عصر ایران - رتبهبندی جدید پاسپورتهای جهان که توسط موسسه معتبر Henley & Partners منتشر شده، نشان میدهد که در سال 2025، قدرت پاسپورت کدام کشورها بیشتر و کدام ها کمتر شده است.
بر اساس این گزارش، کشورهای آسیایی همچنان در صدر جدول قدرتمندترین پاسپورت های جهان قرار دارند. سنگاپور، ژاپن و کره جنوبی با اختلاف قابل توجهی از سایر کشورها پیشی گرفته اند و به شهروندان خود اجازه میدهند بدون نیاز به ویزا به بیشترین نقاط جهان سفر کنند. این در حالی است که آلمان و فرانسه، که در سال 2024 قدرتمندترین پاسپورتها را داشتند، به رتبه سوم سقوط کرده اند.
در سوی دیگر این رتبهبندی، پاسپورت های کشورهای خاورمیانه و آفریقا با سقوط آزاد مواجه شدهاند. افغانستان با تنها 25 کشور که به شهروندانش اجازه سفر بدون ویزا میدهند، در قعر جدول قرار دارد. سوریه، عراق، پاکستان و یمن نیز در میان پنج کشور با ضعیف ترین پاسپورتهای جهان قرار دارند.
این رتبه بندی نه تنها نشان دهنده قدرت و نفوذ سیاسی و اقتصادی کشورها است، بلکه تاثیر مستقیمی بر زندگی روزمره شهروندان نیز دارد. داشتن پاسپورت قدرتمند به معنای آزادی بیشتر برای سفر، تجارت و تحصیل در سراسر جهان است، در حالی که داشتن پاسپورت ضعیف، محدودیتهای بسیاری را برای شهروندان ایجاد میکند.
شناسه گذرنامه هنلی (به انگلیسی: Henley Passport Index) نمایهای برای ارزش گذاری گذرنامه کشورهای جهان است. صاحب این شناسه، نهاد هنلی و شرکا (به انگلیسی: Henley & Partners) است.
این وبگاه، کار خود را در سال ۲۰۰۵ (میلادی) آغاز کرد و در ژانویه ۲۰۱۸ به «شناسه گذرنامه هنلی» تغییر نام یافت. این وبگاه، گذرنامه ۱۹۹ کشور جهان را بر پایه سفر بدون روادید، امتیازدهی و رده بندی میکند.
این شناسه چند بار در طول سال، گذرنامه های ۱۹۹ کشور و سرزمین در جهان را برای سفر به ۲۷۷ کشور و سرزمین دیگر در جهان، ارزش گذاری میکند. داده این نمایه بر پایه داده انجمن بینالمللی حمل و نقل هوایی (یاتا) و داده رسمی بهدست آمده از پایگاه داده های جهانی تهیه میشود.
در این محاسبه، تنها گذرنامه عادی کشورها ارزشگذاری میشوند و گذرنامههای دیپلماتیک، اضطراری، یا موقت در نظر گرفته نمیشوند. همچنین فرض میشود که دارنده گذرنامه، تواناییهای لازم مانند توانایی مالی و سلامتی برای سفر را دارد.