به گزارش خبرنگار مهر، در دومین روز رویداد فینشورتک، رویداد مشترک بانک و بیمه، علی مروی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، به ارائه تحلیلی جامع درباره دلایل پایین بودن سهم صنعت بیمه از تولید ناخالص داخلی (GDP) ایران پرداخت. وی در ابتدای سخنان خود با طرح این سوال که چرا سهم بیمه از GDP در ایران این‌قدر پایین است؟، به بررسی عمیق این موضوع پرداخت.
مروی در ابتدای صحبت‌های خود، بیمه را به عنوان یک عنصر کلیدی در ثروت‌آفرینی معرفی کرد و گفت: بیمه بهترین روش برای پوشش عدم قطعیت‌هاست. هر فعالیت ثروت‌آفرینانه‌ای با ریسک و عدم قطعیت همراه است و بیمه می‌تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند، این ریسک‌ها را مدیریت کند. وی افزود: اگر به این سوال پاسخ دهیم که چرا سهم بیمه از GDP در ایران پایین است، به این نتیجه می‌رسیم که فعالیت‌های ثروت‌آفرینانه در کشور ما بسیار محدود هستند.
این اقتصاددان برجسته با اشاره به نقش تقاضا در توسعه بازار بیمه، توضیح داد: معمولاً توسعه هر بازاری، از جمله بازار خدمات بیمه، به تقاضا بستگی دارد. در ایران، تقاضا برای خدمات بیمه‌ای متنوعی که در سایر کشورها وجود دارد، بسیار پایین است و این موضوع باعث شده تا محصولات بیمه‌ای نیز توسعه پیدا نکنند. وی ادامه داد: سوال اصلی این است که چرا تقاضا برای خدمات بیمه در ایران پایین است و چرا فعالیت‌های ثروت‌آفرینانه در اقتصاد ایران سهم کمی دارند؟
مروی در ادامه سخنان خود به دو دلیل اصلی پایین بودن سهم بیمه از GDP در ایران اشاره کرد. وی گفت: اولین دلیل، اقتصاد رانتی ایران است. اقتصاد ایران از دهه‌ها قبل، چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن، همواره رانتی بوده است. رانت‌های مختلف در اقتصاد کشور، بسیاری از افراد را که در ابتدا تمایل به فعالیت‌های ثروت‌آفرینانه داشتند، به سمت رانت‌جویی سوق داده است.
وی با تشریح بیشتر این موضوع، افزود: اقتصاد رانتی ایران و جذابیت بالای رانت‌های مختلف، باعث شده تا بسیاری از افراد به جای فعالیت‌های مولد، به دنبال رانت‌جویی بروند. این موضوع نه تنها باعث کاهش فعالیت‌های ثروت‌آفرینانه شده، بلکه اقتصاد ایران را روز به روز کوچک‌تر کرده است. مروی با اشاره به مقایسه اقتصاد ایران و ترکیه، گفت: حدود یک و نیم دهه پیش، اندازه اقتصاد ایران با ترکیه برابر بود، اما امروز اقتصاد ایران از نصف اقتصاد ترکیه نیز کوچک‌تر شده است.
دلیل دوم که مروی به آن اشاره کرد، هزینه‌های بالای فعالیت‌های ثروت‌آفرینانه در ایران بود. وی توضیح داد: فعالیت‌های ثروت‌آفرینانه در ایران بسیار پرهزینه و پر دردسر هستند. بسیاری از افرادی که وارد این فعالیت‌ها می‌شوند، پس از مدتی به این نتیجه می‌رسند که اقتصاد ایران جای مناسبی برای ثروت‌آفرینی نیست.
مروی با اشاره به حجم بالای رانت‌های توزیع‌شده در اقتصاد ایران، گفت: سالانه بالغ بر ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلار رانت در اقتصاد ایران توزیع می‌شود. این رانت‌ها اگر به درستی مدیریت و اهرم‌سازی شوند، می‌توانند صدها میلیارد دلار ثروت‌آفرینی کنند. وی افزود: صنعت بیمه می‌تواند در این اهرم‌سازی نقش مهمی ایفا کند، اما متأسفانه در ایران، رانت‌ها به جای اینکه به عنوان ابزاری برای توسعه استفاده شوند، به عاملی برای تخریب اقتصاد تبدیل شده‌اند.
این اقتصاددان با اشاره به رانت انرژی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رانت‌های اقتصاد ایران، گفت: سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ میلیارد دلار یارانه انرژی در ایران پرداخت می‌شود. این یارانه‌ها نه تنها باعث تخریب محیط زیست شده‌اند، بلکه به امنیت غذایی و کیفیت خدمات عمومی مانند آموزش و بهداشت نیز آسیب زده‌اند. وی افزود: یارانه انرژی یکی از علل اصلی تورم‌های مزمن در اقتصاد ایران است و باعث ضعف دولت در ارائه خدمات عمومی شده است.
