سید سعید طباطبایی آل طه جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات و متخصص ارتوپد در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با سیاتیک، علائم، عوارض و نحوه درمان این نوع بیماری گفت: سیاتیک از مجموعه چند رشته عصبی و یک عصب تشکیل شده است، عصب اصلی سیاتیک وارد پا شده و حرکت و حس پا را بر عهده دارد.
وی ادامه داد: سیاتیک از بدو تولد با انسان وجود داشته و یک عضوی مانند دست، پا و چشم اصلیترین و قطورترین عضو بدن محسوب میشود. همچنین درد سیاتیک به صورت کشنده از پشت نشیمنگاه شروع شده و تا پایین پا ادامه پیدا میکند.
عوامل مؤثر در ایجاد سیاتیک
طباطبایی اذعان کرد: ایجاد سیاتیک به عوامل متعددی چون التهاب، عفونت، خستگی، آسیب، تومور بستگی دارد که از همه مهمتر و شایعتر این عوامل دیسک کمر است و فرد را دچار دردهای سیاتیکی میکند؛ اما آنچه در بین مردم به عنوان درد سیاتیک متداول بوده، درد ناشی از دیسک کمر است.
علائم درد سیاتیک
متخصص ارتوپد در ادامه گفت: درد سیاتیک با توجه به علت ایجاد علائم مختلفی دارد که از سادهترین علائم آن میتوان به درد در مسیر عصب سیاتیک به صورت گزگز، مورمور شدن مورمور شدن، بی حسی پا، ناتوانی جنسی، اختلال حرکتی شدید و بدترین حالت بی اختیاری ادرار و مدفوع فرد اشاره کرد.
وی بیان کرد: مشکلات مربوط به دیسک کمر یکی از شایعترین شکایات پزشکی در جوامع امروزی است که به دلیل سبک زندگی صنعتی، کاهش فعالیتهای ورزشی، بیتحرکی و حرکات نامناسب رو به افزایش است. این بیماری میتواند در موارد شدید، باعث درگیری عصب سیاتیک و مشکلات شدید حرکتی و شغلی شود.
علل افزایش مشکلات سیاتیک
طباطبایی اظهار داشت: زندگی کمتحرک و نشستنهای طولانیمدت، عامل اصلی در بروز این بیماری است. بسیاری از افراد به دلیل نوع شغل خود، ساعتهای طولانی پشت میز مینشینند، که این امر میتواند فشار زیادی به دیسکهای کمری وارد کند. همچنین، رانندگان حرفهای و سایر مشاغلی که نیاز به نشستن مداوم دارند، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
عوارض سیاتیک
متخصص ارتوپد اظهار داشت: به طور کلی، دو نوع سیاتیک، حاد و مزمن وجود دارد. این دو نوع با توجه به شدت علائم عوارض متفاوتی دارند، سیاتیک حاد به طور معمول به دلیل گرفتگی دیسک فقرات کمری ایجاد شده اما سیاتیک مزمن به تدریج تشکیل شده و به مرور زمان شدت مییابد.
وی افزود: عوارض ناشی از درد سیاتیک میتواند مشکلاتی را اعم از افت توانایی عضلات در پا به علت تحت تأثیر قرار گرفتن عصب سیاتیک، مشکلات در حرکت، پیادهروی و کارهای روزمره، کاهش حس و احساس ضعف در ناحیههایی که تحت تأثیر عصب سیاتیک هستند، ورم، درد و عدم کنترل عضلات، حرکت کردن پا به عقب با مشکل روبهرو شده و افزایش درد در منطقه پایین کمر برای فرد ایجاد کند.
روش تشخیص و درمان سیاتیک
جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات بیان کرد: در صورت بروز علائم، فرد باید به پزشک مراجعه کند تا بررسیهای لازم انجام شود. پزشک ابتدا معاینه بالینی انجام داده و در صورت نیاز، تصویربرداریهای پزشکی مانند رادیولوژی و MRI را تجویز میکند.
وی افزود: بر اساس شدت بیماری، نوع درمان متفاوت بوده و درمان ممکن است به صورت استراحت و مصرف داروهای ضدالتهاب، بستن کمربند طبی به صورت موقت، اقدامات توانبخشی، فیزیوتراپی و آبدرمانی و در موارد شدید و خاص درمانهای جراحی وجود داشته باشد که طبق نظر و تشخیص متخصص هر کدام برای فرد تجویز میشود.
مراقبت بعد از عمل سیاتیک
طباطبایی تصریح کرد: در صورت شدید بودن آسیب، ممکن است جراحی دیسک کمر ضروری شود. روشهای جراحی متعددی وجود دارد که بسته به شدت بیماری، سن، جنسیت و شرایط بیمار انتخاب میشود. مهمترین توصیه پس از جراحی باید به نکاتی اعم از استفاده از کمربند طبی برای مدتی که پزشک تعیین میکند، پیادهروی روزانه با نظر پزشک، محدودیت در حرکات سنگین در هفتههای ابتدایی، حفظ ارتباط مستمر با پزشک برای بررسی وضعیت بهبودی و هشدار نسبت به تبلیغات درمانی غیرعلمی توجه داشته باشند.
وی ادامه داد: متخصصان تاکید دارند که افراد باید از تبلیغات غیرعلمی درباره روشهای درمانی نامعتبر پرهیز کنند و تنها با پزشکان متخصص و معتبر مشورت کنند. روشهای درمانی بسیار متنوعی وجود دارد، اما انتخاب روش مناسب باید بر اساس نظر پزشک متخصص انجام شود.
راهکار پیشگیری از سیاتیک
وی در ادامه گفت: بهترین روش برای پیشگیری از مشکلات دیسک کمر، رعایت اصول صحیح نشستن و تحرک کافی است. همچنین بیش از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به طور مداوم ننشینند و پس از این مدت، چند دقیقه راه بروند یا وضعیت بدن خود را تغییر دهید، استفاده از صندلی استاندارد و طبی که متناسب با بدن فرد تنظیم شده باشد و قوس کمر باید به پشتی صندلی بچسبد و نشیمنگاه به درستی تنظیم شود و تقویت عضلات کمر از طریق ورزشهای مناسب، فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی میتواند از ابتلاء به دیسک کمر و سیاتیک جلوگیری کند.
جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات خاطر نشان کرد: همچنین دیسک کمر از بیماریهای شایع دنیای مدرن است که با رعایت اصول ارگونومی، نشستن صحیح، ورزش و تحرک کافی میتوان از آن پیشگیری کرد. در صورت بروز علائم، مراجعه زودهنگام به پزشک و انجام درمان مناسب، از پیشرفت بیماری جلوگیری خواهد کرد.