دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در مراسم سوگند خود گفت، «عصر طلایی آمریکا آغاز شده است» از بابتی به‌نظر می‌رسد که او درست گفته است. بر اساس تحلیل نیویورک‌تایمز، قیمت طلا در طول یک ماه نخست ریاست‌جمهوری او، رکوردهای جدیدی را ثبت کرده است، به‌طوری‌که به ۲۹۰۰ دلار در هر اونس رسیده است. این فلز گرانبها در سال جاری تاکنون ۱۲ درصد رشد داشته که به رشد ۲۷ درصدی آن در سال گذشته اضافه می‌شود.

اکنون بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی‌های خود را به‌روز کرده‌اند و انتظار رشد بیشتری را در آینده دارند. تقاضای بالایی برای طلا در نیویورک که قطب جهانی معاملات آتی‌ است نیز وجود دارد که منجر به زمان انتظار طولانی برای خروج شمش‌ها از خزانه‌های لندن هم شده است.

در حال حاضر، طلا بیش از پیش در کانون توجه عموم قرار گرفته است؛ ترامپ روز چهارشنبه گفت که مقامات دولت به فورت‌ناکس -پایگاه نظامی که نیمی از ذخایر وزارت خزانه‌داری در آنجا نگه‌داری می‌شود- خواهند رفت تا مطمئن شوند که طلا در آنجا هست.

در حالی‌که طلا به‌طور سنتی برای سرمایه‌گذاران به‌عنوان پناهگاهی امن به‌شمار می‌رود؛ پناه بردن آنان به فلز زرد اکنون کمی عجیب به نظر می‌رسد، چراکه سهام آمریکا رکوردهای غیرمنتظره‌ای را ثبت می‌کند و بازار کار قوی به‌نظر می‌رسد. اما این هراس وجود دارد که سیاست‌های ترامپ درباره تعرفه‌ها و اخراج مهاجران سبب افزایش تورم و تشدید تنش‌های ژئوپلتیک شود و این مسئله هجوم به سمت طلا را تاحدی توجیه‌پذیر می‌کند.

به گفته جیوانی استانوو، تحلیلگر کالاهای پایه در  شرکت خدمات مالی یو‌بی‌اس، نوسانات اخیر طلا به زمان پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات بازمی‌گردد. به اعتقاد او، سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌هایی هستند که با سایر بازارها همبستگی نداشته باشد، و به‌عنوان دارایی بیمه‌ای شناخته شوند؛ طلا برای این منظور بی‌نقص نیست؛ اما آن‌ها معتقدند که اکنون زمان خوبی برای نگه‌داری این فلز گرانبها است.

چشم‌انداز جنگ تجاری 

نیویورک‌تایمز در ادامه می‌نویسد، دونالد ترامپ کشورهای دیگر را تهدید به تعرفه‌های متقابل کرده است؛ تهدیدهای که می‌تواند قوانین تجارت جهانی را بهم بریزد. اکثر مدیران صندوق‌های جهانی در موسسه مالی  آمریکا معتقدند اگر جنگ تجاری تمام‌عیار به راه بیفتد، طلا بهترین عملکرد را در میان سایر دارایی‌ها خواهد داشت.

به گفته لوئیس استریت، تحلیلگر شورای جهانی طلا در لندن، تاثیر احتمالی تعرفه‌ها بر تورم و رشد اقتصادی به نفع طلا عمل می‌کند و این هراس وجود دارد که تعرفه‌ها مستقیما بر واردات طلا اعمال شود که منجر به افزایش ذخیره‌سازی در آمریکا بشود. ذخایر طلا در بورس طلای نیویورک (COMEX) از ابتدای سال بیش از ۷۰ درصد افزایش یافته است.

نگرانی از افزایش تعرفه‌ها خود بخشی از دلیلی است که بانک یو‌بی‌اس پیش‌بینی خود از قیمت طلا را افزایش داده است و می‌گوید قیمت آن تا پایان سال به ۳ هزار دلار در هر اونس خواهد رسید.

شکاف قیمتی ترنس‌‌آتلانتیک و چالش‌های جابه‌جایی طلا

قیمت طلا معمولا در لندن و نیویورک تقریبا یکسان است، ولی اخیرا شکاف آن‌ها افزایش یافته است. قیمت نیویورک بسیار بالاتر است که تاحدی به‌دلیل تقاضای مرتبط با نگرانی‌های تعرفه‌ای است. معامله‌گرانی که به‌دنبال کسب سود از این شکاف قیمتی هستند، طلا را از لندن به نیویورک منتقل می‌کنند.

آن‌هم در شرایطی که طلا سنگین است و به امنیت بالایی نیاز دارد؛ و خلاف ارزها، سهام، اوراق و بسیاری از دارایی‌های مالی که به‌صورت دیجیتالی در مرزها جابه‌جا می‌شوند، جابه‌جایی فلز زرد دشوار و پرهزینه است. 

یکی دیگر از ویژگی‌های خاص بازار طلا که سبب ایجاد تنگنا شده، این است که انبارهای نیویورک تنها شمش‌های طلا با اندازه و وزن مشخصی را می‌پذیرند که به این معناست که طلا در ابتدا از لندن به سوئیس می‌رود تا در آنجا آب شود و به شکل کوچک‌تری درآید و پس از آن به نیویورک منتقل شود. صادرات طلای سوئیس به ایالات‌متحده در ماه گذشته به ۱۹۰ تن رسید که نسبت به ماه پیش از آن سه برابر شده است.

این روند کند و دست‌و‌پاگیر نیز از عوامل افزایش ارزش طلاست؛ هرچند موقتی محسوب می‌شود. به گفته استریت، تحلیلگر شورای جهانی طلا، این شرایط ناشی از کمبود نیست بلکه صرفا یک مانع بر سر راه عرضه است.

کاهش وابستگی به دلار

اگرچه افزایش اخیر قیمت طلا بسیار چشمگیر است، اما قیمت در طول چند سال گذشته نیز رو به رشد بوده است. افزایش قابل‌توجه خرید بانک‌های مرکزی جهان، محرک اصلی این مساله است. به گفته شورای جهانی طلا، بانک‌های مرکزی از ۲۰۲۲ هر سال بیش از هزار تن طلا خریداری کرده‌اند. انتظار می‌رود این خرید ادامه پیدا کند که در نهایت فشار بیشتری را بر قیمت طلا وارد خواهد کرد.

گلدمن ساکس اخیرا با اشاره به تقاضای بانک‌های مرکزی پیش‌بینی خود برای قیمت طلا در سال جاری را به ۳۱۰۰ دلار افزایش داد. برای برخی از بانک‌های مرکزی، این خریدها راهی برای تنوع بخشی به منابع آن‌ها، کاهش اتکا به دلار و اوراق خزانه‌داری آمریکا و همچنین ارزهای خارجی است.

البته باید گفت که پس از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، ذخایر خارجی بانک مرکزی روسیه که شامل دارایی‌های مبتنی بر دلار و یورو بود، مسدود شد؛ تحریم مالی بی‌سابقه‌ای که سیستم‌های مالی جهانی را به ابزاری برای اعمال فشار تبدیل کرد. به گفته استانوو، تحلیلگر یو‌بی‌اس، این مساله هراسی را در میان بانک‌های مرکزی ایجاد کرد مبنی بر این‌که آن‌ها نیز ممکن است بانک بعدی باشند.