث استانی شدن مطرح می‌شود که به معنای کنارگذاشتن تأثیر مردم در انتخابات است.
افزایش تعداد نمایندگان در راستای دفاع از حقوق مردم است
محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها، گفت: در عرض سه دهه تعداد جمعیت کشور تغییر کرده و تقسیمات کشوری جدید و شهرستان‌های جدیدی نیز پدیدار شده‌اند ولی ما افزایش نمایندگان را بر اساس اصل ۶۴ قانون اساسی نداشتیم.
وی با بیان اینکه مجری قانون اساسی در کشور دولت است، ادامه داد: چرا دولت اصل ۶۴ قانون اساسی را معطل گذاشته است؟ امروز مجلس در خصوص نمایندگان تصمیم می‌گیرد و لایحه را دولت باید بیاورد، چون مجری قانون اساسی است.
جوکار افزود: امروز نمایندگان واسطه مردم و حاکمیت هستند و باید از حقوق مردم دفاع کنند، بنابراین اگر امروز نماینده‌ای اضافه می‌کنیم در راستای دفاع از حقوق مردم است.
