خبرگزاری مهر، گروه استانها: رسانه نقش بسیار مهمی را در زمینه فرهنگ‌سازی در حوزه‌های مختلف ایفا می‌کند که باید از این ظرفیت به خوبی در زمینه ترویج فرهنگ دینی استفاده شود.
برنامه‌های قرآنی «محفل» و برنامه مذهبی «حسینیه معلی» از برنامه‌های ویژه رسانه ملی است که طی سال‌های اخیر توانسته مخاطبان خوبی را جذب کند و نقش مهم و تأثیرگذاری ایفا می‌کند.
در همین راستا گفتگویی با نوشاد نوشادی رئیس شورای هیئت‌های مذهبی کشور در مورد برنامه‌های قرآنی «محفل» و برنامه مذهبی «حسینیه معلی» داشته‌ایم.
نظر شما در مورد استفاده از ظرفیت رسانه برای تقویت فرهنگ دینی چیست؟
رسانه امروز، به‌ویژه رسانه ملی، فرصتی بی‌بدیل در اختیار دارد تا به عنوان محور اصلی تقویت فرهنگ دینی در جامعه عمل کند. در این عصر پرشتاب که امواج اطلاعات از هر سو ذهن‌ها را نشانه گرفته‌اند، رسانه می‌تواند با تولید محتوای ارزشمند، هوشمندانه و جذاب، نقش یک سنگر مستحکم را ایفا کند.
رسانه فقط یک ابزار اطلاع‌رسانی نیست، بلکه یک دانشگاه عمومی است که می‌تواند مفاهیم دینی را به زبانی شیوا و رسا برای همگان تبیین کند. برنامه‌های دینی باید بتوانند با بهره‌گیری از هنر و خلاقیت، ارزش‌های معنوی را در قالب داستان، فیلم، مستند و سایر قالب‌های جذاب ارائه دهند و دل‌ها را به سوی نور هدایت سازند.
نکته حائز اهمیت این است که رسانه در این مسیر باید از هرگونه سطحی‌نگری و تحریف فاصله گرفته و با استفاده از دانش و تجربه متخصصان، محتوایی غنی و معتبر تولید کند. همچنین باید به تنوع مخاطبان و نیازهای مختلف جامعه توجه داشته باشد و از تحمیل یک دیدگاه خاص خودداری کند. رسانه باید با ایجاد فضایی باز و صمیمی، زمینه را برای گفت‌وگو و تبادل نظر درباره مسائل دینی فراهم آورد و به سوالات و ابهامات مخاطبان پاسخ دهد.
تأثیرگذاری برنامه‌های تلویزیونی «حسینیه معلی» و «محفل» را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برنامه‌های «حسینیه معلی» و «محفل» نمونه‌های موفقی از در جامعه هستند. این برنامه‌ها با رویکردی نوآورانه و متفاوت، توانسته‌اند طیف گسترده‌ای از مخاطبان را به خود جذب کنند و تأثیر بسزایی در ارتقای سطح آگاهی دینی و معنوی جامعه داشته باشند.
«حسینیه معلی» با به تصویر کشیدن آئین‌ها و رسوم عزاداری در مناطق مختلف کشور، توانسته همدلی و وحدت بین شیعیان را تقویت کند و عشق و ارادت خالصانه مردم به امام حسین (ع) را به نمایش بگذارد. این برنامه با معرفی چهره‌های شاخص مداحی و مرثیه‌سرایی، به حفظ و ترویج این هنر اصیل نیز کمک کرده است.
همچنین «محفل» نیز با دعوت از قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم، توانسته شور و اشتیاق فراوانی در بین جوانان برای فراگیری قرآن ایجاد کند. این برنامه با ایجاد فضایی صمیمی و دوستانه، به ترویج فرهنگ قرآنی و تشویق جوانان به حفظ و قرائت قرآن کمک کرده و از سوی دیگر با بیان داستان‌های آموزنده قرآنی، به تبیین مفاهیم اخلاقی و تربیتی قرآن کریم پرداخته است.
در مجموع، می‌توان گفت که این دو برنامه با استفاده از زبان هنر و رسانه، توانسته‌اند مفاهیم دینی را به شکلی جذاب و تأثیرگذار به مخاطبان ارائه کنند و نقش مهمی در تقویت باورهای دینی و ارزش‌های اخلاقی در جامعه داشته باشند.
برنامه محفل تا چه حد در ترویج فرهنگ قرآنی موفق بوده است؟
برنامه «محفل» یک حرکت ارزشمند و قابل تقدیر در راستای ترویج فرهنگ قرآنی در جامعه بوده است. این برنامه با شکستن قالب‌های کلیشه‌ای و استفاده از رویکردی نوین و جذاب، توانسته توجه بسیاری از جوانان را به قرآن جلب و آنها را به سمت این کتاب آسمانی هدایت کند.
حضور چهره‌های جوان و محبوب به عنوان داور و کارشناس یکی از نقاط قوت «محفل» است. این افراد با زبان صمیمی و دوستانه خود، توانسته‌اند با مخاطبان ارتباط برقرار کنند و آنها را به شنیدن و درک قرآن تشویق کنند. همچنین، «محفل» با دعوت از قاریان و حافظان برجسته از سراسر جهان، به نمایش گذاشتن زیبایی و عظمت قرآن کمک کرده است و به مخاطبان نشان داده که قرآن یک کتاب جهانی بوده و برای همه انسان‌ها نازل شده است.
علاوه بر این، «محفل» با بیان داستان‌های قرآنی و مفاهیم اخلاقی، به ارتقای سطح آگاهی دینی مخاطبان کمک کرده است و به آنها نشان می‌دهد که قرآن یک راهنمای کامل برای زندگی است. این برنامه با نشان دادن اهمیت قرآن در زندگی روزمره، به مخاطبان انگیزه داده تا قرآن را بیشتر بخوانند، در آن تدبر و به آن عمل کنند.
البته، نباید انتظار داشت که یک برنامه تلویزیونی به تنهایی بتواند به طور کامل فرهنگ قرآنی را در جامعه ترویج کند. اما «محفل» با ایجاد یک انگیزه قوی در بین جوانان، توانسته است نقش مهمی در این زمینه ایفا کند و زمینه را برای فعالیت‌های بیشتر در این حوزه فراهم آورد.
برنامه «حسینیه معلی» در ترویج مکتب اهل‌بیت (ع) چه تأثیری داشته است؟
برنامه «حسینیه معلی» یک گام مهم در راستای معرفی و ترویج مکتب اهل‌بیت (ع) بوده است. این برنامه با به تصویر کشیدن آداب و رسوم عزاداری در سراسر کشور، توانسته گوشه‌ای از عشق و ارادت مردم به امام حسین (ع) و خاندان پاک ایشان را به نمایش بگذارد.
«حسینیه معلی» با نشان دادن تنوع و گستردگی مراسم عزاداری در نقاط مختلف کشور، به تقویت وحدت و همدلی بین شیعیان کمک کرده است و به مخاطبان یادآوری کرده است که همه ما در زیر یک پرچم جمع شده‌ایم و هدف مشترکی داریم. این برنامه با معرفی فرهنگ و هنر عاشورایی، به ترویج ارزش‌های اخلاقی و انسانی که امام حسین (ع) برای آنها قیام کردند، کمک و به مخاطبان نشان داد قیام امام حسین (ع) یک الگوی بی‌نظیر برای مبارزه با ظلم و ستم است.
همچنین، «حسینیه معلی» با دعوت از مداحان و ذاکران اهل‌بیت (ع)، به حفظ و ترویج این میراث گرانبها کمک کرده و به مخاطبان نشان داده است که مداحی یک هنر ارزشمند است که می‌تواند پیام امام حسین (ع) را به نسل‌های آینده منتقل کند. علاوه بر این، «حسینیه معلی» با پرداختن به مسائل اجتماعی و فرهنگی از منظر مکتب اهل‌بیت (ع)، به مخاطبان کمک کرده تا درک بهتری از این مکتب داشته باشند و بتوانند در زندگی روزمره خود از آموزه‌های آن استفاده کنند.
چه پیشنهادی برای تداوم و ارتقای این برنامه‌ها دارید؟
برای اینکه این برنامه‌ها بتوانند به رسالت خود در ترویج فرهنگ دینی و قرآنی ادامه دهند و تأثیرگذاری بیشتری داشته باشند، پیشنهاداتی دارم که می‌توان به تنوع در محتوا و قالب، استفاده از ظرفیت فضای مجازی، توجه به نیازهای مخاطبان، همکاری با نخبگان و ارزیابی مستمر اشاره کرد.
برنامه‌ها باید سعی کنند از قالب‌های متنوع‌تری برای ارائه محتوا استفاده کنند. می‌توان از مستند، فیلم کوتاه، انیمیشن، موشن‌گرافی و سایر قالب‌های جذاب برای بیان مفاهیم دینی و قرآنی استفاده کرد.
برنامه‌ها باید از ظرفیت فضای مجازی برای ارتباط بیشتر با مخاطبان استفاده کنند. می‌توان از شبکه‌های اجتماعی، فضای مجازی و نرم‌افزارهای تلفن همراه برای ارائه محتوای تکمیلی، برگزاری مسابقات و نظرسنجی و دریافت بازخورد از مخاطبان استفاده کرد.
برنامه‌ها باید به نیازهای مخاطبان توجه و سعی کنند محتوایی ارائه دهند که به سوالات و ابهامات آنها پاسخ دهند. می‌توان از نظرسنجی و مصاحبه برای شناخت نیازهای مخاطبان استفاده کرد. برنامه‌ها باید با نخبگان دینی و فرهنگی همکاری کنند و از دانش و تجربه آنها برای تولید محتوای غنی و معتبر استفاده کنند.
برنامه‌ها باید به طور مستمر ارزیابی شوند و نقاط قوت و ضعف آنها شناسایی شود. می‌توان از شاخص‌های کمی و کیفی برای ارزیابی برنامه‌ها استفاده کرد.
با اعمال این پیشنهادات، می‌توان امیدوار بود که برنامه‌های «حسینیه معلی» و «محفل» بتوانند به عنوان دو بازوی قدرتمند رسانه ملی در ترویج فرهنگ دینی و قرآنی در جامعه عمل کنند و نقش مهمی در ارتقای سطح آگاهی دینی و معنوی مردم داشته باشند.
